DUKE UNIVERSPTY LIBRARY Treasure %oom PHILOTHEI SYMBOL'A CHRISTIANA Qulbus IDEA HOMINIS CHRISTIANI E X P R X M I T U R. s LU<5PUN! BATAVORUM^ Apud Viduam JOHA NNIS a G E L D E R. Avmo M DC LXXX1I. s*x >5< xx xx ^v :>6oco*5c x>c >&: see PAVLVS HACHENBERG, Prof. Publ. in Acad. Heideib. LECTORIBUS SALUTEM. Etentm Sapientia, quam re can ccelo demiffam in- nocentes anima excepe- rant, quum optimis in- ftituth augufta , pracep- tis faUibribus ampla , rentm cognitio- ne interiore clara efjet , turn ipfd mo- dd , quo animis homhium inculcaha- tur, facia eft admirabilis , eximiam- que fui pulchritudincm omnibus com- mendavit Neque enim earn ambitio, quae nunc inter prima bona mentis im- * 3 gedmait4 pedimenta efl , /affiwi* , religionifque arcana hierogly pin- ch adumbrabant notis , Jimulque a pro- fanornm oculh (& contatlitfubmovebant: Qubs imitatus Pythagoras liters uni , & mimeris inhazfit^ omnemqite fapientiam facili hoc figur arum ambit u conchtfit. At nifi ingetiti flumine literarum inun* data , ut Arbiter loquitur. Nam ut quis ambigua litiumfata, (& perplex a atque intdrta legum oracula explicet, aut adversus mortis imperium pugnans, morbos medica manu profliget, ■& in- exorataParcarum clauflra perfringaty Jhtis efl > fi uterque fe illis contineat finibus terminifque , , qui Jurisprudent Ham (& Medicinam certo ambitu cir- cumfcribuut. At , ut juftiim exflruat Emblema , omne genus difciplinarum * 7 artium- artiumqiie excutiendum eft, natura ho- minis , animalium , plant arum cognof cenda , (^ ipfam terns abditum Nature imperium fcrutandum eft :- praterea in- genium adhihendum eft generofum & foecundum ,,. quod turn ad concipiendas ammo re rum imagines, turn ad ea y qii& conceperit, viva expreflone, & appli- cation minime vulgari efferenda va- le at : necfgura mo do , fed & lemma- m acumen , fed totim corporis gratia venerefque perpendendte funt , quum fepius una vocula , una figure lahes, omnem Emblematis nitorem infufcet.. Non heic ago , ut Emhlematum an* tiquitatem , ifumque , & dignitatem oftendam , quum id a clarijjimis vim operose jam fattitatum fit , fed refeU lend-a lendafolum obiter f tint inept a eorum& cruda judicia , qui quteftuojis tantiim. artibus dediti , (& ab omni elegantioris ingenii humanitate alieni, leve quid- dam & vulgare ejje Emblema arbi- trantur. Nimirum ea feculi noflri infe- licit as eft r nt pejftmo utamur judice, ideft,yulgo, cuifemper deteriora pla- cent: evenitque nobis, quod olim Athe- nis Anacharfis mirabatur ? ut fapientes< omit , ftultijjimi judicent. Dicendum tamen illis eft> quodfentio: Fix cent e- fimus quisque eft , qui juftum at que pro* htm Emblema componat : at vix mille- fimus , qui/que eft 3 qui de eo reftum verumque ferre judicium pojfit. Sed ho- mm procax ignorantia r ficut PHILO- XHEUM , Virum Summum , non ab-> ftemii£ jlerruii , quo minus , quoties ah altijfi- ma fortune meditamentis ad diverti- cula amoenioris ingenii fecedere libuit, divimim ingeninm in hoc Sapientia ge* were exerceret^ it a me perpulii magti, & inflammavit, tit calefies illos inge- nii luf us in publicum prof err e , ambi- tioso fliidid contenderim. Poflquam enim ifle fanttiffima hac Symbola , doftifii- mis explicata comment arils , mihi com- municajjet , foUicitavi precibus mode" ftiam ejus , &' tandem expugnavi , ne clarijfimum opus invideret erudito orhl y tantoque munere pofleritatis fpem de- fraudaret Deleftabat^ me ilia ingenio- jlffima inventio , acuminis & folertm plena $ in qua nee omatui facilitatem, nee facilitati ornatum deejje animad- vert eh am : vertebam. Ac qitum alii plerumque Ci- viiem Prudentiam , arcanis domination num venerandam , majore audacid, quam veritate , Emblematibm inte- xant , ant vanos amoves , profufafque cupiditates Mis celebrent % ea inprimis Philothei placebat pietas , quod fanfta (& inufttato ante cateros conatu, hoc fapientm genus adfanttiores meditatio- nes transferret , cceloque fuo intentus, vitam Chriftianl hominis morefque emen- daret. Quid enim eft aut tarn eximium (tarduurn, quam Religion Is no ft r& gra- vitate™ , pietatu prcecepta , Theologize fanttioris momenta , amosnijjimis Sym- bolorum lufibus explkari? aut tarn ad- mirabUe , quam inter fummte fortune blandimenta, & atatis florefeentis ille± cebraz. cebras exijfere unum , qui pietatem ca- ftijfimam animd complex iu -, tot am for- tune rationem fub ducat , & mortalium fceleri iniquus , ad fan ft ior is vita cvn- templationem Jincera folidaqu e mente fe convertat ? qui inanes hommm euros? cogitationefque a terra fiw fordibm ,• (& incertis fortune bonis ad quietem mentis , (g? amorem divinum revocet; eamque demum f elicit at em acfupremum ilkd bomim judicet , non qnod in opi- bus, honoribus-, purpura ac fcepiro con- ffiit, fed quod propius mentem noftram conjungit Deo , caflamque & illibatam confeientiam coelo imponit > Qua quum primum legerem , ccsleft'em aliquem mi- hi intueri genium vifus fum , qui infe- riora hac , in quibus volutamur miferi, fuper- fupergejfus fe totum ccelo fw tradit, & quum maxim* mortalium pars ter- renis luttetur votis , fperandoque & op- tanJo confenefiat, film nihil prater animi tranquillitatem optat , catera 2>eo committiL Hand fum nefcius , fo- re- nonnullos, qui hccc tantum facra re- linquenda cenfeant tills, quorum munus eft, ut expuhlick roftris in vitia homi- mm declament 5 azterum ah venufiio- ribm elegantioribufque ingeniis exfpe* (tent \ ut Politicis meditationibus im- pallefcant, providis praceptis artes reg- nandi defoliant, & quo vinculo , quo* fpiritu cohareat Refpublica , quo fe difi filvai \, fubtiliter enuncient. PerinJe- acji in magna ilia Dei civitate, in qua tot miJlia homimm fpiritum trahimus r mn - t rac 'J>»m & nnicuique maximum munus incumbat, ut vit aut elumbi ac difcincio fermone balhutidnt , quam at puram , atque majejlatis fiia pon- dere fuffultam orationem ad veterum Scriptorum elegantiam exigant. Mi- hi quidem facultatem earn ejje pr£- hit am vehementer gaudeo, qua ex doSliJfimis his Symbolis , eorumque commentaries exftruere licuit car- men, quod tarn pulchro operi fub- junflum y Jimulad at emit at em fuam canefce* canefceret. Ita enim de hoc clarijfi- tno Thilothei monument o augur art lubet , Mud omni are perennius fo- re : dum & olim pofteri linguas in Magni AuSiorts laudes folvent 3 & mimos in exemplum component , & ilium rerum ac verborum fplendo* rem> ill am dignitatem fermonis , //- los calefies impetus , & tot auguftas fententias , tot virtutis pracepta, tot oracula , admirari geftient. Ac quamvis ipfe in tanto culmine collo- catus , noftri hand indignmjtt pra- conii : quamvis pngidari modeftih praditus P fortuna fua magnitude nem , ingeniique gloriam tegat ; hac tamen vita fan6iitas , hac erudita pietas, hi mores cajiiffimi* hie inu- fitatus virtutum omnium fu/gor, often* qftendent ilium, & pofterorum inge* ma laudibus ejus fatigabunt. Sed& ha virtutes , dum pr/efentts fecuii venerationem intendunt , dum alii quoque tantas inter laudes 9 ilium tot Regum ac fPrincipkm fangui- nem , ilium ferena front is honor em, illam placidi oris majeftatem , & ob- in cujus facrtficio cultuque perpetuum ignem confervarunt. Nimirum hoc agebant homines fortiffimi , ut per lucentem flammam oflende- *et'ur imago immortalitatis, cui fe devoverent, A quos 2 Stmbola quos virtutis amor ex vitiorum fordibus , ex ignavia? vinculis ad res praclaras gloriofafque incitafiet. Nobis Chriftianis, qui fan&ioris immortaiitatiscognitionem accepimus, longe tnajori ftudio incumbit, illi nos devovere aeter- nkati,quarnon folum ad honeftam vitse noftras famarri, fed ad earn potiflimum fejicitatem nos ducat, qua tandem animus, corpore relido, gloriofam inter quietem , fempiterno gaudio fruitur. Qua* demum asternitatis fors perfe&if- fima dicenda eft , dum heic nos indies conrufa cupiditatum turba mox ad vefanam iracun- diam , moxadintempeftivumgaudium , mox ad ftolidum deducit timoris dolorem , ut con- tinuo motu direpti a quiete , non fentiamus vita* noftra* dulcedinem. Et quanquam fieri poffit , inefTe aliquam lastitia* noftra: conftan- tiorem vim , tamen in omnibus perituris rebus nulla eft exfpec*tanda perpetuitas, in quam folida fpe incumbere poffimus. Sed veraxter- nitas in Deo immortali eft , qui nos invalidif- fimos homines, fi illi nos devoverimus , con- ftanti beat gaudio , infigniqueillo fidei pigno- re per Ser'vatorem noftrum Jefum Chriftum •erigtt, ut nunc ejus gratia fret i, validiffimam tfmmortalitatis fpem capeffamus. Fruftfa au- tem Christiana. g temfeputant confecraffe Deo, quiextemis tantum ritibus adherent cultui illius, & moro- fa feveraque pietate affligunt corpus , ut ster- num in animis linguifque hoininum fedeant, Etenim fmcerum ipfe tantum a nobis exfpe- c^at pe&us, cor cupit integrum, devotum, pium , quod caftiflimo amoris , fidei , fancti- tatis igni flagrat. Hoc Hie habeat fervetque fib'h hoc noftrum admittat fecrificium , quo fince- ram pietatis voluntatem dedicamus , & seter- nitatem ambimus nulla unquam mutations turbandam. Non mea Vyramides commendent nomina vafik , Infan&queferant nqfiratropAafirues. Hac longinquapotesl , & edax abolere vetuftas , Hac effufo Aufter diruit imbre firox. Sed mens Aternls cdeat pnlcherrima fiammis-, Et cafioflagret laudis amorefacr*. JPerpetuum quid , Vefia , tuum jaftaveris ignem ? Hoc magnm noftro glifiit in igne DEVS+ Hand mea mens agitur torrent e Ubidinis aJIh , Nee fitit has vanas > quas fitit orbit opes* jiltius it pia mens , &fe CAhftibus infert , Etfuper has nubes plena caloris obit* Mens mea divinos intra feconcipitignes^ Et fitit Aternum concita tota Deum. Jmpia terrmis ardefcantpeftor.* carts : Nil motor has for des , me pirn mit amor. A % S£CURA 4 S Y M B O X A SECURA SUIS RADICIBUS. ANimus Deo fuo devotus, firma atque conftanti fpe exfpe&atfelicem corporis •fui redcmptionem > & neque fluxis deliquefcit gaudiis 5 neque vita? periculis trepidus fuc- ciimbit. Stri fecurus ad ea adfpirat , qua? per- tinent ad promovendum gloria* divinae no- men : nee moveturillisinfultibus, quibusor- bis pravitati fiia? immerfus conatur impedire Sc fedkiofe abftrahere pios, conftantiffimofun- damento iafiftentes. Alios leviffimus turbo impellit , terraeque fuae allidit , ut hum! jacen- tes , fe a Numine defertos relidtofque inge- mifcant -, hunc tanto fortius res adverfse eri- gunt, & cxlo admovent, quanto vehemen- tius imminent , & infontem quatiu'nt. Tanta 'animi virtus eft, ut agitationeifta roburinduat, & peclus imperterrita conftantia muniat. Non ilium Fortunae famentis rabies fubvertrr, ubi gravior incumbens calamitates > miferias, paupertatem objicit : altior enim in eo vis eft, qua? cadeftianiraum robore connrmat , proxi- mumqueiHud diviniratis largitur, Non move- it. Fuiflrahttaca^ra^agitatinYi^U, 5c Tce- lerato € H R X S T I A N A, f STMBOIZIU IJt \) ferato dente nomen ejus e^iflimatlonAicnic iaucjat: validior quipf e omnibus flat calumn'is, & in caelum fumu intentus, inimica tela defpi- cit. Non Cic ventorum furoremeludit arbor, validas quit egit radices , fibrifque fortius per terram divifis , ipfam ftirpem robore armavitv Validius iffe omnium tempeftatum vigou 6 S YM'BOL A refiftit , & qua* acerbitates in caput graflantur innoxiumj Deo fuo innixus » impavide per- fert- Dumvivitj continua nutriturfpe; dum moritur, aufertfpem quies exoptata* felicitatis, & veriffima omnium fortunarum vita, ina:- ternumduratura. Verberu. oppofiios mantes , fylvzfque- procerus i Hddriacifque eqttitct f&vior Aufter aquk: H&c fecura fuis radicibtu excipit auras , Et frxftra- tant*. detonuere min&. Scilicet h&c vdidis terratn compleffitur arber Fibris , & gaudet fedibm alta fuis. Quid f&vid , Fortuna e Deo qui nititur uni t Impavidm furim ridst , acerba ,. turn. Bum fur It ejfufis violent tor Aeolta mftrU 9 En virgulta fibi deteriora timent. Sed fir mat a fuis perflans radicibus arbor , Excipit atroces , fi fremuere, notos . ZUafuo defix* loco non fieclhur Euro , Non timet , unda , tuns , nee timeuaurAtminaSi Mens innixa Deo pavidam minitante ruinam Orbit nihil quicqimm ,.q»od moveatur , habet. SMB. Uh CHRISTIANA. 7 STMBOLUU III. CETERA LINQUO. QUid juvat maximaspoflidere divitlas> & nefando avaritiae laborare cruciatu? Quid juvatTregijs fulgere fceptris, imperiique fafci- bus magnain terrarum gubernare partem; & interea infatiabili cupiditateadaliQrumadfpi- A 4 rare $ % r II B O L A rare opes* & fernper inquieto potential fua? metu lacerari ? Forfan masnificum elata? di- gnitatis nomen quadraginta durabit annos , ut in omni pompa , atqne externo fplendore dies jegiminis fuitranfigat. At ubi arTe&us ille in- vidiam plenus tempora fua confumfit , tunc fa?=- pius talis animus fua magnificentia. inflatus > invitiflimo motu ea relinquit , qua? tam arden- tiffimo amore pofTedit. Sic nihil pneter For- tune fiiae deam adorans, tandem fpem ineifam luget , perpetuoque doloris cruciatu raemo- riam triftem fervat. Nimirum inconftantif. fima? hujus vita? opibus fortuna?que nihil ineft fdicitatis aut perpetuas dulcedinis> dum op- tima animi noftri quies vitiorum amore op- prefla > illis turbatur rebus , quibus & virtutis ftimulus extinguitur , & avaritia? fames perni- ciofillimo fervore acuitur. At indignum illis infer vi re rebus , qua? ingenium a jufta virtute, fbliHiorifqiie vita? pufchritudine abdiicunt , at-" que hcminem perituris opibus, tandem magna anxietate deferendis , pudendo fervitio de- vinciunt. Immortalis autem vigor eft , qui fpiritus noftros conftanti bonorum gaudiore- creat: immortalis hilaritas eft, qua? fuo ad- mx>ta ca?lo, clariiEme oftendit> fluxam illius Ylt£ C H R IS IT 1 A & A. $ vita: foitunam , aim inseftimabili felicitatis fuse pretio comparari minime pofle; lllic- enim infatiabilis habendi capiendique aviditas novo Temper animum corrumpic vitio : heic validiffimus diyina? gratia? ftimulus ad virru* tem propellit* Iliicfrequentimnradivitiaruni Copia > opumque terreftrium confTuxus horror fern mortis, augent >. pemrnoque timore Fa«- mam nominis dejiciunt : heic firmimma iff Deum corroborati confidents , fingulostem* peftatura, iclus intrepide excipimus ,, extre- mofque vit*e dies gaudenti fpe exfpecxamus. Illic fallax tandem fominanosfruflratur, de- ceptofcjne ludit ^ heic certi&mum Divinar promimonis auxilium nos perpetna mactat fe- licitate , ut did poflimus , -grato ftrvijfe patro~ no. Ergo quifquis divitiis auclus eft, quifquis regna adminiftrat , non animi fui requiem, nca* eonfidentiam in iliis ponat ,- fed ad JDeum uni* ce dirigat defideria fua , in eofelicitatem y ae tranquiilitatem mentis (i\x cmnemcollocet.. Tunc (i divina? vifum erit voluntati , ut; omni^ bus fpolictur divitiis 2c fortunis,. omnia ferer patient* ar.imo , terreftriumque amorem re- rum linquet, gavilus redimifle frontem ear- Icfti ilia aeternaque corona, quse omnibus A. 5. fccptrris^ HO & Y M B O L A fcepttis y fafcibus , divitiis illuflrior potior* que eft. S-ceptratremenda alii jaSent, pompaque fuperhk Regia adbratum purpura calcet ebur z jEt formidatis compefcant fafcibus orbem , Commendetque facrum fulva corona caputs Me major a juvant. Non eft mortal*, quod opto\ Nee mem in fragili luditur orbs labos, liens ftneera, Deo devota, at que. addita cdo> H&funt, quas jaclo relligiofus, opes. J>umf*fctstrabe&que cadunt, dumfceptra labafmnti Ho&ffumm atbereo dm at in ignt decus. STMB. IV C H R r S' f f i N A. 31 ST U &Q L U M IV. 3NDE ET VITA ET VIRTUS,- FOrtitudo, quas merito inter primes virtu-- turn ordines locum habet, tune clariffimaV laude fulget , ubLfan&iflimis continentia?, probitatis , modeftis vinculis ligata > Heroum ■ incendit animos , ut ad immortalem nominis- fiu famam quotidie adfpirantes 3 & maximos* A &> Jabe- i i S Y M" B o i: A labores (Kfcipiajnt , & fumma pericula contem- nant. ut per omnium feculorum memoriam cele- brentur. Sed casteri, qui abhacpulcherrima ambitione vires corporis animique feinove- runt, dc intemperanti audacia> aut indignl intumefcentes fuperbia ad crudelitatem defci- verunt, fuum extinxere nomen, &virtutern vitio delevere. Ex quo apparet , juflam vc- ramque fortitudinem in nofhis baud continerr poffe pecloribus, nifi a longe validiori po- teftate dirigatur. Nunquam generofiflima vi- tis ia maturos fe fbl vit fruclus , qui fuavi/fimo. guftu hominem recreent , nifi ferventi Sole iaflammetiv atque foveatur. Parker &forti- tudo i & omnes extern virtutes ex fola divina gratia originera vigoremque ducunt 3 .qua ab- sents virtutes optima? in peflima degeneranc ^jiia 5 nofque ipfi densa ocegcati eaiigjnejlo-. - W& ChR I S T I A N A. rj lidiilime erramus , atcjue indies magismagtf- que vitam flagitiis inquinamus, Et quanquam noftrafit manus , noftrumqueingenium , qua? eaexequuntur, quaraggredimur , tamennon noftris- ilia debentur viribus, fed- Numinis il- lius auxilio, quod nos creavit , & omnibus rebus intereft , ut ad gloriam ejus , & noftram falutem gerantur. Idem illis , qui fuis-eonfi- dunt viribus , Deum fe oftendit potemiili^ mum, juftifliimimqueomnisinfolentise uko- rem, Attribuarrras* ergo bmnem illi gloriam, attribuamus ejus gratis oirmem noftram vi^ tarn afrque fortunam , & quod laudibus in no^ bis magnificum eft, ipilusbenignitati redda- mus. Neque enim unquam noftris excidat pe&oribus , qubd nos miferrimos mortales* tanto refpexerit frenefieio * ut quum infirmi- debilefque inmiferiis jacereimts, &vitam&;" virtutem ab eo receperimus. Heclareas vitis cum tempore procreat uvoi , Si nit'idus rofeo Phosbua ab axe m'uat. Vva parit dukes , fed $<£s totimnie , liquores , §}ui recreant homines, qui recreantqueDeos... Std ceffent radii Sells , lux a-urca zcjfet , Nttllus erit BacchtM, frigid* vita er it* SlD&^sillujirat animos c&Uftibm auris , Quisque .bonos fruttut , hoc genermnte ', fe*ct« G)nid ja&'&s propria, validiffima roborfr dtxtr&l Qui vigor aecejfity c&litus.iflz venii, BJL? fc$ - S L Y fit fc O E A. RESISTENDO FRANGOR; UB5 minora obflftere gaudent potentiflf- mis, femper jufliffimam fibi pcenamat- trahunt. AltifEma* columnar, dum veluti fu- perba duritate adverfus tempeftatem incolu- mes fe oftendunf , fulmine fortiffimo percufla? franguntur atque miferrime dejiciuntur. Ex adverib arundo dum tempeftati cedit , dum caput fie&it, illafe ad ftatum fuum incolu- mifque mox revertitur. Quo magis curandum hominieft, ne ei refiftat , qui &fulgura, & omnes in poteftate habet vindidfca? modos , quibus affigere humanum poteft genus , fi fuum divine anteponit voluntafei eonfilium , & Numini majori cedere nefcit. Inquonume- xo font j qui fe ipfos colunt , negltgendo divinae venerationi debitum honorem , ja- ciendoque infames jocos & di&eria , ut pa- cker pios ad versus Deum , ejufque metum arment. Hi videant , ne vindifta divina len- to gridu procedens audaces tandem corri- piat a C H KJt S T X X N A* 15 S X M B o i^tr u v. plat, & damnation!* percutiat fulurine. , in sternum pcriailofiffiroo* . Hum l6 S T M B O >N A Dnm tonat horrendis agitatus motihm &ther 9 Et fua terribiiii lupiter arma quatit : Fu! pon- iS S Y M B O L A ponderantes concidunt. Quifquis impietate fua ferox & intumefcens r non agnofcit ve- rifBmum fortuna? (ux au&orem arbitrumque Deum , fed omnia putat fibi cafu accidifle , fuumque judicium fola atque propria acuifle indole atque diligentia - y ifte dum in ea ha?ret fententia, fuo tandem damnocognofcet, fe pravo debilique innixum fediffe fulcro , nee Me qutetem exfpectandam fuiflc. Vidimus fortr/Iimos fapientiflimoique viroshocmodo lapfos fuifle: nam ifti, dum inflati fuperbia r dextras fuse virtutem extulere , tandem in- fami metu correpti , inglorii occubuerunt r hi dum folofuoingeniointemperantergaviny & judiciilaudibusfretifuere, tandem cum in- fania utriufque amifere exiftimationem , quant veluti Deam prius coluerant. lit igitur ftabi- liorem Tibi quietem compares , intende ani- mum oculofque in caelum , & fortifHmunr fulerum arbitrare veram pietatem , omnium* virtutum clariffimam. Abfqueeaca?terasvir- tutes video tantum pro externo ornamento cenfendas: quippenunquamexjufta pectoris prodibunt integritate, fed ex interna manan- tes fuperbia, fuas tantum intendent laudes, & in fragili gloria decus omne eonfument. Sed Christiana. 19 Sed optima reram , dum non ad verum defti- na.ntur finem , nunquam gloriofo felicique no- bilitantur eventu : dumque ipfi mortales hac via prppofitum promovere fuum fatagunt, ignavacorrepticonfufione, omnia infelici at- que pudendo exitu foedari animadvertunt. Ita- *qtie quum cetera omnia velutifumusevanef- cant inconftantia fua , animus nofter aliani qirietem poftulat, qua ad lxtitiae conftaritiam, ad remm fuarum feliciflimos eventus continea- tur. Quas quidem quies a Tola Dei gratia ex- fpectanda eft , ipfeque devotiflimo invocan- dus peclore, ut ei firmiter noftra fide adhse- rentes, noftram quotidie accufemus infinni- tatem , omnemque tranquillitatis conftantiam, omne noftram robur in ipfo folo eoHoceraus, Dum fidit fragili volucrU temertriajunco, Frangitur, & dubios faUit arundo pedes. Quipetis in. fragili placidamtellurt quiet em ^ FallerU , $• mentem noxiu* error habet. Et quid, ftulte , homini confidis ? fidere cdo Convenit , & fummo qui regit afira VEOt S&piut innumeros heicfpts human* fefeUit ; Deeepit nullum fpefqtte fidefqtteDEI. Dim tQ S t M B © L A DUM SPLENDET, ET OMNIA SPLENDENT. NOn peccabo ; ft gratiam divinam com- parem candela? , qua? dum fuuni nocru in conclave immittit lumen , omnia illuftrat , & fplendenria reddit, qua? alornatum peri- ftromata ftragulaque auro intexta parietes veftiunt. Ea autem abfente, quanqirampre- tiofiffimo auro atque argento omnia obducla, atque ornata. fint, in caligineomnisfplendor jaeet, nee cognofci poteft decus, quod ad loci hujus ornamentum pertinet, Haud ali- ter, tibi gratia divina nobis affolget , omnia in noftris a&ionibusfplendent, &decus no- bis laetitiamque. ex ilia benignitate commu- nicant. Sed ubi digniiEmum nobis aufert fui auxilii vultum , turn veluti node & tene- bris fepulti , nullam magis cognofcimus ju- cundis in rebus meiledulcedinem, inquieto- que dolore anxii , agnofcimus praefentiam dit in* Numinis unicum vita? noftras effe lola- tium ,.. fine quo nihil nobis amcenum , fed euncta videntur mortua , qua: alias maximo profequuti fuimus amore. Midas , Phrygia? Rex, auro fuo, quod ftolidis votts ambierat , fmi non potuit, quum inter ejus adipe&um fame € H ft I. $ T I A N A. 2J STMBOLUH VIL fame ferme extlngueretuf. Sic nobis explo- ratum eft , omnem rerum benediotionem ex unica pro^Iire divina? benignitatis propin- quitate , fine qua & optimarum rerum vitalis exuitur guftus. Ac quamvis falva omnia & jucunda externo cernamuryultu, tamenani* mus 21 S Y M B O 1 A mus fuo veriffimo gaudio orbatus luget , & nunquam reficitur, nifi gratias divinae radiis illuminatus, fua gaudia fecuna computet, & Jponteomnia fluere fentiat. Omnibutmpuit rebut nox atra color tm , Nullaquefemota co rpora luce mi cant. Sea refer ar denies intra conclavia ceras , Omnibus ecce redh- , quifuit ante color. Tunc Vhrygii Splendent, piffuratique tapetes, Et elarum fplendens, quo earner e, deem. 27es tenebr&fumui , & picea caligine teBi , Vndique & ex no bit gratia nulla micat. Sed mihidtijplendet tua lux,Deus>omniaj]>lendent\ Hinc lux grata rathi, vitaquegratovenit) St MB. VIII. Christian a. i| S X U B O L V M VIIL ILLUSTRAT QUOQJIE VILIA; QUid nobis miferrimis mortalibus de noftra cenfendum eft virtute, quamex nobilitate aut fortuna magna arceflimus? Sane abfente Deo gloria ilia omnis velut fumus eva- nefcit, animus dejicitur, omnefque vigoris *4- S y m b o l a ftimuli fe clanculum auferunt, ut nil nifi va- cuum remaneat corpus , quod malis reple- turn cupiditatibus, vitiifque onuftum, ma- ximo deinceps damno fuo ruit ad perniciem. Et Sol quidem viliffimos illuftrat ferpentes , ut pulcherrimo micantes eut* gto>gt Quale addh gemmis J}lendor deck* , autubi fiavo Auro candidulum dexter a jungit ebur ; Talis Sole micat , claraqus in luce refulget , Qui ferpit npda opus. srMB. X. Christ i a n a. S 1 U B O l V M X, 29 ..-r.-**— - SE IPSUM TERRITUS HORRET. *\ 4TUIti iaveniuntur, qui fiSa fua pictatc -1-^lgloriantur, fequefanctiflimos omnium iiiortalium efle putant : fed ubi tandem Legis divine juftifEsnas infpiciunt tabular, B 3 ipfi 3P S Y M B X> L A ip(i invenient, pietatem fuam maximis fceda- tam eflfe vitiis , prsedominantefque pravi- tatisfua* cupiditatesimpuro afflatu omnia com- maculaiie. Fertur Ba fi l i fcus fpeculum infpi- ciens reverberantibus oculorum radiis flatim extingui , fuoque necari vuJtu, cujustetrum luriciumque adfpe&um ferre ipfe haud pofrlt. Similiter ii> qui fuperba inrlati funtpietate, dum facram Scripturam legunt, inveniunt fe arrogantia infe&os-, horrentque fe ipfos > quod viis imminere mortis > & longiffime a vero Dei cultu abeffe fe agnofcant. Neque enim Deus Opt. Max. vuit , ut nos nobis ipfis noft'ra placeamusdevotione, qimmnec ipfe Mundi Salvator unquam ftam extulerit pietatem, qua? tamen abfolutiffima? perfe- <5tionis , fan&tatifque integerrima? plenif- fima erat. At nos omnes miferi , debilefque fumus; Sc dum indies peccamus , aciisqui- dem infuefcimus deli&is > a quibus faeillime; cavere potuiiTemus , qua: tandem noftra glo- ria coram omnifcio Judice erit ? Valde igi- tur nece(Tarium eft , ut Deo foli (inamus etfe Judicium aeftimationemque noftrce pietatis, nofque humiliter eidem fubjicientes , & im- puritateixi agnofcejues noftrarn % eriminum noftro- C H R I S T I A N A, ft noftrorum veniam precemur, uc ille indies noftra? velic adefle inibecillitati , ne in gra- vioraincidamusfcelefa, mortem asternam fc^ cum trahentia* Terretur broprU Baflifcm imagine formic O bjecio jpeculo fi fua membra v'uist. Tunc ocults infefunefia lues ret or its Mceret y ad$pef§H contremit ipfefuo. Sipeccator homo fecum fua crimina Utfirat , Vroponens e culls Bihltafanfiafuis. Tunc fefe in fpeculo divini Codick horret , Et tremit adfpeflu ferritins inde fuo. Et mortals homo , Tibi caufit fat apta dolendi \ Sunt tuafieda Tibi crimina, fotda DW. B 4 ORIEK- 32. S V M B O L A ORIENTEM FUGIUNT. ETii humana eo ufque creverit aflutia at- que malignitas , ut & plurima fcelera at- que mendacia externo conftantiarvultu ex- primere, & fimulata aliqusLfinceritate vene- rium pravitatis fua? abfcondere mortales di- dicerint} tamen orientern fernper veritatis horr uere Solem , qui ftrenuus occultarum fal- farumque artium hoftis , non patitur inter- num fejungi ab externo, aut ullam injuriam probitate tegi. Eft ipfe fa? vidimus injuftitia? ultor , qui , quanquam diu permittit nodi, ut peilimas in tenebris machinationes, eo tempore undique errantes , fuftineat , ad ex- tretiuuu tamen redemise die fugat fua poena, qua? fe caligine fecura putabant. Sic per atram nofteni micant minora fidera ^ & er- ratics? faces, fallacefque ignes ca?Ium obli- dent: fed qu«-mqx orientern fugium Solem, ubi C R R ^ S T F A N A." 3 J STMBOLUH XI. dti iseTTietycToscuEilifiirgens, jubai? ftum toto c#lo diffundit* 5 4 S y- m- & a t a- 2j^? /ag/f s , & toto fiellA difcedite cdo ,'. £/■ quodcunque micas noble plent-e jubar. Major i jam lace rubet * vultuqtte nitenti Nocturnum pnlcher peV.it Apollo deem, loliit j'ylva comas , emergunt limine collesa- Et valles vifo fubfiliere die. Trifle micans cejftt ferali crine comet es y Et falf& folvunt fe per inane, faces. Quidfuci , prav&que artes 3 fimulatio y fraudes, ToUitti' improbulum no tie favente jubar $ Men fugite hinc ! Vert Sol aureus exferit or a , Confunditaue o cutis Utmina falfa fuis. Aurea p fur git croceis Aurora quadrigis\ Nubila cum tenebris nox procul inde fugit* Mac rofeis invecla rotis pr&nuncia luck Omnia luftrata fidera pellit humo. 2oft totum luftrat pulsa caligine c&lum , Et nobis nitidum reddit Apollo diem. Luce facra venienn, procul caligo recedity * Et Chrifio Satanas adveniente fugit. SXMB.X1L € m K I ? T' T A* W aI J J STUB O L U M XIL TACT A SONAEUNT. AT malo mea ^ potentifEnio Numme confervari regique gaudia , quam illis pro meo frui lubitu : nam ubi mea voluntate iila. dirigo ad promovendain vita? irieae jaeuni ditatem ? nimisdebili marm-mota,- neque lsEtl- M* & tiasr $6 S Y M- B O L A tia? conftantiam, neque vitas mea? commo- diflimum poffimt afFerreinaementum. Vo- luntas noftra , quanquam interdum bonum intendat finem , tamen preponderates inter- na? malitia? vis , non pcrmittit virtutisnosim- minere viis, fi folum fponte noftra conamur efficete, quoddebeateffelaudedignum. Se- ptus ex noftra opinione, qua? nobis ad noftrum videantur ufum atque hilaritatem promptiora, putamus confeftim iliis elTe utendum , exe- quuturi eadem cumfervore, quum in noftris ardere cupiditatibus foleamus. SedDeus, qui ipfa eft fapientia , longe aliter deftinat fuam voluntatem a noftrseque fe tune opponit : oftendens, fe omnibus preeffe rebus, nofque manu illius tangendos , fi quid prseclari a no- bis edendumfit. Nos vanis immerfi cupidita- tibus , omnes noftras a&iones eo intendimus , nt amceniori inferviant delec~hmento noftro- rum arYec"hium: fed Deus, eft, qui internas hominum infpicit mentes , qui optime novit , qua? ad veriffimam vita? noftra? profieiant fa- futem atque utilitatem. Quare quum omnia noftra vota acfcionefque ad fummam collimare debeant perfecTiionem , (1 feiicifEma quiete cupiamus tandem affici , id necefllim eft , ne pec C K- R I- S T I A N A. 3£ per nodras cupiditates ftudeainus anticipare fatura-, noftrifque viribus innifi 9 invi&m carlo opus faciamus , fed ut noftram Deo foli voluntatem cornmittamus , qui earn fusecorr- formem reddat dire&ioni, & noftrisexope- ribus fuam gloriam extollat. Simus adinftar tympani, quod y ubiilletetigerit, fortiori ap- plaudat fonitu , qui & nominis illius laudem late celebret, & famae noftram integritatem 3 aaimique veriffiraarn gloriam cselo ipfi infe* rat.. Ahiea dttm tremulo pulfantur tympana mottr ? Robutfos referunt for titer aclafonos. Sedfimul ac nutt'u pulfantibtu omnia ceffant Verbera, turn cefjht , qui fuit ante tremor') Nos quoque torpemtu ,,nos per no- 6tem quiefcant , eoque majorem fbmni vim experiantur , quo incitatior aura jacentes hinc indevolvit. Nobis etiam quiefcentibus , fi aliquando illam irnpetraverimus gratiam , ut conftanti fiducia finceroque fpiritu , Deo adhsereamus , nee rerum adverfarum peffimi infultus , nee trifles calamitatum impetus nocebunt, neve animum ab interna difturba- bunt quiete , quum fenfus noftri interiore compoiiti tranquillitate nulla malorum in- gruentium acerbitate terreantur. Ita & in wlvendo qutetem capimus, & divine benig- nitatis fecuri plufquam confueta accinctos nos experimurforritudine, qua omnibus a?quo reilftimus animo periculis, & inter turbas, nioleftias, miierias, divina corroborati vir- tute , fuaviter requiefcimus. Sasviat om- nium tempeftatum horrendo furore orbis , & in partes iuas illabatur; integer tamen ille, & Deo fuo deditus animus non a fua dimove- bitur quiete T fed inveniet fibi divina? pr^fen- tiis G H> R I S T *>A-K Al m & r if. 5. a t u.m. X11L , ; tia? adefle gratiam , duIdiEmamque prseberi tranquillitatcm , dum cxteiioriljus tumultibus agitatur yolutaturque. 4© S Y M B O- L A Sic fomnum requiemque Indus fub utraque CApeffit Arbor e , nee t err is qu& latuere , timet* Altius e terris fubtatts* dulciafomni Temporatuta, licet commoveatur , apt. Incumb ant vent i tb*\fmo y involvendo quiefcit Penfilibufque cub at moUiui isle thoris, Virpius in terris facro devotu* Olympo, Semper amoena fu& gaudia mentis alit .- Jit medio s inter fecum capit o tin mot its , At que fremente minis or be , quietus agit. "S-ecim inops [ceteris > fi mens tranquiUaferenat I Grata vel ex mot u gaudia femper habeU stub'. XIV. C H R I S T I A N A. S T M B I V M xiv. 41 Q NE CONSUMATURr, Ux intempeftivo Iucet die candela , inu- tili confumirur fervitio: fed dumextin- 4^ Symbola ♦ guitur* ut ad meliores confervetur ufus , in- columis manet ■ donee jufto incenfa tempore , caligantibus fuccurrat, & majori pereac com- niodo. Similiter omne ingenium judicium- cjue noftrum confervari debent , ut non in otio & voluptate viriofaterantur, autimma- turo intemp^ftivoque ufu conficiantur. Ab£ tinendum eft illis rebus , cjuibus- ante tem- pus atterantur fpiritus , & corporis valetudo , res mortalibus pretioii/Ema , Confumatur. At ubiDeo placuerit, ut fulgeas, ut fplendeas, exferendus ingenii vigor eft , intendendifm animi robin, ut cum juM laude, & gloria folita vitam extendas* Nee dubium eft , omnia fponte faa eo tempore fluxura, quum- & approbatio divina , & benedi&ionis ejus prasfentia omnes labores fublevet , ne corpori damnum afrerant , ne infelici progreflu tar- dentur. Quare placet , tempus a flimino Numine definitum , haud anticipare impa- tientibus votis , fed juvat , nos ejus fubjicere voluntatis paratos divina illius execuii juffa> Id (ludio , non id pr&cipitcmter agit. Scilicet immod'uns ne perdat ttmporis ufusi, Sed pr&fens alio ferviat Ma loco. S&pe Dens non vult , ut lux tua fplendeat ilto Tempore , fed radios fubtrahit tile tuos. lUe Jcit optatam, qua lux tua J}lendeat, horarfty Commodior cctptts qu&que futura tuts. Tide Deo, da bit ille Tibi* (i tempus> honor em\.. Si nan hoc , alio tempore magnus er'vs. fruicquid agis, Dens ctlme, placet, non obloquor ajlrk t Sed quacunque vents luce > paramo ere* Site* 44 Symbol A SUA VIS UBIQUE. ESt genus pomorum citriorum , quod to- turn fuavitate eximia fe commendat > feu exteriorem guftu delibaveris corticem , feu Iatentem interiorem fuccum exprefleris. Et funt humano in genere , qui tantis a. Deo in- figniti funt donis , ut tarn interna r quam externa polleant virtute , & pietatis , mo- deftiar, innocentia? fuavitate divinam juxta ac humanam fibi gratiam concilient. Talis homo, dum illis- prsedantifEmis clarus eft dotibus, primo Integra, pectoris imbutus fih- ceritate obfecrat quotidie Deum , ut hoc\ conftanter poflit gaudere bono; deinde ind- gni inflammatus amore, omni ftudioanniti- tur , ut proximi fui commdda promoveat, & integerrima vita , fuavifEmo confortio, pulcherrima confcientiafamam fibi perpetuam conficiat. Quid fuavius hoc intueri pectore Deus poteft? quid dulcius hoc vultu videre mortales , quum undique fuavitas caftiffima tarn, kiteriore , quam exteriore gratia > fe commendet? Atqueharc eft maxima divine gratis yis , quas fsepius fe in humarwrn exten- di Christiana. 4J S r M B L V M XV. dit genus ] \xi mortales inde cognofcant , quan- ta fit diyinae benignitatis facultas in opere hu- mane elucens , & quanta fit bonorum ca?- leftium excellentia > ubi experimur prafentia* divinae vigorem , omnium felicitatum dulce- dinianteponendum* Sea Vg S T M B O X A Seu U Uta tulit primum , fuavi[fimefru8m , China , atque Eo* terra, beataplag&i Seu nafcentem almttamp'u Tart ejus apricis > Et prior adtyexit blanda per arva Tagus . Suavis ubique homini. Sedtu mensfuavior exts, SicAlofuerkfavtisubitpz tuo. micquUin hocfruZlu noflros adhibetur in ujus > Id placet , & vires intU6& extus habet. ipfe color frav'u , fulvoque fimiUimui auro , EtfuavU cortex, grana, medulla, caro. Suavis ubique placet. Virfanftui & integer &vi, llle placet magnototus ubique Veo. Mens, animus, Jenfus, omnes cumcorpore nervi, Membra, manut,fanguis, pes, caro, totus amor. Omnia ficfleftit , regit, inftruit , ordinal, aptaty Vt placeant fummo , qui dedit Ma , Deo. O mea vita Tibifitota , lehova , placeret , Etfiret ante oculos fuavis ubique tuos. srM& xvi: Christiana. 47 £ I M 3 O I U M XVI. ILLO SPLENDENTE LEVABOR; SJEp'ms Creator Re&orque rerum omnium Deus in rebus inanimatis oftendit fuuin ar- bmijvigor.eni, ujtea, cjuce oiodjcQ. ko initio no- 4$ S V M B O L A nobis diuturna haud videntur , tandem glo- riole extollanturadcommodumhumana?vita? utiliffimum. Prima recenfque feges, humo fua vix exiens, qua? hyberno tempore nivibus opprelTa jacet; redeunte Solis calore in tantam furgit exiguo tempore proceritatem , ut & quadrupedibus majoribus inferviat, & tegu- mentum prabeat. At dum hanc Dei be- nignitatem in illis rebus admiramur , cur non magis nos movebit recordatio divinse benignitatis , atque validiflimi auxilii, quo fsepius nos, multofque homines in mcerore jacentes, veluti ex pulvere erexit, dignifE- maque hilaritate extulit , ut prceteriti dolo- ris immemores , jucundiffima laetitia recrea- rentur? Et licet Deus non quotidie noftris pro lubitu humano fuccurrat votis , eaque exaudiat, tandem tamen pra^fentiflima gra- tia afrulgebit , & lumine nunquam penturo, dum patientia pleni in languore trifti jace- mus 3 noslevabit. trim* C ft tt I S T I A *? A. jfefr Trimafeges tenera vejiit lanugine campum , Atque bumilts pronum lambit arifta folum, Sed dumSolffilendet, dumridet pulcher Apollo, Mox flavum tollit fulgida adafiracuput. Tunc Ceres attomtts jo-Hat fua regna colonis , Miraturque deem , /pica procera , tuum. Sums animos , mea mens, fimerefpexerit Atbsr^ Ignava viUor tollar alacrU bnmo. Si fern fAvit by ems , glacidtbus afpera venth* Delitet obfeuris nobile femen agris. Jlft ubi Vere redux Sol refpicit aureus orb em ', Non fperata feges fur git , agrofque beat. Tinguia turn culmis Cerealibu* arva tumefennt, Tollit <&> e latum fpica fuperba caput. ■Trejfu* humi jaceo , Jurgendi nulla facult as, Si cupio mint em confulmjfe meam. -Ajfulge y Dem alme , mibi. Te dante vireba, At$ue biUri rtirfm rncnte Uvabor hum9* su- £© S y M £ O I, A SiUPERGRESSUS. H Urn urn fuam fiipergreflus eft , quisquis in cxlum in tent us , Deum vera fide arripit , fuifque nihil effiei poflc viribus ju- *iicat 9 ni ab illo fuper terrarum fordes & pulverem » fuper tumultus mundanos fuftol- latur, qui fupremus rerum omnium dominus, iingula dirigit fua poteftate* quaecunque no- bis gaudii dolorifque fenfum afrerunt. Is fublimitate fua fecurus , nee periculorum ca- ilis timet, nee odia, invidiam,, fraudefque inortalium curat : omnia enim hare fuis fub- jeCtz pedibus cernit , ipfafque calcat nu- bes 9 qua: tempeflatem valido furore in .terras efrundunt. Talis rupicapra , poft- quam fumma montium fcandit cacumina-, fpernit venatorum dolos , & allatrantium awm infidias fevitianjque $ nee jnquieta- C H R I 5 T 1 A K A. JI 5 r M J5 X 1/ M 3CVIL tur tempeftatibus, qua? medium momlsdop- fum obfidenc & praecingunt. C* c& J2 S Y M B O L A Capreapaullatim montes transgreffa minor es , lam fedet in fummo culmine month oVans. TLekubifubpedibw ventos> nubefque profundus Confpicit , e^ ft quas concitat aura minus. Non timet in/idiot venantum , acrefque molojfos, Sed procul elttfos defpicit alta canes. Hot fecura jugo. Nunquam felkior eft mens , Quam ft negle&o fcandat ad afira folo. Bete fecura quies, heic corvos ludit biantes t Sub pedibttsque fuis omnia monftra videt. Quid terr'ts hires , mea mens? fecura fedebis , Si pr optus magna qutris adejfeD.eo. Jam fedet athereo non territa caprea montt* Et nubes fupra tollit ad aftra caput. Infra Euri indomiti ftrident , $f permoveamur?' Igitur rede atque ordinebii- fuam agnofcentes infirmitatem , fingulas vitas fux adiones , fi feliciter gerencte, ab hoc fonteimpelli fatentur , tantoque majorem inde Iktitiam capiunt , quanto purior validiorque ilia aqua eft, qu*pedoribenepras:paratoal- labitur. Uobilii in gyrum -uivls rota peUiutr u»dk, Et mola mot a f Hum fie bene verfitt opu*. Subtrake lahentem confuetis fedibus amnem , Et rota fubducjis tota quiefcet aquis, Cejfai opus , cejjapjue labor. Res profiera cedit, Rite falutarfrfe rigatimber opm. Si divina meii i element er gratia coeptU Affltiit , ex vot9 cunBa libenter eunt. Si mgat ajfluxumi dignafque potentia vires y Tendimm adverfis irrita vela Notb. Pergemovere, I>ftM,ineapcttora\pergey fequernur. Te cejfwte Ubant , teque movent* vigent. € m PUL- j¥: S Y M B O L A PULCHER IN ADVERSIS. ARcasr cseleftis , quem Iridem vocant>- imago Soliseft, rofcidaque & cava nu* be coHcipitur : qui licet adverfum fefe Temper Soli opponat , colorum tamen varietate & ilium, & ipfumfecommendat. Qmdenim nmltipHci ilia colorum facie pulchrius, five camikas lineas , five virides, five purpuras fimiles, Gve luteas aurigneas ducat, & ita Sokmtegat, ut tamen radios -picto pelluci- doque vuku tranfmittat? At nobis etiam Iris clariflimura, documentum eft , non deformari pios rebus adverfis, fed in ipfis quoque fuam ojtinere pukhritudinem, qua? nunquamtota tegi velarique poflit. Tum& repentinofuo ortu, interituque* & prsenuncia casli fereni facie oftendit , brevi illis incumbere calami- tates, qui in divinam indignationem lapfi , peccata deteftantur,,& veramicekrum pceni- tentiam. agunt. Hi dura maximis calamita- tibus mtferiifque, velut atra nube, obruun- tur ;3 ., wok benignitatis divinas Iridem adfpi- ciunt , quar & cun&os dolorum imbres fedat , & exoptatiffiiraaluce animuinrecreat. Ita- <1F Chris* i a n "a. it S X M. » O I U M XIX. ane lstHntiremur feme Dei bemgmtarem _,, eaudemufqae inGgnem nobis prsben conS- Iationem , qua, fionims externa' abeftfeheitas,,,. fanaffimam fpero auferendas- mox a nobis- calaraitatisconcipimu^ A* mifernini ora- ■mvh qui fe catio fubmittunt r ubi potentiore vi depri- munmr. ' GU- Christian a^ 6& Gramina pubefcunt *viridanti molliaprato , Et varits toUtmt tempera picla modis. Sed mox mejforis curvafubfalce recumbunt % Et viridi abfeedunt ceJ}ite . $B Co.). % Qui modb ri deb Ant vernanti gramme catftph Nunc virides fecit depofuere comas* Grudelisfalcemfubmifit mejfor acerham* Maturumque h unfit dexteraf&va decus. Gjuidvoco crudekm* qusLmejfuiti ilia benigrite- Dexter a , & in eampos ofjiciofafuos. . h&tius ut crefcant ■, tollant ut celftus udum Gram in a lua caput , mejfait Ma mantes. Si mea luxuriat rebus fortuna fecundis , C&deillam , ttt fur gat fancier Snde , Demi m 6%. Symbol* IN FRAGILI LllSIT. Nihil in toto magis terrarum orbeeft mi- ferandum , quam inveniri horaines , qui nullius cultus in Deum r atque debiti obfequii memores, omnes ingenii animique vires e6 tantum intendant, ut promoveant luxuriae fiia* voluptates , 8c exerceantjudiciivigorem lis in rebus , qua: & natura fua fluxa* fragi- lefque 3 & vitiorum labe pollutse deforma- tasque > animum a cxleftibus duraturifque toperibus abducunr. His tandem evenit,quod artificibus illis , qui ex fragili lapide ftatuam multo effingunt laborer &adlineamentaho~ minum diligenti ftudio prsecldunt ; quum tamen mox & edax vetuftas r & casli injuria materiam ipkm comminuanty & tamipfam ftatuam , quam artificis operam nomenque fubvertant.. Quid in fragili gloria ludunt? quid fuis dediti cupiditatibus , & nefandis oo coecati vitiis 9 labores fuos perituro funda- mento fuperftruunt > quum hos prematura mors in mediis votis plerumque rapiat , illo- rum~ res geftas tot ac tantis fceleribus- impli- catas vindex Deys fero fufpiicio caftiget ac de- C H U fc S T I A N A. 63 S T U BO l U U XXI. 1- deleat?' Nequeenim juilltia divina patitur ut mortales cultui ejus deflinati illis impune immineant rebus , quibus abundans pravitatis ineft malignitas , pro hibitis feducens homi- aem 6$ SYMBOL A nem voluptatibus , ut dulcedine peccandi de- legatus , oblivifcatur debitam Deo attribuere veneratiameni , omnibus merit© iludiisf rarfe- rendam* €[uam manus artificts ftdtuam darijfimafculp/if ± Spondebat vit& tempora longafu&i Bed mifer eventtn docuit tamen ejje caducam t Risteftatur , humi ruder* Jparfa vides. Infragili lufit manus ingeniofa metallp , RupturamquefuamfracJa columns dolet, Jnvida confumit fsrrum , lapidemque vetujias > Nullaque resmajus tempore robm 'babet. Quid non tempta edax perdit ? Ludamus in illo » la que tempm inert nil phhi juris h abet. lUud agam , quod non injuria temp oris (infer t. Semper mater mm qwdmanet , ittud again* s*3*$; XXH; Christiana^ |$ 5 run o l v m xxii. DURABUNT. CUprcflus nee vetuftateni v nee cariem fen* tit, ncc fc^iorum viriditate orbatur r feu fiecx seftatis fervor ,. leu duras inclementia' hyemis incumbit. Itaque olim gentes Dith hanc arborem fee ere facram , . & defiinctorum . aster- 66- S ? M B O L A aeternitatem-adumbraturi, earn ad fepulcnra ftatuerunt. Scd inprimis eonftantiam in hoc expreflerunt llgno , cjuum perpetuo virore in- elytum^ nee tempeftati annorum , nee putre- dini fubjaceat. Acillosquidempopulos, in vano deoruin cultu errantes, eainflammavir eupiditas ». urconftantiar famam labore arduo,. fummaque patientia ambirenty & pra?ftanti fortitudine animi laudes fuas extenderent. At nos Ibnge firmiori rarionc ad eonftantiam im- pellimur r nos vaHdiffimus Dei adfpechis mo- vet & fuftinet > ut in ejus seternam glorianv eonftantes duremus. Ipfa tandem gentium* conftantia , cxleftibus haud innixa viribus, concidit & dilapfa eftr atanimas nofter fed pulcherrima con- flantia & fortitudine prseditus, feliciffima glo- ria in aeternutn duret. Ergoiterum, Veufetlme, tuA-me.fuljicisiral Et ruit in pAvidum poena tremenda caput? Ahgrande infiigis vuln us , me a gaudia toll is, Quo dv e cults kabui carim ipfe meis ! Durabo tamen , & rebus pat iemia durst Fortius adflringet me , Bern, unaTibi. Vive cuprefje diu. Sed me confiantia major In fierosfervat pofi mea damna dies. Shut odorate ft antes per fecla cuprejfr, Nulla fenettutisfigna lab ant is habent: Sic mentesuiam> queisfunt c&leftmcura^ Verpettsumfervant 7 & fine fine, deem. Omnia tempus edax confumit , & omnia pwrdh-% Gjuicquid babent homines ■■>quicquid&or bis habet. Durabit mensfola Deo faemta , nee unquam Tempom invidiam^ nee mala fat a timet. mo- d& S Y M B O L A MOTIBUS INTERNIS- REGITUR. SAtis conftat, Deum Opt. Max. internis nos regere motibus, ut ad*pietatemvirtu- temque prompti inveniamur. Nam etfi ex- ternis ia rebus maxima videatur fajpe inefle agilitas , qua humanum < negptium feliciter expeditur ; attamen hxc omnia haud fponte noftra exfequimur. Quippe fan&us ille Dei Spiritus fiam homini communicansgratiara 9 ipfum movet incitatque ad honeftas a&tones , qua? animum pulcherrimo ardore ftimulantes , deinceps adjiciunt famam infigni laude digniffi- mam. Nee dubito , quin omnibus noftnc fidei hominibus fatis perfuafum fit 5 neque pium aliquid, neque gloriofum a nobis po(Te committi , ni ftimulante ilia divina gratia ad- du<5fci , vitam pulcherrimis virtutis facinoribus exornemus. Ac pariquidem&sequalimor- tales facultate fruimur , ut virtutem ratbne noftra anteponamus vitio^ fed tamen pecu- liaris illius gratia? motus eft, qui nos ad pri- mam ejus rei caufam adducit, ut non folum eognofcamus virtutem in fe , kd & illi om- nemattribuamus gloriam, qui nos fan&iore im- C H ,RJ $ ? X A K A. < 4$ s r H B O I u k XXI1L .' JjnpuKii agitat. Sk femper Horologlimflar regimur, quod ubi manus incitaverit, oc- cultis rotularum curfibus agitatum , horam tempufque mortalibus defignat. Ergbmeos fenfus nioveas, Deus, ne in vita? mex curfu pravis impeditus vitiis, at> honefto defledaiib tuo- *7© 5 J M B O 1 A tuoque cfeftitutus motu , immobiiis jaceam & inglotius conticefcam. QuAJacetin mtnfa, cehresquA dene fat horat, Ordine datcertos mstcbinamotafinos. Motibus internu regitur. Sic tempor'u index Aciafonat » motu deficient e filet, %t Dem Athereotentat meapeHora motu , H$c cejfante filent , hocaue moventefonani, }Ron ifie externa pro cedit origins motm , Am humana factum dexter a duett opu*. Interna internm tangit pr&cordia motus, Mt mem in medio, credits •> Rumen ineft* STMB. XXIV. {C H K I 5 T 1 -A U A* 7* S T M B O L U M XXIV. £±JI NON NIMIUM SECIJRUS. LEo, ceteris ammalibusfortior, viribuf- fenfim majoribus indormiant vi- tiis, & ad ultimas miferias defcendant. Ita- que vigilare nobis lubet , pioque metu cuncta circumfpicere, ut neque ullae infidia? , neque virium potentiarque noftra? nimia fiducia , neque orbis divitiarum deliciis plenus , nos fecuros occupent , & fimul perdant. Feli- ciffimusille, qui divina gratia fu"bnixus, non defatigatur in Dei culm , ejufque amore no&es dielque ardens confumit vita? tempo- ra , indefefsa Creatorem fuum pietate vene- ratus. I«r- Christiana. 73 Terribiles quatit ore jabot , tf murmurcvajio Inf remit indomittuper vaga ruraho. Non alii dat tergafer& ; fed bdlua cunttci Ag)iofcit dominifceptra tremendafui. jijl uhi gramineo recubat fecurior ojiro , Magnanimum parvus Scorpio Udit herum. l&dit ■> & affligit ietbali vulnere Regem, lamqus animam grandem pitrpureamqtie vctnh. Gjjtid vtli cecidijfeferam indignaraur ab tctu* Heufecura mctt fonibm ipfa quies ! Dum UofecuruA nirnutm fua lamina claudit, Feffaqueftratus hami membra fop ore levat : Scorpio in media tuncfronte leonis inerrat , Stertentemquetruci vellicat ungueferam. Magna fuk etiam fcmno fapprejfa labor ant Viribus , & maltis c a fib us alt a patent. Jntemeratapiam fer^oat vigilant ia men-tern* Cuftoditque facer peclora cafta timor. Nefecuraftiitpia mens fit viribus* , iUam ■Ntfervet clypeo pr&fidipque Dens* D LU- 74 S Y M B O L A LUMENQUE A LUMINE REDDIT. NUnquam Solis radii Speculum perluftra- runt , ut non ftatim redderet luminis fplendorem , & tain a latere , quam a fronte, .omnia infigni claritate pcrftringeret. Deus immortalis, inerTabili aniore in humannm ge- nus du&us , pe&ora noftra incendit , dona- te largitur eximia , ut nos gratuito erga jp/um animo , omnem nomini divino attri- huamus gloriain , adtionibufque noftris red- damus honoreai , quern nobis benigniflime -communicavit. Id ^rxftabimus , fi&beni- gnitatem ejus laudibus extollamus , & ilia faciamus , qua? tain ad nominis illius propa- gandarn excellentiam , quam ad proximi noftri utilitatera pertineant. Quid enim, improbe , cadeftium munerum ja&as fplen- dorem , fi Creatorem tuum defpectas, (i quo- tidiana excitatus arrogantia , iniquifUme ma- jeftatem divinam polluis , fi rebus profperis cccaecatus , ad luxuriam raperis , & proter- vam ambitionem modeftia? & humilitati ante- ponis? Reddendum illi eft lumen , a quo accepifti : cujus magnitudinem dum cafto vene- Christiana 75* S T M B O Z U M XXV. veneraris animo , dum cun&a nomini tanto tribuis , id tibi concilias , ut majore lumine fiilgeas. Sed & proximo conimunkandum eft, quod inTe eximiumeft, feu prudential ingeniique laudibus infignis inclarefcrs , feu manu promptus , fortitudinis famaai obti- D 2 nuiiti, ?6 S Y M B O L A nuifti, feu opum potentia*que magnitudine ca?- ;teros antecedis. Proximus Deo eft, qui in mor- tales beneficus , munera fua grato animo dif- penfat, & liberalitate indulgentiaque huma- num genus fibi demeretur. Clara repercuffo redditfua lamina Vboebo, Et nitidum jpecalijpargit imago jubar ; jicceptofquerefert ignes , radiifque corufcU Afftmilatfrontem, pulcher Apollo , tuam. [ Ho c fragilis faciat vitri quum vilior o rh'ts , G}uidmeanonfacient peclora, magnt Detu? Quod radio placeoque, tuam eft. Necpulcbrior ignii Melujlrat* quamquiredditur ipfetibi. Immijfos Speculum radios a, Sole ret or quit, Lumenque exipfo famine vibrat ovans. Hon fykndet fulgore Juo , fed debet bonorem Hunccefuum Soli , qui dedit omne decus. Si, Dettsalmsy meamluftrattua gratia mentem, Ilia refert radios irradiata tuos. JRedde* tibireddam: [me te mens frigida tcrfei i lUuftratatH^hcepctenter agh. ST MB. XXVI i U Christ r a n a; 77 S X :. M B O L U M XXVL ALII FAMAM NOMENQUE DE^ERE. IN prifcis Hiftoriarum monumentis cerm- mus ftupefcimufque egregia -veterum Hc- roum facinora , qua? tam incredibili virtute atque fortitudine foere perafta , ut ferme cen- featur > homines per fe infirmiffimos > exiguo D 3 I jit* 7 8 S Y M B O L A virae tempore, tant-as res perficere nequiiflfe. At qui hodierno adhucdieexperimur , muka" ab mortalibus clariflima facta pauciflimo an- no rum decurfu perpetrari , non tantam admi- rationem mereri ea animadvertimus 5 ubi ve- rifTimLim rerum omnium fontem adeamus. Nam agnofcimus eorum originem ex'fola di- vina profilire voiuntate , hominefque quidem agere, fed Deum efEcere , utgloriose omnia exfequi pofllnt. Quamobrem , qui hanc prima? caufas originem atque vim confiderat, hominum clarilfimorum ac fortifllmorum for- tem non abfimilem jndicabit Pyramidi yEgy- ptiaca? , qua? quanquam magnifica & ilupenda Hruclura omnium oculos animofque in fe con- verteret , omnem tamen laudem atque famam conditori fuo debebat. Sine eo enim non fta- ret, nee fnperbo faftigio nubibus femifceret. Parker qvod bellicis facinoribus ad famam fe prorerant moitales,quodingenii artibus laudem fibi confidant, earum rerum omnium primus mnximufque honosDeo debetur, qui auxilio &o > atque ope famam nomenque largitur. Inter C If R I S T I A N A. 79 Inter marmoreo miracula Iplendidafaxo Pyramis adfamam nobtlefurgit opus : lllaferit (ummtts regali vertice nubes ? Et Pharia toU.it molefuperba caput. Ardua fed quicqtiid turrit mirabilejaftat , Hoc Reges quondam grande dedere diem. Nilfibi debet homo. Nam qu& clariffima jafiat Dona y deditfummus , qui regit ajira Dem, $3 (o) $* Barbara qua quondam coluit miracula Memphis' , Inferos retinent nomina vafta dies. Sttfyicimut Pharib nut antia ponder a faxb , Et c&lopropius culmina mijia fuo. Magna es , quA ado te Pyramts inferis alto $ Sed quA tejlruxit dexter a , major trat. Pone, homo, vefanosanimos. Quo furg&s honor e , Celfior hunc omnem gratia diva dedit. Wfr - NON 80 S -V M B O L A NON FULGORE SUO. MErito omnium admirationem vincit Luna , noctis dccus , 8c in tenebrarum remedium reperta \. quse eximia pukhritudine infignis , velut Regina inter fidera minora Iu- cet, lateque orbem fplendore implens, tem- pora difHncta illuminatione metitur , viresque in*r€bus-inanimis,& plantis , & mutis animan- tibus, 8c hominibus ipfis exferit. Sed quic- quid tanti fulgoris eft , uni Soli debetur, cujus luc^ lucet- ipfa proprii candoris expers , alieni fulgoris indiga| denfo corporeopaca, & tota caliginofa, ni radiantes Solis ignes.excipeiet. Et excellentiilimi judictoingenioque viri, & nianti promptidimi , claritudine laudum ful- genc, lateque magnitudine fama? fua? orbem terrarum implent. Sed hoc qualecunque lu- men, a majori lumine acceflit, fine quo in- glorii opacique , & in tenebris palpitames jacerent. At Deus urferrimis mortallbus fuaa-uaffundit gratlam , cujuslumine&fulgo- ribus luceant: nee aliam tanti beneficii exigit obligationem , quam ut omnem claritudinis &#. laudem ipfiSoli attribuant. Magnus 8c felix CH R I S T I A N A." §1 S TM B O Z WW XXVIL felix dicendus eft , qui ingenlo validus j mahu~- qye acer pukherrimam inter mortales fibi fa- mam acqutrit : fed major, fed fe'idor haben- dus, qui non propriis fe lucere fulgoribus* fed alieno ex lumine claritatem omnem fibi- aece/Efle > grato ammo agnofcit. Quod ft ell as inter fejaBet Luna minor 'est Et Regina cluatnocTts amcenaftt&i Quod toto fpargat fulgentia cornua c&lo , Virefqueingelidam lucida fundat humum.[ Jddebetur, Apollo , Tibi, qui clara forori Lumina , (^u fur am lucis y &vmneparas. Nativd careo luce. At qudcunque nitefco JLjtce.,. Betis , tot am debeo, magns, Tibk m mm Ternofiem Spleridet'Phoebi foror dtmula-nigram , lurares propria luce micare globum. Asi non eft propria* quo ftlendet Cynthia, fulgor\ Quicquid luck habet > Sole micante capit. Omnebonum , quod in hoc mortali corpore cerno, Hoc tua, fanHe D*ux, gratia foladedit. 2$onfulgore m$o, fed fylendeo lutnine c&li \ Tt lucent e mico , tefugiente cado. SXMB. XXVIII; S X U^OLUH XXVIII. POL LET && MT>MOTO^ TOnnentum belHcum , magnam- terrse" pondus, ac cseli tonantis imago, a pa^ vulo incenditur igniculo, quo demiifa exiguo-' puked femina fianwp* excitantur r u>denfaV §4 S r M- f o --it at fumi nube , intermicantibus fulgetris erum- pentia,Jmmanes ferreos globos, ao volitan- tium pifarum procellam , cum horribili im- pulfi aetheris fonitu efrundant. Exiguus fo- llies efl: , fed tamen folus efEcax , qui tantum furorem cieat r 9 & vehementius contorqueat* Lit in virorum urbiumque ftragem duret, in- gentefque everfas turres , atqueimmaniacon- vulfa propugnacula Tecum rapiat. Etiam di- vina poteftas, ab exigua fa?pefcintilla magnum ignein in animis hominum excitat , quo in- oenfi maximas perficiant res , qua? ex minimo - profllientes principio , pollent ab admoto, inaximamque gloria: & vigoris laudem affe- runt*. Qua? etfl noftrum excedant captum , nee nobis lubeat, divinam fcrupulofius per- fcrutari voluntatem, id tamenfumma conftat veritate, neque maxima, neque minima a no- Bis perfici poffe, nifi abadmota Dei gratia pol- leamus. Auxilium divinum, potentiflimum omnibus in rebus momentum , iingula^erficit, fingula regit, ut ubique Re&orisrerum om- nium & Creatoris potentia , gratia > provi- dentia ab hominibus extollantur. Dam igitur animus nofter ambitione honefta flagrans , in- ter c^teros eminere yirtute mortales. cupit , id C h r r s r i a u a. 2f~ a Deo cxfpe&emus , ut admoveat nobis ma- num ; quuni fine ilia , vcluti pigrum terras, pondus , nihil laude dignum prasftare valea- nus , licet vel praeftantiffimis nature expe- ientixque donis nos ja&emus. Machina fulphureas non^ejick &nea glandes , Si nonimpellcu admoveetsquemanum. . FoUetabadihotv, fed quern manti* adferat , igne:, lnde facts vires , robur & omne capit . Gruicquid agit , perfeftus honor debetur agenti : Jgnestolle, nihil machinagrandis aget. Aftio tot a Tibi debetur no fir a , Iehova ; Quid pojfum fine te »mtutts ignis agttt t, Vafltt quidem ptstfetis eft bellica machina mole's , Etnilfolatamen> nimoveatur, agit. €^uis temere confidatlopem quoque maxima pofcunt> Atque opera alteriut , ftpe minoris , egent. At Ttbi confidam fili , Detu optime ; namque ; KuUim Mxilio foltu & units eges. m'j- NIPS- 86 S Y M B O L A NUSQUAM TUTA, OUum fulmen valentiora &exceIfiorave- hementius difEpet , turn potifEmum quercui infeftuioi, f#piustantaeam vi percutit, ut nufquam tuta a omnibus lacerata ramis, con- vulfaque flirpe , radicitus conflagret. Et Ci vel hanc calamitatem efrugerit, cui nonexpofita eft tempeftati , ventorumque & pluviarum furori , fi cseteris ar boribus altior , verticem nubibus immittit ? Neque nos ufquam tuti , fl fupei be elati , iram Dei , atque indignationem graviffimam incurrimus. Ab eo enim femel deftituti, nihil eft, quod ampliustegerenos & defendere pofHt , licet yel maxima poten- tial viribufqne fubnixi ftaremus. Tunc omni- bus expofiti tempeftatibus, noxium caput Ia- cerandum afBigendumque pra?bemus , neque refugium reperimus , quo miferos nos ab in- cumbenti poena eripiamus. Atque ut aliquan- do exterior ilia pcenarum vis non in nos deflr- viat r gravior tamen interims ille tortor , ilia confeientiae trepidatio nos peraitiet , qua? omnibus cruciatibusacerbior, nullam requiem no<3e dieque indulget. Qua? enim requies ex- peclan- C H R i s T I A N M $y ST MBQL UU XXIX. pe&anda, fi divinafefubtraxirgratia, fi NtS men fceleribus tuis infeftum eft , fiperpetrati- criminis recordatio menteni excitam vaftat? Non heic recieaberis ulla quiete , etfi tibi deli- eiis ac prarpotentibus opibus omnia fluant, &eptrumque & fafces tuos pavidi mortales tre— raant atque expavefcant : nee uf & incomparabili lsetitia ter- reftrium dolorum memoriam extinguens, fandiffimo loco infignes flare juflerit. Dum Christiana. 9,1 Bum jactt in terr'u , ars ingeniofet columnam Perficit , atquefuis ufibta aptat bumi: To flea magnificumfulcitfuppofta theatrum y Viquefua celfamfufiinet alt a domum. Sic humiles etiam divinapotentia mentes Vr¶t , ac habile* ad meliorafacit. Gmodjacet, erigitur. Ben* auBor humillim* quivk Eerficit , (3r» c&lo deffinat inde [ue* At gtm'a , & mcefiis late loca queflibm imples r Dumjuhet , utjaceas , qui regit omneDeut, Cernis , ut incumbant pr&velfis tefta lolttmnk \ H& faffiidito mox jacuerefolo. Sub mitt am tihi cor da , Dem , vilitque jaceho. Me tua > ft vifum , dextra levabit humo. Tu modbperjiciai humili ttllurejacentem ;, Skquefm tandem tempore magriut ero* It CM- 0<£ S Y M B O L A RUMPOR IN ALTO. PUlvis pyrius, in chartsefiftulamfedulo la- bore compa&us, atque incenfus, furgit in aerem ; & poftquam ad fupreinain: vigoris fui altitudinem adfcendit , capite in arcum flexo, inter ignavumfuroremruinpitur. Id- ad eos pertinet mortales , qui infana inflati fu- perbia faftuque , populi cervices fupergre- diuntur, & tain erga Deum , quam proximum immemores omnis humilitatis , fuis tantum viribus infolefcunt , animofque fumunt. At hi , dum impotenter faftigia petunt , in alto pofiti franguntur disjiciunturque^ quum Deus indignetur , verti ilia- dona , qua? horaini lar- gitus eft, adindecoramarrogantiam, faftidi- rique humilitatem , qua? ineritb fidiffima St nobilifCma pietatis focia habetur. Multos fortiffimos & fapientiflihios virosea vis dejecit arduis excelfifque ab locis , quibus inha*ferant : quod vulgus veram caufam ignorans , impo- tenti fortune libidini imputavit. Itaque fi quis a divina cupiat extolii benignitate , ne- ceflfario oportet, ut fe ipfum priushumiliet, fuperbiamque omnera deponat. Neminem afflixit Christ i a - n a. ?| S T M B O X U U XXXh afflixit ilia vis, qui nianfueta humilitate cae- lum refpexit , deprefsaque fua voluntate, divi- no fe arbitrio in omnibus fubjecit : modeftia* laudibus Deum horninefque fibi devinciens, fuamque fedem ftabiliens , quam in terris oc- cupavit. Hafta, quo penitius terra? eft in- fixa* ^4 S Y M "B X) X A -fixa , e© tenacius firmiufque inha:ret , ut vix omni adhibito labore extrahatur. Tales ii fe firmant, qui vera pectoris profundi fubmif- lione Deum coluntt fecuri prazfidio divino, ^uo corroborati ad verfus omnes fo rtunas cafus xonfiftunt, & a itatione fua neque infultan- tibus miferiis , neque imminentibus periculis dejiciuntur. Miflili* aerias confcenditjlammaper auras , Sedfurfumfirepero rumpitur aclafono. Mirifice longo pafcuntur lumina traciu , Bum velut in c&lum splendidus ignis abh. Sedquum venit eo, fubitum dat fiammafrttgorem, Et breve poji tempos turn fine luce redit. Sic petit omnis honor, multi tolluntur in alt urn , Sublati medio fed/ub honor ecrepant. Quid nimib complesfiolidijftmapeclorafaflu , Tollisque in csXum collafuper ba potens 2 Quidjuvat eniti , fummofi vert ice rerum, Rurfus in ttbje&um dejiciare lutum 2 Malo mihi placidam , Beusoptime, maloquKtem, Atqueferenatos , quilatuere, dies. Taftigia adfeendant alii, modica eligo tutus, Ggamnimtimguftas , fumquibus impar t opes. STUB. XXXII. C H R I S T I A N JU $| S X U B O L V M XXXII. DUM PATIOR, PR/ETERFUIIT. OMnes ii y ubi morte rapti, terris mandamur: exfpedaturi gloriofiffimam illam refurredio- £ z >nem> I.OO S Y M B © L A nem , qua in amplexum Salvatoris noftri rapti, jC slum confcen demus. Ctrntty ut excelfos prottndat ad tthera ramos Setter ctM y Chaoniis arbor alumna jugis ; Arbor facralovi, qua nonpraftantiorulla Per totum furgitftirpe comaque nemiM : Ilia tamtn glans parva fun , quam condidit agr qua? diftributa flammula , & lychno in ceram intempeftive delapfo , clarior cjuidem fulget; fed dum inutili fplendore au~ gefcit , longe citius confumetur , quam fi or- dinariolumine gaudens, commodiore peri ret utilitate. Itaque ne nimis celeriter deliquefcat, adimendus eft ipfi aberrans ille igniculus : quo fublato, etfi partem fulgoris perdat , ineata- men re vincit > quod haud indigno ufu 5 ni- mifque properante flamma confumatur. Op- primenda? flint in initio prava? cupiditates >. ne illis animus dinluat, & inter voluptates > vi- tiorumqueufum immature pe-reat. Levis ha^c, ja^rura eft r quum abdicatis corporis deKciis, atque injecl:o pravis voluntatibus noftris vin- culo , illud obtineamus , ut nofter animus, jufto divino conformis arbitrio, fe cupiat folum ab ipfo duci, & unica ejus approbatione regi. Sic vincimus , dumnoftras perdrmus cupiditates, dum Dei voluntati nos committimus: nam cjui ipfa eft jwftitia,.iiunquampermitt-etjm- juftitia? labe nosxontaminari : qui ipfa eft de- mentia, fervabitnos , necrudeUtate&fevitia e^pfo44ips teddamus: quii^a^^wgn.itas, Christian a^ jqj quotidiefua nobis aderit gratia, ut & ipfi &c hominibus accepti , vitam placide & cum lau- de tranfigamus* Quo magis pra vitas eorum admiranda eft, qui nee tantillum de fuis per- dere cupiditatibus volunt j utr majora lucren- tur habeantque.. Simplice fulgebam fiamma. Nunc deflua Ij/chni Pars urgef ceram duplice lucemeam. Zuceonnnc major. Sedqu&novajlamma coorta eft, Import una haurit cerea membra lue. Xolle ignem , fubitis neftammis tot a liquefcam ! Vinco , fupervacuum fi beneperdojubar. §uid cejfas manm alma?hominem quoqiperdter ajunt, Extmplo fulget fi mifer ifte meo* G$m& nova In cent em , fedfiammajlmplice , t&dkm Lux auxit geminU ignibtu almafuam $ Fallor. Confumet citius lux*iftamicantem, Ardetque in clades , t&dacaduca , tuas. Intempefiivas flammas , atque improba totte Lamina, homo. CtmftU hi, nocuire faces* I * S A< io4 SYMBOL A SATIS EST, FAVISSE SUPREMA. VErum enimvero Riorum vita fimilis efz altiflimo monti , qui nubes transgreflus, c acumen fuum Temper fereno perluftratum Sole videt , dum inferius fulgura fsevientefque nimborum tempeftates feruntur. Quicquid calamitatum eft , in bac miferiarum- tantum valle grafTatur : at mens pia in excelfo pofita, & nubes pmervech , facile hos inferipres tu- multus contemnit, modo. pacem cum Nttmi- ae ca?lefti liabeat , modb ilimma quietem pra?- ftent. Tunc animus , fi duiiffioia atque triftifc firna affligatur calamitate r excellentifBma ta- rn en confident a gavifus , & certiflima fpe corroboratus , fingula patienter feret , neciin- potenter dolori fuo ingemifcet.. Satis enim gaudiorum eft, quod fummamiferafaveant;. qubdfortunarimquitatem , hominum invidiam odiumquesterrae fordes & mifcrias afpernari poflihpoftquam Deo fuo fe gratum acceptum- que animadvertit. At casteri , cui fumma haud* £avent,' ii in terra* fua? pulvere volutati , tain sequo animo fuas haud ferunt miferias mam ubi jqSaYindldain.eos animadvertit Deus , im- memo- C H R I S T I A N A. IOJ i r u U o i; ir m xxxv. memores omhis pcenitentfe unpatientifllmo^ furore ad infaniam fertmtur r dumque .uleori- Deo jufta debebant fuccorobere hurmlitate* fabmiffifqueprecibus imminentia avertere pe- ricula r ipfi vefanatumefcentes fpiritu r impiiff fulminatipnibus > horrendifque devotionibus*- ^% Ron fupt* extrmat generantur fidminx nuhts\ Sed fervant humiles tela trifulca locos. Mens pietatis amans , tunib tranquiUior audit I Quanio ipfi propior, qui regit aftra , J>cq. Si pmitur corpw , fi membra dolor e fatifcunt > H&c lifto terrU corporefurfui abit. Uoc nihil orbepotett mentem turbare ferenam I JLmrno femper qu* bene junfta Deo. $xm.xxxvk C W K X £ ir r A N m VOJ; S Id H B Q I U M XXXVI* teO.SClTttR ILLE TAME1C COlemfipe nukes caligantes tegunty &mZ ^yolvunt: per quas tamen ille fuosexferic; radios > & fe totuni tegi nunquam poffe , difc , fusalucedemonftrat;- NofckuriUetamen r dunv tegiimento atro obducitur, & nimbormn pro- IC8 S Y M? E O £ A cellis-, tonitruumque furore infufcatur. Pari- ter animus plus , ubi caligante miferiarum ca- lamitatumque tempeftate obruitur , fentit ta- men amiciffimos grati as divina* radios, qui per jnediam rerum adverfarum nubem trepidanti afrulgent. Neque enim Sol ifte juftitise & omnigense bonitatis, totum fe unquam abfcon- dit> ubifuiscalamitatesoffundit, ferenumque avertifle vultum videtur. Nofcitur ilk etiam, fentiturque vis ilia magna, ubi luc~hiobdu&us animus,, nihil Tibi eircumpofitum praeter ni- gerrimam miferiarum nubem exiftimac > feque in node & tenebris jacere cenfetv Ufque adeo in mediisjuftiflimispcenis, quibusaffli- git nosilia fan&iffima, manus , opem ejus gra- tiamque nofcimus* fentimufquebenignitatenv media per fupplicia fe validi/Eme exferentem. Qua ex re folatium capit animus nofter, gau- detque nunquam ita remotum abs fe divinum efe auxilium , ut non cognofcatijr : pleniore mox kimine fe per riubes exfertirrum , ubi (e- naota mceroris tegumento pectus afflicfcum re*- creabit , gaudiique W lastitise interioris vali- diiStnisjradiis gerluft rabit. ah/en- C H R I S T I A N AY rC^t Obfcurof&vit temp eft as horrida e&lo , Nimbvrumque minis tcribus aura fretnh: Nofcitur ilTe camen fulgenti lumine Phoebus, At que cndente , licet debilts , imbre micat. Kon removem \omnem \penitus tot nubila lucem | Semper habet radios mens pia prejfa fttos. Servat inextinclam den fa inter nubile lucem >- Et plac'tdafemper luce ferena micat. f -(05$, Higraproceftojum fubfufcant ttubila c&lnm? Et male turbatum noxtegit at? a diem. Sol tamen obfcufis radiis effulget Olympo , JEt tenui quamv'u lucewidendu* adeft. Nubila nulla piam fie turbant tempora mem em > Vt no n luce dies- debiliore miceti Mens pia divinum tenet inter nubila Numen Etfibifub tenebritfentitadege Dettm* i'7'- T£ - iip S y m b o t a _: TE NON PR£SENTE RIGEMUS. NUirirum fi fe gratia fubtrahit divina , fi ftimma non favent, torpemus miferi, & velut dir o conftri&i frigore, ad a&iones jpra> clare obeundas rigemus.- Non fie fontes, non agri rigent , efeptaque omni viriditate , ac vita obtorpefcunt, ubi remoto Sole hyems graffatur nivibus, atque camposfrigidiflimse glaciei faevitie perftringit. Tunc ipfa Nature velut mcerore fquallet, miferaturque abfentis Solis fe deftitui vigore: quo defpoliata, nee fruges agrorum ex terras fua? furgere vineulis , nee nutrimento ad vitam commodifEmo came- ra agitari , nee falientes gratifHmo pridem murmure fontes moveri , animadvertit. Et quid deftitutus a Deo,* 8c defertus homo, praeclari producer, quid fruc*tiferi oftendet, dum abfente illo fumma* benignitatis Sole, omnes ejus virtutes exfpirant, nimio fcele- rum obruta* frigore ? dum judicium maxime alias acre & validum pervertitur, fibique ex poena conffdens r ifiultis involvitur periculis , quibus randem miferrime fuccumbit? Scili- cet , quod ingenii juiiciique clariffimis te ex- tol- e H & I S T I A & A. . n£ * — • S X MB O L UM XXXVII. tollas. laudibus , famairrtjue egregiis facinol ribus tibi compares ; quod infignioribus^ excellent donis , alios- antecedas - r id Dei fo* ventis te & exornantis gratia eft^ qua fub- ducta,* torpor ingehium invader, fcperbia aut fegnitia aclaones tuas cofrrumgent, per- dent* Til S Y M B O L A dentque illam exiftimationis gratiam, qua pri- deitr volente & afFulgente gratia^dmna , apud homines fulgebas. Fervid* dttm mottes Soluprtfentia nrrat Deferit , &propius lumina grata riegaf, Tunc glacial** hyems Aqnilombm aflerat undas, Et coit *dftric~lo mobilu unda gelu. Eteadem forsnofira^ T>etu. Si lumina ctndUy Subtrahis & radios cdiths ufque tuos ;• Morerigentis aqua, mea pecJorafrigore terpent, Etfaxo %uo vis ajperiorarigertt. Poftqttam, Thotbe t tuum atxertifii^andide,vultum % Brum* geUfcentem frigore firingit humum-, Teftaqttt can e\ cunt Borealibus arva pr Hints >. Et fiuviipigrodirigueregelu; Sorsmeanon alia ell. Si Ittmina fubtrahU alma , Tunc durefco , Uetts , more rigentU aqua. Ssd4ucem > Detti alme. , mibi ,faciemque reducaty MtUia cor da fluent , more fluent is aqutu $?MB. XXXVIIL . Christian '£ iij &x mroiu m xxxvur. M-O-X REDITU RUS. SEd peffimum peceantiurrrgenus merito IE lud' habetur > cui non modo ulla converfio- nis ad Deiuii cogkatio oecurrir, ubi isfceleri- bus vitiifque edrum provocatusvultum gratia* ab iis abduxit rr fed c^ui mde in defperationefn pro. 11^ S T M B O L A prolapfi,ad auxilium cadeftis gratia omnes fibt aditus jntercludunt. IJnillisad Septentrionem pofitis regionibus, Sol aftivo tempore^ re- viilimas permittit nodli tenebras , & dum per paucasfeabfcondithoras, mox tamen reditu- rus ,- triftem diei aufert caliginem , redditque ferenum fulgore lumen , pra* omnibus acceptif- fimunii Similiter Deus, ubi a peccatis noftris abfcondit vultum , horrorem nobis metumque indignationisfuasoffundit; mox tamen^xitio noftro non delegatus , benignus atque miferi- cors revertitur , fan<5tiffimamque amoris fui lucem pe&oribus iterum noftris immittit. Scio apfos quoque magnofapiusdoloreafEcipios>, ubi interdum divino auxilio deftituti, putant. divinam fe prorfus retraxifle gratiam: unde multis hinc inde confufi mceroribus errant, &: fe miferrimos mortaliunv exiftiraanfc. At hr ubi fuis confifi precibus * Deum vera fide, perfeyeranti^uepretate coluere, id experti liint , divinam gratiam fingutis renovatarn diebus, miferorum votis fuccurrifle fuo re- ditu, maximoque iterum gaudio refecifTe eds , ut novis exhilarati viribus , nee prateritar no&is miferias , *nec externos malonun era- ciatus, magisfentirent*. C m r i s t i a n a; ii f Quo proper as , Titan , & gaudia noftra morarkk ■ An petit Eoi littora glauca maris) An procul occidu'ts palchrum caput occults undis , Hefperioque lavas ft uminefeffns equos ? EaUor.. luce no va jam damn* prion* refarcu , Et rebus vitam , qua earner e , refers. Jra Dei brevis eft. Si lumina fubtrahit alma, Limine majorimox rediturut adeft... Thoebuiut abfcejpt procul ah Borealibm oris* Et negat ArcJoo lumina fueta folo. Tunc torpet tenuifufm Septentrio luce , €)u&que Lycaonio terra fub axejacet. Sed bona ParrhaftA fulcit fpes virginkaxem^ Nam qui Solabiit , tnox redtturus obit. Varce mew , mensfancla , tuo* Si lumina longY Clara Deus mrahit \ 3 moxrediihrAreforu S«F~ xi 6 Symbol a SUFFIGIT AD MORTEM* MAgna profe<5to in divinje gratia* abfen- tia vis ineft ad profternendos homines , & ad crueiatum , infelicitatem , ipfainque- mortem traducendos : quippe ubi benignitati ira atque odium- fucceflere , facile animus ini- quus adDeijudicisvimfeveritatemque, quad ad fcopulum aliquem compulfafrangitur. Pro- ditutu memorise eft , j>ecoribus eo tempore momentoque, quo Soleclipfin pafliis, Lunae imerventu atratum vultum induit,- letbalia efle pabula , qua* in pratis manducentr. Paruni eft , quod gratia divina per noftrum fcelus aba&a, &femota, omnia noftra deftruat pro- poftta, ut miferando fcedentur exitu: etiam dum abeft ilie ftimulus , qui nos ad (meerant debebat propellers virtutem , nos veluti in ebfcuranoc~tevagantes> ilia perpetramus, qua? & corpus & animam in certiffimum exitium precipitant. Imb fufficit ad mortem noftram, jamque exfpiraffe dici poffumus, quando fu- prema? illius benignitatis radios in nos haud moveri fentimus , quum hi optimo ingenium excitent vigore , ut veluti e graviffimo fomno exger- C H K I S T I ANA. M7 ^ r M B O L V M XXXIX. expergefa&um excellentiiBmo vivat fpiriwi & res asterna mempria dignas, inclyta cum fama exequatur. At quid valet corpus , dum illo vigore deftitutus animus, inluclu, me- tuque jacet , & languefcit ? quid valent mor- talwrn fenfys, ubi illi gratia; caMis radiis non iangua- ia 8 S Y m b b l a tanguntur ? Sane jam ante diem Tuum de- functosmoite fua effe eos arbitror, acpibus avertit texitque vultum Deus, ut fuse relieH no&i , nee anima , nee corpore rede magis fhierentnr. Ardentes "Phoebus nigra ferrugine currws Condit , <& obducit nox tremebunda Dsum. Nocle repentina oppreff& volucrefquefer&que, AttonitA tenebras objiupuere graves. Sed tu , ne tenet o dec er pas pabula morfu , Motlis ovis> t ant us dum tenet altafiupor. Jleu nocetirato detonfum Numine gramen, Ettanto irrepit morsinopinacibo. Tolle dapes, & tolle me a vagagaudia mentis ! Irafcente Deo fingula mortis erunt, Quid tegis , alme , caput nigra caligine , Phoebe? Et Utum ex paviaq fubtrahU orbejubar ? Hen in te tantum potuit licuiffeforori , Vtfitciem tremcrtt didita terra tuam: tar cite jam cupid& , funt noxiaprata , bidentes , Pr&fentemque ferunt forte comefta necem. Quid nobis, Deusalme, poteft precorejfefalubre, Dextrafalutarem fitua tollit opem\ SXMB. XL. C H R I i T I A" N* A. ti il M B O L XJ M XL. ETS I REMOTE S. SEd nee minus tern's imperat vis lllaatqtte gratia immenfa Dei , etfi domicilii fui fe* dem elegerit in csclis , & \\xc inferiora faftigio fuo exceflerit. Sol tanto intervallo a nobis re- motus, *a© Symbol* motus , excellenti/fimo calore fuo nos recreat, diemque omnibus mortalibusdiverfaper4oca habitantibus prxbet ; & quod magts mirandum «ft, ardentifBmis /adiis illudincendit, quod nee propinquiore admoto igni^onflagrare po- terat. Nam vitro radii excepti , tanto fervore in oppofitum pulverem pyrium agunt , ut faci- le flammam concipiat , & rircumfufa late ligna confumat. At longe Sole ifto potentior vis iJla ac gratia divina, qua? tarn externis femperpra?- fens adeft rebus, quamintimahominum per- fcrutatur pe&ora , noflrafque aftiones uno eo- demque momento agnofcit. Eadem minimis rebus fua ^frulget excellentia , omniaque ad- miranda fapientia, & juftitiasfmceritate gu- bernat. Ipfa rebus , qua? difncillima? videban- tur, fua omnipotentia fuccurrit, utprarftan- tifEmo efFe&u eas exfequantur homines , quas jam dubia ratione proftituerant. Ex adverfo facillimis rebus fua fa?peobftitit voluntate , ut nunquam fecundo profperoque exitu infignita? fuerint : quo imbecillitatem fuam atque4mpo- tentiam innixi viribus fuis moi tales agnofcant. At nobis grandeinde quoque in rebus adverfis nafcitur folatium , quod nunquam ita remota fit gratia ilia casleftis > ut non omnibus noftris in- Christiana. lit interfit rebus , pe&oraque noftra caligantia , &* in fordibus terra: ac miferiis'jacentiaengere ac recrearefereno vtiltu poifit. Sol licet hinc difiet tot of rood orbe*emotiu> Inferior* tamen vis ea magna fovet. Namjpeculo objecto , quo colligit optica lucem , Suppofitam ftvingit , fipatiare, tnanum: S^ilphureumque nitrum fixmma fervente refolvh I Et radivs urit torrida lignafnii. In fumm'u qxamvhs habites, Detu optime, c&lig, Tu tamen in term cunfta remotivs agrs. Tota , tibi natura , Dens , famuUtur , gf erhh P.iret hie obfequi'u , fervitiisque tuii. VITAM 12:2, 3 Y M B O L A VITAM PR^SENTIA REDDIT. OUondam artificiofa Memnonis ftatua, ubi furgentisSolis radiis incaluerat, fuaviffi- rnam edebat modulationem , cantuque egre- gio , & gaudio veluti fubfiliens adaugebat pulchritu diners Aurora? , qua; pleno Solis ful- gore comitata , ferenum diem late aperiebat. Ac nihil aliud ex dulciflima hac harmonia in- nuebant gentiles , ac valetudinern corporis " animique redintegrari, ubi nimirurn corpori faniras pofl: niorborum gravitatem > animo Jaetitia poll: adverfam fortunam redterat. Nos vero Chriftiani longe infigniori applicatione hanc Memnoniam intuemur efngiem , dum vitiis peccattfque polluti > & in miferiarum node jacentes „ itewim gaudere animum fen- timusappropinquante gratia divina , qua? fola vitse noftra? reitauratrix , nos illibato recreat gaudio , ut fingula? noftra? a&iones cum tem- perata juftaque harmonia fuaviter procedant. Qua? gratia (i affulferit ? jufta iterum animi va - letudine pollemus , nulliufque no&is aut a?gri- tudinis memores , vitam noftram interno gau- dio tranfigimus, & in laudes Pei noftri pleno ore C H R I ST X A N A. II J S ¥ U B O J> V H XLX. ore animbque effufi facra fymphonia caelum implemus. Atque hoc unicum eft gaucKum > *pod veram & infignem fert fecum quietis conftantiam : cetera enim cupiditatibus ar~ dentibus commifta abftrahunt inquietudine fua oranem jucuaditatem : dum ingemum partim F z am- 124 S Y M B O t A ambitione flagrans, partim indigna avi Jiute lucri infe&tim , partim indecoro metu vexa- tum , continuo turbatur, ut ipfi etiam morta- les agnofcant fuam dierum fiigam', his inde- cons prjeterlabendum afredibus. Memnpnis iffigies mutefcit noble perufli , Sedfaciles reddit , Sole micante , fonot. §^id non Rumen agit? mediis mmefcimmttmbrih Si nobis vires gratia fumma negau SedffanBa Dei reddat clement ia lucem , Mensprempte loquitur , quA medb mutafuit. Hen > tua y fan Be Parens , aufert abfentia vitam; Gratia fid vires omnibm un* refer t. ftuifuavi mulcei c&lum vox blandula cantu', Dnm cdput &qitorekpromit Apollo thor'u f $afoe Dddalco Memnon fabricate labore, Tu trcmulum refonas , S#le micante , melts* lUe agnat molem , totofque infufaper artm Tanta ciet numeros lux venerandafacrcs. JXocle filet torn, reddit fua gaudia mane. Sic mihipoft nocltm gaudia redde , Beta \ ST MB. XUl Chr % S T I A N A. 12 S X KB O I V M XUt AGITANTE CALESCIMUS 1U£>i I^E Elephants memorantantiqui Scripto- •flares, eum Solis cxorientis intuitu geftire prargaudio, pronmfcidem verfiis Solis ten* dere radios, toto denique corpo|e walefce- E 3 " '"- *e, 1l6 S Y M BO E A re, tanquam fopitas node vires cadeftis lfle fulgor excitaret atque inflammaret. Quid xnagni homines , five mole corporis , five fortuna/ validi pofTunt, fi agitante Deo haud calefcunt> Nihil fane virtutis & gloria in nobis ineft : fed gratia divina eft, per quanv vivimus > qua gaudium tetitiamque capimus, qua incendimur , ut prolans dediti rebus , vitam pulchro decoremus exitu. Illis mife- ric'ordia: divine radiis incalefcimus , ut ad omnia majort feramur conftantia , ut adver- fas res sequo patiamur animo , ut majori con- fidents exfpe&emus future felicitatis tem- pora , seternitatis laudibus clariffima. Sed feruntur elephantes venerari ipfum Solem, & oculis in ilium deixis . adorare exoriens- lumen, quo fe perfundi agitarique fentiunt. Quanto magis id decet hominem , ut ve~ neretur illud caftis.precibus Numen, quo fe ad res praxlaras agitari impellicjue animad- vertit, ne bgratimdmis fcelere divinam vm- dictam adwsus fe irritet. Nunquam enini impiinehomofuisgloriatus eftdotibus: quum Deus, ubi mortales fua fe putant sftimatio- ne & virtute nimis fecuros , fuam retrahat statiajn , oftendatque , , pretium fax being- ^ nitatis Christian a. 127: nitatis in devotis teneri pe&oribus* non in- oratitudine , non infefto fuperbiie vitio fce>- dandum. Fermidate ■ Elephas , Getuh gloria Jylva r " Vnde ifte interior , quifubit ojfa calor i Vnde animofa quarts turritum, bclltta , dorfum, Atque inJAva ferum prdia (Iringis ibur i Sole agit ante calis, vires hinc accipis acres , Et tamo agnofcis te caluijfe Deo. Std dum Sole cales , dum laudas gratis r ilium , Cr*de mibi, "v'tnc'is , hellua mma> hominem, Uxorientw Elephas veneratur'w Athtre thotbum* Nee non c&leftitottts ab igne calet^. "Plaudit a dor at o placidijfitna bellna Soli ,, Et fen/am Summi Nnminis intus alii. Qiuidfaciat mortalts homo , fi nocie fugatA E placidofurgat Sole vocante ihoro ? Te , Dews alme , pi& mentes Agitante calefcunt , Et merit at grates , pra-mia digna? cammt* B & R E* 11$ S T M SO L A . REDIYIVA GALORE, VIdemus hirundines ex abditis prodire lo- cis antrisque, & veluti fua relinquentcs fepulchra , & ex hyemali morte expergefaclas, ad jucundum vitae fus, refurgere vigorem , ubi gratiffimus Veris calor, blandaque cadi aura eas afBat atque excitat. Et hoc deliciarum tamdiu fruuntur tempore, donee exacia ite- rum reflate , afperitatem hvemis horrentes, vel in calidiora iterum confugiant loca , vel inpetrarumnffuras, quercuurrique concava fc dejiciant, graturri caloris rediturn exfpe&an-. tes. Nos etiam, dum ex trifti miferiarum jnoerorea.divina revocamur gratia , dumex- cuffis omnibus follicitudinis anxietatifque vin- culis, gaudio fan<5iiori reftituimur, dum be- nignum vukus divini calorem fentientes, ad yita? a&iones pfompti ahcresqae excitamur; refufchati veluti ex morte, & nova audti vita- videmur j tantoque redtvivi calore, & omni crucJatu erepti , dies noftros feliciflime pro- gredi digniflimo benedi&ionis divine affktu animadvertimus. Sed nee ilia felicitates #ftas gerpetua nobis eft, ubi per noftram crimi- nam Chu $flA» 1A ifj S X U B Q L U U XLIIU num petulantiam provoeamus juftiffimam DH iram ; tunc enim oninis- vita? noftra? vigor < iterum -ditabitur , tunc ratu externis , quan> xnternts timoris triftitiaeque tormentis per- territi, omm auxilio deftituti, abdimusmi- ferunicaputintercabmitatesnoIb:as> & velut %o S'f mb- O^ A» tumulo conditi jacemus : infeliciffimi omnium mortalium , -poft^uam nos calor ille cxteftis deftituit, Eft enim divine abfenti a? poena adeo Ingens^ ut etiam hominem ornni aiio privet refugio , omnia gaudia enervet , omnes fpes confundat, & fingula confilia deftruat : ficut ex adverfo vita omnium jucundiffima eft , ubi calor ilfe Spiritus San&i noftra tangit pectora, & in dignifBmo pietatis continet fervore , & jamillam fpondet vitam > quam ultimo refur- reclionisdie, prseftantiori redivivi calore in- grediemur r omnium felicitatum perfe&ifH- mam,: . T>um tat)- def&vtt hyems , fe Daulias ales jibdit,-, ej?ingelidis*otaftupefcitaquif. %[on fupereftfenfas 3 non vita , necignea venis Vu I fit it % atttprifctts , quifuit ante > calor . Aft tit arnica ncvi rediit dementia Verts , Vivit hirtmdo lequax t qu& modbfunus erau Sol renevat vires, veterem Sol fufcitat ignem > Et fecat a'e'rias tunc redivivaplagas. Si UM-i magneDew , tollit dementia lucem , Mens men fubmoto tota calore riget. Vt rediit, , nova vita redit. Tunc tollor in altumy C&lefiefyttepeto celjior inde domos. Exoriare meo quoque lux optatafepulchro , Mt msa perpetuum mtm rediviva duet. ERrare humanimreft, nihilque mortafibus cdnfuetuui magis , ac iniitam malitiam ex- ternis fceleribus prodere. Omnes V Bt quot- cimque vidimus V eadem tabe lajboramuss-, F &' quaiii-- I|l £*Y M 1h O p A quamvis alii aliiscitius, gratia divina ere£H * ad fuse redemptionis recurrantProcuratorem, fubmiflifque prccibus veniam flagitiorum ro- gent , ex imbecillitate commiflorum. Sed etfi ruamus in peccata, etfi in flagitiis jaceamus, ea tamen Deus caritate ccmipleclitur homi- nem, ut cadentem citiuserigat , acille, qui laber.tem per faxorum iniquitatem equum>. framo fublevat. Et quanquam etiam redin- tegrates criminibus ex'petulantia peccemus ite- rum ^ tanta tamen Dei mifericordia eft , ut 8c fceleiliilimis hominibus condonet delicta:. quum nullum peccatum adeo grave fit, cui non immenfa parcere poffit divina gratia, modo ad juflam. ex animo reverfi pceniten- tiam, reliquo vita? tempore a. flagitiis abfiftant. . Nam fi nulla poenitentiaconfequatur , fi pec- cata^peccatfs. adjiciantur, ac divina* ejus ira- cundiar quafi faces admoveantur, non modo. deferit ille jacentem , fed continuo etiam erumpit ira ejus yeluti fulgur * & tarditatem gravitate fupplicii compenfat. -£t nos am- pleclamur gratis pe&oribus gratiam diyinam r profequamur ipfumNumen tiliali fern per ti- more, adeamus ejus cultum tremore cafto &: devoto, ut nos, inftar equi ftseno ducat re-- " ~ ~ g atc l ue > C H.R I S T T A K A. i J J? gatque, voluptatibus fedactos , & ex imbe- cillirate cadentes fua iterum erigat manu # . nofque ita fua contineat gratia , ne periculofo lapfu ruentes in ■ ultimas seternafque miferias incidamus. §jtum laxUfonipes tumidm grader etur habems, SubjeSlam feriit non bene certm humum. §uam bene, quodfuevit dare mollibu* oracapiftrlt; Nam lapfum in faciles fifth babena pedes. Nunc iterum arreelus micat aurwus > &f "remit oret Atque auras anteit curfibm ipfe vagas. TLtJcadof&pe ,Deus. Sed me ttta gratia Yurftu D.um toUit, t err is me jacuijfe figtip *3S* Co) gj* - Ecce ferox nutat grejfu tit ub ante. CxbaUtit, Dmnque fmefy lapfum fitbtevat alma manm. $&pe , Dem , titubo i Demoptime , fttpe vacillo , ; Sed ttta mejurfum gratia tollit huma, Quanta Dei bonitas i ft me malm abfinlit error , Si cado , ft mediis dsv'ttti erro viu : Me lapfum divinafolo dementia rurfm ErJgitj j& ft Mem fir mat arnica gradum,- E % A'Nt l^f S Y M B O L A*. # ANIMO, DUMANIMOR, NUnquam tympanum edit fonitum belli- cum i animatque militares animbs , nifi admota prius manus ipfum animaverit. Nun- quara animus excitari nofter potent* nifi di- vina prius confentiens voluntas & ipfum ani- maverit , & deftinata approbaverit. Sed furir, qui cupiditatibus fiiis animati a eoque ftimulo agitati , arripienda ftatim ea, & execution! mandanda putant , qua ex improvifo in men- tern venerunt. At fecuriorem longe habemus cognofcendi modum, quo judicare poilimus, noftrisne affectibus, an divina manu anime- mur : (i (inceris ad Deum efTufis precibus, prius fententiam ejus explo'remus, &indeex effe&u , gloriofoque exitu agnofcamus , ver- luntatem ejus noftris defideriis ruffle conibr- mem. Ea vero voluntatis vis , quseanoftris cupiditatibus ilJabitur in mentern noftram, eamqne animat, fuo plerumque defiderio fe confundit, & inter vans ambitionis conatus, ac fterilis confilii labores deftituta,- noftram tandem impotentiam oftendit. Proinde ani- met me fupremi illius arbitrii dextera, ut ad ejus C'HR I S T I A N A^ 135 ejus voluntatem perficiendarn indies prom- prior inveniar ; meaque ambitio divine vo- luntati confentanea me propellat ad promo- vendam fan&iffimi illius. nominis gloriam > quod me & fpititu& fortitudine animat, ut & me viciffini ad praeclara faciiiora obeiinda, refquer l$& S Y M 5 9 t A refque adverfas fcrendas , & alios exempli meo animare poffiin. Me nonpigro animetpromptijfima dextera taclH, V"tfegnes animem fortia tn etrma viros : Vt Geticum accendtm tnetuendo murmur e Matt tint Et c&lo ingeminem clajftcaf&'va vaga. Vilisfum , fateor , pellu :fed tempered ur-o Auxilium Reges me eoluere fuum. ted t amen ilia me a elartjfima gloria UudU , Totattbtfaerit , qutmeafifira moves* SirlduU dumfireperis animantur tympana, homhis t Pugnaces animant ad f era bella mantis. Acta patenter agunt. Situ, Deta optime , mentem, Atqtte tua move** pectar* noftramanu i Tunc animant animatapios. Tu prima bonorum Caufa , Deta , de qua c&tera cunBa flaunt, Mortua turbafumuf. Te not animant e vigemtu i Absque tut nulltu. Numincmotu* ineji.' &TM-B. XLVIf Christiana, iff S TUB o LU hi XLVI. D I RIG IT UN US. QUifquis femel radios divine gratis in fe* agi fenfit, fatebitur nullum in orbe eflc- gaudium, quod hoc jucundum felicitatis mo- mentum antecdlat. Animus fan&ifiani quie- ts I^S S Y M B O L A fre exhilaratus , nullis anxietatibus affecluurrr urgetur % neque ad aiiquid adfpirat, nifi ad hujus fortune conftantiam ,- qua fe tantuin; donari eupit. Quin ubi externis eaufis nulla apparet gaudendi ratio , tunc fervor illius grar- t\x iiwios potifiimum majori move&r ftimn- 1&, ut & vita? perta^i, earn iibenter cum morte commutaremus, utpropius interiufque pleniffimam illam gratiam , poll: depofitas corporis exuvias , in carlis obtineremus. Qua? felicitas unice dependet a divina prasfentia, qua f! circumfundimur > integerrimum illud perfe&iffimumque gaudium poflidemus: ficut ex diverfo, ubi fe aliquantulum a nobis abf- condit, violento doloris & cruciatuum fen- fii> abfentiam ejus experimur. Itaque & ifc lam pra?fentem vim Soli, nos autem folario fiye horologio fciatherico comparare lubet. Nam ficut prasiens Sol folus agit, ut jufte hora temporifque ratio monftretur, ita -divina pra?fentia dirigit nos, ut vita? noftrar a&io- nes jufta laude oftendamus. At nulli ufui fo- latium, fi abeft Sol, qui id dirigit unus\ nee nos pollemus miferi , ubi fe fubtrahit ea be- nigna Numinis vis , qua? fola moderari no- ftrosanimosyidoneofque efficere ad pulcher- rima C H R I S T I A, K A. 135J imna opera fubeunda* feliciterqiieperagenda potefh Ceditejidere&flamm* y vaga lumina noctk * Non x^O S Y M B O L A QUID MOLES , SI. NON MOVES?. CAmpana , magnitudine fua & pondere infignis , ubi nullx ipfam manus movent, diuturno. contioefcet otio-> fuaque nunquam fponte ullum fonitum emitter. Multo mi- nus mortales, divina haud gaudentes gratia, rltac fuse movcbunt gloriam fortunamque; quum Dei abfens- manus deftituat hominern, ut veluti inglorium terrse pondus , ignavo otio emarcefcat. Aut, ubi ilia non movet manus, homofuis~relic"fcuscupiditatibus, pr«- ceps ruit , & a juftltise aberrans viis , fe fuarn^ que fortune molem pefTund&t. Eft ejus faU tem gratia, eft ejus manus , qua? fingula per- ficit , excelkntiamque digniifimam rebus tri- buit: 'fine qua omnis honeftus vita? motus de- finit , amifla firi vigoris anima. Ne igitur magnis cogitationibus impleas pe&us , ne in multos annos rationem fortunar tuar fub- ducas , ne gloriam , ne potentiam , qua fulfu- rum te craftino die arbitraris , animo fingas ; quum incaffum hare ponantur confilia , ubt Deus manu fua te non movet, non regit, non moderatur. Qui tamen viribus tuis rre- tus? Chris t i a k a. 1^.1 STHBOLUU XL VII. tus, perrupturum te omnes difficultates, vel carlo invito, exiftimas, id tuo tandem dam- fioexperieris, raolem te'efle terream, qua; fan&iore haud mota atque agitata Spiritu torpcfcat , & fuo tandem pondere fe ipf&m comminuat. 14* S Y M B O 1 A g# ut in omni- bus vita? noftrar-rebus inveniamur promptio- res , turn ad cultum ejus ex animo profequen- dum , turn ut in a&ionibus negotiisque noflris peragendis folida virtute polleamus. Sic illos nutrit fervatque conftantia atque digniflima fortitudine , quapravis fuis refiftentes cupidi- tatibus Temper laudabilem obtineant viclb- riam , alias ex nimia virium noftrarum im- potentia nunquam fperandam. Alios virttiti- bus non minoribus iuftentat , ut nimirum in- corrupta juftitia, Integra veritate, amore er- ga proximum, illibata animi finceritate/efrul- geant, earumque rerum fanfliffimis jaudibus, velut perfeeliflimo nutrimento fruiti , tran- quille & beate vivant. Quid enim prxftan- tlus , quid lamus , quid gloriofius noftrfs eve- nire pe&oribus poteft: , quam (i facro illovir- tutum nutriantur oleo, &.inde illud nancifcan- tur , ut fulgeant laude haud vulgari , infigni- quehominumadmirationej amore ultro con- ciliate , applaufuque invidiam transgreflb fruantur? Sed & multos Deus ipfis alit rebus adverfis , ut iis , qui cum eifdem •confliefcan-. tur, C H R I S T I A N A. ffjf tur , ad rem omnium utiliilimam , fui nimi- rum notitiam perveniant, & intumefcentem altiufque fe efferentem animum > re dire ad humum compellant. Vt vigilcs fttndam flammas , lumenque corjifcum , Et nottis vincam tempore* nigra tu& , Hnmorem ajfttndas , fafuceum pinguis olivi , Et flam mas fovea t feet a Mm erva m eas. U&c &terna msifunt ignis pabulz , & iSu Suffic'mm in cunclospajla liquor e dies. At tu qua lutices mihi fandis dexter a gratos > Et hikes habeas cceliths ipfa tuos ! Ajfundos oleum , lampas nit'tdijfma fyltndet > Sed fi jufta negespukttla , flammzperit. Crefcit ab infufa ceu Fdllade tampas , <& ardet 5 Sic mem ajfufo Nttmine crefcit amor. Si divina meam de cosh gratia mentem lrrigat , UU fui fizgrat amore Dei. Sin minm , heufucco mifere fyoltAtm alumxo ,' Jgnes extingui cerno repente msos. CLA* 1^6 S Y M B O L A CLARIUS INDE MICAT. ADamas, qui omnium lapidum pretiofif- mus , cseteros & claritate & prasftantia: fplendore Ionge antecedit , nunquam fereniore Jumine micat, quam ubi Soli expofitus, tap- tos quoque radios excipit, & inde fulgorem \ iuum intendic Viri magni , naturalibus donis fplendentes? nunquam majorem fibi fplendo- rem circumponunt, quam ubi gratis divina: radios (imul excipiunt , iifque claritatem fuam adaugent. Sola enim Ifsec eft, qua: illuft riorem facit hominem , & muneribus fuis pot ens, seftimationem ejus intendit : qua? viribus adju- yat nos , ut digniffima exfequamur gloria, qua: perpetranda fufcepimus : qua: ftabilem inde rerum noftrarum felicitatem effe jubet , ut & clarius , & longius in terris micemus. Sed & Soiis tanta vis eft , ut res viliftlmas infigni de- coret venuftate , ubi iis radios fuos immiferit. .Minimum tunc fabuli aut arena? granum, Cx- pius fulgorem gemma: annulatur: &nixfri- goredurata, pulchro colore micat: plane ut nihil adeo in fe dejeclum Gt , quod , dum So- iis gaudet lumine? pulchritudinem & venufta- tem C H R I St I A N A. I47 $ T M B Q L U M XLIX. temhaud induat. Quanto magis gratia divina illuftrat, ubi plenum fulgorem mentibus ho- minum aitundit ? qua: fane tanta. in fingulis rebus prsefentia dominatur , ut & nos , (i inftar deje&ae arenulae jaceremus, tanta poflitillu- minare claritate, ut adamantis quoque fplen- dor em longe vincamus. G z Tih 14-8 8 T M B O £ A Tu , qui nonflammu , »o« */«ra incude do marls , 6£«/ rW*o AJfimilfL-s fidera claratuo ; C/#re a'Hdnuk', quo non gemma eft pr&fiantior tiUd Vifaper Eoi littorapulchret maris ; €)uamvistu Jlellas candor e imiteris & igni, Sole tamen taBus , clarihs inde micas. JPortunate lapis , cuife Natura probavit , Et pair mm intendit magnm Apollo deem* f|( )f Seu tu torpor eU celebraris dotibiu ingens I Sen fulges clari laudibws ingenii ; Seu quocunqueanimum facilis Natura dtcou Ornavit , donis prodiga alumna fuis. Credemiki, major fulgebU laudibus iftis , Si fimul ajfalget gratia diva Tibi. Vie etiam , tremulos adamas quiprojicit ignes , .Si Sol a fidget., clarihs inde micat* SI MB. LV € H R I S T I A N A. 14.9 StUBOLVM. L. «T PERF1CIAT. TJEnigaitas divina haud Ignorans noftram f-'imbecillitatis raifeiam, honeftas permi- Ht mortahbus recreationes, guibus & an i miis exhilaretur, & corpus ad integriore.n duca- cnr- yaletadmera. ^Quod nutrimentum «tri- G 3 que X^O S Y M B O L A que necefiarium eft : nam etfi anima fit pars nobilicr , tameh quamdiu corpori eft conjun- ct , fimul illius lsetitiis afficitur , & focia cjuiete coniponitur , & dulci corporis fui fa- nitate fmitur. Neque id Deo Opt. Max. dif- plicet j! quum is terreftria largiatur dona, non ut iis fuperftitiofe abftinendo ambitio- fam laudem captemus , fed ut ea ad necefla- rium vkx noftras ufum , baud impia volupta- te impendamus,. & inde jucundiori excitati fervore, ac fpiritu vegetiore du&i, ad divi- ni nominis cultum , ad proximi noftri utilita- terh alacres robuftique duremus. Qui Deus, quum, noftram pramderet debilitatem, ani- uiumque corporis compage fragili circumda- turn , facilis honeftas indulfit delicias , ad cor- roborandam & animi & corporis valetudi- nem ; ne omni deftituti vita? amcenioris vigo- rs gratiaque in lu<5ba periremus. Nihil ergo in illis prohibuit * niii conjun&um vitio ab- ufum : neque in honeftis adeft rebus peccandi periculum , ubi Temper prseferimds divinum cultum , Deoque fincera mente ac fide fervi- jnus. Quo magis ii reprehendendi funt , qui rigorofa quadam fanditate capti , auferunt omnem. vita? dakedinera r & tanquam ani- mus, Christ-tana. 15 1 mus tantum in luctu & fufpiriis detinendus effet, nee jucinidiorumrerumgaudiisdiverti- culifque amoenioribus refici eum pariuntur. At Bcmibyci fa?pe fubfternit manus arnica vi- ride mori folium, ut illo nutritus gavifufque perficiat ferica fila, cjuibus pretium Humana* ambitio fecit.- Inclyta , qu& molli detondent ft amine Seres Veil era » regales mox habitura finus ; H)§ Hornby ci folium mori manus admovet efeam 3 Ldtius ajfumpto crefcat ut tnde cibo. Nonfatts , utprimo vermis nafcaturabovo, Carafed illius vellera Seres avent. Quid coepijfejuvattelam , nififiniat auBor - Nemo decus ) nifires perfy'tatur , hahet- Non folum e t err is Tu me, Dews alme , 'creafti , Stdquoque rite tuum perjicis an dor opus. & 4, E R I- 15^ S Y M B O L A E R I G O R , DUM I R R I G O R. ARbor pomis Aurantiis onufla & infignis, et(i pulchritudine &a?ftimationisdigni- tate Jonge antecellat cameras , tamen nun- quam gratum ilium feret fm quum in alterius fit poteftate , fiveillis me recreare&Linfignirefrudibus, five retracfca penitus liberaStatis mifericordia me defti- G ! j.: ; mere r<$q. n ,' S r: ar w & jj a tuere, ut arentibus illis per fteriles Lybia? agros~ arboribus fimilis deficiam ? Sed tume irriges > Dsus , ut erigar : gratoque prsefentia? tua? vul- ta me reqrea, ut erefcam lasto fidei nutrimento,, & fru&us conftantise , pietatis , modefti*e ubertim ferara, Quantum Jylv a alih Daphn&a exceUuh -Umbrk , Arbor eos tantum vinco decora grcges. Succi didcis plena , auroque (iwillima mala Trofero , velfummk malalegenda dus. HeJ}eridumfe hortijaclent. Mihi gloria major j Et non vana measfabula narrat opts, got tamen Arbwjbm reliquis me junxit Qlymput > ErJgijnurftirpesimbrgrigame pares. Tertilius cr.efcit pluvik labentibm arbor , Vromitque exfertis mitiapoma comis. - Sttbtrahefaeundos , qui manant coelitus, imbres, Mox aret , frufttu , qua, dedit ante , fuos. HZosferimttt dulces , velut arbor idonea , frufttts > Gratia fitua nos , 6 Beta alme , rigat. Ssdtuafigravidos inbtbet dementia fuccos , Nespiitafif in ops arbor & ttmbrajwnu** STUB* LIL A C WK r % & p & n-. a, isf S X MB 1 U M Llk TCRgo quid gloria, quid potentiaracceffig ■A-'mortalibus, quod gratis diving faaud de- cent? quid poflidet Komo, quod aut ingenio ' fca, aut adfcribere viftutifu^poffit? Quod z G & vider *$>£. S % M 3- * K A vides cornucopia?, variis fru&ibus, floribuf- que infigne eft : fed hazx fibimunera Sol vin- dicate At non Calls eft , veriflimam illam habere cognitioriem , quod omnipotent! Creatori omnis fit attribuenda rerum gloria; vcriitn id agnofcendum quoquegrato animo, & Temper illud cafta devotaque mente dicen- cluiii , Muneru omnetui. Quid enim fcedius magifque impium eft , ac noffe benignifSmuni Deum", unicum omnium fortunarum dono- r unique auctorem , & tamen eidem haud velle reddere gratias, aut devoto finceroquc colere eum animo , aut gratuito illud agnofcere pectore, quod nobis plena manu contulit? Qui in amicitia? facra tranfiverunt , molefte femnt ae graviter, fibenefkia, qua* alter al- teri tribuit , ingrato animo excipiuntur. Sed Deo juftior animadvertendi caufa , ubi innu- merabilibus nos afrlcit beneficiis , & pro tantis muneribus ,. nihil nifi gratum fincerumque pectus repofcit j nos autem tautorum mune- rum immemores, omnia viribus noftris, aut ingenii acumini, nihil cado imputamus. Ma- gne rerum Arbiter &Conditor, gubername. Spirku tuo San6to , ut profundo Te atque fin- ccro Temper cokm animo , iemperque im- " " - menfasr G H R I S T I A H A. if J? menfse tua? gratis memor , ex omni pe&ore dicam : Et vita mea, & omnis gloria, & quicquid fum habeoque , id o.Deus., Mwtem gmnetuieO;,. Iormof& vatle-s , herbifquevirentiapratal , Qua vaga mufcojls diffugit undajugti ; . Vl'l&tus njeflros ocul'u com employ honor es > - Etfruclm libo tot facra dona novi ! Purpureas ut cerno rofas , & mit'ia poma , Et quodfoetum urget mollis arifla decus ! Ovobts dileHa diu det lamina Phoebus , Nee nocles fundal frigida Luna truces. MaHeager hoc pretio . Sed dum tibi gloria crefcttj Hat Soli refer as uuineris omne tui. f)(o)|i Solaperitflores. . lUo fylenfanwvtgefcunt > Suaviter , spatulas explicuere comas* Sopaperit gravidas fruges , fpicafque tutnentes^.. Etprofert rofeis moUid poma-genis. Mu'neris omne tui-tfi? , quod pleno copia cornu ■ Ventilat , aurfpiciis munera nnta tuis. Attumagne Dem{ quid enim-Jiluijfejtivabit ? ) Quod Spirt, &placeo , muneris omne tui eft. AT- I J 8 S Y M B O t ' A ATTENUANDO DESINIT. J Am illud immenfum & sternum Numen, quod gratia fua illuftrat humanum genus, quod omnia movet , omnia moderatur , pro- pius intueri luberet , (i mentem illam infini- tarn , ab omni concretione mortali fegrega- tam , humana imbecillitas comprehendere ulla in re poflfet. Heic dum noftro perfcrutari conamur judicio caelos, in tenues tandem auras elaboratam noftram rationem recedere anim- advertimus : veluti turris, quae celfo faftigio fe per aerem attollit, tandem fe defeciffeat- tenuando agnofcit. Proinde fan&ius & re- verentius eft , heic judicii deprimere aciem , neque pati , ut inani curiofitate fe caeiis inferat, feque ipfum tandem deftituat. Sed & pericu^ lofum de tanro Numine inquirere fcrupulofius, & ea perfcrutari arcana , quae illud fan&iflima, & a nobis miferrimis mortalibus remotiflima efle voluit. lit (imiles hi mihi videantur Gi- gantibus, qui> utPoetae ferunt, conati funt caelum oppugnare congeftis faxis , quibus deinceps & ipfi jufta deorum vindicta fuere necati , & audaciae fuae tule're poenas. Mi quoque Christiana* j^ $ X MB 1 U M LIU. q^oque diim exercent ifta temeraria contem- platione ingenium, propriis fuis tandem vul- neranturtelis, qua? in cxios emifere ^ nam& eonfundi tandem ingenium, & corrumpi judi* ciuoi, utrumque autem /upplicio fibi yerti agno- fcuntp l6"o* S Y M B a L A fctint : quibiis tamen dotibus felicius uti po- tuiffent , fi rnodefto atque fubmiffo fpiritu de Dei confiliis credere , quam fcire voluifTent. Ac prseterquam, quod illis cogitationibus in- cafllimlaboremus , noftram quoque pietatem 'deftituimus : dum perniciofa fpeculatione 4$- cupati, confumimus vitse noftra? exiguum tem- pus, quod juftiori cultui divino, utilitatibufque proxkni noftri deftinatum erat ^ prasfertim. quum tot alia? pulcherrimse fint nobis peragen- dse res, quas fummus ille rerum omnium Arbi- ter nobis exprefle injunxit. Quin igitur in his exerceamus omnes noftras cogitationes , ut Deii vera fide ampleftamur » eu cafto puroque animo veneremur , ejus gloriam humili mente extollamus , ejusarbitrio & vbluntati nos fufc*- jiciamus, ejusmandata inamando colendoque proximo impleamus; ut tandem hac ingenii noftri humilitate & -innocentia freti , folutae vinculis corporis fui anima , Deum propius cognofcamus , ceternoque gaudeamus obfequii noftri pretio^ c*r- C KR-lSTl AN Ai l64 CernU , ut angu/io per fumma cacumina cono Alt us inaccejfo culminefurgat ap&x. Sed furgendo fugit , tenuefque recedit in attrdS > Et dumfe attenmt , feperiijfe videt. Crede Tibi credenda, Dei myfteria noli Alt'tUs ingenio volvere , fluke , tuo. Sifirutere, leves velut evanefcisinauretSj Atqtte nihil folidi , rapt Hi in alt a, tenes* Inferihs maneas , dant inferior* quiet em. flurimafcanfuyis damna minatur aptx* l6l* S Y M B O L A QUID ILLUD IN ILLO? TGitur dtim fummum illud, & seternum ,. •^ neque mutabile , neque interiturum Nu- men confideramus , quid miferi ingenium noftruin , quid vires cxlo opponimus ; & vel- utDeo fiaud cefluri, gloriam divinam nobis- qu^rimus? Minimum candelx lumen Soli fe- renoobverium, haudlucet, fed vix ejus par- va cernitur flammula , qua? umbram grandio- rem de fe, quam luminis claritatem fpargit. Nos , dum noftram cum Deo comparare co- namur virtutem , videbimus umbram pravita- tis noftra? adhuc magis extendi : namdivinar pra*fentia? Sol , ubi illuftribus fuis radiis ha?c inferiora tangit , omnem aufert obfcuritatem, clandeftinamque mentis noftra? detegit fuper- biam , qua? per infolentem obftinationem animata , fuo ea exequi conatur judicio , qu# longe fupra humanam poteftatem Deus pofuit. Et quid cum Creatore tuo certabis viliilima Creatura, qua? in fordibus vitiorum jaces , cu- jus vires in medio fsepe curfu intercidunt , cu- ;us robur ac fortitudinem autlevisfaspecafus concuffit, aut proprii judicii error peffunde- dit Christiana. i6*j S r M B O L V M LIV* dit t ciijus denique quantulacunque gloria bul- lae aquatics fimilis evanefcit , ubi maxime confpiciebatur ? At unus omnium regnatox Deus, fumma fapientia, fortitudineimmen- fa, bonitate inerTabili gubernat orbem terra- rum: omnium mortalium vitam divino numi- neinvifit, omnia fentit ., meminit, regit & mode- *6"+ S Y M E O L A moderator : ipfe maximus juftiffimufquc re- rum omnium arbiter/ cujus gioria.nec ruina orbis, fiillumipfeeverteric, nee ullo dierum tempore finitur. Summit immenfa eft.finemquepdtentiaferum Xonhabet, am primos computat aha dies. Temperat Oceanum, terramquegubernatinertem, Et edi torquetftdera clara fuu §&em Solem dim , dum refiicit omnia film, Et )uftU luftrat petlora no fir a omits. " UeumihiquUparva de luce [uperbiat amens ? &c ulum , & totam lumine comply humttm* rn^rn - Adfche inexhaujittmfoecundo lumine Hoebum ; Et clarum toto grandiut orbejubar. • Adtyice&exili flagrante™ lumine udam , Exigua radios fpargere luce fuos. §ukm leviihtc Hoebofulgente eftfi*mma?quis aufiu . Sol , lucem hanc radik Aquiparare tuisi Tu Deu* , es toti Sol unm & unicus otbi .* NosfiintiUakvii, coslitfaort*., fumns* STMB, LV. € H R l S T I A -N A. 165 ET DURA, ET MOLLIA CEDUNT, AT confidererous porro potentiam divi- nam, quse humanis in rebus feexferit, maximumque & potentiffimum Deum nobis oftendit .Palam eft, cdeftja felgura eidem faci- l€6 S Y M B O L A facilitate frangere faxa duriffima , qua tenui/H- mas penetrant aquas , nulla afperitateobfiiten- tes. Quid igitur fceptrorum fulgore, & faf- cium terrore inf61efcis,humanifquefupen#&us cervicibus'majeftatem tuamimperio, minis, fuppliciis commendas ? Dei eft imperium in Reges ipfos , qui fulgore fuo asque terret dis- jicitque timenda ilia capita, acquoshumiliin tugurio, fuseque affixos humo mortales cer- nit. Heic a?que magna? procersque cedunt cedri, ac qua? terram humili ramo virgulta ambiunt. Atque hunc omnipotentias divine vigorem , dum omnibus fine difcrimine rebus fuapraeefTe majeftate agnofcimus? 'Cubit con- fidentia magna animum ndftrum 3 altiufque erigit, dum animadvertimus j validiffimum nobis in rebus cunctis adefle prasfidium , noC- que gubernari ab illo , cui nihil claufum aut ar- duum eft , qui animis noftris intereft , & me- diis intervenit cogitationibus; qui vitam mor- talium pleno invifit numine , neque malum fa- cinus cujufdam pro nihilo haberi patitur ; qui noftram haudignorat miCeriam, nofque vali- da manu ex omnibus eripere a?rumnis poteft , fi lubitum fuerit. Neque heic timenda homi- num potentia , quum ilie regat ac moderetur omnia* Christiana. 167 *omnia, qui juftiffimis oculis cun&a adfpicit , vefana mortalium confilia deftruit, injuriam -omnem ultrice ha caftigat, & quicquid yo- Juit , nutu peragit. Si quat'u aftriferas metuendofulminefedes , Heu mihi nulla, ' Dent , fidafat antra reor. Quid fugiens medio timidum caput acculoTonto ? Ahferit $* rnolles mijfile fulmen aquas. §uidcupio ab/hufa rupts ktuijfe cavernd X Ah rigidas findunt tela trifulca petras ! Toilet ubique, Deus , tua nullo numine in vifl ha?c inferior* H cen* 37° S % *§ BOX A xenfent i nobis pef'fiiafum fan&iore fide eft, omnia ab uno effe Deo., rerum omnium prin- ^ cipio,®natore, quia?terna*£onftitutione jiiffit , ut fuum quarque ordinem immutabili lege percurrerent, & diveifa pra^mia bonos -jnalofque fequerentur. Orditur punBo divina Mathefis ab uno , Ex hocprincipiolinea qmque fluit. Jnde tot innumer&furgunt, quafifonte , figure] Menfuratque fuum circuits inde decus. Tu Deuces pun Bum, punBo hoc defcendimus uno. Hoc velut ex punBo cunBa creata flaunt. ■Sed tu y cunBa uno qui duck nomina punBo* Re Be tut a punBo lined noftra tuo. Qui c&lum, & terras , fa totum condidh orbem, Atque unu4 complet numine qu&que fuo. €}uem circhm Mundi vaftum verfatur inane. Omnia qui fecum maximm axis agit. Diverts hunc merit opunBum, centrumquefalutis, Ad quod qukque fucts fertque refertque vices. &es meases meajux meaner ux mea ptndet nb uno. Fro lubitu faciat qudibet Hie fuo. SJMB. LVI1. C H R * S T I A h A. I7I S T M B O L V M LVU. QUIS ALIUS MOVERET? NOnne folius venti vis eft * qua? molarn mole infignem movet atque volvit, ut commodum ad generis humani ufus pxa?paret frumentum ? Quis enim'&ikjs aut artificio , aiit ■manu verfare't grande illud poiidus , quod in H 2 aeicni *7 2 S * M B O L A aerem exfurgens, folius venti poteftati atque imperio fe permifit? At certe multo minus tiet , ut debilis & infirmus natura homo , quid- quam laude dignum prcftet , aut peificiat , nifi validiore illo, & fan&iore Dei Spiritus numi- ne afflatus , ad corripiendos virtutis labores moveatur. Neque alia vis eft , qua? inortalium animos movere poflit , hominemque ipfum, ierccifTimum & duriffimum animal agitate, ut res- prjeclarasfum ma animiintegritate, conti- neiitia , fortitndine aggrediatur > & felici exi- tn terminer. Nam quodnonnulliexiftiment, nihil tarn arduum aut difficile inveniri poflfe, quod haud eorum fubjaceat judicio & poten- tial, iidemumexinfelicirerum exitu, trifti- queexperientia agnofcunt, confilia fuaabil- lius aura haud fiiiffe agitata, cujus folius eft, movere pectora hominum , ut feliciter negotia atque ac~tiones fuas obeant , ac fimul perficiant. Itaque, dum aut confiliafua fine utlopraeftan- tia: effe-ftu difHuxifle , aut fe ipfos propria! for- tuna? clade cecidiflfe animadvertunt; fera ni- mis confeflione agnofcunt viriura fuarum im- menfam imbecillitatem , debilitatifque fuat pertscfi * ad Deum coniugiunt, ut immensa ilia, qua poller, potentia res humanas mode- rator, Christian a. if* retur, fupremique Numinis valicjiilima aura moveat animos , qui fine ea vi Immobiles inu- tilefquejacent. Tlamen adorandum , fi*8i0i»a Kumfou aura > Spirits , atherik aura, remtjfa lecis I Cujm ah afflatu quondam primordia rerum ExCita , luc'u egeris explicuere chaos. O nofiru aff.es occult osfenphm ignes- ; Namquepotesfolus corda movere , Dew ' Ventoagitur tanthm mola. Verhm peclorawQr* Tu verfas aura , Spirit u* aim* - } t ua. Hat mola , niventufuerit pulfata , quiefcit ; * Mque nihil pr or fws , nlmoveatur, agn. Vt fyrat Boreas , utjpirant caelittts aura. , ' Tmc *Z** o§cium[ed mala mot a (num. Tuque adea , vires animk quifufficis agris , Spirit tu dime , affles Numine corda tuo . Vtmovear, dignas tu c*lo fu$ce vires ! St cejfai y moveat quia mea corda, Deus h B j MODO 174 S Y M B O L A MODO MILITET £THER. A Pud pofteriores Romanos legio erat Chriftiana, quam fulminatricem nomi- narunt; quod ea illo tempore, quum Quadi & Hunni potentiflimc exercitu implevillcnt Italiam , precibus adDeum fufis obtinuerit, ut fulminibus , imbriburcjue aeeibis proftra- verit hoftem , & Latioexpulerit. Exquoap- paret, &audacifHmasmilitummanus, %ex- peditiffrmas armatorumcohortes, divinaab- fente manu, & cxlo adverfante, nihil pofle efEcere: quanquamea, qua?adbellumgeren- dum pertineant> plurimoapparatuadfint, & omnia recle atque cum confiiio difpofita y vidtoriam certifEmam fpondeant. Deus eft > qui omnia* dirigit* qui maximospotentiafua infolefcentesRegesdejicit, regna evertit, in>- firmiffimos 8c miferrimos populos ad maxi- mum gloria? culmenevehit, utdivina? poten- tial viribus fubnixi , hoftibus fiht metui , fibi- que digniflimohonori. Neque tu animum de- fpondeas tuum rfi jinnymerabiles hoftiumco- pia? imparatum te, & omnibus auxiliis defti- mttim circiimfiflunt 3 ,fiferrumj ignefque 8c - •' Ultlr Christ i a n a» ij% S X U B O L V M LYIIL »ltimam vafiitatem tibi tuifqne minitantur. Quippe conticefcet hie furor , & in fiium ar- matus exitium ruet,modo tecum mtlitet ae- ther , & Deus caufamtuamfovendam fufci- piat, At tu , qui vaftos tollisfpiritus, & vel invito cxla yi&oriara polliceris tibi , pauiu^ fcL-fc lutn Ij6 S Y M B O L A - lum exfpecta , donee vis ilia maximi Nmninis- audaciam tuam ultrice fulmine caftiget , & cselos ipfos in tuum militare exitium jubeat. Tone catervatM mult a legione phalanges , ArmAtifaueimple rur&reditcla, virts \ J.t cttftrUftent partafuii , niteantque tropt,* , Inque h-oflile omnisfulminet ira caput. Hett mifer\arrnipotens ft tecum haudmilitat saber* Nilprofuntlegio , ttirma* trop&a* viri. JLt tnihiperpetuam neclet victoria laurum , Si magma mecumpugnat ovatqtte Detts, TuWna in afoerfis quondam ceciiere phalanges , Inter & hoftilts detonuere globos. Sic pugnante polo cecidit temerariu* ho ft is , Etfcelerum pcenam fuppliciamqite In it. . Infurgat denfis acies ftipata catervis , uid-verfetfque pios orbk , £? areas eant. Si Deas , & P ro mefacilid modo militet ather, Non moror hoftilss , ft fre^u ere, minas. ST MB. LIX. C H R I S T 2 A N A. Iff STUB I ITM HX, QUID HAC ABSENTE JUVANT? OUod modo fymbolum expoim, ex Hifto- ria defumtum erat : fed ut propmsofben- dam viriunv noftrarum imbecillitatem , fi dx- vina abfuerit manus, arnia ipfa &apparatum H J. bdli<- 1 7.8 S Y M" Br O B If " belHcum intueri placet, qua? etfi folidifljmo- ferro .aut metallo fabricata Gnt , immobilia: tzmen jacent , nuilique inferviunt ufui , fi ma- nus burharise minifterio haud regantur. Tales nos fumus, (i divina dextera fe a noftris fub- traxit confiliis ; neque heic aut virium moles > aut ingenii judiciique excellentia nos adjuvant. Nam fa?pe, imo femper accidit , utpra?ftan- ti/Iimus ille apparatus* quo mortales rem exop- tato in (ignite eventu fperabant, contrarioac miferabili prollituaturexitu, attonitis turn, & valde confufis propria? fortune fiia? cultoribus. Id enim compertum eft , labafcere omne judi- cium, & concidereipfas vires, quibus homo ad promovendam profperitatem fuam inftru&us. erat , fi impietas pervertat illius fenfus , tit ne- gle<5to divino cultu, altius fe viribus fuis effe- rat,. irream inde miferiam prolapfus , ut nee ea perpetrare poffit , qua? jam fubjedta ei fue- rant. Et ha?c veriilima caufa eft, cur multi ino* pinato atque fcedo exceflii res fuas inquinent , quumDeus manumiuam illis haud admoveat, humanafque defpiciens vires & confdia, res eb pervertat, ut confufo ingeniomulta omittan- tur „ qua? Ieviffimo labore perfici poterant- aut ut ilia?, ipfa? haftaey quas ad percutiendos hoftes ejeeerant, in ipfos yulnerando refiliant. "* : Ax~ C h r i + s art r /r n A:. 17^ Arma cruentati video fulgentia Marths , IW0 , &#/?** , gladios, tympana, fcuta, pilot, Aemulafulmineo video tormentafurori , Sulphur •eo vaftos ore datura globos. Quid tamen illajuvant , ufumjidextera juflum^ Denegat , innumerps dexterafoeta dolts ? QuidUudo humanas vires ? nihil omnia pro funt ^ Sitnagni abfuerit dexterafola Dei, Won vis , non denfisaciesftipata cattrvis Vifiriasreferunt, hofte premente , manias Non eft arbitrii noflri. Victoria ctlo Traditur , &nutuftatque caditque Dei. Vugnaces equitum turm& , peditumque catervA £ Quidfunt, magm Deus, te retrahente manum* Tu gladios acuu , tu das in milite vires , Aujpidifque tuk victor abhofie redit. w m K0n< 1 8a Symbol a NON TALI AUXILIO. Nihil navi in vafto Oceano prodefl: ancho- ra , ubi caelum obfcura nube obductum , furibunda tempeftate fulminat, procellifque horrendis mare inquietat, & navis ipfa hinc inde volutata , antennifque & velis dcfpoliata , fa:vientium ventorum ludibrio cedit. Itaque quum non-taii auxilio fe fervari poife intelligent navigantes, tremore perterriti, ad aliam opem confugiunt , tenfifqueadcadum manibus, di- vinum auxilium expofcunt. Nos dum in hac vita > veluti in aperto volvimur pclago , pkiri- bus fortune cafibus agitati , nequicquam ad prudently noflrgrjue virtutis anchoram confu- gimus; praefertim ubi jufta divina? hx anim- adverfio nos infequitur. Quo tempore om- nium optimc providebit fax fecuritati , qui abje£ta omnium terreftrium rerum fpe, fua- rumque virium depofita confidential omnem fpemin illo ponet , qui anxietatum noftrarum haudlgnarus , fuccurrere noftris miferiis , do- lorefque & a?gntudines tarn animi , quam cor- poris fblus fubmovere poteft. Hoc folumau- xiJiuai^ pr^fentifSmum & tutiflnnum illis eft, C H U S T I A » A, J $S S r M 5 O L U M LX. ell:, quihumanamm cafamitaturrrflu&lbusagi- tantur: cetera, qua; ab hominibus feruntur*. fa*pius viribus dinluunt > fa?pius inter fufpi- cionem propriamqueutilitatemdetenta, mi"-- feros magis onerant , quam adjuvant. Nee meliora ilia , qua? a corporis noftriviribus. rSz S y m b o l a aut ingenii prarftantia arceffimus , quum hsec fuapte natura invalida, & fato fuo impedita > una cum admiratote & cultore fluhominecor- ruant & collabantur, Dum ruit * ejfufts & dtbacchatur habenU Aeolus , &pelagopr&liaf&va movet : Ventis acla rati* jamfcandit ad infima terrs. Tartar a , jam fubitisfluctibus aftra petit. Quid facias, Palinure y falo, frendentibm Aujlris} Sijlit inaccejfas anchora nulla rates. Non tali auxiho ; melioribm uterefatis. Rejpuit bumanam , dumf remit dquor, cpem. ■ Incubuere mart Boreas , creberqueprocellU Africuiy & tumidnm concitat irafretum. Non heic quajfatam fervatjacla anchora navim , • Etfrangitfuriasy Aeolef&ve, tuas. Heu tnfiicla vadts, fcopulifytte allifafatifcit > Et lacerata vomit naufraga membra rat is. Surfum tende mamu. Hinc pro/per a vela carinii > Min cjubar , afflict is bine pet e rebm opem*- S&MB*. LXL: C H R I S T I A N A. ] g.3 s r M B O L \U M LXL NE LINQUAS. ERgb quum tantus fit Deus , quum gratia ejus nos miferrimos refpiciat niortales, quum potentia ejus immenfa nos confervet , id tanmmabs eo rogandum eft., nenoslinquat. Ani« 1#4- S Y M B O Z A Animus nofter, dun ab hoc cuftoditur* eft veluti cor flagrans , quod arnica manus in nubi- bus detinet : fed inferius vafta patet aqua, ex- tinctura iilud & opprelTura , fi deciderit. Ar- demus per gratiam divinam , & amore ejus in- calefcimus:. fedii nosdiquerit, heic miferiarum pelagus nos cxtinguet , heic invidi# furor nos opprimet, alibi fortune rabies flammam con- flantia: noftra* patientiseque imminuet. At Deus noftra confervat pe&ora , tueturqueil- lum ardorem, quo flagramus, fi advirtutem atque pietatem accenfi , vitam cafte atque temperanter tranhgimus. Si vero in nefandam prolabimnrfuperbiam , ut propriis confifi viri- bus , nee fipremae illius manus vigorem acfti- memus; decidimus miferi, extin&oque vete- ri igne, multa parturiet lapfus nofter mala 9 dum ex prifcis v'reutibus peffima gignuntur vitia , & ex folita .fortitudine aut inconfiderata audacia, aut pudenda ttmiditas oriuntur. Qua- r e fi noftri honoris ell optanda conflantia , fa- mseque immortalitas, ante omnia fimus folli- citi » ut Rector ilie & Arbiter vita? humanse , noftrum . permittat pectus in perpetua arderc pietate » ne i!Iud propter noftra yitialinquens, triftiiSmo extinguat cafu. Christiana. iSy Felices anim& , pulchro quels igne calentes Suftinet Athereis dextera divalccis ! Non vos indotnitis extinguet Kerens units t Gjuamvis totum atrox urgent Oceanum. Ron voshorrifonis condetnox atra tenebris , Qualiserat, Pharios qu* tremefecit agros. Non vosfrigentes Scythicofub cardineluns. , Am vefirum imminuet Parrhafis Vrfaju6ar- Atfi magna Dei vos dextera liquerit almi> Extinguent vejlrat nox , mare, bruma facet ■• Coelittts eccemanus fammis fiagrantibut ardens Cor tenet , infer ius difcolor undafluit. Si caderet , tantumquemmws pia linqueret ignem, Protinus in mediis flamma periret aqttis. Cor , Demalme, meumfammis tnelioribtu ardct. Infra fub pedibu* Styx patet atra weis, Sed tuafancla tenet trepidant em dextera mentem, £e cadat , infernispr&dafaturn vadit* NEC ' i &6 S y m * o l a NEC CURAT, NEC SENTIT AMANS. P Alam eft , cervos tanto 'inflammatos ardo- **- re perfequi cervam , ut nee vulnera ulla cu- rent, nee ullis terreantur perieulis, etficon- tinuo vehatorum dolo expofiti, fingulismo- mentis de vita periclitentur. Majorem tameii- lorige amorem agnofcunt , qui divino incenfr ardore, Deum & Servatorem fuum unicefe- quuntur amplectunturque : nam etfi quotidie plurimis infeftentur perieulis atque calamita- tibus , tamen ere&o Temper in caelum amino ,- tanto amore adherent fuo numini , utnecdu- riflima dolorum vulnera , nee vitar trifles en- rent moleftias , fed intrepide pergant facris imminere viis, divina pra?fentia beads. Nem- pe divina gratia omnem avertit mceroris fen- fum 3 cafti/Emofque ignes infpirat Oil amato- ribus, ut & corporis sermiinas , &ingruentia ubique periculaautignorent, aut confidentius contemnant. Itaque nihil nobis aut adverfum, ant moleftum poteft accidere , dum hac facra ealemus flamma, dum divinus amor pe&ora noftra agitat : nam hoc fervente ardore gra- vifEmi levantur cruciatus , pericula eluduntur , cala- Christiana. 1S7 S X M B 01 U U LX1I calamitatum impetus fpemuntur. At voE>is>, quos ilk noninflammar ardor , minima etiam dnmna> parva?qu€ asgritudmis moleftiaacer- rimum doloris fenfum imponent , ut plane cpnfafi ruatis,, & nulla graviori poena affici yos potuifle exiftimetis. Et fateor , maximum omni- lS8 S Y M £ O L A omnium eflTe fupplicium , ubi divinus fe fubdu- cit amor r quippe abfentia ejus omnesfecum trahit dolorum acerbitates, nee quietemul- Iam, aut Isetitiam animo indulget: Sed 6 beati, 6 felices, quos ille cadeftis urit ignis, uteo incenG vitam integra innocentia, illibataque pietate tranfigant , omnefqae potius in- jurias, im6 mortem perferre eupiant , quam uc ilium in fe extingui duIcifEmum amorem patiantur. O Amor > o ignis noftr& dulcijflme mentis* Vtflammis torres vifcera noflra tuts ! Non ego jam ftvi paveo difcrimina Mart is I Non terrent noflrum mitte pericla caput. Non mthi tela dolent , queU medi-»erherat hoftis ,' Nee noftrp humanus eoncutit ojfa furor. Nee curat , nee {emit amans. G'c-andide Jefu , Vre ignifemper vifcera nofira tub ! see* co) $b Exftinguunt foci at nee vis , nee vulnerafiammtu $ Ldfus amatcervui , Ufutamore calet. Non curat, nee fentit amans. Air or omnia vinciti Nee tremit \ohflantes , agminarauca, canes. Hunc nihil avert ct, nee mors>nec~yu\nerafrangent>, Quifemel tthereo tot us amorefiagrat. • Non dolor hunc anget , non vis* non vulnera dira: Namque etiam ex ipfo vulnere crefcet amor. ST MB. LXIII. Christiana. j8 & veluti inferiora faftidiens, fecumeo circumagat , abeuntenaque fequatur. tantus amor eft fideris. Hoc quoque agamus in cae- lum noftrum intend , & uni nos Deo offera- mus: idunicecurantes, tit omnisnofter amor folum eum refpiciat , noftrafque a&iones diri- gat ad promovendam ejusgloriam , & ad fa- ciendum omne illud, quod ipfius videtur re-, pugnare poteftati, atque juftiflima? voluntati. Nam ubi rerum terreftrium amore diftrahitur mortalium animus > feftidia eum plerumque cseleftium rerum capiunt , ut nee voluntati di- vina?, nee poteftati fefe sequa patientia fub- mittat - 9 quum validior rerum inanium cupidi- tas rapiat trahfverfum , ut ferre erubefcamus, quicquid divino arbitrio ftatuere de nobis In- ter. Pertinax enim ille amor eft , & quemad- modum iivalium impatientiflimus , ita obffe natiffimus adverfus ilium, qui ^ terrenis eum abftrahere deliciis, & uni fiot addicerecon- ftituit. C MR 1-ST I A N A. I91 itituit. At nos ifte iterum flos admoneat , lit uni foli ferviamus , & inter miferiarum tene- bras , inter lu<5hm carnis noftrse , inter Mun- di orTufas illecebras, nos Deo, Solinoftro, unicoque lumini. ofteramus. Sum Clytie, pulchro quondam charifftma Thabo, Quam quoque nuncfervo r flos modbfaft/tfacem. Non meftringit humus fantum contemplor euntem y Et Phcebum verfo perfequor ore meum* Seufubit Oceanum , vitreisfeu fur git ab undii , « III a cults h&rtt dulchs imago meis. Non mea mortaks veniant in colla lacerti ! . Hum ego , non alium diligo cafta Deum. $ Co) $ Nonmefaerileg&fiectet contagio turb&, Nee mem a c&lo deviuA ibit amor. Non me tranfverfum rapiet fcelerata libido , Ambitioquepotens 3 aut maltu error aget. Nonmeturpis avaritits ■> nee crimina vulgt Afummojungent , qui regit aftra , Dw. Suntfacra cordapolo. Mentemfaeravimus uni* Jiumano eft potior cosliths orttu amor. TE l 9 z Symbola TE SOLAM QJJLXK1T. jC T fane nulla res tantam habet vim , vel ad ^abftrahendum ab terreftrium rerum cupi- ditate animum , vel ad compefcendas corpo- ris delicias voluptatefque quam amoris divini vigor, qui ubi femel in hopiinis illapfus eft animum , totum fibi ilium mancipat \ totum- que in fe convertit ac defigit. De magnete conftat , ilium fiio fufpenfum , verms Sep- tentrionem ferri, atque recurrere ad hunc lo- cum , etiamfi fexeenties ad Orientem, aut Occidentem moveris, manuque circumegeris. Parker amor divinus , fi iilo ardemus 5 hoc agit, utDeum Temper unicum anxietatis mi- feria?que noftrse habeamus confugium , ut il- ium in rebus fecundis refpiciamus , illi fbli adhzreamus, in ejus honorem cmnes noftras adiones dirigamus. Et licet heic calamita- tibus turbati noftris ad impatientiam inftige- mur jr heic pravorum hominum irrifione in noflra reprehendamur pietate ; ab aliis heic ad yeluptates , illic ad iram , odium , & avari- tiam allkiamur ; non tamen mens fanctiore commota igni, a Deo abftrahitur; in quern folum N Christiana. 193 r m b e l v u LXIV, folum cogitationes cJefigit omnes ~ .quem unum refpicit, facilisque ac volens fecjukur. Non hanc malignus pudor ex impiorum per- ; fuafione produ&us , qui fsepius magnam in humana focietate habet efficaciam , a fiocero Dei fui cultu avertit, non p^rniciofus tinior, I " M *5M* S Y M B O L A M fa?pe obftinatione corroborates, ullo mo- do abalienat; non detarbatf a pietate , qua: piis femper infultat eatomnia , & fuperftitiofi aut hypocriti exofa nomina aifingit. Vertas hancmentem, utcunque volueris, femper ad Deum fuum recurret, & in hoc faiutare de- fixa fidus, nee Mundi illecebras, nee fulgen- tes opes , nee damnofas irapiorum delicias refpiciet. lamfuper has terras noflri rapiuntur amores , Etjiella in Jlammasfugicit nna-meau Bdc Cynofura meUfulget dilefia carina , Quo trahit \ hue timidas verto rsgoquerates. Mternt&s nos urget amos ; gffiederefacro Magnet em fequitur tinea taclafuum. Cediteterreftres , vani$jm : nomina\ Nymphs, I Sola Helices noftjr fidera quint amor. Quo vertas , nunqaam magnetica virga qniefcit , Niprocul Arcionm denotet illapolum. Aft ubi Mm alios ea defignaveri't axes , Fixa flat ilia fuo , quo ftetit ante, loco. Baudaliter pia mens'nunquam tranquilla quiefcit, Hinc procul adfummum fit nifiverfa Deum. < Tefolum mihiquaro Beum^^Ah tllabere menti j Solus es err ami portm tf aura rati. SIMB. LXV. C H III S T 1 A N A. I95 3XMBOLUM. LXV, IBO, QUO VERTAS. TTAud dubium eft , quin ii > qui fe hac -iJlintegra pectoris (inceritate devoverunt Deo , ab omni exitio interituque fint inco- lumes : quum ea Deus charitate , providen- I 2 ' tia s *96* S y M B O 3L A tia , follkitudine ducat hominem, ut veluti fneno euirfem regat , properantem fe dare ad internum retineat, lapfum ex ipfis mortis faucibus eripiat. Itaque pia mens hoe incum- ber fibi unicum intelligit, ut tantum Re&o- remfequatur lubens, eafqueiiaud invita , quo fuprema ilia manus ducit atque vertit. Hoc ttnuoi pulcherrimum & fandiffimum obfe- quium eft , quo fit, ut nihil neque incipiat, neque perficereconetur, nifi prius explorata divina approbatione , omnium rerum fan&if. firna regnatrice. Ac Jicet defideria fe varia ofrundant, quibus & Corporis fervari valetu- do, & animi retineri lamtia poflint, lubens tafmen illis abilinebit rebus , quum fe ad iilas nondum trahi a divina manu agnofcat, nee fibieundum cenfeat, priufquam voluntas ilia fumma juflerit. Qua? Ci deftinatum tempus humanis admovet defideriis , la?ti tutique in- cedimus , rem inceptam feliciffimo eventiz infignimus , & ex minimis rebus ab homine alias reje&is , maximam lartandi caufam ca- peiEmus ; plane ut nulla ferine ratione enatam illam ex irnprovifo hilaritatem , fatis com- prehendamus. Qubdfi verb Deus, haudig- aorans affe&uum noftrorum pravitatem , nun- quaai Christiana. 197 quam permittee , ut ea exfequi poffimus , quae tam ardenti amore profequimur, fed ex ad- verfo nos per calamitates . miferiafque & mo- leftias ducere ftatuit - y hoc nihilouMrms obe- dientia atque patientia noftra agamus, ne Duftorem noftrura gementes atque inviti fequa.mur. Kuta mora efi.fequar fycurram cehri &multu Stew, Si curfum fieclit mollis habena meum. Non ego Marmari*. verear [mentis arena*) Squallida vel Lybi& carper e tefquafgrx. Non montes , Apule , tuos , collefque mvofos y Aut Seythicum invitus cogar a dire nerrnu. Ibo , qua vertas. Nee erotihifarcina magna, Et docilemfacilis dextera vertit equum. Quadrupedum doffis repturgenta acre lupafa , ; Et vertit facile* , quo cupis ire > pedes* Ibo, Dew , par iter , quo me tua dextera vert et y . Nee curfumpfient aftera qu&que meum. Verte,Deu*,feUxqueTegar. G&i >deviu* irem > ^ ^Optima ft femper me tua dextra regati Quicquid ago , rege , qu&Jo meos , ^ dirige greffuty Et [icmtnullm terror & error aget% I 3 SPON- I^S S Y M B O L A SPONTE TUA FERQR AURA/ FUere multi , qui fatum a Deo femel con- ftitutum, aut pracveniri fubvertique poffe ccnliJio humano 3 aut per imprudentiam an- ticipari, & nirnis immature propelli , exifti- marunt. Sed mihi Temper lubuit, fatalem iftam difpofitionem ac deftinationem comparare navi , qua? in portu ventum fecundum ex- fpec"ht y & ubiis fpiraverit, fpontanea fertur aura, ad complendum itineris confilium, nulla tunc caufa impeditum. Neque ha?c inftitui poterat peregrinatio , nifi benigno ilia ac profpero flante vento \ plane ut ne quidem illud profectionis tempus una potuerit antici- parihora, priufquam afilaret ventus, &aura fccunda exfpeclantium votis fuccurreret. Sic divina? providential fatalem difpofitionem % nee uno antevenies momento , licet coniilio fagaci ac prudenti ipfum ca?lum provocare audeas , aut impradentia & defperatione fum- mum illud decretum lacelTere cupias. Et quan- quam fa?pe videamus, plurimos aut audacia nimia aut defperatione actos » fuam procurable monqxi$ tajnen nee iUam fua pra?yenke fo- lertii C H R I S T I A N A. 199 S X U B O L V--M. LXVL feraa potuiflc dicendi funt, poftquam vitiis fteleribufque deditos reliquit Deus, ut mortc exftinguerentur. Nimirura quos fervare ilia Numinis vis cupit, his iftam tribuit gratiam, utpietate&metudivuiam Majeftatem profe- quentes, neque temeritate focda fatum pro- J. 4» vocent, 200 S Y M B O L A vocent , aut defperatione extrema in iilud il- labantur. At nos neque de noftra vita , neque de morte fumus anxii , quum ab omni seterni- tate electps nos a Deo deftinatosque creda- mus , ut adfpirante illius gratia percurramus iilud vitse noftra? iter, & quo fert ilia aura> fponte atque bilares feramur. 'At fequar , &facili fulcabo cosrula puppi, Si mentem afflabis , Spiritus alms , meam. 'Affla , <& vsl tenui mulce mea carbafa vento, Lenifque in proram luptet aura meant* Non etenim validos depdero mitior Euros ; Si mode vellsviter rnoveris t ipfefeqwtr. Quo fert aura , firor^ Nee rnefuperabii e untie , §u& rapidotrahitur concita cymba Not 6. Ter peUgi ftuctus agitata per aqmra ft avis , 6}i£o rapit Oceania, quo rap it aura , ruit. Obfequitur mentis , quo ducit & abripit&ther , Hue quoque , non alio dirigit alnus iter. Mens pia commvti fpatiofaper &quora Mundi Navigat, & vaftas flahuat inter aquas. Nil agit , alme Bern , Fatts inhibentibm auras, Te fpirante {mm fponte pererrat iter. SUIB. LXVIL. C H R I 5 T I Jt N JlV l&l S T U 2 L U M LXVII* NON QU^ERO, QUOD CAPIO; A Deb Deus, qui ipfabenignitaseft, fioC minem nomini fuo devotum amat , ut son folum largiatur ea, cpx ille fuis capik precibus , fed ejus Ionge etiani fupra votum 6c I $ fges zoz S r m b o ' e a fpes omnes fuerant. Hoe quidem Symboluni de pifcibus alatis Indiois, ex aereinrete vo- tantibus, non fatis nobis exprimet hujus ma- teria? efficaciam ; illtid tamen abunde often- det , quomodo mortales de terreftribus for- timis folliciti, fsepius majore felicitate ex cx~ lo ipfb recreentur. Video pifcatorem confue- ta? prxdx avidum : C&d qui mox captu pra> ftantiore Jxtatur , & ex infolita pifcium for- ma 3 atque excellenti guftu majorem lucri par- tem fibipromittit. At nos ccntriftamur ml- feri, & indivinolaflamur cultu, fi non con- feftim fecundum noftra vota fuccurrat nobis Deus, illudque pietatis tribuat premium, quod humana fpe defideriifque terrenis qua> rebamus. Sed ille, dum delicias , ad quas noftris adfpirabamus votis , haud concedit, mox longe uberiori remuneratione cadeftium bonorum nos afrkit, & jam per miferias & serurnnas ■ nos exercet, ut quod longe pra:- ftantiffimum eft, animum noftrum intume- fcentem fuperbumque deprimamus > & ad notitiam noftri perveniamus; jam doloribus & rebus adverfis nos affligit, ut mox jacentes altius extollat, fiduciam noftram in fe> 3c conltantiam expertus. Ita capimns. felices , quod C h it r tf r f a" n a. to $ quod haud qua?rimus; & dmn terrenis defa- tigauwr defideriis > fandiioribus nos muneri- bus Deus locupletat. Utraque tamen & cas- leftia, & terrena dona fa?pe conjungit, im- menfa fua mifericordia motus , praefertim ubi cun<5ta , quae petimus , voluntati ejus & arbi- trio fubjiciamus , illudque agamus tantum , ut ad nominis illius gloriam promovendam cua- £h fpedent. Hoc erat, ut voti nunquam damnarer inanis 9 G[uod melior reti e(i pr&daparatameoi Vndivagos vafio capture in gurgite pifces , Squammigerumque mart ducere tento genus. Sedfurfum a'erio pifcis delapfas ab axe Involat in naffam , pr&da aliena * meam. 6)tiod capio , haudqu&ro. SedJpem 3 Jidicerefa*J?>~ Sic J Ape eludat pr&da alien a meam* $m Quid ]un£tls porrb manibus f precihufqueptfdicU Ad mea d/fficilem vota. vocabo Deum ? Quod pet o, non pr&bet , nee nofiro i 'n dulcet amori,^ Nee defideriis fe pro bat ipfe me is. Quid dxi , baud pr&bet ? c&leflia munera pr&bet; Dum terrena negat noxiadona mihi. JHon ego qu&fivi 3 capio qu& munemfelix ' j • Namqm infperanti ccntuiitiftz Dens, I 6 IMi 2©4~ 5 Y M B" O X A IMPAVIDAM FERIENT. Hie clariffimus Amoris divini triumphusr eft, ubi animus eo incenfus , omnes pe- liculonmi cafus defpicit , & tarn extemis ? quam internis hoflibus fortiffima conftantia. ldiftit 3 ut atrociffimi eorum impetus Temper impavidum fenant. Non aliter Arx firmif- fimis lapidibus compa&a , fortiffimis tor- mentoram ifiibus minime frangitur*, fed in- caflum infiliunt ignitiglobi , & molem tantaai percutiunt. Fortior tamen animus ifte apertas & clandeftinas inimicorum fliorum aggreflib- nes fuftinet; & quanquam fa?pius graviflimi motus minentur exitium , tamen hoc illius red integral conftantiam , & pulcherrimo illo gaudio refkit , quod perpetuo in Deum amcw re, infignem illam fidei fax obtineat viclo- riam * ut nee inimicorum metuat odia , nee impetus eorum curet. Nonne igitur hxc maxima Chiiftiani hominis confolatio eft , pa- ti,,& non fuccumbere: affligi,,& non vio- lari ': invadi, &noavinci: vulnerari, & nullo dolore dejici ? &quod adhuc magiseft, node ©awiUud a propitiofibi evenire Deo, qui fua ope- C H U $ TJ A N» A, ZO$ s r M B O L If U LXVIIL i ope validiffinaLflcmat omnem dblbris fervo- rem , omnem cafamitatis amarirudinem toHac> knmififafcjue poenas adeo mitiget , ut omnes' vehementiffimos infultas , imperterrito animo fuftineat ? Sed ad tantum robur per patiently ih/ignia documenta pervenit animus P quando I 7 Deu& Z06 S Y M B O L A Deus variis dole ruin generibus exercet eum, ut firmitudinem induat : qualis ille artirex , qui poftquam fuum perfecit opus , illud fsepifBme duiis manibus corripiens experitur, an valo- re & robore prasftans , in fuos durare ufus pof- fit : quod ubi cognovit, carius confer vat atque scftimat. Hue non incommode traxero Jafo- nis fabulam > cui cum tot ferocibus beftiis & draconibus dimicandum fliit , antequam au- reum vellus, magnum vi dor i x premium bb~ rineret , & fortitudinis clariffimce laudem re- gortaret. Arx innixafu& , murhs circumdata, rupi, Non t\met hofliles , fi tonuere, tninevs. Mctthinajulmineas eruttet abenea glandes, 111 a repercuffos refpmt alt* globos. NelocttprAruptu contemne horrenttafaxis-, Et quod /wafer um verier at undo, latus,. Vt ftaret virtute fua, majorque pertclo , Debt bat molli nonpatmjfe via, Stat virttttefua moles, (latferrea eautes., Et non cafira virum , nee lovis aflra timet. Si tormenta boant totis refonantiafylvis , Nulla vel exigui figna petvoris habet. X» T>em es rupes animi., tupetrafelutu , Omnibus attxilium pr&fidiumque pits. Impavidumfertent, Ttbi qui confide y &omnem In Tejpem ponit , prafidium-jae/uum. STUB. LXIX. Christiana* 2:0.7 S X : M B r L V M LXDC. MOBlLlBas FIRMATA GLOBIS. INter cetera excellentiflrma benefkia , qua^ hominum generi divinus amor afrert , id in- primis numeratur, quod, qui eo incendun- tur, in lubrica hac Mundi compage fortiter confiftant > pravoque circumfufi fodalitio, nee afua 1©8 S T M BO LA afua difturbentur pietate, nee ullis injuftitiar improbitatisque vitirs foedentur. Ipu* (lint Py- ramidi fimiles, qua? rotundis infiftens globis, & in ipsa volubilicate 7 firmata non nutat , aut decidit* licet vel cseli injuriis , & ventorum furori expofita furgat.- Quippe tarn nobili ar- tificio erefta eft, tarn folida mole globis fuis incumbit , ut nuila tempeftate quati , nedimi prascipita'ri queat. Et animus , fineero Dei incalefcens amore, ,non polluitur impiorunv confortio , inter quos^ vivendum eft r nor* graffantibus dejicitur vitiis, qua? fe undiqua- que ofFondunt; non ajuftitia? detrahitur viis> licet cun&a? immani furore tempeftates in eum feviant. Oninia dun* volvuntur , dum Mun- dus ipfe » in quo vivimus , mobilitate & in- conftantia fua deliquefcit ^ folus ifte in publica rerum volubilitate ie firmat, tantoque infiftit fortius, quanto celerius & rapidius hxcinfe* riora-verfantur. Scilicet ilia gratia? divine vis eft, ut firmet piorum gradum, ubi cunc*h trifti cafu & prolapfione in exitium ruunt *, extollit- que inde Deus glorias (wx opus , dum inter tot innumeros mortales r qui nefandis occcecati peccatis in omne nefas labuntur, fuos adhuc habeat, qui vera inipfumde6xifide, ac fee- ler* Christiana. 209 iera horrentes , fortes immobilefque confi- ftunt , & neque periculofa? focietatis contadhi, neque mentis Mundi illecebris impulfi > a divino amore avelluntur. S&pemeamterres, Ratio vani/fitna > mentem r 6)uod pravo & lubrko volvar in orbe mifev* Jam cadit > exclamas , jam fidit pondere Uvo , Excuffufque fuo turbine lambit humum. ^fiegOt danteDeo, dam vo Ivor , font or in/la, TLt medio femper turbine reBm eo. Quid mirum , in media, fi lubricitate triuvjphem I StatfirmatafuU Pyramis altaglobis. Pyramis aerios fuperat qu& vertiu tnontes] Tirmaftat in m edits & bene tutaglobis. Et me vefana verfant commercia turba , Sedtamen in tanto turbine tutm ago. Beic nihil eft conftans^fed cunBa rotantur&errant> Atque vices varias lubricus orbis habet. Mens tamen his rebus , pietatis amore , caduc'ts Fir ma (tat , frjiabilemfervat in aftra viam* mutts 2IO S Y M B O L A UNIUS AB LUCE. VEnio nunc ad clariflimam omnium vir- tutem, per quam csetera? fulgent-, & digniflima luce fe eommendant. Pietatemdi- co finceram atque illibatam , (\ux omnium virtutum prima atque veriffima magiftra ^ cun&as quippe movet &ineitat, utpukher- rimo ftudio atque fancfcifllmo fervoreadexe- ejuendas res clariflimas valeant. Ac quemad- modum candela Iucens in conclavi multis fpe- culis decorato, fingulis fplendorem affundit, & fuo ex lumine reddit micantiaj ita etiam pietas omnibus virtutibus fuam communicat excellentiam , ut infigniori emicent fplendo- re , hujus unica gavifa? ope. Nam fine hac nullum amplius conftantia habet nomen , fed brevi in ftultam audaciam , aut conrufam con- tumaciam degenerat : amicitia vel in odium interned num vel in amorem convertetur ve- fanum: liberalitasfiveadprodigalitatem, five ad pudendam defcendet avaritiam ; juftitia aut nimia corrumpetur indulgentia , ^ut multa feveritate exofam fe reddet. Quid enim ii rccle adminiflrabunt juftitiam , qui originem ejus Christiana. 211 S X M B O L U H LXX. ejus ignorant aut proterve contemnunt ? quid veram animi conftantiam , fortitudinemque ja&abunt , qui cselefte ilkid & fupremum ro- bur noninduerunt? quid fincero athore pro- ximum profequentur > qui Summi illius & Optimi Nurainis benignitatem illudunt ? Sed ZIZ S Y M B O L A & vera pietas in pectoris confiftit Gnceritate, amittitqae fax prseftantia? dignitatem * fi aut anxia confanditur fuperftitione » aut externa inanis devotionis larva tegitur. Benignus ell Deus, & baud noftras imbed llitatis iinme- mor , (incerum a nobis tantum poftulat pectus* lit in obfequio ejus & fide perfeverantes , in- tegral fpe exfpe&emus illius gratix pra?mia, quaf Salvator nofter Jefus Chriftiis fua mor- te nobis' para vit. Qui poftquam fanguinefuo latisfceit juftiffimas divina* ira?, mania noftra meritafuftulit* quibus aut per jejuni* , autce- remoniaramtormenta, aliaque caftigationum genera corpus noftrum iacerantes > caelefte regnum nequicquam ambimus. Viribtts Herculeis valeam , tnvi3ifquelacertis r Et clavA cedaf plurima Lerna met; Inconcujfa meum celebret Conftamianomerft Impavidumque pet ant publica fata caput; Et manfueta meamferat Indulgentia famam, Et laudet leges AEacut ipfe meas : Nulla tamen vero virtuife toftet honor e y Ni noftrum Pietas fuiciat una dectu. Luce ilia fulgent e facros reddemus am ores ,' Noftraque conceptumpeftora Nu&en baben?* Yt facta flamma per it , facri periiftis amores r Sacra nee effigies , qud fuit ante } maneu STUB, LXXL Christiana. 113 StUBOLUk LXXI. FIRMATQUE, ORNATQUE. ATque jam teneris in annis imbuenda eft pietate Juventus , ut przftantiffirno illi fandamento innixa, «liqua vita? tempora fta- bill trapfigat felicitate , illosque gloria? fuse ferat £14- S Y M B O L A ferat fru&us , qui & robur validiffimum ., & ornamentum pukherrimum eidem circumpo* nant. Munimentum aliquod fabulofb vallo ob- du&um > uttam hoftilibus infidiis, quam aper- tis infultantium refiftat viribus, atque adver- ius tempeftatum vim incolume perduret, fun- damenta exigit ex duro lapide conftru&a, quag fuccurrant terras labafcentis fragilitati , & va- lidiore fua conftantia perpetuitatem atque de- cus addant. Nos dual fragili corporis furgimus compage, & in noftram adolefcimus imbe- cillitatem > oportet primis in annis tali firmari fundamento , ut omnium hoftium & dolos, & bella , & varies fortune cafus asquo perfe- ramus 3nimo, pulcherrimaque animi corro- borati quiete , haud fentiamus calamitatum dolorem , periculique terrorem. Dixi in te- neris primisque annis Juventuti inftilfandam Pietatem : nam qui tantum decrepitorum Se- num effe putaht onicium , ut ad Pietatis tran- quillitatem confugiant , & in debili artate, ex<- tremoque vitse tempore •> feria pcenitentia animum vellicent, ii mihi fuum ignorare vi- dentur fatum 5 quod omni imminet setati , & tarn juvenem imberbem , quam defolatum an- nis fenem rapit. Neque audiendi illi , qui pieta- c Christ i a n a. 21$ pietatis ftudium morofum nimis & aufterum putant, eoque humanum animum ad trifles tantum timidasque nutriri cogitationes fta- tuunt : adhasc ipfos pietatis cultores fsepius oftigari rebus adverfis , quam alios objiciunt. Etenim ut priora prastermittam , quum alibi jam de his a nobis di&um fit , ipfse calamitates, etiamfi arduae, inferviunt etiam ad corrobo- •randam pietatem , profpero Temper exitu pra?- claram. Non autem grave fupplicium eft>tem- porali hominem tedi violarique calamitate: ficuthsec non magna eft felicitas, terreftribus abunde frui opibus, & fragilibus uti deliciis; quum finis folum opus firmet atque ornet. Vt folide perftet tun&U immotaperklU Mens pia > mens nullts concutienda malts ; Fundamenta locet Pietas , fulcrumque miniftret > Etferat adverfis Integra rebus opem. Sic moles fur git quadrato terreafaxo, Fundament a gravis dum tenet imalapfc Nulla dies , banc nulla poteft abolere vetuftas , Sed bene nixafuo robore tuta manet. Firmat & exornat. 6^ dighiffinia laude vivent , vitamque tranfigent robufta pietatis conftantia infignein. Adhuc hodie eonfpkimus miramurque antiquas Ro- manorum ftru adventantefque hoftes , contemplan- tium oculis fubjiciunt. Nam dum Deo fe pro- pius admovit caslo fuo proximus animus , hasc inferiora latiffime circumfpicit , agnofcitque graflTantes vitiorum turmas , hoftiu/nque infi- dias , quibus foccunda malorum terra abundat. Tunc a divina gratia in altum fublatus vider* & fimul abominatur fcelera , qua? in hoc terra: pulvere hominem exercent : feque tutiflimurri & feliciflimum agnofcit j quod propius cu- ftode Deo fua tegi latera experiatur. At in Illud faftigium te extolles pietate &fide, qua Deus Opt. Max. te veluti in caelum rapit, oculofque caliganti aperit , ut eircumfufas late per terrain infidias, fraudes, improbitatisque machinationes animadvertas. Nam qui fuo Ingenio & judicio fatis fe pollere putat, ut omnium inontium cacumina verticefque eme- tiatur confilio prudenti , & pericula cogno- fcat , is profe&b ftolida ilia imaginatione de- lufus , & in fummam profunditatem dejeclus, ne quidem minimam calamitatum fuarum vi- det partem ., quibus tamen totus fubmerfus eft. Fruftra hie latius circumfpicere cupit in(idias-> qua? tcndnntur, dum terra: fusaffixus jacet: neque Christiana. %ll neque enim ilia obfervantur difcrimina , ni(i ab lis-, qui altiuscoUocati, & cseio fuo propio- res, ha?c infejriora fan&iore & clariore oculo perluftrant^ Verlufro heicpatulos campos , vaHesquer.eduaas, Et mihi totfylvs, , totjugt mafia patent. Sed neque nnbiferi vefiito culmine montes Effuguint oculos ,. lumina cauta, meos. Ofruflra infid'u nojirU fucceditis agri* ! Non mihi e<>> fuo alligat, ut in illius cultu perfeverans, trium- phant! tandem Ecclefias , cpx in cadis eft, pars haud indecora inferatur: Hare etiam con- fiftit , ubi ipfa templa in fuas procambunt rui- nas •, cjuippe interna eft , & Dei mami in ani- K 4, mis 224 S Y M B O L A mis hominum ftabilita , cjuibus veram fui cog- nitionem communicavit. Nee tamen uni loco Ita ha?ret afKxa , ut non transferri cjueat : cjuum Deus fa?pe fceleribus irritarus facrofanchim illtid verbum eripiat nobis, & aiiis nunc the- faurum concedat. Heic orandus ille ardentiffi- mis precibus eft , ut puritatem Ecclefia? fua? apud nos confervet, nos in! fincera ejus fide fuftineat ;- quum nihil npftras defit felicitati, .cjuamdiu hasc una fuperfic. 2$on ego > fd've amnU » quam vis m noxirn ejfes > Vnd& accufavi crimina magna tu&. Illumine te vidipleno mea rurafecantsm, Nee dolui tanti jugera forpta foli. Nee gemu'i indomit'u "jittam fuccumhereripis , Quamvis hs.epatrias villa teneret opes. JLt nunc dum fac? •& fur -or ifteaU.ibitur &di , Tamikn., tUmo* feris una fuperfic aquU* €B co> §2£* - Exist agger&as ruptU , pattdefque per agrees JLffimdit rapUas f&vior amnts aquas. Villarum cum fir age tr ah it pecudesqueferasqtte, Et ft emit fegetes •'» ruftkavc-ta, novas, lam'que impeliit aquas , ripisque voracibus inflat lemplo , at que aggreduur lirnina facra domus. Tar cite fat ales, und& ! fiper'difo agrum> Vna hzcfietfantla relligione domus. SI MB. LXXV. G h R r r t i a si 3r» 2^5 S T U B O L U M EXXV. INTERIOR A PLACENT. Slulla eft labes, qua* pietatis noftrae fince- ritatem contaminet > ea profe&o-eft exter- na ilia larva , qua homo , : quicquid in Dei agit Ciiltti 9 ad pompam^fcenamexplicaregeftic;r K 5 mm* 'S^jf ST t w b .&- r k nam qui exteriora tantikn pietatis venditant fimulacra, interiorem ejus vim haud capiunt. Malti externa virtutis religienifque imagine - videbuntur infignes : fed interna mox nequitia prorumpente produnt fucatum efle , quicquid magnified oculis hominum objecerant. Ne- que enim ad extrenium durat exterior ilia lar- va, quum obfcura? illse artes aperiantur a vin- dice Deo, qui interiora tantum amat, ac fi- rnulationem oranem abominatur* Ac ille qui- demRex y qui tot fibi dari vovebat Zopyros^ qnot grana elTent in nialo Punico, rem pul cherrimam&digniflimamoptavitj quia mul- titudinem rerum optimarum eum interioris virtutis prseftantia eonjunxit. Neque enim exteriorera pomi confiderabat feciem , qua* crafTo ingratoque cortice illud circumdat; fed fpe£hbat interiqrum granorum dulcedinem, laudabat faporis fuavitatem , omnium pomo- rum hobilitati anteponendam. Itaque vir pru- dens neminem abexteriore judicet vultu for- maque , quum faepe dura adfpe&u & ingrata rem pulcherrimam tegant , ex adverfo grata & jucunda exteriore vifu , interioribus laborent vitiis,&: fcrutantempenitius, inquirentemque ^rpiter eludant - 7 quum aliud reperiat , qu . m quod - C h k r r r' v a- *r j£ 117 quod videbatur. Nee hoc folum in pietatis ftudio obfervandum , fed in omnibus aliis- ne- gotiis , in quibus plerumque ilia , quse externo decore haud fe commendaverant , fed rudi ini- tio , geftuque parum urbano ad virtutem con- tenderant,magnifica virtutis fama fe ad ex- ternum fuftulerunt : ficut e contrario ii tur- piter tandem deftituemnt perfonam, quam ad fallendum fpecioiis nominibus induerant. Sed mihi > (i exterior ilia a&ionum gratia venuftaf- que me haud commendant, fakemme exor- nent interiores illse dotes , quse in candore & finceritate animi confiftentes , Deum cafta re- ligione , proximumque integro amore , & a&iones humanas mafculo & robufto confiiio- refpiciant, & nee fallefe, nee umbris rerunu & fimulacris ludere noverunt. Tunica mala fuu ftagnant til iu& , prttor > heic video gelidi ludibria mortis , , G)u& , flrtpitumpaffu nonfaciente^, venit <■ Cenfyicio frttBtiA fat* y dominant e columnas r Ccnjpicio vacuo rudera Jfiarfa folo. Sic externa ruunt. Injuria temporis aufert , Et rapit , humanut quod tulit ante labor, At tu , qu&facros Vietcu moliris honor es , Sola per internum flafque vigefque deem* a (o) S3 UK* Exfiruite ingentei , auit*ngantfiderA-> monies, Venn: magnificat , adlovk a (Ira r domos. Omnia [era rneret nullts prohibentibut &tm , Exittopiue fuo , qu& viguere , dibit. > Svlw es Aterntu, Dens optime-, Jola pcrennai Et pi* mens , qui Te dihgit at que colit. M&t % dura templet jum evertii fedibta &teu , imerno Ateraum fumii eb igneMtiu. &XM.B. LXXVI1. € H R I S T * A H A. 2jl ST MB O LU M LXKYlL ET PRODEST, ET OBEST. MAlum Perficum , quod hifce regionibus fapore fuaviflimum provenit , diverfts pollet viribus : nam pars exterior frigido fuo co gravis > durji coniedentimn deledat appe- tkuaiy. Z%Z S Y M B O L A fcitum, fimul ftomachum labefa&at: interior autem pais fuccurrit humanse valetudini , miti- gatque latente medulla malum , quod ab in- temperanti exterioris partis ufu adhsffit. Noa sbfurde hicfrudhis corpori & animse hominum aflmiilari.poteft ; dam enim noftra caro / pars- exterior, nos ad perfequendas ailicit delicias, noxia voluptatum dulcedinecapti, ingravio- ra incidimus mala , qua? fuo nos veneno peni- tus extinguerent , nil! pars interior , qua? ani- ma eft, nos ad juftam pcenitentise revocaret medicinani , criminifque dolori fuccurrens pii- ftinam reftitueretr integritatem* Ac funtqui- dem partes illse inhomine vinculis conjun&ar arctilfiaiis , ut altera abfque altera confiftere hacinvita nequeat; fed tamen animus rector atque impe'rator eft , qui quum immortalis fit, & imagini divinas comparandus, Iafcivae Tem- per refiftit natura?, emolfitque & mitigat la- bem ipfam ? qua? corpori noftro primis ab ini- tiis adha?ret.. Proinde & huic foli obedien- dum, non corporis imperio fuccumbendum : illud enim hominum , hoc peeudum eft, qua? ventri tantum & corporis cupiditatibus parent. At quum Deus , qui cV ipfe Spintus eft , a no- bis impoljuto atque fin.cero coli velit animo, nobis Christ i ana? if% nobis autem in hac imbecillitate viventibus ilia liaud fit exfpe&anda intcgritas , orandus tan- tum ille eft , tit Cbrifti baud immemor meriri> animam noftram in dies faridtificet , quo & corporis fuftineamus fragilitatem , & labe ejus tandem depofita , caelum cafte fan&eque oc- cupemus.. laudavi quondam transmijfa e Per fide mala ", G)u& noflro infevit provida curafolo. Mitiafitnt , dixijfunt mollia, dalcta, grata:. Sed laudes cupii mox revocAjfe datas. Nam pars exterior frigenti torpidafucco In diramfolvit corpora noftrafebrim* Sed t ant urn abfolvit rurfmpars intimacrimen* Ohfuip ilia mihi , jprofuit ijia mihi. |Co)f Hue mea mens > illuc cor put me pertrahh : in me Divifum imperium cum love Cdfar kabet. Externa inter nis pugnant, h&c criminafuadent , Ilia docent vetitam pr&teriiffe nefas. Sohit homo exterior tantis nonfufjicit aufis; Nifimul interior fubfit , opemque ferat. Da mihi Sancle Dem , qui tot mihi dona dedijii^ Vtplacecnt osulk interior a tuis. PU* *34 $ Y M B O t A PURIOR INDE FLU1T. VAftus hie patet Oceanus, in immenfan* fe difrlindens aquam : fed exigua ilia eft, qua? e rupe devolvitur > & cum tanta undarimv alluvie mifcetur. Ha?c tamen , quia per mon- tium fibras ,. & tot metallorum vires eft eafti- gata ac perpolita , infigni magh daritate ex- cellit , eminetque in vafto illo fpatio aquarum, qua? & falfedine, & tot monftrorum impurita- te ac fordibus horrefcunt. Huic imagini pri- m6m comparare placet animum pium fan- dximque, qui in vaftum hoc terrarum mare defcendit, fuaeminens integritate, licet te- nuis exiguufque appareat. Nee mihi tantam impiorum turbam 9 tantumque objeceris im- perium, quum hie inter fceda eorum icelera,, impuraque flagitia , fan&iorem innocentiar integritatifque laudem clarilEmus obtineat. Sed & huic fonti labenti ex rupe, & in Ocea- num defluenti, affimilare juvat eos , quos Deus fingulari gratia ad fuum elegit cultum; quip- pe ut aqua ilia per abftrufas horridafque mon- tium cavernas , per metallorum tormenta vol- vituracpudficaturj (icilli multis pcenis, ca- lamitati- Christiana. i%% $ r M B O L V U. LXXVUL lamitatibufqucexercentur, ut infnaxirnam il- lam mortalium multitudinem illati , robuftiori fide emineant , divinamqtie gloriam vita pura atque illibata extollant. Ita per ipfas calami- tates re„dditur animus purior, & poll: tot x- rumnas* 2$6 S Y M B O L A rumnas, quibusagitatur, hanc fibi pulcherri- mam videt reli&am gloriam , quod in imma- ni illaiinpiomnicolluvie mundior appareat. AEquora tota negant pur as fitientibm tin das j Cur ? falfedo maris nonfatis apta bibi. Sed rapes medio confifiens arduaponto r In mare flumineas ejaculatur aquas. Purior hide flint vents falientibus amn'u ,- Et relevat cupidam, jibibts inde, fitim. Tot us hie Oceanus , totus neque fufficit or bis , Vt defiderio fit fatis inde meo. hlens pia divinam fitit arida totafalutem* Inde > negant e mart > pwrior unda Jluiu Totu* hie Oceanus , to turn , quacernitur, 4qu9ri~ Hanc rupemfalfis cingit & ambit aquis. JSon tamen hinc ipfis k&cpetrafatifcit in undis, Ardaa fed parts femper abundat amis. Stet quocunque loco , tumido fiet in &quore virtus , Ilia fibi in medio Jufficit una falo. Si mihi tranquillam dederint mea Numina mentem ] Ipfe *uel in mediisftabo beatusaqnis* SXMB. LXXIX. € H 11 I S T 1 A N A. 237 $ T M B O L V M. LXXIX. FRACTA TAMEM MELIOR. EXperimentis comprobatum eft , pulverem contufae margarita? prasfentiflimum efTe remediiun ad reftaurandas a?grotantium vires; plane ut & moribundos 9 8c lpiritum prope- ~ ' raiiteiii IjU S Y M B O 1 A rantem segre trahentes > refocillare videatufr Ita evenit, ut quae mod© candore fuo forma- que admirabilis , inter divitias Regum Jiabe- batur , jam fra&a melior cenfeatur. Quid Je- fu Chrifto, Servatore generis humani prajfta- bilius ? quid ore illo fuavius pukhriufque » quod caslitum gratiam mortalibus miferis re- nunciat ? Et tamen ejus corpus , fupplicio cru- cis fra&um, unicum omnium noftrarum x* gritudinum dolorumque remedium eft, quo recuperamus integram anima? valetudinem* vitiis , variifque deli&is turbatam. Itaque fide Cafta illud facrificiam peragimus in facra cce- na> dumque Ianguentes animo caslefti illo ci- bo reficimus, nutrimur ad fancfciorem lseti- tiam perpetua felicitate prsepollentem. Ab hoc enim fonte profilit gaudiorum unicum de- Iicium: ab hac origine vera provenit profpe- ritas , nullo alio loco invenienda : hinc cla- rifEmi ifti fruftus nafcuntur , fuga & detefta- cio fcelerum; fincerns proximi amor, nullo odio diruendus ; confcientia bona ac tranquil- la y qua nihil excogitari beatius poteft ; deni- que maxima fpes , qua in caelum noftrum in- tenti, fortiterperferamusorbis terrarum ma- la , qua? nos circumfiftunt -, & affigunr. Ut proinde Christ i a n a. 239 proinde damnandi Temper objurgandique fine, qui fceleribus polluti , & toto animo a?gri, Jianc falutarem medkinam refpuunt ; quod auc gratia? divina? diffifi fan&iorem iftam putentt quam ut ab homine multis flagttiis inquinato aflumi debeat: aut proterve earn contemners tes , morbi fui magnitudinem vel non intelli- gant , vel aliis remediis tantam expeliendaro niali vim exiftiment. Candida dum Rubri diffringU munera Ponti , Farce , vo co , tantum , fave , fatrare nefas I Gemma eft , qu& tereti fubflringet collamomli, Regalefque illo cinget honor e nurHi. Sed dum tanto Ager recreatur pul-vere fejfus , jit que exhaufia noutu tendit in ojfa calor, O totamfranga*, damo, mantes optima gemmam\ Namquefalutaremfrafia minifirat opem. O quern Te memorem , lefu pulcherrime 1 vinck Forma omnes , fimilts oshumerofque Deo* Non Aquant tua labra rof& , non Mia dentes , 2Xo n oculosfiammi , non ebur omne mantui Qualx in ore decor ! Ut& quifrontu honores J Quanta nitet vulttts gratia bianda tut ! Si tarn en hoc ho mini lictat dixiffe mifeltot fuUhrior es , lefu ,fi crucefra^m obk* RE- i^o Symbol a RENOVAT. ITaque dum nobis fatis conftatnoftra imbe- cillitas, & facilispeccandi^quotidie levkas, Inprimis neceffarium eft., ut purgato fceleri- bus animo illo utamur remedio, quo Deus reftituendam fuam mortalibus promifit gra- tiam. Optima pi&ura , quanquam a prseftan- tiffimo fit delineata artifice, ubi vetuftate at- que pulvere affli&a eft , multum de nitore ex- cellentiaque fua amittit : fed Soli expofita , ex- cellentiffimis ejus renovatur radiis ; deterfaque immundicie , & antiquitatis fitu excuffo , pri- ftinum fplendorem , pukhritudinifque pre- riuin recipit, Ita & nos facro illo nutriti cibo, a Sole ifto Jufbitise Jefu Chrifto renovam# , ut excuffo veteri homine , qui in nobis regnat, abfterfifque omnibus vitiis , quibus polluti fumus, novum fplendorem, induamus, Spiri- tufque San&i lumine infigniti, vitam pietate gloriofam tranfigere aggrediamur. Quo ma- gis nos decet , ut veteri labe commacuiati 8c obfiti , nos huic Soli frequenter exponamus, neve in ifta noftra impuritate fpernamus falu- tares illos radios, quorum fulgore renovati, sterna? Christiana. 241 , S X M B O IV M LXXX. iternsefelicitatis luniine gaudemus. Ita enim comparatum eft , ut fancliflimi hujus Sacra- menti ufu novam induamus vitam , qua? in faru imitate mentis , in animi innocentia , manfue- tudine, finceritate confiftit> & nos quondam pravos , yitiifque foedos emundat , ut Deo L, fimi/es, 1\% S V M B O L A fimiles , Jefum Chriflum , fummum & maxi- mum rerum omnium bonum, caftiffima fide, in pec"toribus noftris condamus. O felices, qui ha?c facra omnibus anteponunt rebus, & fummo in honore habent : fed 6 infelices, & in fordibus fuis perire digni , qui hoc gratia? divine monumentum procaciter faftidiunt, at que afpernantur. lngemui nnper , traxique per era ruborem , Quumfordesvidi, crimina magna » metis* Heu tot urn innatSL lahis contagia corpus Tcedarant , primi confeia culpa Patris. * Jpfa etiam , turpi tuleram qua. crimina mente , Sunt objefta o cults > 6 male tecla , met*. Aft ubi me Cbrifttts Ccend eft dignatus arnica , Yna meampotuit toller e coena luem. Si male deformes animi coniraxerofordes , Hue ego , fidigne venero , pnrmero. 4(°)f Si piBura vetm maculat contraxit inertes , Turpis & e longo fquaUet imago fitu. ConfMum prafens. radiisfolaribtu illam Protintu admoveas ; fie nova forma redit. Scltabulam renovat , vuUufaue reducit amcenos, Etpielura refert > quodfuit ante , decus. kes comperta. Deus nitidis Solpurior aftris ■Zxpurgat macula* mentis , & omne malum. ST MB. LXXXL € H R I S T I A N A. 245 STMBOLVM. LXXXI. 'IN PURO SERVATUR. SEd nee ad fan&iffimum hoc Sacramentum, quo arioftrismundamurvitiis, admittendi funt, qui irreverenter iilud habent, & aper- tis quotidie fceleribus vitam fuam infamant. " ^ L 2 Heic *44 S Y M JB O X A Heic animus exigitur contritus, qui veram flagitiorum fuomm agit pcenitentiam , Sc ad unius Chrifti mortem confugiens, eaque fe fervatum intelligens , tanta Redemptions fui vuinera novis fodicare vulneribus reformidat : fed ad id unice vires intendk , ut odia in proxi- ini damnum ituraponat> voluptatibus prohi- bitis renunciet 5 & in pofterum a peccatis abf- tinens , Deo cade atque innocenter inferviat. In tali animo fervatur recte cseleftis ille cibus> (icut puro in vitro continetur vinum , utpul- chrum nativumque fervet colorem , neque eumfquallorefpurciflimo, aut denfa impuri- tatis nigredine inficiat. At male fcelerati illi, quiquotidie in fuis volutari fordibus gaudent, hanc facrofan&am coenam adeunt : quippe fru&um & gratiam tanta? corrumpunt ccena?, & jufto Dei judicio non vitam inde , fed &ter- nam fibi damnarionem accelerant. Non enim patitur Deus facrofanch hxc illudi myfteria, qua? profunda pectoris dnceritate, fummaqne cam veneratione obeunda funt , ut digne mo- rientis memoria Se.rvatori-s celebretur. Sed nos examinamus cum tremore vitam noftram, fcrutamur confcientiam , dum ad tanta; ccena? cfiinmunionem accedimits miferi : neque ta- men Christiana. 145 men debilitas noftra , quam in nobis maximam reperimus, abfterret nos, quo minus perter- rlto amnio* & magnum in luftum abjeclo, in confpecfti Dei nos fiftamus : quum mifens potiffimum, & magnis peccatoribus banc pa- ratam efle ccenam agnofsamus. Et quanquarn fsepiiis inter poenitentia? noftra? docume.nta, noftra vi£H debilitate, iterum transgrediamur mandata Dei , attamen mox ad benignum re- currimus mifericordemque Deum, qui baud fervilem poftulans rnenim, filiali a nobis bo- norari cultu cupit, qualis potiffimum in obe- dientia ac fimplicitatepe&orisnoftriconfiftir. Quid » vsfane , capk c&hftu munera vita, T-antafcpue impuro peftore cond'u opes ? "Peftoreperverfo , vaftat quod confcia culpa-, Et rapit in v avium dira Ubtda fcelus. Fur a placent Super is. nee tanti- gratia doni PoUuto propria* peiiore fervat opes. Jpfit etiam fquallwt gen er oft dona Ly&i> Si pur us fubiit fordida v-afa liquor, Sedquispurta erit , vits ft crimina nofir& , Admiffumque , Dew , rejpici* > alwe , mfas . ? Quid, federate vents , dices , divinaque libas > Nee reverenter adls or a tremenda Dei? Hei mihi quam tanuformido adftdmina vocis ! 6}uam gelidm currit per mea membra tremor \ Sid vindex tantumprofternet culpa nocintem. Gfuem peccajfe pigtt , non erit tile nonm* T>E- 246 S Y M B O L A TENERAS DEFENDO A FRIGORE MYRTOS. T' Eneras heic & pubefcentes fifto myrtos, quas follicita tegit manus, ne frigoris in- clementia rigidique aeris affiatu affligantur cor- reptae , & enecentur : fed ut grato illo circum- amida* tegumento adolefcant fecurius , ac ra- dices altius fortiufque agant. Juvcntutis tette- rs adumbro educationem , quam ficut niumis gubernatorum rigor > & ingrata afperitas affli- gunt , ita lenitas ac manfuetudo tegunt , ut for- tiore animata fpiritu ad res prxclaras crefcat. Semper noeuit ingrata ilia morofitas , quse'fine uliodifcrimine, eadem afperitate, tarn maxi- ma , quam minima adolefcentias vitia carti- gat, & intempeftivo rigore comminuit teneros iurculos , qui blandiore cura fovendi erant. Quippe Juvenilis, ilia a?tas , poftquam nimio illo rigore concufia eft , aut in nimiam defcen- dit contumaciam, aut in ftolidam dcgenerac fimplicitatcm : fhipefacto per importunam afperitatem ingenic* , ut nulla deinde ratione tarn facile ad vitia, quam ad virtutes perfera- tur. Unde prarclar'i ifti tandem frudus prove- bjunt, ut hi fcedam* tarn in raoribus gefti- bufque, Christiana. 24.7 SXMBOLUM LXXXII. bufque," quamm verbis oftendant meticulofi- tatem & inconftantiam ; illimiferando Tem- per moerore langueant, ae animi aegritudine quadam naturales amittant mentis vires, nullo deinceps pretio recuperandas : alii fuis immerfi deliciis terant foos vitas dies , omnis virtutis & ■ L 4 g loria3 S48 - S Y M B L A gloria? iraoiemores : cseteri obftinata ferocii partitu ad . crudelitatem-, partim ad libidiiiem, aliaque vitia intemperanter agantur. Nam animus , dum duritate imtempeftiva fibi om- nes videt occludi deiiciarum vias , injuria? hu- jus impatientifEmiis , deinceps liberioribtis annis , confufo fpiritu fuas ita perfequitur vo~ " luptates, ut nominisfui famiiiseque honorem parum asftimans, plurima indecore commie- tat, quae alias liberiori ingenio fruitus omi- fiflet. Tunc ex rigida tutela emancipate , ubi apertum videt deiiciarum campum, praecipiti curfu ad voluptates fertur y feriarumque rerum hoftis, fe illis intempcranter fatiarc rebus cu- pit , a quarum exiguo ufu tantum per rigorem hactenus detra&u s fait ; fimilis fere iis , qui ubi inquietis vigiliis confumfe're no&em , altiore gravioreque matutino fomncV ja&uram iilam eompenfant. Ac quanquam ab una aut altera parte quidquam corrigatur : attamen infoip ex antiquo rigore metus , irnprefTaque ammo con- fufioillud efficient, ut nunquam^ad iliam gfo- ribfam perveniant vita* famam , ac ii, qui li- beral! atque arnica manfuetudinead virtutenr deducti, liberiori fruuntur fpiritu, decora fua generofaate gaudentes. Proinde melius eft* Chr t t r r i' a? >;, &g[ fra?nari ardentiflima Juventutis defideria , quam uno impetn penitus extingui : melius eft manfuetndine , quam afperitate tenellas iilas traflare arbufculas , ut radices validiits concipiant. Honefta lenitate conciliatur amor: fed intempeftiva morofitas irreconriliabire* feniper fecum fert odium, & renvmagis de- ficit, quam erigiti Littora myrtm amat , Veneri eft gratijfima myrtMf, Perpetuoque virem fervat honore deem. Sed tu crefcentem tueare afrigore ftirpem : Mollior eft , prim'u dum nitet ipfa comis. O quoties cecidit prims, lanttgihis annis » Dum Boreas gelidamjparfit ab axe nivem ! "Dura alias deceant. qua prima fiore tenella Luxuriat, teneram poftuht. ilia manum^ M-r ffi&~ 2JO' S* T' JFFS'B A MIHI DESTINET £THER. SAnftius autem educatio procedet Juventu- tis, fi Pietatis ftudium inprimis inculcabi- tur • qua? ubi femel in animo adolevit , illos. fecum fert felicitatis fruc"his, qui hominem vere beatum & fortunatum efficiant. Prefer- tim omnia vita? ornamenta exfpeclet a cado,, neque intempcftivis ea ardcns cupiditatibus in vadat , qnum de fua direde judicare nequeat vocatione , nifi ea jam (it in a£tu r & Deo pla- cereillamintelligat. Certum enim eft , Deum immortalem ex fingulis hominum generibus hos ad ilia, alios ad diverfa obeunda munera- deftinafle : de quibus male judicat homo , dum cupiditatum fuarum fervore oeftuat ^ quimv- Deus imprudentes fsepe , 6c aliud. cogkantes ad clariffimi fac"H gloriam improviso excitet, ut ejus folam adfuiffe manum , ipfe eventus oftendat. At licitum tamen ab illo flagitare ea,, qua* nobis noftrum honefta ambitione agitant animum , ut fi ad ejus pertineont gloriam , vo- luntatique placeant , ilia pofliuuis exfequi. Hoc fenfu non damnanda eorum cnpiditas, qui Majorum fuorum aanulari gloriam , & bcllici S r 2AR O L U M LXXXIIL beilica inclarefeere laude cupiunt ; quum 8z pie pofle geri bellum conftet> ubi libertas ac leligio defendenda funt ; & tunc fan&e arma ; induantur , ubi ea Deus deftinat. Is dum ex omnibus fuis gloriarn exfpectat operibus , no- bis nihil graJtabilius confultiufque agendum- L & relin* 2^-i S t? fl* B; O £ A relinquit , quam fi nos noftraque defideria fubjiciamus ejus volunDati , iUudque petamus, tit ea tantum patfatur nos exfequi , ad qua? ille nos fapiemiflimo fuo arbitrio deftinavit. Ac cceterarum quidem rerum aufpicia , quar aliun- de fumuntur , exitu fuo deficiunt, hoc unum certidimum & fan&iflimuni eft, nihil aufpi- cariaut aggredi velle, nifi quod Deus jufferit. Scilicet ingentes voWu [ubptBore euros > "Et fpondes ffonti laureajferta tu& j Impatiensque mor&ftdgenti accingeris enfe , Vt mucrone met as proxima qtuque truti, Sgd mifcr incajfum f&vis : non deftinat&thsr H&c defiderio Ufa trop&a tuo. Nil noftrk agimus votis , c deft in votk Si non refeondent Nssmina prona fits*- ggi rutilm pendet m edits e nubihus enfis, ' Hunc protenfa quidem poilice dextra net At. Sed nihil ajfefto temere , nihil ambio quicquam , l#ec cupidd mea mens ambitione flagrat. 2&?# optti , nt quAram , gladium fi defiinet &ther> Spontevel in noftram decidet ille manum. - Gjitodpia Fata volunt, certo cum tempore fiet j §$4$* pr&ripiam t quod pi* lata v olunt. $rMBi LXXXiY; C H' R I S T I A N A. ZJf: S T M R L & M LXXXI¥, Q1MQUE SUO DECORA LOCOr INter cunctas vitse Fiumana? virtutes , Deus omnibus ferine rebus antepofuit amorem* utinvicem bona concordia atque finceraaink citia alter alteram colat obfervetque y damna*- 254 S Y M B O t A tis mutuis odiis infeftoque defpe£tu , quum omnes pariter ad decorandam Dei Ecclefiam Civitatemque accerfiti fimus. Intuemur di- verfi generis columnas, Ioniis , Doricis , Co- rinthiis artibus diverfas, qua: tamen a?quo or- nament© unum infigniunt palatium 9 - dum quseque fuo pofita loco , fuiscpe deftinata ufl- btis , majore excellentia auget ftru&ura? dig* nitatem , praeftanti diverfitate infignem* Nos quoque > qui non ibl urn di versa nafcendi forte diftinguimur, fed etiam ingenii artifque im- paribus gaudemus donis , oportet defpicere neminem , aut proximi noftri expolitas mi- nus , eminentefque faftidire virtutes, fi ipfi altioribus prseftamus dotibus ^ quum & ilium fuo loco decorum Deus collocet, etfi tantis eum muneribus non ornaverit. Sed & eadem poftulat ratio , ne alteri fuas invideamus vir- tutes , & diro hinc livore contabefcamus : quum etfi minores nobis adfint dotes , loco tamen noftro pulchri infignefque ftemus. Si me ipfum adfpicio, me quibufdam yideo an- tecellere virtutibus ,• qua; alteri haud acceflere t fed & me quibufdam implieatum vitiis anim- adverto r qua? alios non contaminant. Ita quisquis fuaiona ae mala poijadet , omnefque n»vis- Christiana. 2.55? nsvisnoftrislaborantes, nihil habemus , quod non alter alteri exprobrare poffit. Quod fi ta- men te ab aliis diftinxit divina benignitas , & majoribus virtutum fortunsque ornamentis fuftalit, illud fubmiffiore agnofcas animo j te* quetantomagisobftri&um exiftimes, ne ex- cufTo abjecloque amore , pulcherrimum fo- cietatis humans fcedus violes-, ant diris odiis illud fandfciilimum rumpas confortium, quo communis omnium Parens Deus nos in hoc terrarum-orbe conjunxit* Multiplici vari&Jplendentes arte column* Stantque, manentque Cab quaeque decora loco. tones banc ,. aliam Doras fecere : fed amb& Non obfcura [u&nomma gent is habent, @jtt&que placet, fiat cuiquedecu* , (I 'at gratia cuiqutj Nobil'u $p propri4equ idem in homi- num genere obfervamus, in quodiverfi alii— que fa^pe videntur cjtii tamen iidem erant. Ac pulvis quidem-pyrius-nudo impofitus lapidi, nulloque ftipatus firmatusque vinculo , ubi flammam concepit , line u'llo ftrepitu noxaque in defpiciendum convertitur fumum , fimulque evanefcit. Idem vero ubi mortariis ac tormeri- tis- bellicis demerfus ell , ferroque ftipatus, concepto igne erumpit , horrendoque mu^itu in cadum tonans , ferpentibus undiquaque ffammis , volitantium pilarum proceliam fpar- git, virorumque ac maeniumftrage, altoque dnere fubjectos late campos obruit. Priori comparo ignavam mortalium vitam , qua? otio fuo ac pniillanimitati inhajrens, fine ftrepitu inglorie evanefcit, nullo virtutis negotio lau- danda. Sed pofterioris vim adumbrabit ho- mo , quern Deus ad prsedara facinora defti- nat , genercfoque agitatum fpiritu , egregiis rebus admovet y quibus ille decore perfuncSiis, fanianv roburque virtutis fuse late dif&ndit. "" Hist Christian a. 257 $ X MB Q LU M LXXXV. Hie etfi 'idem cum ceteris fit Hominibus , df- perfum tamen fe agnofcit ; quum difpar utriu£- cjne eftecrus , ilium digniflima? inferat gloria, hunc inter pudendum torporem deftituat. Nee tamen in ignavorum numero ponam eum , qui a rebus aliquibus^, quorum tra&atione alii fe extols £$$ S t M B O L A extollunt , naturali quodam odio averfiis, ni- hil potius agit , quam ut fe inimico immifceat negotio : nam ifte ad alias adfpirare poteft oc- cupations , qua* non minorem famam me- reantur. Sed id demum damnandum otium eft, quod hominern lethali quodam occupat vene- no, utprohibitisvoluptatibusimmerfusj fuo* vitioruna infania inquinet dies > fomnoque & yentri tantum deditus > inftar pecudis x inglo- rie confenefcat. Angufto pyrites compaftus carcere pulvU Admoto durum disjicit igneglohum. Vi disrupt a volant tremulas fragment a per Auras] Altaque terribilu concutit aftrafragor. Aft ubi nitratus liber fine carcere pulvis Ardet , ibi innocuo furgit in altafono. Non vufemper ine/i eadem validijpm* rebus j. Sedfua autqus loco convenientir aguni. Omnis homo rerum non femper id&neus AucTor^. Nee dignefemper , qua facienda , facit. Si movent cupidam divina vocatio mentem , Viribus inftruHus turn valet illefuis. Tunc valet, effeBm tunc edit ubique feemdos] Atque vocante Deofortiter urget opus* Vis, ut agam Dens alme^voca, Veus inftrue mentem r Et au&cunauejubesjuffa t vocatus agam* STUB. LXXXVL Christiana. 25^ S X MB O L U M LXXXVL SUOS SERVENTtm IN USUS. I J Tiam pradominantes hominum cupidita* - & majori militate poffintimpcndi, at- quecumlaudeextolli. Prudens fagittarius le- thiferis armatus fagittisjnunquam eas frufti aneo ufu emittit in aerera , ja&uque iutempeftivo perdit, fed ilia's adverfus holies , & .feras in- currentes prolan tic re commodo fervat* & ne fitu contactuque corrumpantar , follicite in theca cuftodit. Quifquis mortalianv honeftif- fima flagrat ambitione , ut fu&m propaget no- minis famam, ubi deitinatum- a Deo tem pus- nondum iliuxifle agnofcit, rectepatienti at que tranquillo exfpec~ht divinam voiuntatem ani- rao, ardentesque fuas cupiditates ad illud re- fervat momentum , quo exferi eas fuam in glofiam fummus ille Arbiter juflerit. Ac tarn- etfi res fipius haud Tecundum noftrumpro-' moveantur votum , attamendivinahaudema- nens gratia , ubi cenfuerir juftum adveniiTe tempus, tarditatem illam majore compenfat benignitate, acfeliciore demum efficacia pro- mulgat, qua? nos- anticipato fervore in nobis agi fenfimus. Quod fi vero nunquam permit- tet , ut afFectus noftri fuo gaudeant propofito; Hlud cenfendum eft , adverfa Deo noftra&ifTe vota » qua? ex amore cupiditatum noftrarum, & imaginatione vana fufceperanius, Utcun- que l Christiana. 2^1 ■queautem placeatDeo , five mature, five fe- ro , five nunquam noftris indulgere defideriis, quibus ad honeftarum rerum actiones famam- que adfpiramus; id femper necefTum eft , ut ejus gratiam dejeclo atque patienti exfpe&e- mus ammo , & nos haud invitos fervari in eos patiamur ufus, quibus divina approbatio nos noftramque vitam deftinavit. Prodiga lethiferas emittit dextrafaghtas , %t volat in vacuas pr&pes arundoplagas. Quid facts ? h&cufuperierunt fpicula nullo, Necfunt wulneribus nobilitatafuis, Debe.bant medios torqueri tela per hofies I ■Atitferriinjugulum-ifA'valeAna, tuuml Felix , qui pharetris geftat fua tela reclufis , Sipavidum terrent jufia per id* caput \ J3SK°)gg* Sunt mihifiridentes lethalifellefagitt&] §uastulit in pugnam Colchica virgo trucem* Has arcu eminam • / me firm occupet hoftis , Am ruat m nofirum bellua f&valatw. Nunc pharetris cUu/a tantos feryantur in uCus , Seufera bos tulerit , Jeu hodierna dies. Quid, pueriy ejicitis vejlras per inane fagittas* S&pe immature perdidit arma furor, DO- %6z S Y M B O L A DONEC ATTIGERIT. ADhue noftram fagitta* lubet comparare vitam , fed tali , quae ad fcopum deftina- ta> tarn diu per aerem volitat, donee prafixum locum attigerit. Violentiore arcu emiffa, fa- cile perrumpit ventuin imbremque , qui fe tranfeunti opponunt; & nee requiefcit, nee moratur in itinere, quum ad fcopum prope- ret, quodirigituracollimantismanu, & tor- quetur. Nobis ad divinam gloriam colliman- Jtibus nihil debet effe obftaculo , quanquam or- bis , & quicquid ipfi infedit malitise , huic lau- dabili fe opponant propofito , fed perfequen- dum orani ftudio confilium , quo ad fancli/Ii- mum ilium fcopum contendimus. Si rebus im- pedimur adverfis, fi invidia & obtreclatio, pie- tatis cultoribus femper infefta vitia , fe objU ciunt , fi ipfa noftra imbecillitas confilium fru- ftrari videtur ; inftare propofito lubet , donee id attigerimus. Nee ardorem noftrum fran- gentullaobftacula, quumpreces noftra? fagit- tis potentiores perrumpant occurrentem tem- peftatum vim, & fortius per acerbitates ip- fas animate > ad fcopum fuum properent. O quanta C H R I S T I ANA. a£j STMBOLUM LXXXVII. quanta gloria eft , hoc pulcherrimum confi- Hum infigniore coronare a&ione , earn que metamattingere, quamanima? noftra? benig- niflimus Deus pofuit ! Sed & ille > Ci minus fe- liciter hunc petamus fcopum, interna animi noftri yoluntate contentus eft , noftrxque fuc- currit 2^4 S Y M B O £ A currit debilitati: qua? interceffione gweritfc Jefu Chrifli fubnixa, tandem folenni e*:ol- letur gloria, ultima? meta? immortali fcopo acquifito. ga^/p «?eusalme> me* concede faltitt t> Vt digit is fuerim mijfafagitta tuts. Excuffo prop ere volat irrevocabilis arcu\ Et petit oppofitum mijfafagitta fcopum. Tali* inojfenfo cupio contendere curfu , Quo cupis > ut tendam tramite , magne T>em. Zextuafantlafcopm, timidos quo dirigo greffm , Anxia quo mentis torqueo tela me&. Improbe-, nenojlramremoreris , ut ante, fagitt ami Ilia volat 7 donee tangat anhelafcopum. ST MB. LXXXVII1. Christiana. 165 $ X M B O I V M LXXXVUh ' .. - 1 NON DEVI A COECASECUTOS. TRitum eft > Virtutein in medio confifte- re; unde & recto ad earn itinere contend dendtim , non ad dextram aut -finiftram d$-' fieclendurrj > homines fapiemiilirni prasce- « S T M B O L A pere. Nos in orbe terrarum, vdutiindenfi vagaaid^lvi, & facillnn^ a regiS via* de- fle&entes, devia coeca fequimur ; dum am mmia? no(b* confifi fecurkati, divinum cul- ture negligimus, aut fupedtkiofo nimis timo- re turbati, fupremi Numinis gratia? diffidimus. A d primum illud vitiuna pJerumque aberramus, finoftro nimmm indulgentes genio, magni- tudinem opum potentiate noftra? intuemur : cjuippe animus hac deJiciarum dulcedine viftus cupiditatibus fuis tantum infiseret, avaroque acqturendi augendique lucri fervore ftimula- tut, & plane confufus, facra fcprofana info- lentermifcet. Tunc facile rerum terreftrium confident^ fe erigk, & pleno gradu ad de- Vium impietatis tramkem contendit , rerum- que fuarum amore fedudus contemnk ipfum iehcitatuni omnium fontem , gaudiorumque optimam originem. Nee levius alterum vi- tmm, ad quod fuperftkionis pervenitur viS, •dum ambkiofa pietate turbati omittimus foli- dum robuftumque Pietatis iter , & per pra?- xupta ice diverticula gaiidemus. Cujus pravi erroris dux poti£miim caufe font-, quarum f nma eft ipfa Melancholia? vis, qua? plurimis Tollicitis cogitationibus divertit mortalium ju- dicia, Christiana. 267 dicia, ut intern peftive anxiitimidiquefefcru- pulofse adftringant religioni , duraque & rigi- da pietate blandum placidumque Dei cultum commutent. Altera eft hypocrifis, qua? ovi- ginem ex arrogantia & fuperbia trahens, fi- mulatum pietatis introducit genus , & interna externa larva rigidum pieta- tis ftudium pra? fe fert. At nobis recla ilia pla- cet via , qua? fmceritate ac robufta pietate in- .fignis, nosad integram atque perfeclam ducit felicitatem, nullo unquam tempore violandam. ^Anferar ad dextram, patulk ubifemita cli'vls Et tumet , & rurfta vallefrequentefedet I An tendam adUvam , raris ubifemttafulcis Implexo coecum tramite verfat iter ? An mediam calcabo viam , qu& tramite retlo Et trite ) certum calle mmifirat iter ? Hoc prop ere faciam ; medio tutiffimm ibo\ Jsiecfratti decipiet tramitis ulla gradum . *e& co) ii Vt variis currant homines ambagibm acii , Etfum hue iUttc quemlibet error agit I 4 Me per ignotos calles , coecasque latebras Gaudetf*pefttosferre,referregradw. Hie cupit implexo proper are per avta calle > Atque placet nullo [emit a, trita pede. Ofelix, reclo legitur cttifemitaductu ! DtxtrategH vitittm, fraude (inijlra fcatet. M % MOR- *6"S S Y M BOX A MORTEM DABIT IPSA VOLtlPTAS. QUanta mtferia fit eorum , qui fuis in- dulgentes vokiptatibus , ventri guteque obediunt, & .corporis feingurgitant deliciis, admonet nos ex minimis animalculis vilifEma mufca , qua? butyrum deglutiens , dulci hoc Veneno ad mortem nutritur. Nam nefanda? inprtalium cupiditates, ubi corporis fervitio, luxuique animum manciparunt, & vires utriuf- qne immatura imbecillitate confumunt , & fuavi veneno" nutriti, mortem seternam' fibi ^epafcmit. Nam ubi natura nimio cibo & po- tu oppreflfa , aut aliis voluptatibus defatigata perdit valetudinis vim judiciique fenfum , tunc &Deo& hominibusingrata, ad nullum am- plius ufumapta, peffimo hoc nutrimento ac- quint, ut vires ante tern pus languefcentes , tandem indecoropereantfato, omnibus mor- talibus inprimis prarcavendo. Atque hi dum clediti corporis gaudiis , vitam cum belluis- communem tranfigunt, oftendunt animam fibi effe oneri, quum earn per luxum atque igna- viam peflundent , & incultu atque focordia torpefcere finant. Quorum tamen conditio tole- C H R I S T IAN A. l6<} S r M. B O L V -AC LXXXI& tolerabilior foret, fiveluti pecora, pernicio^ fa libidine capti , vitam filentio tranfirent , & ut vitam, fie mortem eandem cum iis obti- nerent r nunc poftquam per voluptates cor- pus defluxit , anima diro ulterioris mortis poena? que cruciatu laceratur. M 3 Itletff- 27O S Y ; -M B O L A Metebr& infamesy turpis mala gaudia wentU ,~ Etjielerum mater , defidi&que parens ; Cede men proper -e teftts dam no/a voluptas , Nee mentemfaedet tetra libido meam : Non tantum noret ira Deum, nee tela , nee hoftes , Quantum prava notes mentibut unapiis. Sic dum molle capit temeraria mttfca butyrttm > Ilia 'voluptatis gaudia morte hit:, . mxo\'m • Eafcitur appofito temeraria mufca butyro 3 lnde illsgeltda ca'ufa parata neck. Fafcitur ad mortem.Fugite hinclatet angtdsin herba> Dum pafci gaudet firidula mufca , perit. Sola nocet* tttrpifque emitur vel morte voluptM > Et valet in clftdes ingeniofa fuM. Sperne voluptates. divisfe mentibus aohM ^ EeMore. qui ca/iofetevhadire Dewn* SXMB. XC. Christian a* zjl S T M B Q L U M XC+ .QJJID J II VAT? 'X iis vitiisj quaranimum a re&a pietatis da abducunt, maxime eminet avaritia, quae ubi feniel in animum influxit, eundera quafcvinculis conftri^foiivalligatumque tenet. M> % ~ " Nequc *7» 'Symbol a ' Neque enjm nodes diefque aliis eum agitari patitur ct^gftatiombus , quam quibus infatia- bilem auri ex pleat fitim ; ad quod obtinendum mlris modis excruciat animum » nihilque penfi habens, euminmaximas (xpe fraudes impel - lit, &inpefjuria, crudelitatem , omnemque aliamimprobitatemfoedefeclucit. Ac turpius hoc vitium eft, quod quum alia defervefcere plerumque foleant a?tatis defluxu , hoc vires ab annbrum fumat acceflione , & in immenfura an fenilibus quoque animis excrefcat. Unde certe fi ullum ab ineunte a?tate propellenduro ex pe&ore noftro crimen e n , hocipfumava- ritias crimen erit; quumfifemel occupaverit animum, evelli nequeat. Quod facile fac~hv erit> : fi nobifcum reputemus miferrirnam eo~ mill conditionem, quos pecunia? ftudiumha- feet - y qui in mediis opibus efuriunt , & quo- plus. po/Iident , plura inquieto animo expe- tumv Et quid juvat omnia pofBdere , fiabfen- te divina benediSttone f'e&e tuis,&ui nequis fortimis ?' Tantalus , eo graviori fupplicio af- ficiebatur , quod- & toto corpore immerfus aquis fedace (itim , & pendiilisanteorapomis^ explerefamem nequiret* i At ille-demum opu- [gfitus eft | qui quanquaitf.externasafibi affluere f Hi ' divitias C H R I S f IAN A." ^7| diviclas videat , animum tamen iis rion man- eipat, fed internum aliquid efle agnofcit, quod locupletem vere hominem reddat. Talis in omnibus ex ternis rebus nullam hilaritatis aut quietis caufam invenit , fed faftidit fallacemv earum dignitatem > aliafque quserit opes , §C fplendore, & perpetuitate beatifSmas. Gjua cttpiti incumhunt , fugientia pom a lacejfit Pauper , & in mediis Tantalus opt at aquis. . Quid juvat immergi liqmdis humeri tenm undis 3 Sipoffit nullampellere lymphafitim « Quid juvat , heu capiti ramis h&rere gravatis , Si fugjant cupidas , afireapoma , ??2anus ? Malofruipaucis, <& c&lo reddere grates , Quom mifer in multis femper egere bonti. Tandem poena meo par eft invent a far or'r, Quo me dira dm cur a momordtt op urn. Inter opes opibtu carta , fitlvoque met alto Plenum vexat adhuc nonfatianda fitis: Or a fame palient , tenuant mea corpora cu?& ; Et mentem terrentfomnia dira meam. Tantalus heic ego fum , qui poma fugacia capiat r Cuique vel in mediis qu&ritur humor aquif. Wf: FKIK> X 274- & *' M' B G I; * FRUCTUM , NON STIRPE-M AMBIMUS. NE temere cuivis cxteriori creJamus ima-~ gini , ipfa hominum le vitas & avaritia, evincit ; qua? dum omnia ad fuum dirigit lu- crum , tarn familiaritatis fancYioris pietatenv cum Deo, quam mutua? amicitia; negotia cum homine , ad folius utllitatis regulas metitur. Quales aves ilia?, qua* cerafum arborem fru- cftibus infignem catervatim circumvolitant , & ftirpem propter efcam adeunt, ambiuntcyie. Multi Deo fe confecrant , animamque & cor- pus addicunt : fed ut terreftribus ille donis compenfet pietatcm iftam , ut muneribus or- netdevotos, ut potentia, viribus, au&orita- te cultores tanti Numinis in his terris extollat- Jpfius pietatis amore pauci iftas fibi leges im- ponunt , ut in folum Deum intent! animum ab< illecebris Mundi abftrahant ,- viamque ingre- diantur afperam, & calamitatibus miferiifque pleniflimam. Pariter multi in amicitia* facra tranTeunt cum aliis , feci ut proprium adjuvenf rerum fuarum incrementum; quod ubi femel obtinuere, ingrato eos deferunt defpe&u, quos fimrfato fa vore coluerant. In quorum numero potiffi* C h x i s Tttfn^ 17$ § X M £ ck I U U XCL r potiiSmum funt aJulatbres , cp{ ex: ptarfcri- pto libidniis , quicquid cam^mko agunt , act 1 eommodum & lucrum fuuirr dirigimt* Hu- militatem in conv^rfadone & familiaritate af~" fe&ant, -ut tutiusfraudes condant r'fervUiter in verba alterius jurant, ut epftatem atit am-- M 6 bhimern- 2?f jj| T M J O t AT . bitionem foam exfatient. Sed hand fervant vultum ,: (1 -fuutn fortune vultum immutat: guippe forti profperse , non ad verfa* ie addixe- xe, Rurfus non abfimiles iis avibus, quae fru&i- bus defpoliatam arboreiu, hyemis inclemen-: tia torpentem , frigidius parciufcjue am- biunt. i JEcce cattrvatim volucresper inane volant e^ ' Hac cupiunt facilesfigereftirpe pedes. Jgontamenbis viduata placet fine fru&ibtu arbor, Rec (lirps nuda finds > fi generavit * opes* Commoda folapetunt 5 qui pendet ab arborefruftm Allicit aeriasfiolm fy unus aves. "Vtilitatefuos populns metitur amoves $ 1 ' VeU&loslinquet) fit [nihil inde capiu mm ffilU adulator nutum fit vert it adomnem I Blandiloquus lingua % blandior obfequic, ^ioc agity ut pi Bo jaceat felicior ojiro , Turgeat & multo vafta crumena lucro. Zncjtmbant adverfa tibii.mox deficit ille, Langnet amicitix gratia 1, languet amor. I Jtrapter opes colimur. fi'fulvum mifier'ts aurum \ "Dtftttt & magnum turha prof ana Deum. £.TMB. XCIL C H R I S T I A N A. 2?77 S T MB Q £ U M XClh. . .. ' ■-■■-'-■'— — • ■' SEDNON CORPUS ERAT. JUvat adhuc finceram atque falfam amici- tiam in Jiac intueri imagine, & illam fla- tux ipfi> banc ejus umbra? compare. , Ilia decoris conftrucla membris , folidoque me- tallo compacta , pulcbritudine fua robufta, omaibus eft fpeclaculq atque admitationi ; b#c M ■ 7; ejus %~J% S Y M B O £ A ejus umbra, qua* etfi longiorefepe imagine formaque per terrain fe projiciat , inftar rurni habetur, nulloque* firmata corpore > exiguum pofl: tempus aboletur. Muici quidenva fimu- lataV decepti fuere amicitia r ut felfo finceritatis veftimento obdu&am , pro vera integraque habuerint: fed h*c tandem inconftantia? vitio fe prodidit, inanique umbra: fubmodi artifi- eium fceleris aperuit. Vera fraudis omnis igna- ra, fcelerifque pura in fincero confiftit pe&o- re, qua? amicis in tempore, & ingravefcente neceflitate, partim candido eonfilio, partim aliis remediis fuccurrit ; quafeaderainadverfis rebus, ac in fecundis, quum fortem amici communem fibi eflfe ducat: qua? paritafem in congreflu, veritatem in familiaritate poftulat^ quae denique nullum aliud emolumentum mu- nificentise fuse exigit, quam ut firma ipfaatque mutuo in amore T conflans perfeveret Simula^- ta atitem nil nifi proprium intendit coramo- dum f magnifkifqiie atque extefnis oftenta- tionibus repraefentat feenam prOlixi amoris- quern tamen in ip£ neceiBtate , & rerum mu- tatione infeliei fecile deponuntlevesjii amici, tantoque miferos fa?pe profequuntur odio, quanto olim amore coluerant; Et h#c ilia qui* deni* C H R I S T T A N A, 275^ dempraciara amicitia eft, qua? nunc apud maxi- mam hominum partem viget mam qui veram illam apertamque amplectuntur , fimplices exiftimat feculi improbi malitia, eofque de- mum fummis extollit laudibus , qui tempori eallide infervientes, aliud ore, aliud pedlore; claufum geftant, & militate propria, fraudi- bus, diffidentia, nomen amicitia? metiuntufc Sed bone Deus , qualis hie eft deteftandus vi- vendi modus ? quae hxc peffima in- humano eonfomo fevifas, ut externam fimtt!es amid- tiam, & internoodio flagres? Quod ad me attinet, potius inter urfos atque Jeones vitaro- tranfigcrem meam , quam inter hos homines, quum facilius apertum eorum furorem , quam clandeftinas horum fraudesyoperta blanditnV odia , fallacefque rifus evitarem; Sole fab adverfi p'r&fens babet umbra figuram Corporis > at dempto corpore corpus abeft. Vmbra levis vacuum fubUto corpore f or ?n am ,- Nilfolidi y quamvu forte put etur , , babet. ¥t celer abfce$t noSHtrno tempore Vhcebud , lam breVis umbra fugzt, qu&modo vifafuit.- Fraus aliquam vert jpeciemfub imagine falfa Septus incantrs-objicit air a -viris'. Sedfugitura brevi , ji prcjfius omnia luftrts^ Niladeofolidi, nilque vigorii habet. Kcn^amofucatam, nee amas, Dens cptime, mentmx JPeSftf amai fofrd&JextcritAtis amans : M" fSo S Y M B O L A ET OB DUCT A LUCET. VHritas darifEmo comparanda luminl, nunquam extinguitur , aut inftar vulga* ris ignis confumitur; perpetua enim. lux eft, qua? nullo obduci tegique ppteft tegumento, quum omne fibi objeCtum obftaculum illuftri- bus tranfeat radiis» Solem ferenkate antece*- dens. Ipfa vera pietatis^nima , earn folida confirmatvirtute, utaliisjufta dignitate pra> ftantior , merito omnium prima habeatur : Inde & Deo gratiffima, qui in veritate fuura a nobis exerceri cultum voluit. Itaque quum puriffima & folidiflima fui vi virtutes cunclas commendet, Sc omnium vitiorum hoftis lit; viciifim ab hrs , veluti infenfiflimis exagitatux inimicis r dum fcelerato flagrante*- odio mor- tales, oni-ni modo conantur earn deftruere, node fdt & tenebris deJeQatr; Sed neque pb- fcuris i neque manifeilis uncuam machinatio- nibus oppriment hoc -clariffimum veritatis lu- men : nam ficdti candela? fplendentis lux non abduct 6 velari ita-poteft panno , quin fuos transmittat radios ; italonge fortius excellens Yeritatis. fplendor tranfo nubera illam, quam- impietas € H k I S T I A N" A. Z$t S X U SOLUM XCIIL :\ . impietas jlli obvolvit. H^c facile ctandeftinas atque fecretas aperk neqtutise inficjias , illafquc adeb confnndit , nt earum fcelere penitus in lucem protrafto, quifqyie- agnofcat pravttatis magnitudinem > etfr.pulcherrimo juftitiar pro- bkatifque.vclaiMentofeabrcondeiau Id enirn ." O'A .11 divine Tu%Z S Y M B O L A" divinse placuit pftitia? , ut per veritatem peffi- rna fceleratorum proderentur eonfilia , illique confunderentur , qui ingeniofo crimine acuti*" falfo artificio tegcre animum > & omnia mifce- re fraudibus ftuduerant^ r Quorum obfcuram malitiam > fcedafque machinatio'ries manifeftat fuprema ilia Veritas r ut cseteri mortales puden- do hoc eventu territi caveant a mendaciorum fraudifque nequitia, & fineere atque pie co- ram Deo ambulent. Vndique prttenfo candetatapete refulget * Etjfargit radios ad latw omnefuos, Si te pojfe putts omnem prtcludere luceml Defipis , iUafuum mittitubiquejstbar. Nonpatent penitm to Hi luxaurea Veri, Tefta fuum Jpargit femper in afira dectu. Sitegitur premtturqm diu > tamen ilia refurgit, Et tandem e nigra noBe fepnlta rediu sperabas r ttfcamens, mult Ate tollere lassdey Si fratts ingenium verteret ufque tnum. At veri nequiiriolli lux Candida fanfti, Confuditque arm poena fever* ttsas. Incorrupt a fides , &fallere nefcior virtus I Semper honor atum toltit in aftra caput. Sis refit verique tenax. hte gloria nunquam Deferh Aufterem, fimoriare , fuum. SIMB.XCFK € H R I $ n A N A. 285 SrMMQLVii XCIV. \ OMNES DIFFUGERE UMBRAE. QUamobrem nemo falfam ilkm mduat opinionem, iHud facinus no&e atque caligine obrutum iri , necjue ullo unquam .tem- pore ex tenebris emetfimmi , quo improbe flagitia- 2%^ A Sr t M B O L A flagitiofeque animum foedavit. Habent pec- cata hominum atque flagitia fpectatorem & vindicem Deum , qui te<5h & inuita ea effe- non patitur , fed cuncta illuftrat > ut noftra ab omnibii9 cupiditas , fcelus , improbitas, au- dacia mahifefto teneatur. Nihil opertum adeo eft.; nihil adeo abfconditum » quod non ifte videat, non obfervet , non puniat. Qiiisum- bram fuam , noftemque fatis teget, urhoc fulgentejSole non agnofcantur ? Et quum earn Solis iftius, quern quotidie orientem ccciden- fcemque confpiciraus ,- vim- efife videamus , ut incultos obfcur ofque intret parietes , & fereno lumine omnes umbras difpellat ; qua fecreti fiducia Creatorem ilium rerum omnium, Re- &orem, & Arbitrum fallere nos poffe exifti- Hiabimus ? At amemus diem , quum lucjs fp mus filii y amemus veritatem , qua? a quocun* que eft, certe a Deo eft^ fugiamus dolos>. fraudes r injuftitiam , cseteraque np&is opera, quum hecmagnas peccati poenas feeum tra- hant. O quam miferrima hare eft vita, qu« cpmp.refla segritudine, non vitalem haurire auram , non jucundum perferre Solis fplendo- rem, lumina oculorum violantem , defideratl . &d longemajori calamitate lacerantur ii } qui in- C # JR J S T \ Al N Al •%&£ in perjurii, fraudum, injuftitisqpe tenebris jacentes , nefando metkiugiunt veritatfr lu- men , neque fe oftendere andent illi , q U $ .f r* fentia fua cktegit ikgeniofiffima etiam fee- lera, quanquam {©euro admodum tegument* jobduda videanturj Box erat , »/ /wp* «?** ««« obnoxUfafo; Termifit feeler i fr&na foluta mah. . Vtquefolet pavidum nox atra accenderefurem ' Credeham tenebris crimina teclafuis. jit Bern occult Am detexit luminelabem\ Pcenaquc fpeclandumprdbuit ipfa nefas. He tibi celanti fas fit peccare ; fceleftttm Adfpicit, tfpunit crimina tetlaDem. Vifugiuntumbrt, medio* fi Phoebus Ohmtf Splendeat, $ f« mmo tramite findat iter. Tunclatebras, tunc antra fubit, piceafyue cavern**, Et radmpenetrat lufira profunda fuvs. Jiosquum tu videos Soli* , mens no fir a , trmmPbos, Quid celarefutos tepotuijfe Deum I Condere nt credos tua te peccata-tenebrU ; Eft Deus , accultosqui vctat ejfe dolos. TAr l8£ ■■"$*' M 1 -O LA tAMEN EST CONSTANTIA MAJOR. MUndus ferpente circunwolutus fapientia indicathumanam, quse ex acri judicio, ingenioque alto profluens , rede vitam civi- lem ordinat , periculorum difcutit cafus, Sc pravrdendo ac providendo fortunam fibi fin- git. Qua? etfi femper optanda fit a Deo, ut ilia frefi, rede vivamus, cseterisque pncva- lentes arte & judicio mortalibus, dignaex- tollamur laude ; video tamen a fupremo Nu- mine aliquid adhuc impetrari pofle pra>Itan- tius , quo vitam vere beatam efficiamus. De conftantia loquor , qua? virtus ceteris longe major, nos in perpetua continet pietate , abf- tinentiam noftram confirmat , juftitia? curani tuetur , omnibusque virtutibus robur & perpe- tuitatem commuriicat. Quid mihiprodeft, fi fapientise prudentiseque laudibns casteros an- tecellam, & tandem turpi levitate , vitiorum- que labe extremos vita? diesinquinem ? fi levi dolore, aut calamitate preffus, a pietatis ju- ftitiseque ftudio dimovear? Ci in fidei facra; deficiam negotio , 'cujus conftantia nos infe- m Gklo, & beatifliinos reddit? Mihiquidem fad us Chris t i A N A. 2%J S 1MB o l V M XCV. fatius errt , fola fidei hujus conftantia ,"ac lau- ce ad iacram properare arternitatis tranquilli- tatem ^ quain .humanis iliuftrari fa&is, cpx nuiiam in moite afFerunt confolationem, quum fux tantum ambitionis laudibus valida , vanam gominis gloriam pofteris relinqiiant. Ac in ceteris •&8S S J M I Ol. A ceteris quidem rebus inconftaritiam excufave- rit hunrana imbecillitas , qua? finepiolapfione non corififtit : at ilia levitas Temper damnanda, femper deteftanda eft , qua? fidei facrofanfta^ xonftantia excufla , pietatem hominum reli- gionemque tempori accomaiGdat > ^variumque ac mutabile pietatis genus introducit. Mihi hanc foiam concedat Taudem Deus , ut perpe- tua mea in ipfum fit fides, eaque gavifas ex hac vita ad exoptatifBmaniillam demigrem fe- licitatis gloriam, qua? fideles conftantefque in txlo iiianet. Terrhs eircumfufa regit Prudent ia Mundum , Et vaftumferpens circuits ambit opus. Hac velut hydra pot ens to turn compleHitur orbem, Etfovet aufpiciis Regno, larefquefuu. Sed licet h&c pr&fiet , tamen eft Conftantia major , Si micat ex faBis omnibus illatuis. Sola refert palmam Conftantia , fola triumphat Jugiter, & noftrumfila ceronatopus. Hocftamus, Fort una , loco. Conftantia noftr*. Ingenii vincit prdia cauta tut. Gjuid vUy ut metuam^quum me quoq-,pdera cinganu Et mihi fupremi fplend eat aula Dei ? Quo recubant Reges , hoc tegmine claudoreodem , Et mihi , qua fummisRegibus , aftramicant. §iuid moror hunc orbem^dum confciaNuminafervri Cut prkfins Deus ejt } nullibifolus ertt. SI MB, XCVL Christiana. 289 STMBOLUU XCVI. • SE INTRICAT. Nfeliciter mufcis ea cedit temeritas^ qua y in aranearum telam imprudentes fe demit- nt: nam filis implicita* tenuiflimis, curio- atis fu# luunt pcenas , correpta^cjue ab in- N fidiante do. 29O S Y M B O L A. fi diante aranea , ad paftum madhntur. Sicd cumento ipfis iiint hominibus , quam celcritej: in fuum ruant interitum , qui ex mera petu- lantia animique lafcivia fe iis immifcenc rebus, qua? & tra&atu difficiles , & contactu pericu- .lofse, neque utilitatem, neque gloriam, fed ex adverfo certain perniciem afferunt. In quo- rum numero primum funt , qui judicio fuo perfcrutari arcana Dei , eaque fuse fubjicere rationi aggrediuntur: digni, quos in hisfpe r culationibus corripiat divina vindi&a , & con- fofo animo fpirituque proftituat. Quam mul- tos ilia fublimior cognofcendi aviditas praeci- pites egit , iifque intricavit negotiis , &. fimul perdidit , quibus judicii fui fapientiajque fa- mam extollere ftatuerant ? Sed & ii , more rnufcarum , fe intricant , qui tritam vulga- remque faftidientes viam > in rebus civilibus praecipitia tantum amant, illifque temere k immifcent negotiis , qua? ficuti aufpiciis fuis ardua, itaeventu periculofa, triftem cultori- bus fuis exitum relinquunt. O quot Sejanos hxc ambitio evertit , populoque prsebuit ri- dendos; qui feliciter lubricam illam negotio- rum civilium calcalTent viam > fi tuta, pra?- ientia , & obyia , quam periculofa , ardua , & ambigua Christiana. 291 ambigua elegiflent ! Semper fane nocuit diffi- cillimis & a captu fuo remotis fe implicuifle negotiis; quibus vir prudens facile abftinen- dum cenfet , quum latiffimum fatis habeat ope- rum > & honeftorum laborum campum , in quibus falvus fofpesque ingenium fuum atque virtucem exercere poflit, . Vum gracili folers difcurfat aranea filo , Et leve defertafub trabe neftitopus ; Mufcavago tenuem luftrat pede ftridu la telam t Subtilique alas intricat haufia dotno. Quam prop ere implicit am velox invadit Arachne , Etpr&dam cupido lancinat orefuam. Difcitefub tills vitare pericula teU \ Tut'tor eft , folidam qui pede calcat humum. Me quo que , quum trito forderet femtta catlel Infuetum &pr&cep$ carpere juvit iter. Magnarum aggredior perplexa negotia rerum, Confdioqueplacent ardua qu&que meo, Sed nimis infido fufpenfa negotia filo , Vix tetigi , ©» noflras implicutftis opes ! Sic ubifubtdem temeraria carp fit Arachnen Mufca, revinfta pedes, trifle pependit onusi Nz FA- 2.9Z : S Y M B O L A FACILIS DESCENSUS. VIrgilianum illud efl: VI. libro /Enel- dos : _._, m ^ facilid defcenfus Averni , Uocles at que dies patet atrijanua Dit'ti ~. Sed revocare gradum , fuperafque evader e ad auras, Hoc opt€4 , hie labor eft. Nobis id veriiBme de iis dicere lubet homini bus , qui omnis pietatis immemores , in cun- <5h vitia atque fcelera prsecipites ruunt ; faci li quidem defcenfu , fed ex quo revocare gra: cipiti, quern fruftra diro deplorat gemitu fruftra inani faltu revocare ftudet. Multos ar- Et frttjlra optantem patria tefta lupum : Sifle pedes ! pajftm fimiles ager abdit hiatus , Etfurvos laxatfemiia trita Incus. O quoties tutus , dumftemit verba , viater Excujftufacili tendit in antra pede ! Netnpe fed furgere in auras , Et revocare gradus , hoc erit artis oput. Bete gemit., exanimemque citatm anhditus urget> -%t frttjlra qu&ritjam lupus indefugam. sms. xcviil Christiana. 295 SXM SOLUM XCVllL PERITURA VIRET. Qtlanquam faepius videamus , impiis maxr- mas opes afHuere , fortunas cumulari , fin- gula ex animi fuccedere fententia , ad extre- mura taiiien > fera prodeunte pceni, feralem N 4 illarn 1$6 S Y M B 6 L A illam exitialemqueiuifle felicitatem comperi- mus , quLlra fubita cultores fuos everfione> fupplicii doIore> & longo cruciatu mulclet. Neque enim ilia diuturna efle poterat felicitas, qua? vitiis fceleribufque fuperftru&a > verum pietatis fundamentuai , quod folum sternum eft , baud fibi fubftraverat. Quin florent im- 'pii, utpereant: quemadmodum peritura? vi- rent arbufcula* , quas in ruinis & ruderibus ve- terum a?dinciorum crefcunt, jamjam cafura?, ubi parietum iftorum fragmenta per fragilita- teim^innVmitatemfoluta, eorruant. Atcon- flantius virent in decus fuum arbores, qua? robufco folo infitae , latius fpargunt radices , & adver&s tempeftatum vim fbrtiffima ftatione fe firmant. Quales pii funt, qui fclam fuam in Deo collocant fiduciam , & in illo vivere> an iilo florere cupiunt : reliclis terra? amoribus, diii animum dulci pafcunt fortunanim imagine, fat cuius eum opprimant. Atque ficurcontiri- gefe vix poteft, ut, qui totum vira? fux tem- pus libidinibus fuis explendis confumferint, non etiam celeriter fimileni refiqua? vita? exi- tum confequantur : ita ex adyerfo neceflum eft, ut felicitate & mortefanclorum decedant, qui vitaro fanc"ti atque inculpate his in terris- % exege- Chr r s t i a ft iC s$f exegerant. Itaque cjimm impiorum memoria fuis tumulata jaceat ruderibus , & ad damna*- tionis fcopulos allifa tandem eorum fortune fatifcat ; pii in ccelo cum reliquis beatorum mentibus seternum agunt asvum » vkcntque nunquam perituri. Si refupinatis procumbent atria murisl Atria ruderibus mox tumulanda fuis r Tuncjimul arbor eosinvolvent ruderafxlut J Qui'viridem infaxis expliouere comam* Sicperitura viret mum labentibu* arbor, Nee manetinde fuo , quo ftetit ante, loco ~yioreat , &multo mens impiafurgat honor e I Nilequidem invideo ; nam peritura viret. 0mm • Impim ipfe leviprofiratus turbine rerum Corruit , &fato pr&cipitanu ruit. Quid mirum *> *vireth&c rmuris nutantibui arbor? Defiituitque illudfufa ruina derur. Stat pirn , & folidA nixus pietatefidequv Deficit adverfas , fifvernuhe , minaA, Tundamenta fides pofuit , quibm integra virtue Durat ab mteritu tutafuturafuo* 29$ S T E F O' L /t PARITERQJJE peribunt. ILlud vero mirandum (lmulque deflendum, eiTe plurimos, qui qiuun nihil in rebus hu- nianis tarn arduum> tarn magnificum robu- ftumque cernant > quod non perfringat mors, & setatis cadique injuria fubvertat, perituris taraen monu mentis confecrare gloriam fuam, & propagareclariflimamnommis famam , an- xie eontendunt. At folus animus immortal! natura praedituseft , & incoiruptus permanetr qui C\ probitate , integritate , innocentiaque fe commendaverit , nobiliflimum in animis po- fterorum erigit monumentum , quod omni #re- perennius , nullo mortis imperio quati dele- rique poteft. Ex adverfo ill £ r qui fuperba am- L|tione accenfi, cupiunt e(fe famainclyti, & ad amplificandas poteftatis fuse vires, ut iisr ^eternam laudem fibi pariant , omne ingenium omnefque curas intendunt, & juftitiam fidem- que imperii gratia violari impune pofle exifti- inant nunquam fibi perpetuum pofuere monu- mentum, fed cum peritnris rebus fuam quoque periiflfe gloriam oftenderunt. Nee abfimilis eorum fortuna, qui voluptatibus dediti fatis , fead seternitatem nominis obtinendam contu- Mfeexiftiraant , fi in fpiendido marmore , der coroque ! C H R t S T t & ■ N A. i 99 S T M JS O L U M XCK. coroque fepulchrali motinmermr pofiti jte*- trefcant; perinde ac-fi nonipfa faxacumomv bus ipfis quotidie mori videremus; Sed Deus- eft Tola rerum omnium- vita , qui ubi haud pro- pitius noftrisadeftcoeptis, & caelum > & tejw x\ 9 & quicquid eft, ad exftirgandaai nomi- M~ 6 m$ 300. S % M B O L A nis noflri famam confpirant : incafiumque fa- bom is, qui 'kmc fortune gloria?que fiia? non habet au&orem , & tamen ad nominis perpe- tuamgraflari famam cupit. Itaquemonumen- tum noftras gloria? fit confidentia in Deum> fit vita fcelerum pura , fit animus cselefti amo- re captus ; quibus freti, ipfa asternitatis con- ftantia donabimus nominis noftri gloriam,- fpretiCque vanis magnifies fepulcurse Iapidi- bus, majori atque praeftantiori fruemur laudis perfecfcione , quam ii > qui in media opun> potentijeque majeftate, fplendorem cum g€- jnitu relinquunt. Mac etiam noftram ludit vefania mentetn, Vt cineres cupiam condere rite mto%. Telicem 'voco , quern dives fortunafepulchrr Maufolum claro marmor* in ajira whit. Sedvahjpesfluxas ! nam vos periiftk & ojfa^ JEf bufla , & tumuli limina vaflafacri. Sat pulchrum fervat tumulum > qui tradit Olympi Mentem , & vel nuda corpora linquit humo> Ittafepitlchrorum late monummta nitefcunt > Infer iptifque tegunt offafuperba notis. Omnia fittaltj , flvenerit k&ra, peribunt , Tranfit honor , tranfit gloria , tranfit homo. Menspia, qu&fefe velut extitlii ales in altum , Effi*gitextruc~io} w>n peritura roops. Sola triumph ales h&cfcandit a d At h era cmrtu , $o$<2He{HQiobitmfil&li*per(kciQvat. STMB.C Christian a. goi S X U B L V M CL WMG ME POST FATA MANEBAT. TRiftem quidem atque funcftam heic mor-* ti$ intuemur imagineni, dira facie terri* bilem, & tam oris ri<5ki , quam oculorum va- cuitate pertimefcendam : fed ubi lugubre illud j$$ S Y M B O £ A in Chriftianis , & fincera? pietatis hominibus confideramus fpechculum, mox pavidus ille mentis noftra: horror aufugit , dum reli&am terrarum miferiam , & felicioris vitse initium fignificari nobis illo animadvertimus. Et quanquam corporis anima?que feparatio dura, violentufque ^ideatur fenfiium abitus, prse- ftantiflima tamen hujus demigrationis ratio nos ad infignem potius excitat Isetitiam , quam, in faedo continet timore, quern amor vita* ter- reftris , & innata debilitas plcrumque com* movere folent. Tunc etiatn non cogitatione folum , fed oculis ipfis accipimus , corpus hoc noftrum tantopere a nobis cultum , & in deli- ciis habitum, nihil nifi foetidum ecenum ac funeftum elTe pulverem : fimulque inde recor- damur gravitatem deli&i , & obftinatam pri- morum Parentum inobedientiam, qua poe- nas meruimus hereditaria culpa, eafque no* .ftris intendimus fceleribus, ut morre digniffi- mi efi'emus. Sed laudetur in sternum amor divina? gratia? , laudetur immenfa ejus mife- ricordia , quod nobis & Parentum labe focda- tis , & ex noftra petularitia graviter delin- quentibus , adeoque omni gratia indignis, propter Jefurn Chriftum ingentia noftra con- donaye- CHRISTIAN A. ffff cfbnaverit flagitia; ut dum minima adhuc pars bene merit! fupplicii reftat , cam per exiguos mortis dolores abfolvamus , fimulque ilia ad asternam fummsc felicitatis vitam diTeedamus. Plane ut mors fidelium non amplius lit poena peecati, fed felix tantmn tranfitus ad vitam cadeftem: quum animus, ubi corporis vincu- Jis folutus eft , liber & gaudio plenus ad Deum Tuum contendat. Itaque dum inter corporis Tolvitur dolores*, dum abitum parat , jam fpe fan&iflima pra?cipit gaudium illud TolidimV mum, & ex calamitoTa ad felicem demigrare Te vitam Isetatur. Loquor adhuc de piis , qui- bus exploratum atque certum eft ,- non totum in morte interire hominem , fed animam, meliorem partem, recta proneifci ad Deum r ut prsemiis innccentiae atque probitatis fuse fruatur. Quod parum ab iis obfervatur, qur ad mortem , tanquam rem maxime terribiiem trepidant, ca?lefteTque honores terrenis deli- ciis poftponimt. Nam humana imbecillitas i!!am Temper Tecum fert ftoliditatem , utfiin jucundb (it coliocata ftatu-, pra?Tentis Temper optetvoluptatis augmentum *, Ta?pe etiam oh- teftata intcmpeftivis votis Deum, ut prord- get vitar dies, imo ut in omne avum bis in terris* 304. S Y M B O L A fcerris fe florere patiatur. At nature debi- tum certiffimum eft mors ; quam tamen Chrifti interceffione ita emoliire poflumus, ut poft deletas ab ipfb naturae noftrse for- des , cunctafque fcelerum noftrorum ma- culas , infontes ante diyinain compareamus faciem, remifla culpa hetantes. Sed'pie re- deque moriendi leges multi fan&ifllmi tradi- dere viri , quas feliciter duabus his obfervabi- mus partibus* primum fi noftram miferiam fragilitatemque confideremus , deinde fi caftis precibus meliorem illam cadeftis- vita? condi- tionem qua»ramus. Sane nofTe vitas hujus im- becillitatem calamitatemque , vel primum addet ftimulum, utnulkmin fiuxa ilia incon- ftantique ponamus fpem, qua? fmgulis mo* mentis everri infringique poteft. Qua? enirh a?tas homini ad moriendum non opportuna eft ? quis locus tarn arduus , tarn defertus^ tarn feptus, quo aiorti non pateat aecefius? qua; dignitas , qua? fortana , qua? mortem non omni tempore timeat ? Quamobrem recte faciet, qui fragiiitatis fua? memor, me- moriam mortis nunquam removet ab animo, fed earn quotidie fie meruit , tanquam prsefens adeflet. In hac confideratione vir pius ad aHanfc Christian % 305* aliam confugit fan&ioris vita? tranquillitatein, qua* nos vere beatos felicefque reddat. Dum enim'mortales, rebus etiam profpere fluen- tibus, fe vident ihconitanti judicio, dubia valetudine, & impari fenfuum fpiritu quoti- dievexari, ut hoe inomento gaudeant, alte- ro contriftentur : nunc ament , nunc infeftif- fimo ardeant odio ; fatis ngnofcunt , infeli- ciflimos efle fe , neque ullam fa&orum egre- giorum conftantiam fibi exfpectandam , nifi a majori caufa , a Tola nimirum Dei gratia anjmentur. Scio gentes, veri Dei ignaras, ftrenuis facinoribns claras fuifle 5 ut proinde iriepte folam Dei benedi&ionem favoremque sd proceffus negotibmm noftrorum fortunan- dos exigere videar : fed ea Dei eft mifericor- dia in genus numanum > ut & excellentiflima fiia dona- largiatur infidelibus , qua? tamen longe praftantiore vi in piis eledifque Deo animis elucefeunt. Itaque uterque^&fidelis, & infidelis prajftantes animi dotes virtutesque a Deo habent, cui& debetur, (i perfingula- rem ejus gratiam pii ab improbis diftinguan- tur : natur-a enim ad omne malum propenfi* seque ac alii in fcelera rneremus y nifi a Spiritu- Sanclo revocati , ad tempelHvam reducere- mu£ . %q6 Symbola mur pcenitentiam , divino Numini acceptif- ilmam. Hujus radios dam in nobis agi fenti- mus, innatam imbecillitatem noftram emen- damus , vitiorum illecebras , quibus irrctiti fumus , vitare difcimus , & ad fanctiorem ac Deopergratamvitam contendimus. Atquic- quid boni per illam praeftamus gratiam 5 non in terrena laude , aut vana ambirione confiftir^ neque enira ad periturum adfpiramus gau- diuii , fed ex quotidiana tentationum & cu- piditatum noftrarum pugna illam exfpe&a- inus vicioriam , ut laurea seternae glorias in- (igniti, ad perpetuam extollamur felicitatem, conftantiffima quiete & jucunditate clariflr- mam. Hac fpe fuffulti , non horremus mor- tem 9 ut fupplicium 9 non expavefcimus mi- nantes temporum cafus , pace divina gavifi : & quanquam adhuc indies vexemur moleftiis, arUigamurque calamitatibus , norr tamen bis fuccumbimus , fed fperamus exiguum hujus vita* dolorem, prasftantiflimo tandem com- mutation iri gaudio , quo noftras fpes non il- lis, quibus nunc rapimur, cupiditatum fua- mm explebunturdeiiciis, fed flncero& cafto in Deum amore , fed tranquillitate animi perpetul, fed lsetitia illibata, in seternitatem omnera Christiana. 307 omnem frucntur. Ad hanc autem acqui- rendam felicitatem , non aliud prasfentius validiufque remedium eft , quam (i caftif- fimis precibus quotidie invocemus Deum » ut validifUmo fuo nobis adfit auxilio , ne carnis noftra? fuccumbamus fragilitati , laf- fatoque & pigro animo ad earn beatifli- mam pergamus vitam , qua? & sterna ab- undans quiete , & perpetua felicitatis pol- lens dulcedine , nos Deo propius adjun- git. Et quum tanta noftra fit infirmitas , ut omnibus eafibus obnoxium ducamus cor- pus , &c mille periculis expofiti vivamus; quid certius prsefidium circumponemus n«- ' bis , quam quod ab ardentiffimis preci- bus, a. fincera Dei invocatione capeflimus? Nihil autem flagrantius rogandum eft Chri- ftiano homini , quam ut ipfius anima mo- riatur morte juftorum : fioc eft, ut firmi in Deum fide , innocentia & integritate vita? frctus, ex hifce terris , velut ex di- vcrforio difcedat. Ac aliorum quidem fa- mam r etfi pra:celfa Maufolsea , & fpar- fa? carminibus laudes extollant , mors ip- fa tandem abolet ; at hujus gloria perpe- tua & fernpitetna eft ; vigebitque ilia ca- piti J08 S Y M B -O L A piti fan&iffimo impolita corona , dum ex- teri orbis honores concidunt , & foede ernareefcunt. Nuper er am facie Uta t validAquejuventa., Vernabatque meis purpura pulehra gents, Nunc oculi effojfts retro fugere cavernis , Etfedet in gemino nox tremebundafpecu. lam cum pelle pili cejfere > & riciibus atrts In vacuos hifcunt or a fupina finta . Quern fugis, heic timide nen cecidijfe > deem, C&far agat vitto pr&claros ho fie triumphos i Mortis erit pretium pulchra corona tu&. At quererU , dtdces veni cur luc'u in auras I Si vit& fuerantfila fecanda meal Si proper at a nimis matur& fata fenefla , Si vix orta atasfunera no fir a ciet ! Hon aliter celeres numerat fibi flofculus horas > Natali tumulant quern fua fata die. Sedpeream, frontem dum cingat laurea noflram, Non moritur, virtus quern decor av it ovans, Hac queque caufa tuum fuccendit forte dolor em > Etlachrymas augtt, flumina mcefia* tutu* Quid linquenda domut, gnatique, & amahlti fixer, Et cumulatarum copia dives opum» Nimirum foltu gelidas migrabis ad umbrM> Nee tecum bine uUumferrefiheris onus. Via tamen vivo , qu& cult a eft inclyta virtue * Exequiftt fequitur 3 farcina fola , tuM> 4WS T*»- Jio Symbola Christiana. Tandem y fero licet , qu& me poll fata manebat , Involvitfrontemfacra corona meam. Cedite regalis diadematafylendida lux us \ H&c vejlrum vincet laurea diva deem. lpjttm ettam calcat mors imperioftor oftrum : At noftra Aternwsferta revincit honor. Verfibut indigeant alii, mihi laudis abunde efl , Quodtegat extinfttimfacra corona caput, FINIS. ")