ft

"/give theft Books
far: the foii^&Hg ef ai £t>$lg2._ tri ffif^aBittjl'

>Y^lLE«>¥]MII¥EI^Sinr¥o

EB^fflHS^

m

Tin
writing i
;/s- ( I vvit'i
agi hg'^w ui

% 'fA . Mi
i til. i i >\ >. f 1

>-."' ".' ,is'iA\>n^ ¦ - r. TtW3*'f ¦ ' '-,.M ,

Wf

V:

CODEX VERONENSIS. before 425 a.d. Fol. 384 verso.
This page shows St. Mark xiii. 7-10, and is one of the worst preserved in the M.S.
The heading sec and the two sectional numberings of ba arc scarcely discernible.
The \clliim, which is of extreme tenuity, has become holed by the corrosive action of
he ink, and has partially perished.
' J- ¦-

OLD-LATIN BIBLICAL TEXTS : No. VI
THE FOUR GOSPELS
FROM
THE CODEX VERONENSIS
(b)
BEING THE FIRST COMPLETE EDITION OF THE
EVANGELIARIUM PURPUREUM IN THE
CATHEDRAL LIBRARY AT VERONA
WITH AN INTRODUCTION DESCRIPTIVE OF THE MS.
BY
E. S. BUCHANAN, M.A., B.Sc.

WITH TWO FACSIMILES

OXFORD
AT THE CLARENDON PRESS
191 1

HENRY FROWDE, M.A.
PUBLISHER TO THE UNIVERSITY OF OXFORD
LONDON, EDINBURGH, NEW YORK
TORONTO AND MELBOURNE

REVERENDO DOMINO
ANTONIO SPAGNOLO
EQUITl MAURITIANO
ECCLESIAE CATHEDfcALIS VERONENSIS
LIBRORUM CUSTODI DOCTISSIMO
QUI HOC OPUS CONSILIO BONO
ET BENEVOLENTIA INDEFICIENTE
FOVEBAT ATQUE ADIUVABAT
D. D. D.

CONTENTS

THE CODEX VERONENSIS
TWO FACSIMILES OF CODEX VERONENSIS
Introduction 
The Text of St. Matthew (mut. i. 1-11; xv. 12-22 ; xxiii. 18-27)
The Text of St. John (mut. vii. 44-viii. 12).
The Text of St. Luke (mut. xix. 26-xxi. 29).
The Text of St. Mark (ends at xiv. 6r) 

PAGE vii I
60
107165

Appendix : Corrigenda in Old-Latin Biblical Texts, No. V.

198

INTRODUCTION
THE CODEX VERONENSIS
This treasure of the Cathedral Library of Verona was first edited by Bianchini in his
Evangeliarium Quadruplex in 1749. In 1726, when a Canon of the Church at Verona,
Bianchini heard, as he tells us, from his friend Maffei about the Codex Vercellensis (a) which
was said to surpass in age his own Verona MS. which he was then copying. It was this
information that led eventually to the publication of a side by side with b. From that time
up to the year 1732, when he removed to Rome, Bianchini had the MS. at his own house
as his constant companion (' semper domi socium et tamquam contubernalem habui ').
Before leaving Verona for Rome he had transcribed all the MS. except the much faded
pages at the end, and had in 1730 bound together in boards in its present rich green
covering the thirty-five extant gatherings of the Codex.
Bianchini's great work was reprinted in Migne, Pair. Lat. torn. xii. 1845, with v^y
few slips, and with the correction of some typographical errors real and supposed of
Bianchini.1 More recently (1904) Belsheim has put out an edition which is an inaccurate reprint
of Bianchini. In his preface he says ' nomina Dominus, Spiritus Sanctus compendiose
constanter scripta sunt dns, sps sc ' (sic). Dominus on the contrary in b is always dms- and
sanctus is always written in full except once scs in St. Luke iv. 34.2
Scrivener's dictum if given its due weight should prevent Belsheim's errors in b from
being perpetuated : ' In these studies all that is not accurate is much worse than useless '
(Introd. to Codex Augiensis).
The MS. has a note on one of its covering leaves by Bianchini saying that it belonged
to the library of M. Saibante. The library of this noble family of Verona was dispersed in
the seventeenth century and b then passed into the Cathedral Library, for it appears in
a seventeenth century catalogue of the Cathedral books.
Another note in the cover of the MS. in an eighteenth century handwriting quotes
from the life of St. Zeno : ' Pipinus rex Carol. Mag. fil. (sic) postquam Episcopus Rotaldus
1 Thus septuagios (Matt, xviii. 22) is corrected rightly -gies; et aqua (John iii. 5) wrongly ex
aqua; delirramentum (Luke xxiv. 11) wrongly delira. (MS. delibramentum) ; and a few others. The
monstrosity balphemauit (Matt. xxvi. 65) is reprinted uncorrected.
2 Belsheim's edition of^j equally inaccurate, has been used by Heer, Evang. Gatianum 1910, and has
marred the accurateness of the notes of a most valuable work.

viii INTRODUCTION
Missam reverenter celebravit Evangeliarium gemmarum atque margaritarum compositum et
speciosa auri celatura editum donavit.' That this Evangeliarium presented by Pipin to the
Bishop of Verona in the eighth century ' composed of gems and pearls ' was not our MS.
is proved by the lectionary note inserted in b about the year 600 in red uncials on Fol. 99
verso :— + II • ID • APRILIS • ADSUMTIO • SCI • ZENONIS • EPI
Now a- d- ii Idus Aprilis would be April 12, and this is the date on which the festival
of San Zenone is still celebrated in Verona. The lection referred to by the note was
St. Matthew xxv. 14-23," which was publicly read in Verona at least a hundred years
before King Pipin's birth.
For the last thirteen centuries our MS. has certainly been in Verona, and I suspect it
was for two centuries previous to that the property of the first-built Church of San Zenone,
having been given to the newly completed Church of the fisherman Bishop not long after
a.d. 400 by some early christian individual (or family) who had great wealth to dispose of.
If this be established, the link between the ancient city of Verona and Codex b has for
fifteen centuries been unbroken.4
The Codex originally contained 418 leaves. St. Matthew took up 120, St. John 96,
St. Luke 127, and St. Mark 75. St. Matthew has lost the three leaves that continued
i. 1-11, xv. 12-22, xxiii. 18-27. St. John has lost two consecutive leaves that contained
vii. 44— viii. 12. St. Luke has lost eleven consecutive leaves, from xix. 26 to xxi. 29.
St. Mark has lost in their entirety nine leaves from xiv. 61, and seven others are merely
' windows ', the ink having eaten away the vellum and leaving little but the margins.
The MS. was normally compacted in quires of twelve leaves or six sheets. The
exceptions were Qs. xiii and xxi with fourteen leaves, Qs. iv (first leaf single) and xxv (last
leaf single) with eleven leaves, Qs. xx, xxxiii, and xxxv with ten leaves, and Q. xxxii with
eight leaves. The last quire, Q. xxxvi, could have contained only six leaves.
The lost whole leaves are the first of Q. i ; the tenth of Q. v ; the seventh of Q. viii ;
the seventh and eighth of Q. xiii; all but the first of Q. xxvii ; the eighth, ninth, and tenth
of Q. xxxv ; and the whole six of Q. xxxvi.
Of these the tenth of Q. v has been cut by a sharp instrument as far as four inches
from the bottom and then torn out. The date of this theft is fixed by the fact that the scribe
who numbered the MS. in a bronze ink of the fifteenth or sixteenth century had the page
before him, whereas when Bianchini renumbered the MS. the leaf was gone.
The other leaves that are missing were missing when first numbered. The two centre
ca/.,Spp!nif,5in'S Dame haS been WrUten in an dghth century hand 'mgat Fo1, 53' (Vide Heer> Evans-
Torino! 1899' ^"^ °f *' MS' &* "^ sh°nld COnanlt A' Spagn0,°< ^ Evangeliario Purpurea Veronese,

INTRODUCTION ix
leaves of Q. xiii which contained the pericope de adultera have vanished and left no trace
behind. The passage has not been erased. The text of b must have been closely akin to
that of^"; for the two lost leaves in b would be exactly filled by the text of/".
Though I searched carefully I could find no signatures anywhere on any of the last
leaves of any gathering. This omission would suggest that b was not written by the
accustomed paid copyist. Description of the MS.
The purple tint of the vellum and the silver and gold lettering render b in its good
pages the most beautiful of all ancient MSS. The Brescia Gospels (/) have a resemblance
to b, but are not of the same exquisite beauty either in ink or vellum or penmanship. The
Vienna Evangeliarium (e) is a much more roughly prepared MS. In our MS. the Lord's
Prayer both in St. Matthew and St. Luke is in gold ; so is the first page of each Gospel ;
so are the names of the Persons in the Divine Trinity.
There is in b a double system of letter-formation, which is found in no other Old-
Latin MS. In addition to the uncial form which the following letters assume in ff and
other early MSS., we find them in the capital forms : ADEHMQV.
The ligatures found in_^we find also in b; but b has many peculiar to itself. In his
compressed writing the scribe makes ligatures of almost any letters that he chooses. The
lineola that represents m or n in b has always a dot underneath it as in a and the S. Gall
Fragments (Old-L. B. Texts, ii, pp. 57-74) which are so close to a in text.
There are two columns of eighteen lines on each page. One ruling with a blunt
instrument served for both the recto and verso sides of each leaf. These rulings were
prepared for by prickings as in ff and other old MSS. Each line contains on an average
ten or eleven letters. On Fol. 269, and in two or three other passages, the writing has been
strangely and unaccountably compressed.
The scribe writes in rounder and bolder uncials than those of ff; but he also writes, at
the end of a line especially, in minute uncials. These minute uncials he frequently writes
within the round of G or C or H or U, and most frequently within the second hoop (some
times within both hoops) of his spacious letter M. The detection of these letters on faded
leaves calls for a practised eye conversant with the scribe's modus scribendi. The punctua
tion given in the present edition, is not only that of the scribe himself but also that of the
three uncial correctors, who, except b&, who uses gold ink, all point with a silver central
point. Great pains was taken in the final revision of the MS. to detect every punctuation
mark of the uncial hands. The capital letters are only slightly larger than the other
lettering and are equally plain, and project into the margin to the extent of only half the
letter. The headlines of the Gospels are in small uncials written with severe simplicity.
b

x INTRODUCTION
In a the whole title of three words is on each page ; in 6 sec without euangelium is on one
page and the name of the Gospel on the opposite page. .
The MS. is in an unequal state of preservation. The text of the first three Gospels is
generally speaking well preserved, that of St. John being in the centre of the MS. best ot
all- but in St. Mark the last extant leaves, especially those of great tenuity, have suffered
greatly from exposure to damp and from the consequent corrosive action of the gold and
silver ink. In addition many leaves have become glued together and the ink has thus been
transferred from page to opposite page and vice versa. This transference of ink, combined
with the transparency of the vellum, renders the task of the decipherer of these pages one
of painful difficulty. The damp-destroyed leaves at the end of the MS. are a pitiful
spectacle. The vellum has altogether perished except at the inner margin; and the
' stumps ' of the leaves alone remain. It has been a work of patience to detect the parts of
letters preserved on these 'laciniae'; but some valuable readings have in this way been
brought to light. Altogether ten new leaves have happily been recovered in whole or in part
from the ruins at the end of St. Mark.
The supplements given within brackets show where the vellum has suffered mutilation.
The shortness of the lines in b, and the fixed laws the scribe adhered to in the division of
words, enable these supplements to be made with practical certainty in nearly every case.
One of the very few cases of uncertainty is in St. Mark xiv. 14, where the reading of b
which began with an R may have been either refectio mea with a/, or re/ectorium with ff.
In St. Mark xiv. 22, 23, although only one third of the letters are now extant, the position of
the surviving letters enables us to reconstruct without any doubtfulness the complete original
text of these two verses. In a MS. written in long lines, as is h of the Acts, this reconstruc
tion would have been impossible. The Correctors of the MS.
The work of three uncial correctors is found in the MS. The first of these (ba)
inserted in the margin the Ammonian Sections and Eusebian Canons in tiny Roman
numerals of great beauty between gold lines. These numerals were of the utmost service
to me in deciphering the faded leaves in St. Mark. This corrector, finding another division
of the text adopted by 6*, made what new paragraphs he required by placing a gold
circumflex over the first letter, thus giving it the value of a capital. He also repunctuated
the whole MS. with gold central pointings, which are found in some cases alongside the
silver pointings of b*. In addition he corrected the text in spelling and in minor readings.
These corrections were executed with extreme care so that the beauty of the MS. might in
no wise be diminished. He corrects for instance Salomon into solomon, pelegre into peregre,
iaiuno into ieiuno, proficeor into profiteor, sendone (Luke xxiii. 53) into syndone. A good

INTRODUCTION xi
example of the deftness and neatness of his pen is seen in his conversion of ab inimico
(Luke. xi. 4) into a malo. In Mark x. 40 he changes es into est, putting a gold point after
the / in place of the silver one still discernible that he found after the j. In Luke viii. 1 7
the neat marginal Rafter manifestetur in bright silver is his insertion. That the erasure of
fili in St. John ii. 3 is due to him is proved by the new gold dot he placed after the word
preceding the erasure. His corrections belong to the first half of the fifth century.
The second uncial corrector (bh) corrected only in St. Luke, and his bold uncials much
resemble in shape and size those of b*. There are, however, slight differences in the letters
— the a, for example, has a longer tongue, the stroke of the e does not proceed through the
back of the letter. This corrector made numerous erasures of the ancient text, some of his
erasures extending over six lines. He always substitutes Vulgate readings, except in Luke
xv. 14, where, in order to fill up the space of the erased words, he adds uiclum, and xxiii. 34
where he gives sortem for sortes in accord with his other work of harmonization. The
vellum on the thicker pages has a rough surface where these erasures occur, and on the
thinner pages is holed. It was the extreme fineness of the vellum employed by the scribe
of b that prevented what he once wrote from ever afterwards being entirely erased without
the destruction of the vellum itself.
The primitive readings so neatly and skilfully obliterated by <5b I have been able by a
close scrutiny of the MS. to restore in every case where an erasure has been detected. The
lettering of this corrector indicates the second half of the fifth century as the time of his
activity. The third uncial corrector (bc) corrected only in St. Mark and in a less bold hand than
his predecessors. He belongs to the sixth century at the earliest. He makes only a few
corrections, and they are all in accord with the Vulgate. In viii. 22 he corrects bethaniam
into betsaidam, erasing -hani- and substituting -said-, and in x. 16 puts conuocans into the
place of amplexus. Another notable correction of his is seen in xii. 40, where he again
thrusts into the text a Vulgate reading sub optentu prolixae orationis. His last correction
is found in xiii. 22 where, on a now much faded page, in order to accommodate to the Vul
gate the striking text of the first hand, he changed si etiam electos perderent into si fieri potest
etiam electos.
An early seventh century hand added in red ink the historically important lectionary
note to St. Matt. xxv. 14-23, and repunctuated the whole lection in red and re-crossed
some of the ^s.
The last scribe to correct the MS. was a cursive corrector, using brown ink of the
twelfth century, who added filius and iterum stabat in the margin of St. John i. 34, 35.
Bianchini has accepted the work of all the correctors and incorporated it into his
edition. On the contrary, I have rejected all but the work of the original copyist, my object
b 2

xii INTRODUCTION
being to give to the reader the MS. as it left his hands. Where the scribe writes a correc
tion himself, I have admitted it into the MS., but in smaller type.
The elimination of the work of the first two correctors is not an easy task owing to
their skilfulness in concealing their work with a view to preserving the MS. in its pristine
beauty. No letters of these two scribes are ever added above the line, or (with the exception of
et in St. Luke viii. 17) in the margin. They are, if additional, sometimes written in minute
uncials in or between the letters in the text. But more often several letters are cancelled
and written again to hide the correction. In St. Luke xiv. 30 b* wrote homo coepit \ haedi-
ficare ; the corrector first erased pit and then after erasing hae re-wrote pit in the space
occupied by ha, and a in the space occupied by e. The diphthong betrays him, otherwise
so neat is his work that it might escape notice. Again, in St. Luke xxiii. 51 b* gave
ciuitates iudeae, bb erased the s and re-wrote iudeae with i in the place occupied by the s.
Once more, as a last example, in St. Luke xxiv. 2 1 b* wrote nos uero is \ perabamus, bb
deleted is and, to avoid a disfiguring marginal letter, erased perabamus and wrote sperabamus
in its stead. When in St. Mark v. 4 an f is printed above the t of confregiiset, in the MS.
the £ is written in the room of the erased / and not above it.
Orthographical Variations.
(1) Interchange of b and/ : parabsidem, piscipus, plasfemiam, puplicanus, scribturis.
(2) Of b and u : benit, bideris, bis, fobeas, nobum, obes, paraberit, serbum, uenedictus.
(3) Of c and ch : chafarnaum (once only), racha.
(4) Of e and a : agaret, auerteris, iaiuno, sarapta, talantum, uacentem.
(5) Of e and ae : aesitantes, congraegant, graegis, depraecabantur.
(6) Of^and^a: extingetur.
(7) Ofz'andz'z': hii, tyrii.
(8) Of i and 2 : gaiofylacium, iareth (ff zareth).
(9) Of / and // : aligaueritis, sallietur.
(10) Of / and r : figulam, fructibus (Luke viii. 23), hermada, orciolum, pelegre.
(11) Of 0 and u: bus, diabulus, spungia, adhoc, fructos, recubitos, spo.
(12) Of u and uu: leuui, patruum, fratruum, spirituus, filiuus, mutum (Luke vi. 34).
(13) Of x and ex : coniuncxit, uncxisti.
(14) Dropping of c org: sante, defuntus, arta, resurretione, conouerunt.
(15) Insertion of parasitic r : fretrum, deportatus (=deputatus) ; of parasitic b:
delibramentum.
The following phonetic forms are of special interest : esychar, isciret, iscribis, ispera-
bamus, ispiritibus, ispumans. Also we find figulam and susannam for figula and susanna.
Ancient and noteworthy are the double negatives non iudico neminem (John viii. 15), non

INTRODUCTION -xiii
petistis nihil (John xvi. 24), and nemini nihil dixerunt (Luke ix. 36). Iohannes occurs
always except ioannes (Mark i. 29) and iahannes (John v. 36, and Luke iii. 2 and v. 33).
The accus. is uniformly iohannen. Moyses is uniformly moyses except moynses (Matt.
xvii. 4) [cf. h monses, Acts vi. 11], and moeses (Mark xii. 19).
A mark of b is vacillation in the use of the aspirate with a tendency to insert it :
haedificare, hanimam, habundantia, harenam, habiit, habraham, hoccidere, honus, holus,
exhorta, aesitantes, proibuimus, ora, ortum, ospes.
The form ad alis alium b has in common with a and n. In b we several times meet with
adque (ac) where other MSS. have et.
Inflexional Variations.
Neuter plurals as fern. sing. : retiam, scandalae. Also mannam. Neuter accus. as
masc. ace. : ossum, marem, retem, salutarem, omnem uerbum, uiridem faenum. Plurals in
-is for -es : fidelis, testis, uidentis. Gen. sing, in -es for -is : generationes, homines,
iohannes, iordanes, propositiones, sermones. The forms austeris and infirmis occur as
in_^. Omnes (saepissime) and tristes are found for omnis and tristis. Somnus is gen. sing.
Among verbal inflexions we find : adfers, tfansfers, offers, proferit, prodeest, iubet (fut.),
dicet (pres.), dicito, temptas (pres. part.), praegnate, confregitset, neunt, sinuit, adpre-
hendiderit, fugierunt, odierint, processierant, collexistis, perfodiri, dedisti (= dedistis).
Oprantur and manducaurunt are not blunders but phonetic forms.
Character of ihe Scribe.
The scribe of b was a most careful workman, and wrote with extreme accuracy. His
few blunders are those of one conversant with the Latin language, viz. omnibus scientibus
(Matt. xxiv. 9), seruite obuiam ei (xxv. 6), gentes huius modi (Luke xii. 30), and in
coelestibus deportatus sum (xxii. 37). He is chargeable with only eight errors of
homoeoteleuton, some perhaps not his own. In N in the four Gospels I noted sixty-six
such errors, and B (partly written by the same hand as a) is almost as faultily copied as N.
The scribes of b and ff far surpassed in accuracy of transcription the copyists of X
andB. There are, however, a number of small glosses in b some of which seem the work of
the copyist. The chief of these are : Matt. xiv. 1 9 + posuerunt, xv. 39 -f terrae, xvii. 21 +
daemonium, xvii. 24 + quare, xvii. 25 + non, xvii. 26 -f respondit etiam, xix. 21+bona,
xxvi. 8 + fit huius unguenti, xxvi. 43 + a somno, John vi. 11+ distribuerunt, vi. 50 + sed
uiuat, ix. 9 + non est sed, xi. 54 + longinquam, xv. 2 + pater, xvii. 4 + uno, xix. 17 + locus,
Luke i. 27 + maria, i. 65 + magnus, iv. 36 + magnus, v. 14 + munus, v. 25 + lectum,
v. 36 + talem, vii. 16 + magnus (after timor), viii. 10 + loquor, viii. n+talis, viii. 44 +

xiv INTRODUCTION
fimbriam, x. 42 + sibi, xiii. 5+ homines, xiv. 8 + ab aliquo, xv. 19 + sed, xviii. 13 4- tantum,
Mark iv. 32 + arbor, vi. 13 + aliqui ex illis, vi. 36 4- panem and quia hic non habent,
viii. 19 + ex quibus, viii. 38 + custodierit, ix. 11+in quid, ix. 26 + infans, x. 28 + nostra, xu.
i+ita dicens, xii. 33 + quam, xii. 44 + id est. Matt. xxvi. 28 + et aeterni is perhaps
a liturgical addition.
A more serious charge against the scribe arises from his harmonizing work. In some
instances he is caught red-handed, as in St. Luke xix. 12-24, where he boldly changes mna
into talentum seven times and omits to make the change the eighth time. Again in
St. Mark viii. 7 he endeavours to harmonize the miracle of feeding the four thousand with
that of the five thousand by changing paucos into duos. Other patent examples are cadit
sine uoluntate thrust into St. Luke xii. 6, quid nobis erit inserted in St. Mark x. 28 and the
name iairus imported into St. Mark v. 22; the harmonizing of St. Mark vii. 29 with
St. Matt. xv. 28; the transposition in the order of the temptations in St. Luke iv, and in
the matter of the cup in St. Luke xxii. In St. Luke xii. 6 the price of the sparrow is
equated with that of St. Matt. x. 29. (Cf. also St. Matt. xv. 5, xvi. 23, xxiv. 31, xxvi. 70,
xxvii. 35 ; St. Luke iv. 34, vi. 49, xi. 43, 44, xii. 33, xvi. 13, xxii. 47 ; St. Mark ii. 3, v. 7,
vi. 3, viii. 3, 32, ix. 41, xii. 14, xiv. 29.)
The Text ofb and its Correctors.
The four Gospels in b* are not homogeneous. This is brought out by a collation of
b* and^-*. Where in 89 integral leaves in St. Matthew the two texts overlap, the variants
number 1514; in 91 leaves in St. John 2832; in no in St. Luke 2827; and in 59 in
St. Mark 2338. Thus the ratio of textual variation per leaf in the four Gospels in their
Western order is approximately 4:6:5:8. The two MSS. are closest in St. Matthew and
furthest apart in St. Mark. When both MSS. were whole they must have exhibited 11,500
variants one from the other.
The explanation of this phenomenon of varying variation — for the most part stylistic —
is that each of the four gospels had for the first two centuries a more or less separate
existence. They were not collected into one before the middle of the third century. Now the
copy of St. Luke from which b* is descended had had a longer isolation or another environ
ment than the copies of the three other gospels from which the scribe drew his material.
This copy of St. Luke had undergone a certain harmonization, but it had been an indepen
dent harmonization. It retained ab inimico in the Lord's Prayer where all other copies had
a malo with St. Matthew. On the other hand it had equated the price of the sparrow in
St. Luke xii. 6 and St. Matt. x. 29, where other MSS. had left the text unharmonized.
A corrector of the fifth century discovered that in St. Luke b had many independent
readings, and the chief of these with a facile and neat pen he transformed into the similitude

INTRODUCTION

xv

of the Vulgate. So skilfully were these alterations inserted that it was only on examining
the MS. for the last time to ascertain the punctuation and to resolve some doubtful readings
of Bianchini that I became aware of what the corrector <5b had done, and thus was able to
suspect and recover all the readings of b* which the corrector had thought to obliterate.
The original erased readings of b* in St. Luke will now be set side by side with the Vulgate
readings thrust into their room by ft>.
b* &>
ss. 3 and 5) profiteretur (also verss. 3 and 5)
syriae baptizato
Et coeperunt qui si
mul recum
bebant dicere
chusae
Qui respondens
» dixit ad eos
mater et fra
tres mei hi sunt
fluctibus
uestimentiDicebat aute-
ad omnes si
quis uult ad
hic
saluam faci
et illam-
hendens pu
erum statuit
nam filius
hominis no-
habet ubi ca
put [suum re
clinet- •LXX-•LXX-
temp|tans a malo

11. I

prohceretur (alsc

2

syrio

iii. 21

baptizante

vii. 49

Et cum hii qui si

mul recum

bebant dicerent

viii. 3

chuzae

21

Qui respondit

dixit ad illu-

fratres et ma
ter mei hii sunt
23
fructibus
44
uestimentu-
ix. 23
Et dixit ihs- eis
omnis qui uult
ad uitam post
24
hic sal
uabit eam in
uitam aeterna--
47
hendit eum
et statuit eu-
53
nam ego su-
homo qui no~
habet domum ubi
cap[ut suum de
clinet-
x. 1
•LXXII-
17
•LXXII-
25
tem|ptas
xi. 4
ab inimico
xvi

INTRODUCTION

^*

5,6

et qua-

quam iam me

dia nox est di

cet ei- amice
da mihi tres
panes quia ue
nit a[micus
ad me [et non
1
si ille perse
ueraberit
dico uobis et
si ipse media noe
te surgjens no-
8
importuni|tatem
xiv. 14
ita multa erit
merces tua
non habent u-
de reddere
tibi tamen red
detur tibi in
3°
coepit | haedificare
xv. 7
ante dm-
8
dragmas
9
dragmam
M, 15
et coepit esu
rire et necessi
tatem habere
et habiit et pro
iecit se ante
unum regionis
xvi. 9
excipiant
24
•o- pater
xvii. 1
scandalae
4
re|mitte
xviii. 4
et noluit pro
tempore mul
6*
et di
cet illi ami
ce commo
da mihi tres
panes quoni
am amicus
meu[s uenit ad me
de uia [et non
non possu-
surgere et
dare tibi-
Dico uobis quo
niam si] surgens
improbi|tatem
et beatus erit (sic)
quod non ha
bent retribu
ere tibi- re
tribuetur
enim tibi in
coe|pit aedificare
in caelo
dracmas
dracmam
et coepit et
ipse egere uic
turn- et abiit
et adplicuit
se cuidam ci
uium regionis
recipiant
pater
scandala di|mitte
et nolebat
per multu-
INTRODUCTION

xvu

to- post haec il

le dicebat in

14

quoniam qui

se exaltat hu

miliabitur
et omnis qui
se humiliat
exaltabitur-
15
Offerebant
18,19
in aeuo uentu
ro uidebo-
Et respondit
21
Qui ait haec o-
nia ego cus
xix. 1
Et habiit ihs- et
xxii. 1
Adpropiauerunt
autem dies
azymorum qui
uocantur
cena pura
20
exercent
37
cum i-
coelestibus
deportatus
61
tunc
64
die nobis quis
est qui te per
cussit et alia
mittebant i-
eum blasphe
mantes-
69
a modo
autem filius
hominis se
debit a dextris
xxiii. 33
cum eo unu-
6*
tempus- post
haec dixit in
quia omnis
qui se exaltat
humiliabituret qui se hu
miliat exal
tabitur-
Adferebant aeternam
possidebo-
Dixit autem
Ait ille haec
omnia cus
Et ingressus
Adpropiauit
autem dies
azymorum quae dicitur
pascha- exercunt cum
sceleratis
deputatus et
nobis quis est
qui te percus
sit et alia mul
ta blasphema-
tes et dicen
tes in eum-
ex hoc
autem filius erit
hominis se
dens a dextris
duos unum
INTRODUCTION

33.

34

tra
ins- autem dice
bat- pater dimit
te illis nesci
unt quid faciant-

5i

conci|lio ciui
tates iudeae

52,

53

ihm- et depo
nens ilium

53

sendone

54

erant

xxiv. 19

dicebant
In St.
Mark P3 inserted no corr
Ilowing : -
6*
vi. 31
habebat
vii. 25
audierat introiit
viii. 22
bethaniam
ix. 38
proibuimus
39
proibere eu-
x. 16
et ample
xus eos im
xii. 7
filium
13
Mittunt illu-
26
resurgent et ds- i|sac
36
infra | scabillum
40
occa~
sione longa-
oratione- orantes- is
42
quadram
xiii. 1
structu|re
8
ini|tia praessu|rae
b*
tra- diuide-
tes etiam ues
timenta eius
miserunt sortem- consi|lio ciui
tate iudeae
ihu- et depo
situm illut
syndone
erat
dixerunt
third uncial corrector bc inserted the
b°
habebant audiuitintrauit
betsaidam prohibuimusprohibere et conuo
cans eos im
eum
Mittunt illi
resurgant et ds- | isac
tuos | scabillum
sub op
tentu proli
xae oratio
nis- omnes is
quadransstructu|raeini|tium dolo|rum
b*

22

etiam ele

ctos perde

rent-

iv. 36

Transfers

37

po|tuistis

INTRODUCIION xix
Ifl
fieri potest
etiam ele
ctos- Transfer po|tuisti
The corrections made by the first uncial hand (b&) who inserted the Canons and Sections
are chiefly in matters of spelling. In St. Matt. b& corrects: vi. 29 solomon; ix. 15
ieiunare; xii. 42 solomonis and solomo-; 45 nouissima; xiv. 33 es (<5b es tu); xvii. 4
moysi; 21 ieiunium; xxi. 31 publicani; 33 peregre ; xxii. 28 resurrect.; xxiii. 12 humiliabit;
39 benedictus; xxiv. 9 g|entibus; xxv. 6 surgi[te; 14 peregre; 24 drhe- (b* dme-); 34
benedicti; 35 sitiui ; 42 dedistis; xxvi. 51 amputauit; 61 audiuimus; 65 blasfemiam ;
xxvii. 4 uideris ; 24 lauit.
In St. John b& corrects: i. 18 enarrauit; ii. 3 habent- (pro habent fili-); 9 uocauit;
iii. I4exaltauit; iv. 1 baptizat (pro baptizabat); 10 scires(^ro is|cires); vi. 31 mandu-
cauerunt; vii. 30 ne|mo in eum | manus ipiecit; viii. 40 oc|cidere ; 52 gustabit ; ix. 19
interrogauerunt; x. 12 oues; xi. 9 ambulauerit ; 33 turbauit; xiii. 34 nouum; xv. 20
sermonem (forsan ft>) ; xvi. 8 de peccato ; xviii. 1 introiuit ; xix. 39 aloes (forsan ft>) ;
41 nouum; xx. 22 insuf|flauit ; xxi. 15 oues.
In St. Luke b& corrects: i. 40 salutauit; iii. 2 iohannen; 16 baptizauit ; iv. 33
exclamauit; v. 27 publicanus; 29 publicanorum; 30 publicanis; 33 iohannes; 36 nouum
and nouo; 37 nouum bis; 38 nouum; vi. 13 uocauit; 24 consol. ; 39 foueam; vii. 37
cognouit; viii. 46 cognoui; ix. 4 intraueritis ; 16 piscibus ; 52 intrauerunt; 55 increpabit;
58 foueas; x. 4 salutaueritis ; 9 adpropiauit; 11 adpropiauit; xi. 24 exiui; 31 uenit;
31 solomonis and solomon; 35 tenebrae; 37 rogauit; xii. 27 solomo-; 43 uenerit; 47
parauerit; xiv. 12 inuitare; 16 uocauit; 21 seruo; xv. 4 oues and errauerit; 13 peregre;
xvii. 7 seruum; 27 intrauit and diluuium ; xviii. 12 ieiuno ; 13 publicanus; xix. 24 bis
talenta; xxii. 15 desideraui; 60 cantauit; xxiii. 3 rogauit; 7 cognouit; xxiv. 27 scripturis.
In St. Mark ba corrects : i. 20 uocauit; ii. 7 blasphemat; 18 ieiunant bis ; 19 ieiunare;
20 ieiunabunt; iii. 23 conuocauit; vi. 34 oues; viii. 8 superauerat ; ix. 15 salutauerunt ;
29 ieiuniis; 35 uocauit and nouissimus ; x. 40 est; xii. 1 peregre.
Corrections by erasure in which the corrector is uncertain are the following : St. Matt.
ix. 24dormit; xiii. 38 hi; xvii. 5 conplacui; xx. 21 hi; xxiii. 35 barachie; xxv. 46 hi;
xxvi. 64 amen. St. John iii. 14 et eras. ; iv. 47 eni- eras.; x. 18 meo- eras. ; xi. n
dormit; xvii. 11 hi. St. Luke i. 71 manu; viii. n, 14, 15, 16 hi; 52 dormit; xiii. 2
hi. St. Mark v. 39 dormit; viii. 14 naue ; xii. 5 et (ante quosdam) eras.; 17 ea eras.;
19 ea- eras. ; 38 scribis; xiii. 5 quis. c 2

xx INTRODUCTION
There are three words only added in the margin by the uncial correctors, viz. et in
St. Luke viii. 17 (ante nee) added by <5a ; et in St. Mark i. 15 (ante dicens), and ante in
St. Mark iii. 1 1 (post procedebant), both these last by V°.
In St. Luke saluum (vii. 50) and in St. John iordanon (x. 40) escaped the general
vigilance of the correctors. So also did iahannes (St. John v. 36). In several readings the
scribe (b*) corrected himself, viz. in St. John v. 30, where, having written uoluntate mea',
he altered it to uolunlalem meam. Cancel points not mentioned in the notes are his work.
Agreement ofb with the Old-Syriac.
The extensive interpolation in St. Matthew xx. 28 is found in a b c d e ff ff1 h n and in
Syrcu and was an integral part of the Old-Latin and Old-Syriac texts. The words are
identical in a effn; ff1 h have sursum (= b) for superius and discumbo for recumbo; d is
in part a new translation; e has been boldly harmonized with St. Luke xiv. 8-10. Besides
sursum b differs from a c ff n in the remarkable reading quaeritis de minor e maiores instead
of quaeritis de maiore minores. That the reading of b is not a correction due to the copyist
is proved by Syrcu having Kai ^17 i< nei£ovos, where the negative entirely changes the sense
and makes it agree with that of b.
Another example of b standing alone with the Old-Syriac is St. Matthew xii. 31, where
qui autem in Spiritum Sanctum (Syr8,n om.) blasphemauerit non remittetur illi (b add
peccatum) is the reading of b Syrcu Syr3™. Again, the name gennesar has been corrupted
in all Greek MSS. and in the Vulgate to gennesaret or gennesareth ; but is faithfully
preserved by a bffznd the Old-Syriac. Cureton in 1858 in the preface to his Edition of
Syrcu noted a large number of agreements between the Old-Syriac and the Old-Latin in
readings now found only in D among Greek MSS. His list might have been greatly added
to; but what he brought forward proved that the Old-Latin and Old-Syriac Versions,
widely divergent though they are, had a common ancestry. The readings in which they
agree they must have derived from Greek MSS. current in the second century.
The Old-Syriac Version is so paraphrastic and so regardless of the letter that it is only
when supported by an ancient Latin or Greek MS. that its peculiar readings are of value
in determining the words of the sacred text. Its testimony to the antiquity of many of the
readings where the Old-Latin conflicts with the Greek is, however, of the highest importance.
Relation ofb and ff in St. luke.
In the Gospel of St. Luke b has with ff several ancient readings found in no other
authorities. These two MSS. share some peculiar readings in the other Gospels, viz.,
barachiel (St. Mt. xxiii. 35), manum manus (St. John vii. 30), and quadram (St. Mc. xii. 42) ;
but in St. Luke they have certain common renderings— some of them blunders— which

INTRODUCTION xxi
cannot have arisen independently. The following are some of these agreements of b* ff* :
"¦ l> 3, 5 proficeretur (-rentur); ii. 2 syrio; ii. 26 xpm dom (dm ff) ; iii. 5 asperas ;
iii. 21 baptizante et orante; vi. 24 consulationem ; viii. 21 respondit dixit; viii. 23 fructibus
(pro fluctibus); ix. 47 eum (pro puerum); x. 25 temptas; x. 32 leuuita; xi. 48 patruum
{ff deficit sed habet patruum Mt. xxiii. 30) ; xiv. 5 bus (with e) ; xv. 13 pelegre ; xviii. 22 quod
audito; xxiii. 51 ciuitates; xxiii. 54 cena pura (-rae b e); xxiv. 13 cleofas et ammaus b,
ammaus et cleopas e ff; xxiv. 18 pelegrinus. Of these asperas, respondit dixit, fructibus,
and eum are common blunders ; proficeretur, leuuita, patruum, pelegre, bus, quod audito are
ancient forms ; while syrio, baptizante, ciuitates and cleofas et ammaus point to another
text underlying b* ff*. The occasional support of e in these readings is remarkable.
When we consider the 3,500 differences in text in St. Luke between the two MSS. it
is not to be wondered at that the number of peculiar common variants is no larger. A straw
is sometimes sufficient to show the direction of a stream ; and I believe b ff'va. St. Luke are
descended, though remotely, from a common ancestor.
Relation of b to other Old-Latin MSS.
•
In St. John there is a marked affinity between b and r and also between b and d. In
St. Luke b and d have the same outlandish spellings talantum and iaiunium ; while b and e
have in xvii. 6 modo (for moro), and b in xxiii. 52 and a e in St. John xix. 40, corpus ihm.
In St. Mt. the Old-Latin texts are less divergent than in any other Gospel, and a b cffg1
have much the same text. In St. Mark bee have a common element, while d stands mid
way between b and^", being nearer to^in the first half of the Gospel and nearer to b in
the second half. In St. Mark the texts are more divergent than in any other Gospel.
In our oldest Old-Latin MSS. the four Gospels have each a different text-value,
the result of a different history before being gathered into one volume.
Harmonization in MSS.
No extant MS. has escaped harmonization ; but they have not all been fed from the
same streams. The harmonized readings in b are many of them distinct from those in ff.
This may be illustrated from St. Mark xiv. 22, 23, where b and ff have each different
additions. Their common element is the text not included in brackets. Et manducantibus
illis accepit ihs panem et benedixit [et fregit et dedit eis] et ait [accipite et edite] hoc est
corpus meum. Et accepit calicem et benedixit et dedit eis et biberunt ex eo omnes et ait
illis hic est sanguis meus [qui est noui testamenti] qui pro multis effundetur.
Before we can define the common element in the Synoptic Gospels we must eliminate
the work of the harmonizer. The discovery of the new readings in b shows that that work

xxii INTRODUCTION
is more deep-seated than was hitherto suspected. In this our research we cannot look for
help to the Greek MSS. We are practically limited to the Old-Latin with some help from
the Old-Syriac. None of our Gospels are preserved for us in the absolute purity oi
their unharmonized state ; but we are not precluded by using one witness with another
from discovering the original text in approximate primitiveness.
It is a cause for thankfulness to Almighty God that two such ancient witnesses as b and
2f have been preserved for our use with so little mutilation. Separated by the Alps and
a land distance of 600 miles, and by a sea distance five times as great, they exhibit the pre-
Vulgate texts accepted in the second half of the fourth century by the Churches of North
Italy and of Gaul. Of these two Old-Latin MSS. it may be said in the words of the
Roman poet postera crescam laude, and their value to students of the Gospel text will
become greater as the centuries pass. Conclusion.
The evidence for fixing the date of the work of b* as not later than the first quarter of
the fifth century is in general the unique characteristics of the MS. both in its copying and
in its text, and in particular
(a) The non-suppression of old forms such as lalantum, iaiunium, moynses.
(ft) The ungrammatical cases after prepositions, the unfixedness of inflexions, and
the confusion of the Accusative and Ablative cases.
(y) The pre- Vulgate readings of b* in St. Luke corrected by bh. A MS. domiciled
in Italy with such readings could not be much later than the authoritative edition of the
Vulgate, which was put forth in the last decade of the fourth century.
(8) The mixture of uncial with capital writing, the latter being of the shape found in
third century inscriptions.
(e) The great costliness and extreme beauty of the writing materials, pointing to an
age when complete copies of the Gospels were treasures of great rarity. Of this rarity the
inaccurate harmonizations in b and the daring handling of St. Luke 1. 34 are further
evidence. (£) The smallness of the capital letters, and the severe orthographical simplicity of
the MS. as a whole.
(ij) The agreement of b with authorities such as Tertullian and the Old-Syriac in
readings lost in all other MSS. ; and last, but not least, the common element of b and all
other Latin texts, however divergent.
My thanks are due to my friend Dom Antonio Spagnolo for continual encouragement
and help during the months I have spent at Verona. Without his assistance this work
would never have been satisfactorily completed. To Mr. C. H. Turner Fellow of

INTRODUCTION xxiii
Magdalen College, Oxford, I am indebted for some valuable suggestions which have enabled
me to improve the present Introduction. My hope is permission may yet be given me
to copy a, which it was my desire to copy before b. The divergences between Irici and
Bianchini call for another edition of this sister MS. to b and^".
And now with gratitude to God for mercies vouchsafed to me in the prosecution of my
task, I conclude with the earnest prayer that its publication may contribute to a closer study
and fuller knowledge of the words of eternal life.
Chelsea, London,
Kalend. Iun., 1910.

I. II— II. I.]
Pol. 6.
babylonis-
12 Et post trans
migratione- babylonis ie
conias genu
it salathiel- sa
lathiel aute~
genuit ioro
babel- 13ioroba
bel autem ge
nuit abiud- ab
iud autem ge
nuit eliachi--
eliachim au
tem genuit
azor- u azor au
[tem genuit]
saddoch- [sad
d[och autem]
gefnuit achi-.
achifm aute-
genui[t eli]u- •
15elium aute-
genuit elea
zar- eleazar
autem genu
it matfhan-
matthas aute-
genuit iacob-
16 iacob aute-
genuit ioseph-
cui desponsa
ta erat uirgo
maria- uirgo
autem maria
genuit ihm-
BUCHANAN

SEC [qui dicitur]
[xps-] 17 Omnes] ergo
generationes ab abraham
usque ad da
uid generatio
nes sunt-xim-
et a dauid usq-
ad transmi
grationembabylonis ge
nerationes
sunt-xmi-et a
transmigra tionem baby
lonis usque
ad xpm- gene
rationes sunt
xmi-omnesitaque gene
rationes ab a
braham usq-
in aduentu-
ihu- xpi-ge
nerationes sunt-xLii-
18 Xpi- autem ge
neratio sic
erat- cum es
set desponsa
ta mater eius
maria ioseph
a[nte qua]m
conuenire]nt
inuenta est

MATTHEVM

Fol. 7.
in utero ha
bens de spu-
sancto-
19 Ioseph autem
uir eius cum
esset homo
iustus et nol
let eam tradu
cere uoluit
tacite illam
dimittere
20 haec eo cogi
tante ecce a-
gelus dmi-
apparuit ei
per somnum
dicens ioseph
fili dauid
[noli timere]
[accipere]mafriam co-
iugem tuam
quod enim
ex ea nascetur
de spu- sane
to est 21 pariet
autem filiu-
et uocabis no
men eius ihm-
ipse enim sal
uum faciet
populum su
um a peccatis
eorum-22 Hoc au[tem to
tu[m factum est

[ut adimple]
retur qu]od
dictulm est
a dfho- per esei
am propheta-
dicentem-
">ecce uirgo
>in utero conci
>piet et pariet
>filium et uo
>cabunt no
>men eius em
>manuel quod
>est interprae
>tatum nobis
>cum ds-
2<E[xsurgens] au
[tem iosep]h
a somno fe
cit sicut prae
cepit ei ange
lus dmi-
Et accepit co-
iugem sua-
25 et non cogno
uit eam donee
peperit filiu-
et uocauit no
men eius ihm-
21 Cum ergo na
tus esset ihs-
in betleem ci
uitatem iude
ae in diebus
herodis regis
ecce magi ab o

SEC

MATTHEVM

[il. I-l6.

Pol. 8.
riente uene
runt in hiero
solyma 2 dice-
tes ubi est qui
natus est rex
iudaeorumuidimus eni-
stellam illius
in orientem
et uenimus
adorare eu--
3 Audiens aute-
rex herodis
turbatus est
et omnes hi
erosolymacum illo-
4Et congraega
[uit omnes]
pr[incipes sa]
cerdotum et scribas po
puli et inter
rogauit ab e
is ubi xps- nas
ceretur-
5 Ad illi dixerunt
ei in bethlee-
ciuitatemiudaea sic eni-
dictum est
per propheta--
6 >et tu bethle-
>iudaea non
>es minima
>inter princi

[>pes iuda ex]
>te enim e]xi
>et princeps
>qui regat po
>pulum meu-
>istrahel-7 Tunc herodes
occulte uoca
uit ad se magos
et diligenter
exquisibit ab
eis tempus
quando appa
ruit eis Stella
8et misit illos
in bethleem
dicens- ite et
interrogate
diligenter de
puero et cu-
inueneritis
renuntiate mihi ut et ego
ueniam et
adorem eu~-
* Qui cum audis
sent regem
abierunt et
ecce stella-
quam uiderant
in oriente-
antecedebateos usque du-
uenit et ste
tit supra pueru--
10 Uidentes aute-

Pol. 9.
stellam gaui
si sunt gaudio
magno ual
de u et intran
tes in domu"
inuenerunt puerum cu-
maria matre
eius et proci
dentes ado
rauerunt eum
et apertis the-
sauris suis
optuleruntei munera
aurum tus
et murra-
12 et admoniti
[in somnis ne]
redirent ad
heroden per
aliam uiam
regressi sunt
in suam regio
nem-13 Qui cum reces
sissent ecce
angelus dmi-
apparuit in
somnes ioseph
dicens surge
et accipe pue
rum et matre-
eius et fuge
in aegyptu-
et esto ibi usque

[dum dicam]
tibi futuru-
est enim ut
herodes quae
rat puerum
istum perdere-
u Surgens aute-
ioseph acce
pit puerum
et matrem
eius nocte et
abiit in aegyp
tum 15 et erat
ibi usque ad
consummationem hero
dis- ut imple
retur quod
dictum est
a dmo per pro
phetam dice-
tem-
>ex aegypto uo
>caui filium
>meum-
16 Tunc herodes
ut uidit quo
niam delusus
est a magis
iratus est ual
de et misit
et occidit om
nes pueros
qui erant in
bethleem et i-
omnib- finibus

ii. i6— iii. io.]
Pol. 10.
eius a bimatu
et infra secu-
dum tempus
quod exqui
sierat a ma
gis- " tunc ad
impletum est quod die
tum est per
hieremiamprophetam dicentem-18 >uox in ram a
>audita est
>ploratus et
>ululatus mul
>tus rachel
>plorans filios
[>suos et noluit]
>consolari>quia non sunt-
"Defuncto au
tem herode
ecce apparu
it angelus dmi-
in somnis io
seph in aegyp
to 20 dicens sur
ge et accipe
puerum et
matrem eius
et uade in ter
ram istrahel
defuncti sunt
enim qui quae
rebant anima-

SEC

MATTHEVM

[pueri- ]
21 Et surgens ac
cepit puerum
et matrem
eius et uenit
in terram is
trahel- 22 Audiens aute-
quod arce
laus regna
ret in iudaea
pro herode
patre suo ti
muit illo ire
et admoni
lus in som
nis secessit
in partes ga
lileae 23 et uenit
et habitauit
in ciuitatem
quae uocatur
nazareth ut
adimplere
tur quod die
tum est per
prophetam->quoniam na
>zoreus uo
>cabitur- 31 In illis diebus
uenit iohan
nes baptista
praedicans
in deserto iu
daeae 2 et dicens

Pol. 11.
paenitentia-
agite adpropi-
quauit enim
regnum cae
lorum-
3 Hic est enim
de quo dictu-
est per eseiam
prophetam-
>uox clama-
>tis in deser
>to parate uia-
>dmi- rectas
>facite semi
>tas dei- nostri-
4 Ipse autem
iohannes ha
buit uestitu-
[suum de pilis]
camellor[u-
et zona pelli
cia circa lu-
bos eius esca
autem eius
erat lucustae
et mei silues
trae-6 Tunc exiebant
ad eum ex hie
rosolymis
omnis iudaea
et omnes qui
memoraba-tur circa ior
danen 6 et bap
tizabantur

[ab illo in io]r
danen confi
tentes pecca
ta sua-
7 Uidens aute-
multos pha
risaeorumet sadducaeo
rum uenie-
tis ad baptis
mum suum
dixit eis pro
genies uipe
rarum quis
demonstra uit uobis fu
gere ab ira fu
tura- 3 facite er
go fructum
dignum pae
nitentiae 9 et
nolite prae
ferre uos di
centes patre-
habemus abra
ham dico eni-
uobis quonia-
potens est ds-
ex lapidibus
istis suscita
re filios abra
hae- 10 iam eni-
secur ad ra
dices arboru-
posita est o—
nis ergo arbor

4Pol. 12.
non faciens
fructum bo
num excide
tur et in igne-
mittetur-
11 Ego quidem
baptizo uos
in aquam in
paenitentia- qui autem
post me ue
nit fortior
me est cuius
non sum dig
nus calciame-
ta portare ip
se uos bapti
zauit in spu-
[sancto et igni-]
12 Qui habet uen
tilabrum in
manu sua et
permundauit aream sua-
et congrega
uit tritticum
in horreo suo
paleas aute-
comburet
igni inextin
guibili- 13 Tunc uenit ihs-
a galilaea ad
iohannen ut
baptizaretur ab eo in iordane"

MATTHEVM [ill. IQ-IV. 12.

14 [et prohibeb]at
eum iohan
nes dicens- ego
a te debeo bap
tizari et tu ue
nisti ad me-
16 Respondens
autem ihs-
dixit ei- sine
modo sic eni-
oportet nos
implere om
nem iustitia-
tunc dimisit
eum-16 Et baptizato ihu-
confestim as
cendit de aqua
et ecce aper
ti sunt ei cae
li et uidit spm-
di- descende-
tem de caelo
sicut colum
bam uenie-
tem in ipsum
17 et ecce uox
de caelo dicens
ad eum hic
est filius me
us dilectus
in quo bene co~
placui- 41 Tunc ihs- due
tus est in de
sertum ab spu

Pol. 13.
ut temptare
tur a diabulo
2 et cum ieiunas
set -xl- diebus
et -xl- noctibus
postea esuriit-
3 Et accessit ad
eum tempta
tor et dixit il
li si filius di
es die ut lapi
des isti panes
fiant- 4 Cui respondens
dixit ihs- scrip
tum est non
in pane tantu-
uiuet homo
[sed in omni]
uerbo di-
5 Tunc adsump
sit eum diabo
lus in sancta-
ciuitatem et
statuit eum
supra pinna-
templi 6 et dixit
ei si filius di
es mitte te de
orsum scrip
tum est eni--
>quod angelis
>suis manda
>uit de te ut in
>manibus tol
>lant te ne forte

>offendas ad
>lapidem pe
>dem tuum-
7 Ait illi iterum
scriptum est-
>non tempta
>bis dom- dm-
>tuum-8 Iterum adsump
sit eum diabo
lus in monte-
excelsum ual
de et ostendit
ei omnia reg
na mundi et
honorem eo
rum " et dixit
illi haec om
nia tibi dabo
si procidens
adoraberis me-
10 Tunc dixit ei ihs-
uade retro me
satanas scrip
tum est enim-
>dom- dm- tuu-
>adorabis et
>illi soli seruies-
11 Tunc reliquid
eum diabolus
et ecce angeli
accesserunt et ministra
bant ei-
12 Cum audisset
autem ihs-

IV. 12-V. 7-]
Pol. 14.
quod iohan
nis traditus
est secessit
in galileam.
13 Et relicta ciui
tate nazareth
uenit et habi
tauit in caphar
naum mari
timam in fini
bus zabulo-
et neptalim
14 ut impleretur
quod per esei
am propheta-
dictum erat-
15 >terra zabulo-
>et terra nep
>talim uia ma
>ris trans ior
>danen galileae
>gentium la po
>pulus qui se
>debat in tene
>bris lucem
>uiderunt mag
>nam qui sede
>bant in regio
>ne umbrae
>mortis lux
>horta est illis-
17Exinde coepit
ihs- praedi
care et dicere
paenitentia- agite adpropi-

SEC

MATTHEVM

quauit enim
regnum cae
lorum- 18 Cum transiret
autem secu-
dum mare ga
lilaeae uidit
duos fratres
simonem qui
dicitur petrus
et andream
fratrem eius
mittes retia-
in mari erant
enim piscato
res- 19 et ait illis
uenite post
me et faciam
uos fieri pis
catores homi
num- 20 ad illi
continuo re
lictis retiis su
is secuti sunt
eum-
21 Et praecedens
inde uidit ali
os duos fra
tres iacobu-
zebedaei et
iohannen fra
trem eius in
nauicula cu—
zebaedeo pa
tre ipsorum
reficientes

Pol. 15.
retia sua et uo
cauit eos ^ illi
autem relic
tis retiis suis
et patre suo
secuti sunt eu--
28 Et circumibat
ihs- totam ga
lileam docens
in synagogis
eorum et prae
dicans euan
gelium reg
ni et sanans
omnem Ian
guorem et
omnem infir
mitatem in
[plebe 24 et abiit]
opinio eius
in totam syria-
et optulerunt
ei omnes ma
le habentes ua
riis languo
ribus et tor
mentis con
praehensoset qui daemo
nia habebant
et lunaticos
et paralyticos
et omnes cu
rauit -6et seque
bantur eum
turbae multae

[a galilaea et]
a decapoli et
ab hieroso
lymis et a iu
daea et trans
iordanen- 5' Uidens aute-
turbam mul
tam ascendit
in montem
et cum sedis
set accesse
runt ad eu-
discipuli eius-
2Et aperuit os
suum et do
cebat eos dieens-
3 Beati pauperes
spu- quonia-
ipsorum est
regnum cae
lorum-
4 Beati qui lugent
quoniam ip
si consolabuntur-
5 Beati mites
quoniam ip
si possidebunt
terram- 6 Beati qui esu
riunt et siti
unt iustitia-
quoniam ip
si saturabuntur-
7 Beati miseri
cordes quia

SEC

MATTHEVM

[v. 7-24.

Pol. 16.
ips]is misere
bitu]r ds-
8 Beati] mundo
cor]de quo
niam ipsi dm-
uidebunt-9 Beati pacifici
quoniam fili
di- uocabuntur-
10 Beati qui per
secutione-patiuntur prop
ter iustitiam
quoniam ip
sorum est reg
num caeloru--
11 Beati eritis cu"
uos maledi
[cent et perse]
quentfur et di
cent omn[e
malum ad
uersum uos
propter iusti
tiam 12 gaudete
et exultate quo
niam merces
uestra copio
sa est in caelo
sic enim per
secuti sunt
et prophetas
eos qui erant
ante uos patres
eorum-13 Uos estis sal

[terrae quod si]
sal] euanue
rit in quo salli
etur ad nihilu-
ualet nisi ut
mittatur fo
ris et concul
cetur ab ho
minibus-
14 Uos estis lux
huius mundi
non potest ci
uitas supra
montem po
sita abscondi
15 neque acce-
dunt lucer
nam et ponunt
eam sub m[o
dio sed s[upra
candel[abru—
ut luce[at om
nibus qui in
domo sunt
16 sic luceat lux ues
tra coram ho
minibus ut
uideant ope
ra uestra bo
na et magni
ficent patre-
uestrum qui
est in caelis-
17 Nolite putare
quia ueni sol
uere le"em

Pol. 17.
aut prophe
tas non ueni
soluere sed
adimplere-
18 Amen dico uo
bis donee tra-
seat caelum
et terra iota
unum uel unus
apex non prae
teribit a lege
donee omnia
fiant-
19 Qui enim sol
uerit unum
de mandatis
istis minimis
et docuerit
sic homines
minimus uo
cabitur in reg
no caeloru- •
Qui autem fe
cerit et docu
erit sic hic mag
nus uocabitur
in regno cae
lorum-
20 Dico autem
uobis quia ni
si abundaue
rit iustitia ues
tra plus qua-
scribarum
et pharisaeo
rum non in

intrabitis in
regnum cae
lorum-21 Audistis quia
dictum est
antiquis no-
occides qui
autem occi
derit reus
erit iudicio
22 ego autem di
co uobis quod
omnis qui
irascitur fra
tri suo sine
causa reus
erit iudicio
qui autem di
xerit fratri
suo racha reus
erit concilio
qui autem di
xerit fatuae
reus erit ge
hennae ignis-
23 Si ergo offeres
munus tuum
ad altare et
ibi rememo
ratus fueris
quia frater tu
us habet ali
quid aduer
sum te 24 reli-
que ibi munus
tuum ante

v. 24-43-J
Pol. 18.
altare et ua
de prius reco-
ciliare fratri
tuo et tunc ue
niens offers
munus tuu--
25 Esto consen
tiens aduer
sario tuo ci
to cum es cu—
illo in uia ne
forte tradat
te aduersari
us iudici et iu
dex tradat te
ministro et
in carcere
mittaris-
26 Amen dico ti
bi non exies
inde donee
reddas usque
ad nobissimu-
quadrante- ¦
27 Audistis quia
dictum est no-
moechaberis 28 ego aute-
dico uobis
quoniam om
nes qui uide
rit muliere-
ad concupis
cendum ea-
iam moecha
tus est eam

SEC

MATTHEVM

in corde suo-
29 Quod si oculus
tuus dexter
scandalizat
te erue eum
et proice abs
te expedit eni-
tibi ut pereat
unum mem
brorum tuoru-
quam quod
corpus tuu-
totum eat in-
gehennam-30 Et si dextera
manus tua sca-
dalizat te abs
cide eam et
proice abs te
expedit enim
tibi ut pereat
unum mem
brorum tuo
rum quam to
tum corpus
tuum eat in
gehennam-31 Dictum est au
tem quicum
que dimise
rit uxorem
suam det illi
repudium32 ego autem
dico uobis
quicumque

Pol. 19.
dimiserit uxo
rem suam ex
cepta causa for
nicationis fa
cit ea moecha
ri- 33 iterum
audistis quia
dictum est a-
tiquis non per
iurabis red
des autem dmo-
iuramenta tua
84 ego autem di
co uobis non
iurare omni
no neque per
caelum quia
thronus di- est
35 neque per ter
ram quia sea
billum est pe
dum eius ne
que per hiero
solymam quia
ciuitas est mag
ni regis 36 neque
per caput tuu-
iuraberis quia
non potes unu-
capillum albu-
facere aut ni
grum 37 sit aute-
sermo uester
est est et non
non quod au
tem abunda-

tius est a ma
lo est-
38 Audistis quia
dictum est ocu
lum pro ocu
lo dentem pro
dentem- 39ego
autem dico
uobis non re
sistere malo-
Sed si quis te
percusseritin dextram
maxillam tua-
praebe illi et
sinistram 40 et
ei qui uult te
cum iudicio
contendere et tunicam
tuam tollere
desiderat di
mitte ei et pal
lium-41 Et quicumque
te angariaue
rit mille pas
sus uade cu~
illo adhuc ali
a duo 42 omni
petenti te da
ei et uolenti
mutuari a te
ne auerteris
te- 41 audistis
quia dictum

SEC

MATTHEVM [v. 43-VI. 12.

Pol. 20.
est diliges pro
ximum tuu-
et odies inimi
cum tuum-
44 Ego autem di
co uobis dili
gite inimicos
uestros bene
facite hiis qui
odiunt uos
et orate pro
calumniantib-et perseque-
tibus uos 45 ut
sitis fili patris
uestri qui in
caelis est qui
solem suu-
oriri iubet
super malos
et bonos et plu
it super iustos
et iniustos-
46 Si enim diligi
tis eos qui uos
diligunt qua-
mercedem habebitis no
ne et publica
ni hoc faciunt
47 et si salutatis
fratres ues
tros tantum
quid amplius
facitis nonne
et ethnici hoc

faciunt 48esto
te ergo et uos
perfecti sicut
pater uester
qui in caelis
est perfectus
est- 6Jadten
dite ne iusti
tiam uestra-
faciatis cora-
hominibuset uideamini
ab eis alioqui-
mercedem non habebi
tis aput patre-
uestrum qui
in caelis est-
2 Cum ergo fa
cies elemo
synam noli
tuba canere
ante te sicut
hypocritae
faciunt in sy
nagogis et in
uicis ut hono
rificentur ab hominibus-
Amen dico uo
bis percepe
runt merce
dem suam
3 te autem fa
cientem ele
mosynam

Pol. 21.
nesciat sinis
tra tua quod
facit dexte
ra tua * ut sit
elemosynatua in absco-
so et pater tu
us qui uidet
te in abscon
so reddet ti
bi in pala- ° et
orat is non
eritis sicut
hypocritae qui amant sta
re in synago
gis et angulis
platearum stantes ora
re ut uidean
tur ab homi
nibus- Amen dico uo
bis percepe
runt merce
dem suam-
6 Tu autem cu-
oras intra
in cubiculu-
tuum et clu
so ostio ora
patrem tuu-
in absconso
et pater tuus
qui uidet te
in absconso

cu

reddet tibi
in pala-
7 Orantes aute"~
nolite multu-
loqui sicut
ethnici putant
enim quod
in muliiloqui
um suum ex
audiuntur-
8 Nolite ergo
similare eis
scit enim pa
ter uester
quid uobis
opus sit ante
quam petatis
ab eo 9 sic er
go orabitis-
Pater nosier
qui es in cae
lis- sanctifice
tur nomen
tuum- 10 adue
niat regnu~
tuum- fiat uo
luntas tua in
caelo et in ter
ra- upanem nos
irum colli
dianum da
nobis hodie-
12 el dimitte no
bis debila nos
ira sicut et
nos remit

VI. 12-28.]

SEC

MATTHEVM

Pol. 22.

Pol. 23.

timus debito

17 Uos autem cu-

et furantur

potestis do- ser

ribus nostris-

ieiunatis un

21 ubi enim fue

uire et mamo

13 et ne nos in

guite caput

rit thensau

nae- 25 ideo di

ducas in temp

uestrum et

rus tuus ibi

co uobis ne co

ialionem sed

faciem ues

ibi erit et cor

gitetis in cor

libera nos

tram lauate

tuum-

de uestro quid

a malo-

18 ne pareatis

22 Lucerna cor

manducetis

14 Si enim dimi

hominibus

poris tui est

neque corpo

seritis homi

ieiunantes

oculus tuus

ri quid indua

nibus pecca

sed patri ues

si enim ocu

tis nonne ani

ta eorum di

tro qui est i-

lus tuus sim

ma plus est

mittet uobis

absconso et

plex fuerit

quam esca et

et pater ues

pater uester

totum cor

corpus plus

ter qui est in

qui uidet in

pus tuum lu

est quam ues

caelis 1B si aute-

absconso red

cidum erit

timentum-

non remise

det uobis in

23 si autem ocu

26 Respicite uo

ritis homini

palam-

lus tuus ne

latilia caeli

bus peccata

19 Nolite uobis

qua fuerit

quoniam no-

nee pater ues

thensauriza

totum corpus

serunt neque

ter remittet

re thensau

tuum tenebro

metunt neque

uobis pecca

ros in terra

sum est- si er

congraegant

ta uestra-

. ubi erugo et

go lumen quod

in horreis et

16 Cum autem ie

tinea exter

in te est tene

pater uester

iunatis noli

minat et ubi

brae sunt ip

caelestis pas

te fieri sicut

fures effodi

se tenebrae

cit ilia nonne

hypocritae

unt et furantur-

quantae sunt-

uos magis plu

tristes exter

20 Thensauriza

24 Nemo potest

res estis illis-

minant eni-

te autem uo

duobus do

27 Quis autem

facies suas

bis thensau

minis serui

potest uestru-

ut appareant

ros in caelo

re aut unu-

adicere ad

hominibus

ubi neque

odiet et alte

staturam sua-

ieiunantes-

erugo neque

rum amauit

gubitum unu-

Amen dico

tinea exter

aut unum pa

28 et de uestime"

uobis habent

minat et ubi

ti erum et al

to solliciti es

mercede-

fures non

terum co-

tis considera

suam-

effodiunt

temnet non

te lilia agri-

BUCHANAN

c

10

SEC

Fol. 24.

quomodo

di- et iustitia-

crescunt no-

eius et haec

laborant ne

omnia praes

que neunt-

tabuntur uo

29 Dico autem

bis- 34 nolite

uobis quoni

solliciti esse

am nee salo

in crastinu-

mon in om

crastinus eni-

ni gloria sua

dies sollici

ita coopertus

tus erit sibi

est sicut unu-

ipse sufficit

ex istis- 30 si eni-

diei malitia

faenum agri

sua-

quod hodie

71 Nolite iucare

est et eras in

ut non iudi

ignem mitti

cemini 2 in quo

tur ds- sic ues

enim iudicio

tit quanto

iudicaberitis

magis uos mo

iudicabitur

dicae fidei-

de uobis et in

31 Nolite ergo

qua mensu

solliciti esse

ra mensi fue

dicentes quid

ritis metie

manducabi

tur de uobis-

mus aut quid

3 Quid autem

bibemus aut

uides festu

quid operie

cam in oculo

mur 32 haec eni-

fratris tui et

gentes inqui

trabem in o

runt- scit au

culo tuo no-

tem pater ues

uides * aut quo

ter quonia-

modo dicis

horum om

fratri tuo si

nium indige

ne eiciam fes

tis 33quaerite

tucam de ocu

ergo regnu-

lo tuo et ecce

Pol. 25.
trabis est in
oculo tuo 5 hy
pocrita eice
primum tra
bem de ocu
lo tuo et tunc
uidebis festu
cam de oculo
fratris tui-
6 Nolite dare
sanctum ca
nibus neque
miseritis mar
garitas ues
tras ante por
cos ne forte
conculcent
eas pedibus
suis et conuer
si disrumpant
uos- 7 petite
et dabitur uo
bis quaerite et
inuenietis pul
sate et aperie
tur uobis 8 om
nis enim qui
petit accipit
et qui quaerit
inuenit et pul
santi aperie
tur- 9 aut quis
ex uobis ho
mo a quo pe
tet filius eius
panem numquid

MATTHEVM [vi. 28-VII. 14
lapidem por .
rigit ei 10 aut si
piscem petit
numquid ser
pentem porri
git ei- n si ergo
uos cum sitis
mali nostis bo
na data dare
filiis uestris
quanto magis
pater uester
qui in caelis
est dabit bona
petentibus se-
12 Omnia ergo
quaecumque
uultis ut faci
ant uobis ho
mines bona
ita et uos faci
te illis haec est
enim lex et pro
phetae-
13 Intrate per a"
gustam por
tam quam la
ta et spatiosa
est uia quae
ducit ad per
ditionem et
multi sunt qui
intrant per ea-
14 quam angus
ta porta et ar
ta est uia quae

vii. 14-vm. 4]
Pol. 26.
ducit ad uita-
et pauci sunt
qui inueniunt
earn-
15Attendite uo
bis a falsis pro
phetis qui ue
niunt ad uos
in uestitu ouiu-
intus autem
sunt lupi rapa
ces 16 a fructibus
eorum cog
noscetis eos-
Num colligunt
de spinis uuas
aut de tribo
lis ficus- " sic om
nis arbor bo
na bonos fruc
tos facit mala
autem arbor
malos fructos
facit-18 Non potest ar
bor bona ma
los fructos
facere neque
arbor mala
bonos fructos
facere 19 om
nis ergo arbor
quae non facit
fructum bo
num excide
tur et in ignem

SEC

MATTHEVM

mittetur 20 ita
que ex fruc
tibus eoru-
cognoscetis
eos- 21 non o-
nis qui dicit
mihi dme- dfhe-
intrabit in reg
num caeloru-
sed his qui fa
cit uoluptate-
patris mei qui
in caelis est
ipse intrabit
in regno cae
lorum-22 Multi mihi di
cent in ilia die
dme- dme- no-
ne in nomine
tuo propheta
uimus et in no
mine tuo dae
monia eieci
mus et in tuo
nomine uir
tutes multas
fecimus 23 et
tunc iurabo
illis quia non no
bi uos discedite
a me omnes qui ope
ramini iniquitate--
24 Omnis ergo
qui audit uer
ba mea haec

Pol. 27.
et facit ea simi
lis est uiro sa
pienti qui ae
dificauit do
mum suam
supra petra-
28 descendit plu
bia flauerunt
uenti aduene
runt flumi
na et offende
runt in domu-
illam et non
cecidit fun
data enim e
rat super pe
tram-
26 Et omnis qui
audit uerba
mea haec et
non facit ea
similis est ui
ro stulto qui
aedificabit do
mum suam
supra harena-
27 discendit plu
uia flauerunt
uenti aduene
runt flumina
et offenderunt
in domum il
lam et cecidit
et facta est rui
na eius magna-
28 Et factum est

cum consu-
masset ihs- uer
ba haec admi
rabantur tur
bae super doc
trinam eius-
29 erat enim do
cens eos sicut
potestatem
habens non
sicut sicut
scribae et pha
risaei eorum-
81 Et descende-
te eo de mo
te secutae sunt
eum turbae
multae- 2 et ec
ce leprosus
quidam ueni
ens adorabat
eum dicens
dme- si uis po
tes me mun
dare 3 et exte-
dens manu-
tetigit eum
ihs- dicens uo
lo mundare
et confestim
mundata est
lepra eius-
4 Et ait illi ihs- ui
de nemini di
xeris sed ua
de ostende te

c 2

12
Pol. 28.
sacerdoti et
offers munus
quod praece
pit moyses
in testimoni
um illis-
6 Post haec au
tem cum in
troisset cha
farnaum ac
cessit ad eu-
quidam cen
turio rogans
eum "et dicens
dfne- puer me
us iacet in do
mo paralyti
cus et male
torquetur- 7 Ait illi ihs- ego
ueniam et cu
rabo eum-
" Et respondens
centurio ait
illi dme- non
sum dignus
ut intres sub
tectum meu-
sed tantum
die uerbo et
sanabitur pu
er 9 nam et ego
homo sum
sub potestate
constitutushabens sub me

SEC

milites et di
co huic uade
et uadit et alio
ueni et uenit
et seruo meo
dico fac hoc
et facit-
10 Audiens aute-
ihs- miratus
est et seque-
tibus se dixit-
Amen dico uo
bis non inue
ni tantam fi
dem in istra
hel- u dico au
tem uobis
quod multi
ab oriente et
occidente
uenient et re
cumbent cu-
abraham et
isac- et- iacob-
in regno cae
lorum 12 filii
autem reg
ni huius ibunt
in tenebras
exterioresibi erit fletus
et stridor
dentium-13 Et dixit ihs- ce"
turioni uade
sicut credi

Fol. 29.
disti fiat tibi
et sanatus est
puer ex ilia
hora- 14 Et cum uenis
set ihs- in do
mum petri
uidit socru-
eius iacente-
et febricita-
tem 1S et tetigit
manum eius
et remisit ea—
febris et sur
rexit et minis
trabat eis-
18 Uespere aute-
facto optule
runt illi mul
tos daemonia
habentes et
eiciebat sps-
immundosuerbo et om
nes male ha
bentes cura
uit 17 ut adimple
retur quod
dictum est
per eseiam
prophetam dicentem-
>quia ipse in
>firmitates>nostras acce
>pit et aegri

MATTHEVM [VIII. 4-22
>monia nos
>tra portauit-
18 Uidens autem
ihs- turbas mul
tas circum se
iussit discipu
los suos ire
trans fretu--
19 Et accedens
quidam scri
ba ait illi ma
gister sequar
te quocumque
ieris- 20 Dicit ei ihs- uul
pes fobeas ha
bent et uolu
cres caeli ni
dos ubi requi
escant filius
autem homi
nis non habet
ubi caput suu-
declinet- 21 Alius autem
discipulusait illi dme-
permitte
mihi primu-
ire et sepeli
re patrem meu- •
22 Ad ipse ait illi
sequere me
et remitte mor
tuos sepelire
mortuos suos-

viii. 23-ix. 8.]
Pol. 30.
23 Et ascenden
te eo in nauicu
la secuti sunt
eum discipu
li eius 24 et ecce
motus mag
nus factus est
in mari ita ut
nauicula ope
riretur flue
tibus ipse ue
ro dormie
bat- 25 et acces
serunt disci
puli eius et sus
citauerunt eum dicen
tes dme- libe
ra nos perimus-
24 Ait illis ihs- quid
timidi estis
modicae fidei-
Tunc surgens
imperauit ue-
to et mari et
facta est tra-
quillitas mag
na- 27 illi autem
homines mi
rati sunt dice-
tes qualis est
hic quod ue-
ti et mare obau
diunt eum-
28 Et cum uenis
set trans fretu-

SEC

MATTHEVM

J-3

in regione-
gerasenoru-occurrerunt ei duo homi
nes daemo
nia habentes
de monume-
tis exeuntes
nimis pericu
losi ita ut nemo
possit transi
re per uiam
illam- 29et clama
bant dicentes
quid nobis et
tibi ihu- fili di-
uenisti ante
tempus tor
quere nos-
30 Erat autem no-
longe ab eis
grex porcoru-
multorumpascentium31 daemones
autem roga
bant eum di
centes si eicis
nos mitte nos
in graegem
porcorum-;2Et ait illis ihs- ite-
ad illi exeuntes
abierunt in
porcos et ec
ce impetum

Pol. 31.
abiit totus grex
ille per prae
ceps in mare
et mortui sunt
in aquis-
33 Hii autem qui
eos pascebant
fugierunt et
uenientes in
ciuitate nun
tiauerunt o-
nia et de his
qui daemo
nia habebant-
34 Et ecce tota ci
uitas exiit ob
uiam ihu- et
uiso eo roga
bant eum ut
transiret a fi
nibus eoru- •
91 Et ascendens
in nauicula
transfretauitet uenit in ci
uitatem-
2 Et ecce optule
runt ei para
lyticum iace-
tem in lecto
et uidens ihs fide-
illorum dixit
paralytico cons
tans esto fili
remissa sunt
tibi peccata tua-

3 Quidam aute-
ex scribis dixe
runt intra se
hic blasphe
mat- 4 et cum
uidisset ihs-
cogitationes eorum dixit
ut quid cogi
tatis mala in
cordibus ues
tris E quid est
facilius dice
re dimissa sunt
tibi peccata
aut dicere sur
ge et ambu
la ° ut sciatis au
tem quonia-
filius homi
nis habet po
testatem in ter
ram dimitte-
di peccata tunc
ait paralytico
surge tolle
lectum tuum
et uade in do
mum tuam
7 et surrexit
et abiit in do
mum suam-
8 Hoc uiso tur
bae timuerunt
et honorifi
caberunt dm-

14

SEC

MATTHEVM

[ix. 8-24.

Pol. 32.
qui tantam
dedit homini
bus potestate- ¦
9 Et cum transiret
inde ihs-
uidit homi
nem sedente-
in taeloneo
mattheum nomine et ait
illi sequere
me- et surgens
secutus est
eum-
10 Et factum est
recumbente eo in domu-
ecce multi pu
blicani et pec
catores uene
runt et recu-
bebant cum
ihu- et cum dis
cipulis eius
11 et uidentes
pharisaei dice
bant discipu
lis eius quare
magister ues
ter cum publi
canis et pec
catoribus ma-
ducat-12 Ad ihs- audiens
ait non est opus
sanis medicus

sed male ha
bentibus I3 eu-
tes autem dis
cite quid sit
>misericor >diam uolo et
>non sacrifi
>cium- Non ueni uo
care iustos
sed peccato
res- 14 tunc ac
cesserunt ad
eum discipu
li iohannes di
centes quare
nos et phari
saei ieiunamus
frequenterdiscipuli aute-
tui non ieiu
nant-15 Et ait illis ihs-
numquid pos
sunt fili spo-
si iaiunare qua-
diu cum illis
est sponsus
uenient aute-
dies cum au
feretur ab e
is sponsus et
tunc ieiuna
bunt in illis
diebus-16 Nemo autem

Pol. 33.
committit scissuram pa-
ni rudis in ues
timentum ue
tus tollit eni-
fortitudine-
eius a uestime-
to et peior fit
scissura-17 Neque mittunt
uinum nouu-
in utres uete
res alioquin
rumpentur utres et uinu-
effundeturet utres peri
bunt sed uinu""
nouum in utres
nouos mittunt
et ambo ser
uabuntur-18 Haec illo loque"
te ad eos ecce
princeps unus
accessit no
mine iairus
et adorabat eu-
dicens filia mea
modo defunc
ta est sed ue
ni impone ma
num super
eam et uiuet-
19 Et surgens ihs-
sequebatur

eum cum dis
cipulis suis-
20 Et ecce muli
er quae san
guinis fluxu"
habebat- xu- a~
nis accessit
retro et teti
git uestime"
tum eius 21 dice
bat enim intra
se si tetigero
tantum ues
timentum
eius salua ero-
22 Ad ille conuer
sus uidens ea-
dixit constans
esto filia fides
tua te saluam
fecit- et salua
facta est mu
lier ex ilia hora-
23 Et cum uenis
set ihs- in do
mum princi
pis uidens tu
bicines et tur
bam tumul
tuantem 24 dice
bat recedite
non est eni-
puella mor
tua sed dor
miit- et deride
bant eum-

ix. 25-x. s]
PoL 34.
25 Et cum eiec
ta esset tur
ba uenit et te
nuit manu-
eius et surre
xit puella 26 et
exiit fama
haec in uni
uersam ter
ram illam-
27 Et transeun
te inde ihs- se
cuti sunt eu-
duo caeci cla
mantes et di
centes mise
rere nostri
fili dauid 28 et
uenit in domu"
et accesserunt
ad eum duo
caeci et dixit
illis ihs- ere
ditis quod pos
sum haec fa
cere- dicunt
ei utique dme-
29 tunc tetigit
oculos eoru-
dicens secu-
dum fidem
uestram co-
tingat uo
bis- 30 et aperti
sunt oculi il
lorum-

SEC

MATTHEVM

IS

Et commina
tus est illis ihs-
dicens uide
te ne quis sci
at- 31 illi aute-
exeuntes dif
famauerunt eum in tota
terra ilia-
32 Egressis aute-
illis ecce op
tulerunt ei
hominem
mutum et sur
dum et dae
monium ha
bentem 33 et eiec
to daemonio
locutus est
mutus et mi
ratae sunt tur
bae dicentes
numquam
taliter appa
ruit in istra
hel- 34 pharisaei
autem dice
bant in belze
bul rege dae
moniorumeicit hic dae
mones-
36 Et circuibat
ihs- ciuitates
omnes et eas
tella docens

Pol. 35.
in synagogis
eorum et prae
dicans euan
gelium reg
ni et curans
omnem Ian
guorem et o—
nem infirmi
tatem et mul
ti secuti sunt
eum-
36 Uidens autem
turbas miser
tus est illis quod
essent uexati
et iacentes
sicut oues no~
habentes pas
torem-37 Tunc dicit dis
cipulis suis
messis quide"
multa opera
rii autem pau
ci 38 rogate ergo
ddm- messis
ut mittat ope
rarios in mes
sem suam-
10' Et conuocatis
xu- discipulis
suis dedit illis
potestatemspm- immun
dorum ut ei
cerent eos

et curarent
omnem Ian
guorem et o-
nem infirmi
tatem in plebe-
2 Duodecim au
tem aposto
lorum nomi
na sunt haec
primus simo-
qui dicitur
petrus et an
dreas frater
eius- 3 iacobus
zebedaei et
iohannes fra
ter eius- phi
lippus et bar
tholomaeus
et mattheus
publicanus
et iacobus al
phei- et iudas
zelotes et tho
mas * et simo-
cananeus et
iuda scarioht
qui tradidit
eum-
5 Hos- xu- misit
ihs- praecipi
ens eis et di
cens in uia-
gentium ne
abieritis et
in ciuitatibus

i6

SEC

MATTHEVM

[X. 5-2 3

Pol. 3e.
samaritano rum ne intra
ueritis ° sed
potius ite ad
oues quae pe
rierunt do
mus istrahel-
7 Euntes aute-
praedicatedicentes quia
adpropinquauit regnum
caelorum-8 Infirmos cu
rate mortu
os suscitate
leprosos mu"
date daemo
nia eicite gra
tis accepistis
gratis date-
9 Nolite possi
dere auru-
neque arge-
tum neque
pecuniam in
zonis uestris
10 non peram
in uiam neq-
duas tunicas
neque calcia
menta neque
uirgam in ma
nibus uestris
dignus est enim
operarius

mercedemsuam-
11 In quamcum
que enim ci
uitate intra
ueritis inter
rogate quis
in ea dignus
sit et ibi mane
te donee exe
atis 12 intrantes
autem in do
mum saluta
te eam dice-
tes pax huic
domui 13 et si
fuerit domus
ilia digna pax
uestra ueni
et super eam
si autem no-
fuerit digna
pax uestra ad
uos reuerte
tur- u et qui
cumque no-
receperint uos
neque audie
rint sermo
nes uestros-
Exeuntes fo
ras de domo
ilia uel ciuita
te excutite
puluerem de pedibus

Fol. 37.
uestris-15 Amen dico uo
bis tolerabi
lius erit ter
rae sodomo
rum et gomor
reorum in
die iudicii qua-
illi ciuitati-
16 Ecce ego mit
to uos sicut
oues in me
dio luporu-
estote ergo
prudentes sicut serpe-
tes et simpli
ces sicut co
lumbae-
17 Et adtendite
uobis ab ho
minibus tra
dent enim uos
in conciliis et
in synagogis
suis flagella
bunt uos I8 et
aput reges et
praesides sta
bitis propter
me in testimo
nium illis et
gentibus-19 Cum autem
tradent uos
nolite cogitare

quid loqua
mini dabitur
enim uobis
in ilia hora
quid loquami
ni 20 non enim
uos estis qui
loquimini sed
spiritus patris
uestri loqui
tur in uobis-
21 Tradet autem
frater fratre-
in mortem
et pater filiu-
et insurgent
fili in paren
tes et morte
eos adficient
22 et eritis odio
omnibus ho
minibus prop
ter nomen
meum qui
autem per
seueraberitusque in fine-
hic saluus erit-
23 Cum autem
persequen
tur uos in is
tam ciuitate-
fugite in alia-
quod si in alia-
persequentur uos fugite

x. 23-41.]
Pol. 38.
in aliam-
Amen dico uo
bis non con
summabitisciuitates is
trahel donee
ueniat filius
hominis- s4 Non est disci
pulus super
magistrum neque seruus
super domi
num-25 satis est
discipulo ut
sit sicut ma
gister eius et
seruo sicut
dominus eius-
Si patrem fami
lias uelzebul
uocaberuntquanto ma
gis domesti
cos eius- 26 ne er
go timueri
tis eos- nihil
enim opertu-
quod non re
uelabitur et
occultum quod non sci
etur-
27 Quod dico uo
bis in tenebris
dicite in lu
BUCHANAN

SEC

MATTHEVM

i7

mine et quod
in aure audi
tis praedicate
super tecta
28 et nolite time
re eos qui oc
cidunt corpus
animam aute-
non possunt
occidere sed
potius eum ti
mete qui po
test animam
et corpus per
dere in gehe-
nam-
29 Nonne duo
passeres asse
ueniunt et
unus ex illis
non cadit su
per terram
sine uolunta
te patris ues
tri qui est in
caelis 30 sed et
capilli capitis
uestri nume
rati sunt om
nes 81 nolite er
go timere mul
to uos melio
res estis pas
seribus-
32 Omnis ergo
qui confite

Pol. 39.
bitur me co
ram homini
bus confite
bor et ego eu-
coram patre
meo qui est
in caelis-
33 Qui autem ne
gaberit me
coram homi
nibus negabo
et ego eum
coram patre
meo qui est
in caelis-
34 Nolite arbi
trari quia ue
ni mittere
pacem in ter
ram non ue
ni pacem mit
tere sed gla
dium 35 ueni eni-
separare fili
um aduersus
patrem suu-
et filiam aduer
sus matrem
suam et nuru-
aduersus so
crum suum
36 et inimici ho
minis domes
tici eius-
37 Qui diligit pa
trem aut matre"

plus quam me
non est me
dignus et qui
amat filium
aut filiam sua-
plus quam me
non est me
dignus 38 et qui
non accepe
rit crucem
suam et secu
tus fuerit me
non est me
dignus-
39 Qui inuenit ani
mam suam
perdet ilia-
et qui perdi
derit anima-
suam prop
ter me inue
niet earn-
40 Qui recipit uos
me recipit
et qui me re
cipit recipit
eum qui me
misit- 41 Qui recipit pro
phetam in no
mine prophe
tae merce
dem prophe
tae accipiet
et qui recipit
iustum in no

SEC

MATTHEVM [x. 41-XI. 1 9.

Pol. 40.
mine iusti
mercede-iusti accipiet-
42 Et quicumque
potum dede
rit uni ex mi
nimis istis
calicem aquae
frigidi tan
tum in nomi
ne meo ame-
dico uobis
quia non pe
ribit merces
eius- ll1 Et factum est
cum consu-
masset ihs-
uerba haec
praecipiens xu- discipulis
suis transiit
inde ut doce
ret et praedi
caret in ciui
tatibus eoru- -
2 Iohannes aute-
cum audis
set in carcere
opera xpi- mit
tens discipu
los suos 3 et ait
illis euntes
dicite tu es qui
uenturus es
an alium ex

pectamus- 4 Respondens
autem ihs- ait
illis euntes re
nuntiate io
hanni quae
auditis et ui
detis ° caeci
uident et clau
di ambulant
leprosi mun
dantur et sur
di audiunt et
mortui resur
gunt et paupe
res euangeli
zantur 6 et be
atus qui in me
non fuerit
scandalizatus-7 Abeuntibus
autem illis
coepit ihs- di
cere ad turbas
de iohanne
baptista quid
existis in de
sertum uide
re arundine-
a uento mo
ueri 8 sed quid
existis uide
re homine-
mollibus ues
timentis in
dutum ecce

Pol. 41
qui mollibus
uestiunturin domibus
regum sunt
9 sed quid exis
tis uidere pro
phetam dico
uobis etiam
plus quam pro
phetam- 10 hic est
de quo scrip
tum est-
>ecce ego mit
>to angelum
>meum ante
>faciem tua-
>et parauit uia-
>tuam ante te-
11 Amen dico uo
bis non surre
xit inter natos
mulierum propheta ma
ior iohanne
baptista qui
autem minor
est in regno
caelorum maior eius est-
12 A diebus aute-
iohannis bap
tistae usque
nunc regnu-
caelorum co
gitur et coge~
tes diripiunt

illud-13 Omnis enim
propheta et
lex usque ad
iohannen pro
phetauerunt14 et si uultis sci
re ipse est he
lias qui uen
turus est 15 qui
habet aures
audiendi au
diat-
16 Cui autem si
mile aestima
bo generatio
nem istam
similis est pue
ris sedenti
bus in foro
et clamanti
bus ad inuice-
17 dicentes ca-
tabimus uo
bis et non sal
tastis lamen
tauimus uo
bis et non pla-
xistis 18 uenit
enim iohan
nes neque
manducans
neque bibens
et dicunt dae
monium ha
bet 19 uenit filius

xi. 19-XI1.6.]
Pol. 42.
hominis ma"
ducans et bi
bens et dicunt
ecce homo
uorax et po
tator publica
norum et pec
catorum amicus-20 Tunc coepit im
properareciuitatibus
in quibus fac
tae sunt plu
rimae uirtu
tes eius quod
non egerint
paenitentia- -
21 Uae tibi coro
zain et betsai
da quia si in ty
ro et sidone
factae essent
uirtutes quae
factae sunt i-
uobis olim in
cilicio et cine
re paenitentia-
egissent 22 ueru-
tamen dico
uobis tyro et
sidoni tolera
bilius erit in
die iudicii qua-
uobis-
23 Et tu capharnau"

SEC

MATTHEVM

»9

numquid us
que ad caelu-
exaltaberis aut usque in
infernum dis
cendis- quia
si in sodomis
factae fuissent
in te forte ma"
sissent usque
in hodiernu-
diem-24 Amen dico uo
bis quia terrae
sodomoru-remissius erit
in die iudicii
quam uobis-
26 In illo tempo
re respondens
ihs- dixit con
fiteor tibi pa
ter dme- ds-
caeli et terrae
quia abscon
disti haec a sa
pientibus et
prudentibuset reuelasti
ea paruolis
26 ita pater quo
niam sic fuit
beneplacitu-ante te-
27 Omnia mihi
tradita sunt

Fol. 43.
a patre meo
et nemo nouit
filium nisi pa
ter neque pa
trem quis no
uit nisi filius
et cui uolue
rit filius re
uelare-28 Uenite ad me
omnes qui
laboratis et
onerati estis
et ego reficia-
uos 29 tollite
iugum meu-
super uos et
discite a me
quia mitis su
et humilis cor
de et inuenie
tis requiem
animis ues
tris 30 iugum
enim meu-
suabe est et
honus meu-
leue est-
12*In illo tempore
abiit ihs- per
segetis sabba
tis discipuli au
tem eius esu
rientes coe
perunt uelle
re spicas et

manducare-
2 Pharisaei aute-
uidentes illos
dixerunt ei
ecce discipu
li tui faciunt
quod non li
cet eis facere
sabbatis-
3 Ad ipse dixit
eis non legis
tis quid fece
rit dauid cu-
esuriret ip
se et qui cu~
illo erant 4 quo
modo intro
iuit in domu-
di- et panes pro
positionis manducabit
quos non li
cebat eis ma-
ducare neq-
his qui cum
illo erant nisi
solis sacer
dotibus-
5 Aut non legis
tis in lege quia
sabbatis sacer
dotes in tem
plo sabbatu-
uiolant et si
ne crimine
sunt- 6 dico

d 2

SEC

Fol. 44.
autem uobis
quia sabbato
maior est hic
' si enim scire
tis quid est mi
sericordia-uolo quam
sacrificium
numquamcondemnas setis innoce-
tes 8 dms- est
enim sabba
ti filius ho
minis- Et inde transi
ens uenit in
synagogam eorum 10 et ec
ce homo erat
manum ha
bens aridam
et interroga
bant eum di
centes si licet
sabbatis cu
rare ut accu
sarent eum
11 ipse autem
dixit illis-
Quis ex uobis
habet obem
unam et ceci
derit in fobea-
sabbatis ea no-
tenebit eam

et leuabit 12 qua-
to magis me
lior est homo
oue itai- licet
sabbatis be
ne facere-
13 Tunc ait homi
ni extende ma
num tuam
et extendit ma
num suam
et restituta est
ei sicut altera-
14 Et exeuntes
pharisaei co-
silium facie
bant aduer
sus eum ut
eum perde
rent- 16 Ihs- autem sci
ens secessit
inde- et se
quebantur eum multi
et curauit eos
16 omnes aute-
quos curauit
praecepit eis
ne peruulga
rent ilium17 ut
adimpleretur quod die
tum est per
eseiam pro
phetam dicente-

Fol. 45.
18>ecce puer
>meus quem
>elegi dilectus
>meus in quo
>bene placu
>it anima mea
>ponam spm-
>meum super
>eum et iudi
>cium genti
>bus adnunti
>abit 19 non co~
>tendet neq-
>clamabit ne
>que audiet
>aliquis in pia
>teis uocem
>eius 20 harun
>dinem quas
>satam non
>confringet>et linum fu
>migantem
>non extinguet
>donec eiciat
>uictoriam >ad iudiciu-
21 >et in nomine
>eius gentes
>sperabunt-22 Tunc oblatus
est ei homo
daemonium
habens caecus
et mutus et
surdus et cu

MATTHEVM [XII. 6-27.
rauit eum ita
ut loquere
tur et uideret
et audiret-
23 Et stupebant
omnes tur
bae et dicebant
numquid hic
est filius da
uid- 24 farisaei
autem audi
entes dixerunt
hic non eicit
daemonesnisi in belze
bul principe-
daemonioru--26 Ihs- autem sci
ens cogitatio
nes eorum
dixit eis om
ne regnum
diuisum co-
tra se desola
bitur et om
nis ciuitas uel
domus diui
sa contra se
non stabit 26 si
enim satanas
satanan eicit
aduersus se
diuisus est quo
modo ergo
stabit regnu-
eius 27 quod si

xii. 27-42.]
Fol. 46.
ego in belze
bul eicio dae
monia fili ues
tri in quo eici
unt ideo ipsi
iudices erunt
uestri- 28 si au
tem in spu- di-
eicio daemo
nia utique ad
propiauit in
uos regnu-
di- 29 aut quomo
do potest quis
intrare in do
mum fortis
et uasa eius
diripere nisi
prius ipsum
alligaberit for
tem et tunc
domum illius
diripiet-
80 Qui non est me
cum contra
me est et qui
non congrae
gat mecum
dispargit-
31 Ideo dico uo
bis omne pec
catum et bias
phemia remit
tetur homi
nibus qui au
tem in spm-

SEC

MATTHEVM

21

sanctum bias
phemaberit
non remitte
tur illi peccatu--
32 Et quicumque
dixerit uerbu-
contra filiu-
hominis re
mittetur ei-
qui autem di
xerit contra
spm- sanctu-
non remitte
tur ei neque
in hoc saecu
lo neque in
futuro- 83 Aut facite ar
borem bona-
et fructum
eius bonum
aut facite ar
borem mala-
et fructum
eius malum
nam ex fruc
tu arbor cog
noscitur- 34 pro
genies uipe
rarum quo
modo potes
tis bona loqui
cum sitis ma
li ex abunda-
tia enim cor
dis os loquitur

Fol. 47.
86 bonus enim
homo de bo
no thensauro
profert bona
et malus ho
mo de malo
thensauro pro
feret mala-
38 Amen dico uo
bis quoniam
omnem uer
bum otiosu-
quod locuti
fuerint homi
nes reddent
eius ratione-
in die iudicii
37 unusquisque
enim uerbis
suis iustifica
bitur et uer
bis suis con
demnabitur-
38 Tunc adierunt
eum quidam
de scribis et
farisaeis di
centes magis
ter uolumus
aliquid a te sig
num uidere-
39 Ihs- autem res
pondens ait
illis generatio
mala et adul
tera signum

quaerit et sig
num non da
bitur ei nisi sig
num ionae
prophetae 40 si
cut enim fuit
ionas in uen
tre ceti tribus
diebus et tri
bus noctibus
sic erit et fili
us hominis
in corde ter
rae tribus die
bus et tribus
noctibus-41 Uiri nineuitae
surgent in iu
dicio cum ge
neratione is
ta et condem
nabunt eam
quia paenite-
tiam egerunt
in praedica
tionem ionae
et ecce plus
hic quam io
nas- 42 regina
austri resur
get in iudicio
cum genera
tione ista et
condemna bit eam quia
uenit ab ultimis

SEC

MATTHEVM [xii. 42-XIII. II.

Fol. 48.
partibus ter
rae audire sa
pientiam sa
lomonis et
ecce plus hic
quam salomo-
43 Cum autem
immundus sps- exierit
ab homine
ambulat per
loca arida et
deserta quae
rens requie-
et non inue
niet 44 tunc di
cit reuertar
in domum
unde exiui
et ueniens si
inuenerituacentem scopis mun
datam et or
natam 45 tunc
uadit et adsu
mit secum
alios septe-
sps- nequiores
quam se et i-
trantes habi
tant in eo et
fiunt nobis
sima homi
nis illius peio
ra magis qua-

priora sic erit
generationihuic pessimae-
46 Haec eo loque"
te ad turbas
ecce mater
eius et fratres
stabant foris
quaerentes loqui cum eo-
47 Dixit autem
ei quidam ec
ce mater tua
et fratres tui
foris stant
quaerentes
loqui tecum-
48 Ad ipse respo-
dens dicenti
sibi ait quae
est mihi ma
ter mea et fra
tres mei 49 et
extendensmanum in
discipulos su
os dixit ecce
mater mea
et fratres mei
60 quicumque
enim fecerit
uoluntate- patris mei qui
in caelis est
ipse meus et
frater et soror

Fol. 49.
et mater est-
1 31 Eodem die exi
it ihs- secus
mare et sede
bat2 et congrae
gatae sunt ad
eum turbae
ita ut in naui
culam asce-
deret et sede
ret et omnes
turbae stabant
in litore 3 et lo
cutus est ad
eos multa in
parabolis di
cens-Ecce exiit se
minator se
minare seme-
suum 4 et cu—
seminat quae
dam cecide
runt secus
uiam et ue
nerunt uo
lucres caeli
et comede
runt ea 6 quae
dam autem
ceciderunt
in petrosa lo
ca ubi non ha
bebant terra-
multam et co-
tinuo exhor

ta sunt quia
non habebant
altitudine-
terrae6 sole
autem orto
aestuaueruntet quia non
habebant ra
dicem arue
runt7 alia au
tem cecide
runt in spinis
et creuerunt
spinae et suf
focaueruntearn- 3 alia ue
ro ceciderunt
in terram
bonam et da
bant fructu-
quaedam ce-
tensimum
aliud sexage-
simum aliut
uero trice-
simum 9 qui
habet aures
audiendi au
diat-10 Et accedentes
discipuli eius
dixerunt ei
quare in pa
rabolis loque
ris ad eos-
11 Ad ipse respo-

xiii. 11-24]
Pol. 50.
dens ait illis
quia uobis da
tum est nos
se mysteria
regni illis au
tem non est
datum-
12 Qui enim ha
bet dabitur
ei et abunda
bit qui aute-
non habet et
quod habet au
feretur ab eo-
13 Ideo non in pa
rabolis loquor
illis ut uiden
tis non uide
ant et audie-
tes audiant et
non intelle
gant ne qua-
do conuer
tantur u et tunc
in illis sermo
prophetae dicentis-
>uade et die
>populo huic
>aure audie
>tis et non in
>tellegetis et
>uidentes ui
>debitis et no-
>uidebitis 15 in
>grassatum est

SEC

MATTHEVM

23

>enim cor po
>puli huius et
>auribus suis
>grauiter au
>dierunt et
>oculos suos
>grauaberunt>ne quando
>oculis uide
>ant et aurib-
>audiant et
>corde intel
>legant et co-
>uertantur>et sanem eos
>ingrassatum >est enim cor
>populi huius
>et aures eo
>rum obstrue
>et oculos eo
>rum graua
>ne quando
>conuertan>tur et sane-
>illos dicit dms-
16Uestri autem
beati oculi qui
uident et au
res quae au
diunt-
17 Amen dico uo
bis quod mul
ti prophetae
et iusti cupie
runt uidere

Fol. 51.
quae uidistis
et non uide
runt et audi
re quae uos
audistis et no-
audierunt-
18 Uos ergo au
dite parabo
lam semina-
tis 19 omnis qui
audit uerbu-
regni et no-
intellegit ue
nit malus et
rapit quod se
minatum est
in corde illi
us hic est qui
secus uiam
seminatus est- 20 qui au
tem supra pe
trosa loca se
minatus est
hic est qui uer
bum audit et
continuo cu-
gaudio acci
pit illud 21 sed
non habet in
se radicem
sed est tempo
ralis facta au
tem tribulatio
ne uel perse
cutionem

propter uer
bum continu
o scandaliza-
tur m qui aute-
in spinis semi
natus est hic
est qui uerbu-
audit et per
sollicitudine- saeculi huius
et uoluptates
diuitiarum suffocant uer
bum et sine
fructu effi
citur-
23 Qui uero in ter
ram bonam
seminatusest hic est qui
audit uerbu-
et intellegit
tunc fructu-
adferet et fa
cit alium qui
dem centen
simum aliut
sexagesimu-
aliud uero
tricensimu- qui habet au
res audiat-
24 Aliam parabo
lam proposu
it illis dicens
simile est reg

24
Fol. 51 bis.
num caeloru"
homini qui se
minauit bo
num seme-
in agro suo
25 cum autem
dormirenthomines eius
uenit inimi
cus eius et
superseminauit zizania
in tritticum
et abiit 26 sed
cum creuis
set herba et
fructum fe
cisset tunc
apparuerunt zizania-
27 Accesserunt
autem serui
patris fami
lias et dixerunt
ei domine no-
ne bonum se
men seminas
ti in agro tuo
unde ergo ha
bet zizania-
28 Et ait illis inimi
cus homo hoc
fecit dicunt
ei serui uis
imus et colli
gimus ea 29 ad

SEC

ait illis nolite
ne forte col
ligentes ziza
nia eradice
tis simul et
tritticum 30 sed
sinite utraq-
crescere us
que ad messe-
et in tempore
messis dica-
messoribuscolligite pri
mum zizania
et alligate ea
fasciculos ad
comburendum tritticu-
autem con
graegate in
horreum meu- •
31 Aliam parabo
lam locutus
est illis dicens
simile est reg
num caeloru -
grano sinapis
quod accipi
ens homo
seminauitin agrum suu-
32 quod mini
mum quide~
est omnibus
seminibus cum autem

Fol. 52.
creuerit ma
ius fit omni
bus holeribus
et fit arbor
talis ita ut uo
lucres caeli
ueniant et ha
bitent in ra
mis eius-
33 Aliam parabo
lam locutus
est eis simile
est regnum
caelorumfermentoquod accep
tum mulier
absconditin farinam
mensuris
tribus donee
fermentatum est totu--
34 Haec omnia
locutus est
ihs- in parabo
lis ad turbas
et sine para
bolis non lo
quebatur eis
35 ut implere
tur quod die
tum erat per
prophetam dicentem
>aperiam in

MATTHEVM [XIII. 24-39.
>parabolis os
>meum rue
>tuabor absco-
>sa ante cons
>titutionem >mundi-
38 Tunc dimis
sis turbis abi
it in domu-
et accesse
runt ad eu"
discipuli eius
dicentes enar
ra nobis para
bolam tritti
ci et zizanio
rum agri-
37 Ad ihs- respo-
dens ait qui
seminat bo
num seme-
est filius ho
minis 38 ager
autem est
hic mundus
bonum ue
ro semen hii
sunt fili reg
ni zizania au
tem filii sunt
iniqui S9 inimi
cus autem
qui semina
uit ea diabo
lus est mes
sis uero co-

XI»- 39-57-]
Fol. 53.
summatio
saeculi est
messores au
tem angeli sunt
40 sicut ergo
colligunturzizania et ig
ni comburu-
tur sic erit
in consum
mationemsaeculi 41 mit
tet filius ho
minis ange
los suos et col
ligent de reg
no eius om
nia scandala
et eos qui fa
ciunt iniqui
tatem 42 et mit
tent eos in ca
minum ignis
ibi erit fletus
et stridor
dentium 43 tunc
iusti fulge
bunt sicut
sol in regno
patris eoru-
qui habet au
res audiat-
44 Aliam simili
tudinem adi
ecit dicens
simile est reg
BUCHANAN

SEC

MATTHEVM

25

num caelo
rum thensau
ro absconso
in agro que-
cum inuene
rit homo abs
condit eum
et prae gaudio
illius uadit et
uendit uniuer
sa quae habet
et emit agru-
illum- 45 Iterum simi
le est regnu-
caelorum ho
mini negoti
anti quaere-
ti bonam mar
garitam 46 inue"
ta autem prae
tiosa marga
rita abiit et
uendidit o-
nia quaecu-
que habuit
et emit earn-
47 Iterum simi
le est regnu-
caelorum
retiae missae
in mari quae
ex omni gene
re piscium
collegit 4S cu-
autem esset

Fol. 54.
impleta edu
xerunt eam
ad litus et se
dentes ele
gerunt opti
mos pisces
in uasis suis
malos aute-
miseruntforis- 49 Sic erit in co~"
summatio
ne saeculi
exibunt an
geli et sepa
rabunt ma
los de me
dio iustoru-
50 et mittent
eos in cami
num ignis
ibi erit fletus
et stri den
tium-51 Intellexis
tis haec om
nia dicunt
ei utique dme-
62 et ait illis ideo
omnis scri
ba doctus in
regno caelo
rum similis
est homini
patrifamili as qui proferit

de thensau
ro suo noua
et uetera-
53 Et factum est
cum consu-
masset ihs-
parabolas istas transi
it inde 64 et ue
niens in patri
am suam do
cebat eos in
synagogiseorum ita
ut mirare-
tur et dice
rent unde
huic sapien
tia haec et uir
tutes 65 nonne
hic est filius
ioseph fabri
nonne mater
eius dicitur
maria et fra
tres eius ia
cobus et io
seph et simo-
et iudas E6 et so
rores eius
nonne om
nes aput nos
sunt unde
ergo huic o-
nia ista 67 et sea"
dalizabantur

26

SEC

MATTHEVM [XIII. 57-XIV- x9.

Pol. 55.
in eo-
Ihs- autem di
xit eis non
est prophe
ta sine hono
re nisi in pa
tria sua et in
domo sua
68 et ideo non
fecit ibi uir
tutes multas
propter in
credulitate-illorum- 14'In illo tempo
re audiit he
rodes tetrar
cha famam
ihu- 2 et ait pue
pueris suis
numquid hic
est iohannes
baptista que-
ego decolla
ui ipse sur
rexit a mor
tuis et ideo
uirtutes ope
rantur in eo-
3 Herodes eni-
tenuit ioha-
nen et alliga
uit eum et
misit in car
cere propter
herodiade-

uxorem fra
tris sui filip
pi "dicebat eni-
illi iohannes
non licet tibi
habere eam
6 et uolens il
lum occide
re timuit po
pulum quia
sicut prophe
tam eum ha
bebant-6 Die autem na
talis herodis
saltauit filia
herodiadis
in medio tri
clinio et placu
it herodi 7 un
de cum iura
mento polli
citus est ei
dare quod
cumque pos
tulasset ab eo-
8 Ad ilia praemo
nita a matre
sua dixit da
mihi in disco
caput iohan
nis baptistae-
9 Et contrista
tus est rex he
rodesprop
ter iuramentu-

Pol. 56.
et propter si
mul recum
bentes iussit
dari 10 misit au
tem et decol
lauit iohanne-
in carcere " et
adlatum est
caput eius i-
disco et datu-
est puellae
puella aute"
attulit ma
tri suae-
12 Et accesserunt
discipuli io
hannis et tu
lerunt cor
pus et sepelie
runt illud et
uenerunt
et renuntia
uerunt ihu-
13 Quo audito
ihs- secessit i—
de in nauicu
la in locum
desertumseorsum-
Et cum audis
sent turbae
secutae sunt
eum pedestre
de ciuitatibus
et uillis 14 et ut
uidit turba"

multam mi
sertus est il
lis et curauit
languidos
eorum-"Uespere aute-
facto acces
serunt ad eu-
discipuli di
centes deser
tus locus est
et hora iam
praeteriit di
mitte turbas
ut euntes i—
castella emant
sibi escas-
16 Ihs- autem di
xit non habent
necesse ire
date illis uos
manducare-17 Responderunt
ei non habe
mus nisi qui-
que panes
et duos pisces
18 et ait ihs- ad
ferte eos ad
me- 19 et cum
iussisset tur
bam discu-
bere supra
fenum accep
tis quinque
panibus et

XIV. 19-XV. 2.] SEC
Pol. 57.
duobus pis
cibus aspici
ens in caelu-
benedixit et
fregit et de
dit discipulis
suis discipu
li autem po
suerunt tur
bis 20 et mandu
cauerunt omnes et sa
turati sunt
et reliquias
collegerunt fragmento
rum duode
cim cofinos

MATTHEVM

27

plenos-21 Manducan
tium autem
fuit nume
rus- u- milia
uirorum ex
ceptis pueris
et mulieribus-
22 Et statim ihs-
iussit disci
pulos suos
ascenderein nauicula-
et praecede
re trans fre
tum donee
ipse dimitte
ret turbas

23 et dimissa tur
ba ascendit i-
montem so
lus orare-
Uespere aute-
facto solus
erat ibi 24 naui
cula autem
iam in medio
mari iacta
batur a flue
tibus erat eni-
illis uentus
aduersari us- 2S quarta au
tem uigilia
noctis uenit
ad eos ihs- a-
bulans supra
mare 26 uide-
tes autem il
lum turbati
sunt dicen
tes quia fan
tasma est et
prae timore
clamauerunt 27 statimque
ihs- locutus
est illis dicens
constantesestote noli
te timere ego su"
28 Respondens
autem ei pe
trus dixit dme-

Fol. 58.
si tu es luue
me uenire
ad te super
aquam- 29ad ip
se ait ueni-
Et descendens
petrus de na
uicula ambu
labat super
aquam ut ue
niret ad ihm-
30 Uidens uero
uentum ua
lidum timu
it et cum coe
pisset mergi
clamauit di
cens dme- sal
uum me fac
31 et continuo
ihs- extendens
manum ad
prehendit eu-
et ait illi mo
dicae fidei
quare dubi
tasti-
32 Et cum asce-
disset in na
uiculam ces
sauit uentus
33 qui autem i-
nauicula e
rant uenerunt
et adoraue
runt eum

dicentes ue
re filius di- est-
34 Et cum trans
fretassentuenerunt i—
terram ge-
nesar 35et cu-
cognouissent eum uiri lo
ci illius ado
rabant eum
et confesti"
miserunt in
uniuersam regionemillam et optu
lerunt ei om
nes male ha
ben tes 36et ro
gabant eum
ut uel fimbri
am uestime-
ti eius tange
rent et quicu-
que tetige
runt salui fac
ti sunt-
151 Tunc accesse
runt ad eum
scribae et fa
risaei ab hie
rosolymis
dicentes '¦* qua
re discipuli
tui transgre
diuntur tra

E 2

28
Fol. 59.
ditionem se
niorum no-
enim lauant
manus suas
cum panem
manducant-3 Ipse autem res
pondens ait
illis quare et
uos transgre
dimini man
datum di- prop
ter traditio
nem uestra-
4 nam ds- dixit-
>honora pa
>trem tuum
>et matrem
>tuam et qui
>maledixerit> patri uel ma
-tri morte
-moriatur- "Uos autem di
citis quicum
que dixerit
patri uel ma
tri corbam
quod est mu
nus quodcu-
que est ex me
tibi proderit
"non honori
ficauit patre-
suum et ma
trem et irritu-

SEC

MATTHEVM

[XV. 2-2 2.

facitis uerbu-
di- propter
traditione-uestram 7 hy
pocrite bene
prophetauit de uobis esei
as dicens-
8>plebs haec
dabiis me di
>ligit cor au
>tem illoru-
donge est a me
9 >sine causa
>autem colunt
>me docen
>tes doctri
>nas et man
>data hominu--
10 Et conuocatis
ad se turbis
dixit eis audi
te uos et intel
legite " non
quod intrat
in os inquinat
hominem sed quod pro
cedit de ore
hoc inquinat
hominem-12 Tunc accede-
tes discipuli
eius dixerunt
ei scis quod
farisaei audito

Pol. 59 bis.

egressa] a
finibus illi]s
clamauijt
[dicens ei mi]
[serere mei]
dme- fili d]a
uid filia me]a
[seuissime] [a daemonio]

XV. 2 2-XVI. I.] SEC
Pol. 60.
uexatur 23ad
ihs- non res
pondit ei uerbu--
Et accedentes
discipuli ro
gabant eum
dicentes di
mitte eam

MATTHEVM

29

quia sequi
tur et clamat
post nos-
24 Ipse autem
respondens ait non su-
missus nisi
ad oues quae
perierunt domus istra
hel- 26 ad ilia
ueniens ado
rabat eum
dicens adiu
ua me dme-
26 Ipse autem
respondens ait non licet
accipere pa
nem filioru"
et dare cani
bus- 27 ad ilia
dixit utique dme-
nam et catel
li edunt de
micis quae
cadunt de me
sa dominoru-

suorum-
28 Tunc respo-
dens ihs- ait
o- mulier mag
na est fides
tua fiat tibi
sicut uis et
sanata est fi
lia eius ex il
la hora-
29 Et cum tran
sisset inde
uenit iteru-
secus mare
galilaeae et
ascendens inmonte se
debat ibi 30 et
accesserunt
ad eum tur
bae habentes
secum clo
dos caecos
debiles mu
tos et alios
multos et pro
iecerunt eos
sub pedes eius
et curauit
eos omnes
31 ita ut turbae
mirarenturuidentes mu
tos loquen
tes clodos
ambulantes

Fol. 61.
caecos uide-
tes et magni
ficabant dm-
istrahel-32 Ihs- autem co-
uocatis disci
pulis suis di
xit misereor
huic turbae
quia triduu-
est iam quod
perseuerantmecum et no-
habent esca-
et dimittere
eos ieiunos
nolo ne defi
ciant in uia-
33 Dicunt aute-
ei discipuli
unde ergo mo
do in deser
to panes tan
tos ut sature-
tur turbae
istae- 34 Et ait illis ihs-
quod panes
habetis- ad
illi dixerunt
septem et pau
cos piscicu
los 35 et praece
pit turbae re
cumbere supra terra-

86 et accepit ihs-
un- panes et
pisces et gra
tias egit ac
fregit et de
dit discipu
lis suis et dis
cipuli dede
runt populo
37 et manduca
uerunt om
nes et satura
ti sunt et quod
habundauit de panibus
tulerunt -un-
sportas pie
nas 38 erant eni-
qui mandu
cauerant
quattuor mi
lia hominu-
extra pueros
et mulieres-
39 Et dimissa
turba asce-
dit in nauicu
la et uenit in
finibus ter
rae mageda- -
161 Et accesserunt
ad eum pha
risaei et sad
ducaei temp
tantes et ro
gauerunt eu-

3°
Fol. 62.
ut signum
de caelo os
tenderet illis-
2 Ad ille respo"
dens ait illis
cum sero fac
tum est diei
tis serenu-
erit rubicu-
dum est eni-
cum nubus
caelum- 3 et
mane dicitis
hodie tem
pestas rubi
cundum est
enim cum
tristia caelu-
hypocritaefaciem cae
li nostis aes
timare signa
autem tem
porum non
potestis cog
noscere * ge
neratio ma
la et adulte
ra quaerit
signum et
signum no-
dabitur ei ni
si signum
ionae pro
phetae- et re
lictis illis abiit-

SEC

MATTHEVM

[XVI. I- 1 9.

6 Et cum uenis
set trans fre
tum obliti sunt
discipuli eius
panes accipe
re- 6ihs- aute-
dixit illis atte-
dite uobis a
fermento
pharisaeo rum et sad
ducaeoru--
7 Tunc cogita
bant inter
se dicentes-
quia panes
non accepi
mus- 8 Quibus cogi
tantibus di
xit ihs- quid
cogitatis in
ter uos mo
dicae fidei
quia panes
non habetis
9 nondum in
tellegitis ne
que memi
nistis de qui-
que panibus
et quinque
milibus ho
minum et
quod cophi
nos sumpsistis

Fol. 63.
10 neque septe-
panes et et quat
tuor milia ho
minum et quod
sportas sump
sistis u quare
non intelle
gitis quia no-
de pane dixi
attendite a
fermento pharisaeoru-
et sadducaeo
rum- Iz tunc
intellexerunt quia non di
xit a ferme-
to sed a doc
trina phari
saeorum at
tendere sibi-
13 Uenit autem
ihs- in parte-
caesareae phi
lippi et inter
rogabat dis
cipulos suos
dicens que-
me homines
dicunt esse
filium homi
nis- 14 ad illi di
xerunt iona-
nen baptista- -
alii autem he
liam- alii uero

ieremian aut
unum ex pro
phetis-
16 Dicit illis ihs-
uos autem
quem me di
citis esse-
16 Respondens
simon petrus
dixit- tu es xps-
filius di- uiui-
17 Respondens
autem ihs-
dixit ei beatus
es simon ba
riona quia ca
ro et sanguis
non reuela
bit tibi sed pa
ter meus qui
in caelis est-
18 Et ego dico
tibi quia tu es
petrus et su
per hanc pe
tram aedifi
cabo eccle
siam meam
et portae in
feri non prae
ualebunt ei
19 et tibi dabo
clauem reg
ni caeloru-
et quaecum
que ligaberis

xvi. 19-xvii. 5.]
Fol. 64.
super terra-
erunt ligata
et in caelis et
quaecumq- solueris su
per terram
erunt soluta
et in caelis-
20 Tunc impera
uit discipu
lis suis ut ne
mini dicerent
quod ipse es
set xps-
21Exinde coe
pit ihs- oste-
dere disci
pulis suis quia
oportet eu-
ire hieroso
lyma et mul
ta pati a senio
ribus et scri
bis et princi
pibus sacer
dotum et oc
cidi et post
tertium die-
resurgere-
22 Et adsumens
eum petrus
coepit incre
pare et dice
re absit a te
propitius es
to dme- non

SEC

MATTHEVM

31

erit istut M ad ip
se conuersus
petro dixit ua
de retro post
me satanas sca-
dalum es mi
hi quia non sa
pis quae di- sunt
sed quae sunt
hominum-24 Tunc ihs- dicit
discipulis suis
si quis uult
post me ue
nire abneget
se sibi et tol
lat crucem
suam et se
quatur me
25 qui enim uo
luerit anima-
suam salua-
facere per
det earn- qui
autem per
diderit ani
mam suam
propter me
inueniet ea--
26 Quid enim pro
deest homi
ni si hunc mu"
dum lucri
faciat animae
uero suae de
trimentum

Fol. 65.
patiatur aut
quam dabit
homo com
mutatione-animae suae-
27 Nam filius ho
minis uentu
rus est in ma
iestate patris
sui cum an
gelis suis sane
tis et tunc red
det unicuique
secundumopera eius-
•28 Amen dico
uobis quoni
am sunt ali
qui de istis ad
stantibus qui
non gustabunt
mortem do
nee uideant
filium homi
nis uenien
tem in regno
suo- 171 et fac
tum est post
dies sex adsump
sit ihs- petru-
et iacobum
et iohanne-
fratrem eius
et ducit illos
in montem
excelsum

seorsum 2 et
transfigura
tus est ihs- an
te eos et res
plenduit fa
cies eius si
cut sol- ues
timenta au
tem eius fac
ta sunt can
dida sicut nix
3 et ecce appa
ruit illis moy
ses et helias
cum eo loque-
tes- 4 respo-
dens aute-
petrus dixit
ad ihm- dme-
bonum est
nos hic esse
si uis faciam
hic tria taber
nacula tibi
unum heli
ae unum et
moynsi unu--
e Adhoc eo lo
quente ecce
nubs lucida
inumbrauit eos et ecce
uox de nube
dicens hic
est filius me
us dilectus

32
Fol. 66.
in quo mihi
bene conpla
cuit ipsum au
dite-
6 Et audientes
discipuli ce
ciderunt in
faciem sua-
et timuerunt
ualde- 7et ac
cessit ihs- et
tetigit eos di
xitque eis sur
gite et noli
te timere-
8 Leuantes au
tem oculos
suos nemi
nem uiderunt
nisi solum
ihm- "et desce-
dentibus il
lis de monte
praecepit eis
ihs- dicens
nemini dixe
ritis uisum
donee filius
hominis a mor
tuis resurgat-
10 Et interroga
uerunt eu-
discipuli di
centes quid
ergo scribae
dicunt quod

SEC heliam opor
tet primum
uenire-11 Ad ipse respo"
dens ait heli
as quidem ue-
turus est res
tituere om
nia 12dico aute-
uobis quod
helias iam ue
nit et non cog
nouerunt
eum et fece
runt ei qua-
ta uoluerunt-
13Et tunc intel
lexerunt dis
cipuli quod
de iohanne
baptista dixe
rit e illis- sic et
filius homi
nis necesse
habet pati ab
eis- 14 et cu-
uenisse ad
turbam ac
cessit ad eu-
homo geni
bus prouo
lutus ante eu-
I5rogans eum
et dicens dme-
miserere fi
lio meo quia

Fol. 67.
lunaticus est
et male tor
quetur nam
saepe cadit in
ignem et ali
quando in- a-
quam 16 et optu
li eum disci
pulis tuis et no-
potuerunt cu
rare eum-
17 Respondens
ihs- ait -o- gene
ratio incre
dibilis et per
uersa quous
que patiar uos
quousque ero
uobiscum ad
ferte hue illu
ad me- 18et in
crepauit eu-
ihs- et exiit ab
eo daemoniu-
et curatus est
puer ex ilia
hora-
19 Tunc accesse
runt discipu
li ad ihm- secre
to et dixerunt
ei dme- quare
nos non po
tuimus eice
re ilium-
20 Dicit illis ihs-

MATTHEVM [XVII. 5-23.
propter in
credulitate-
uestram- Amen dico uo
bis si habueri
tis fidem si
cut granum
sinapis dice
retis monti
huic transi
hinc illuc et
transibit et
nihil inpossi
bile erit uo
bis 21 hoc aute-
genus daemo
nium non ei
citur nisi per
orationemet iaiunium-
22 Ipsis autem
conuersa- tibus in gali
laeam dixit
ihs- futuru-
est ut filius
hominis tra
datur in ma
nibus homi
num 23 et occi
dent eum et
post tertiu-
diem resur
get- et cum
hoc audissent
discipuli co-

XVII. 23-xvm. IO.
Fol. 68.
tristati sunt
uehenmen
ter- 24 et cum
uenissent cafarnaum accesseruntqui didragma
exigebant ad
petrum et di
xerunt ei ma
gister ues
tesr quare no-
soluit didrag
ma uel cen
sum 2B ait uti
que non-
Et intranti in
domum prae
uenit eum
ihs- dicens
quid tibi uide
tur simon
reges terrae
a quibus ac
cipiunt tribu
tum bel cen
sum a filiis
suis aut ab a
lienis 26 et ille
dixit ab alie
nis- dixit il
li ergo liberi
sunt fili- res
pondit etia--
27 Ut autem no-
scandalize BUCHANAN

SEC

MATTHEVM

33

mus eos uade
ad mare et mit
te hamum et
eum piscem
qui pismus
ascenderit tolle et aperto
ore eius inue
nies ibi state
rem ilium
sumens da
eis pro me et
pro te-
1 81 In ilia die acces
serunt dis
cipuli ad ihm-
dicentes quis
utique maior
est in regno
caelorum2 et ihs- uoca
bit puerum
et statuit eum
in medio eo
rum a et dixit-
Amen dico uo
bis nisi con
uersi fueri
tis et efficia
mini sicut pu
eri non intra
bitis in regno
caelorum-4 Quicumque
ergo humi
liaberit se

Fol. 69.
sicut puer is
te hic maior
erit in regno
caelorum 6 et qui accepe
rit unum pue
rum talem
in nomine
meo me ac
cipit-
6 Qui autem sca-
dalizat unu-
de pusillis
istis qui in me
credunt ex
pedit ei ut sus
pendaturmola asina
ria in collo
eius et demer
gatur in pro
fundum ma
ris- ' uae au
tem huic mu"
do ab scanda
lis necesse
est enim ue
nire scanda
uerum tame-
uae homini
illi per que-
scandalum
uenit- 8 Quod si manus
tua scandali
zat te uel pes

tuus abscide
eum et proi
ce abs te bo
num tibi est
in uitam ue
nire debile-
uel clodum
quam duos
pedes uel du
as manus ha
bentem mit
ti in ignem
aeternum-9 Et si oculus
tuus scanda
lizat te erue
eum- et proi
ce abs te bo
num tibi est
unum ocu
lum habente-
in uitam in
trare quam
duos oculos
habentemmitti in ge
hennam ignis-
10 Uidete ne co"
temnatis unu-
ex his pusillis
qui credunt
in me dico
enim uobis
quod ange
li eorum in
caelis semper

34

SEC

Fol. 70.

uident facie"

ex pusillis istis-

patris mei qui

16 Quod si pecca

in caelis est

uerit in te fra

11 uenit filius

ter tuus uade

hominis sal

et corripe eu-

uare quod

inter te et ip

perierat-

sum solum

12 Quid uobis

si te audierit

uidetur si

lucratus eris

fuerint ali

fratrem tuu" -

cui homini

16 Si autem no

centum obes

te audierit

et errauerit

adhibe tecu"

una ex eis no

adhuc unu"

ne relinquet

uel duos ut

xc- et -uiiii- in

in ore duoru"

montibus

testium uel

et uadit quae

trium stet

rere eam

omne uerbu"

quae errauit

17 quod si non

13 et si contige

audierit eos

rit ut inueni

die ecclesiae

at earn-

si autem ec

Amen dico

clesiam no"

uobis quod

audierit sit

gaudebit in

tibi sicut eth

eam magis

nicus et pu

quam in -xcumi-

blicanus-

quae non er

]8 Amen dico uo

rauerunt-

bis quaecu-

14 Sic non est uo

que aligaue

euntas ante

ritis super

patrem ues

terram erunt

trum qui in

alligata et in

caelis est ut

caelo et quae

pereat unus

cumque sol

MATTHEVM [XVIII. IO-27.

Fol. 71.
ueritis super
terra erunt
soluta et in
caelo-19 Iterum ame-
dico uobis
quia si duo
bus ex uobis
conuenerit supra terra"
de omni re
quacumquepetieritis fi
et uobis a patre
meo qui in cae
lis est- 20ubi eni"
sunt duo uel
tres congre
gati in nomi
ne meo ibi et
ego sum in
medio eorum-
21 Tunc accedens
ad eum petrus
dixit ei dme-
si peccaberit
in me frater
meus quoti
ens remitta"
ei usque sep
ties-
22 Dicit illi ihs- no"
dico tibi usque
septies sed
usque septua
gies et septies-

23 Ideo similis
est habitus
regni caelo
rum homini
regi qui uo
luit ratione-
ponere cu-
seruis suis
24 et cum coe
pisset ratio
nem ponere
oblatus est
ei unus qui
x- debebat mi
lia talenta 2B cu"
autem non
haberet un
de redderet
iussit eum
dominus eius
uenumdari
et uxorem
eius et filios
et omnia quae
habebat et
reddi debitu--
26 Procidens au
tem seruus
ille orabat
eum dicens
patientiamhabe domi
ne et omnia
reddam-
27 Misertus au
tem dominus

xviii. 27-xix. 9.
Pol. 72.
serui illius
dimisit eum
et debitum
remisit ei-
28 Egressus au
tem seruus
ille inuenit
unum ex co"
seruis suis
qui debebat
ei centum
denarios et
tenens suf
focabat.eu"dicens red
de quod de
bes- 29 et proci
dens conser
uus eius ro
gabat eum di
cens patien
tiam habe in
me et redda"
tibi- 30 ille aute-
noluit sed
habiit et mi
sit eum in car
cere donee
redderet de
bitum- 31 Uidentes au
tem conser
ui illius quae
fiebant con
tristati sunt
et uenerunt

SEC

MATTHEVM

3S

et narraue
runt domi
no suo omni
a quae facta
erant-32 Tunc uocauit
eum domi
nus suus et
ait illi serue
nequa omne
debitum re
misi tibi quo
niam rogas
ti me 83 non er
go oportuit
te quoque
misereri co"
seruo tuo
sicut et ego
tui misertus
sum 34 et iratus
dominus eius
tradidit eu-
tortoribus
quoadusque
redderet uni
uersum de
bitum- S5sic
et uobis faci
et pater me
us qui in cae
lis est si non
remiseritisunusquisq-
fratri suo
de cordibus

Fol. 73.
uestris- 19'Et factum est
cum cum lo
cutus esset
sermonesistos ihs- trans
tulit se a gali
laea et uenit
in fines iudae
ae trans ior
danen * et se
cutae sunt
eum turbae
multae et cu
rauit eos ibi-
3 Et accesserunt
ad eum pha
risaei temp
tantes eum
et dicentes
si licet homi
ni dimittere
uxorem sua-
quacumqueex causa-
4 Et respondens
ihs- ait illis
non legistis
quia qui fe
cit masculu"
et feminam
ab initio fe
cit eos- ° et dixit-
>propter hoc
>relinquet >homo patre-

>et matrem
>et adherebit
>uxori suae
>et erunt duo
>in carne una-
6 Itaque iam
non sunt duo
sed una caro
quod ergo
ds- coniunc
xit homo no"
separet-
7 Dicunt illi quid
ergo moyses
mandauitdari libru-
repudii et di
mittere uxo
rem-
8 Ait illis ihs- quo
niam ad du
ritiam cor
dis uestri
permisit uo
bis moyses
dimittereuxores ues
tras- ab initio
autem non
fuit sic-
9 Dico autem
uobis quicu"
que dimise
rit uxorem
suam nisi
ob causam

36
Fol. 74.
fornicatio nis et aliam
duxerit moe
catur-
10 Dicunt ei dis
cipuli eius si
ita est causa
uiri cum uxo
re non expe
dit nubere-
11 Dixit autem
illis ihs- non
omnes capi
unt uerbu-
istut sed qui
bus datum
est- 12 sunt eni"
spadones qui
de matris suae
utero sic na
ti sunt- et sunt
spadones qui
facti sunt ab
hominibuset sunt spado
nes qui se ip
sos castra
uerunt prop
ter regnum
caelorum qui potest ca
pere capiat-
13 Tunc oblati
sunt ei pue
ri ut manus
eis imponeret

SEC

et oraret- dis
cipuli aute-
prohibebant eos- 14ihs- uero
ait sinite eos
et nolite pro
hibere ad me
uenire taliu"
est enim reg
num caelo
rum 16 et impo
sitis illis ma
nibus abiit
inde-16 Et ecce unus
accessit ad
ilium et ait
illi magister
bone quid
boni facia-
ut habeam
uitam aeter
nam- ad ihs-
dixit ei " quid
me interro
gas de bono
unus est bo
nus ds- sed si
uis in uitam
ae ternam
uenire ser
ua mandata
18 dicit illi quae-
Ihs- autem di
xit- non occi
>dis- non adul

Fol. 75.
>terabis- non
>furtum faci
>es- non falsu-
>testimoniu—>dices- 19 honora
>patrem tuu-
>et matrem
>tuam- et dili
>ges proximu-
>tuum sicut
>te ipsum-
20 Dicit illi adu
lescens om
nia haec cus
todiui a iuue"
lute mea quid
adhuc mihi
deest-

MATTHEVM [XIX. 9-27.
23 Ihs- autem di
xit discipulis
suis amen di
co uobis quod
diues diffi
cile intrauit
in regno cae
lorum-
24 Iterum dico
uobis facili
us est camil
lum per fo
ramen acus
transire qua-
diuitem intra
re in regnu-
caelorum-
25 Auditis aute~

21 Ait illi ihs- si uis
perfectus
esse uade ue~
de omnia tua
et da paupe
ribus et habe
bis thensau
rum in caelo
et ueni seque
re me-
22 Cum audisset
autem adu
lescens uer
bum hoc abi
it tristes erat
enim habens
multas pos
sessiones-

discipulishaec mira
bantur et ti
mebant ual
de dicentes
quis ergo po
terit saluus
esse-
26 Aspiciens au
tem ihs- dixit
illis aput ho
mines hoc
inpossibile
est aput dm-
autem om
nia possibi
lia sunt-
27 Tunc respo"

xix. 27-xx. 14.]
Fol. 76.
dens petrus
dixit ei ecce
nos reliqui
mus omnia
et secuti su
mus te quid
ergo erit no
bis- 28ihs- aute-
dixit illis ame-
dico uobis
quod uos qui
secuti estis
me in rege
nerationecum sederit
filius homi
nis in sede
maiestatis
suae- sede
bitis et uos
super sedes
xu- iudican
tes -xu- tribus
istrahel-29 Et omnis qui
reliqueritdomum uel
fratrem- aut
sorores- aut
matrem- aut
filios- aut agros
propter no
men meu-
centuplumaccipiet et ui
tam aeterna-

SEC

MATTHEVM

37

possidebit-30 Multi autem
sunt primi
nobissimi et
nobissimi pri
mi- 201 simile
est regnum
caelorumhomini patri
familias qui
exiit primo
mane condu
cere opera
rios in uinea-
suam- 2 con
uentione au
tem facta cu~
operariosex denario
diurno mi
sit eos in uine
am .suam-
3 Et egressus
circa hora-
tertiam in
uenit alios
stantes in fo
ro otiosos
4et ait illis ite
et uos in uine
am et quod
iustum fue
rit dabo uo
bis 6 illi autem
abierunt-Iterum exiit

Fol. 77.
circa sexta-
et nonam ho
ram et fecit
similiter-6 Circa undeci
mam autem
exiit et inue
nit alios stan
tes et dicit il
lis quid hic sta
tis tota die oti
osi- 7 dicunt ei
quia nemo
conduxit nos-
Dicit illis ite
' ' et uos in uine
am meam-
3 Cum sero au
tem factum
esset dicit dms-
uineae procu
ratori suo uo
ca operarios
et redde illis
mercedem
incipiens a no
bissimis us
que ad primos-
9 Cum uenissent
ergo qui eir
ca undecima-
horam uene
rant accepe
runt singu
los denarios-
10 Uenientes

et primi ar
bitrati sunt
quod plus es
sent acceptu
ri acceperunt
autem et ip
si singulos
denarios 11 et accipien
tes murmu
raueruntaduersuspatrem fami
lias 12 dicentes
hi nobissimi
una hora fe
cerunt et pa
res illos no
bis fecisti qui
portauimus pondus diei
et aestus-
13Ad ille respo"
dens uni eo
rum dixit
amice non
facio tibi in
iuria- nonne
ex denario
conuenistimecum- u tol
le quod tuu-
est et uade
uolo autem
et huic nobis
simo dare

3§
Fol. 78.
sicut et tibi
15 aut non licet
mihi facere
quod uolo
an oculus tu
us nequa est
quia ego bo
nus sum. 16 sic
erunt nobis
simi primi et
primi nobis
simi multi
sunt enim
uocati pau
ci autem electi-
17 Et ascendens
ihs- hieroso
lyma adsump
sit .xu- discipu
los et ait illis
18 ecce ascendi
mus hiero
solyma et fi
lius hominis
tradetur pri-
cipibus sacer
dotum et scri
bis et conde-
nabunt eu~
morte 19 et tra
dent eum ge-
tibus ad delu
dendum et
flagellandu-et cruci fige"
dum et tertia

SEC

die resurget-
20 Tunc accessit
ad eum mater
filiorum ze
bedaei cum
filiis suis ado
rans et petens
aliquid ab eo-
21 Ipse autem di
xit ei quid uis
ait et ilia die
ut sedeant
hii duo filii mei
unus ad dex
tram tuam et
unus ad sinis
tram in reg
no tuo-
22 Respondens
autem ihs- di
xit illis nesci
tis quid peta
tis potestis bi
bere calice"
quem ego bi
biturus sum-
Dicunt ei pos
sumus-
23 Ait illis ihs- ca
licem quide"
meum bibe
tis sedere au
tem ad dexte
ram meam
aut sinistra"
non est meu-

Fol. 79.
dare uobis sed
quibus paratu-
est a patre meo-
24 Et audientes
decem con
tristati sunt
de duobus
fratribus- 25 Ihs- autem uo
cauit eos ad
se et ait-
Scitis quod pri-
cipes gentiu-
dominantur
eorum et qui
maiores sunt
potestatemexercent in eos
26 non ita erit in
ter uos-
Sed quicum
que uoluerit
inter uos ma
ior fieri erit
uester minis
ter- 27 et qui uolue
rit inter uos
primus esse
erit uester
seruus-28 Sicut filius ho
minis non ue
nit ministrari
sed ministra
re et dare ani
mam suam

MATTHEVM [XX. 14-29.
redemptionem pro mul
tis- uos aute-
quaeritis de
pusillo cres
cere et de mi
nore maiores
esse-
Intrantes au
tem et roga
ti ad cenam no
lite recum
bere in Jocis
eminentio
ribus ne forte
clarior te su
perueniat et
adcedens qui
ad cenam uo
cauit te dicat
tibi adhuc de
orsum acce
de et confun
daris- si au
tem in loco
inferiori re
cubueris et
superuene
rit humilior
te dicet tibi qui
ad cenam uo
cauit te acce
de adhuc sur
sum et erit
hoc tibi utilius-
29 Et egredien

xx. 29-xxi. 13.]
Pol. 80.
tibus eis ab ie
richo secuta
est eum tur
ba multa- 80 et ec
ce duo caeci
sedentes se
cus uiam au
dierunt quod
ihs- transit et cla
mauerunt dicentes mi
serere nobis
fili dauid- 31 tur
ba autem in
crepabat eos
ut tacerent
ad illi magis
clamabant di
centes dme-
miserere no
bis fili dauid-
32 Et stetit ihs- et
uocauit eos
et ait quid uul
tis faciam uo
bis 33 dicunt illi
dme- ut aperi
antur oculi
nostri-34 Misertus au
tem illoru-
ihs- et tetigit
oculos eoru-
et confesti-
uiderunt et
¦secuti sunt

SEC

MATTHEVM

39

eum- 21'et fac
tum est cum
adpropinquas set hieroso
lymis et be
nissent in bet
phage in mo"
tem oliueti-
Tunc ihs- misit
duos discipu
los suos 2 dicens-
Ite in castellu-
quod contra
uos est et in
uenietis asi
nam alligata"
et pullum cu-
ea- soluite et
adducite mi
hi 3 et si quis uo
bis aliquid di
xerit dicite
quia dms- ope
ram eorum
desiderat et
confestim re
mittet eos-
4 Hoc autem fac
tum est ut im
pleretur quod
dictum est
per prophe
tam dicente--
5 >dicite filiae
>sion ecce
>rex tuus ue

Fol. 81.
>nit tibi man
>suetus sedens
>super pullu-
>asinae no
>bellum sub
>iugalem- 6 Euntes aute-
discipuli fece
runt sicut pre
cepit illis ihs-
7 et adduxerunt
asinam et pul
lum et impo
suerunt su
per eum ues
'timenta et se
debat super
eum- 8 pluri
ma autem tur
ba strauerunt
uestimentasua in uia- alii
autem cede
bant ramos
de arboribus
et sternebant
in uia- 9 turbae
autem quae
praecedebant et quae seque
bantur cla
mabant dice-
tes- ossanna
filio dauid
benedictus qui uenit in

nomine dmi-
ossanna in
altissimis- 10 Et cum intras
set hieroso
lyma commo
ta est uniuer
sa ciuitas di
centes quis
est hie- " mul
ti autem di
xerunt hic
est ihs- pro
pheta a naza
reth galilaeae-
12 Et intrauit ihs-
in templum
et eiciebat o"
nes uenden
tes et emen
tes in templu-
et mensas nu-
mularioru- et cathedras
uendentiu"columbas
euertit 13 et di
xit illis- scrip
tum est-
>domus mea
>domus ora
>tionis uoca
>bitur uos au
>tem fecistis
>eam spelu-
>cam latronu--

40
Fol. 82.
14 Et accesserunt
ad eum cae
ci et clodi in
templo et sa
nauit eos-
16 Uidentes aute-
principes sa
cerdotumet scribae mi
rabilia quae
fecit ihs- et
pueros cla
mantes in .
templo et di
centes ossa-
na filio dauid
indignati sunt
16 et dixerunt
ei audis quid
isti dicunt-
Ihs- autem di
xit illis utique
non legistis-
>ex ore infa-
>tium et lac
>tantium per
>fecisti laude--
17 Et relictis il
lis abiit foras
extra ciuita
tem in betha
niam ibique
mansit-X8 Mane aute-
transiens in
ciuitatem

SEC

esuriit 10 et ui
dens fici ar
borem una-
secus uiam
uenit ad eam
et nihil inue
nit in ea nisi
folia tantu-
et ait illi num
quam ex te
fructus nas
catur in sem
piternum et
arefacta est
continuo fi
culnea 20 et ui
dentes disci
puli mirati sunt
dicentes quo
modo con
tinuo aruit-
21 Respondens
autem ihs- ait
amen dico
uobis si habu
eritis fidem
et non aesita
beritis non
solum de fi
culnea facie
tis sed et si mo"
ti huic dixeri
tis tollere et
mittere in ma
re fiet- 22et o-
nia quaecumq-

Fol. 83.
petieritis in
oratione ere
dentes acci
pietis-
23 Et cum uenis
set in templu-
accesseruntad eum prin
cipes sacer
dotum et se
niores popu
li dicentes
in qua potes
tate haec fa
eis et quis ti
bi dedit hanc
potestatem- 24 Respondens
ihs- dixit illis
interrogo uos
et ego unu-
uerbum quod
dicite mihi
quod si dixe
ritis mihi et
ego uobis di
cam in qua po
testate haec
facio-
25 Baptismum
iohannis un
de erat de cae
lo an ex ho
minibus- ad
illi cogitabant
intra se dicentes

MATTHEVM [XXI. 14-3O.
si dixerimus
de caelo dicet
nobis quare
non creditis
illi- 28 si autem
dixerimus
ex hominibus
timemus tur
bam- omnes
enim habent
iohannen si
cut propheta--
27 Et responde
runt ad ihm-
et dixerunt
nescimus-Ait illis et ipse
nee ego uobis
dico in qua po
testate haec
facio-28 Quid autem
uobis uidetur
homo quida-
habebat du
os filios et ac
cedens ad pri
mum dixit
fili uade ho
die operare
in uineam
29 ille autem res
pondens ait
nolo- 30 postea
paenitentiamotus abiit

xxi. 30-46.]
Fol. 84.
in uineam-
Accessit aute-
ad alterum
et dixit simi
liter- ad ille
respondensait eo dme-
et non iit- 81 quis
ex duobus fe
cit patris uo
luntate- dicunt
ei nobissimus-
Dicit illis ihs-
amen dico
uobis quod
meretrices et puplicani
praecedentuos in regno
di- 32 uenit eni-
ad uos iohan
nes in uia ius
titiae et non
credidistis ei publicani
autem et me
retrices ere
diderunt ei
uos autem
uidentes nee
paenitentia- habuistis pos
tea quod no~
credidistis ei-
33 Aliam parabo
lam audite
BUCHANAN

SEC

MATTHEVM

41

homo erat
pater famili
as qui planta
uit uineam
et saepe eir
cumdedit ei
et fodit in eam
torcular et
aedificauit turrem et lo
cauit eam co
lonis et pele
gre profec
tus est-
54 Cum tempus
autem fruc
tuum adpro
pinquasset misit seruos
suos ad colo
nos ut accipe
rent de fruc
tibus suis 35et
coloni adpre
hensis ser
uis unum ce
ciderunt ali
um autem
lapidaueruntalium uero
occiderunt-
36 Iterum misit
alios seruos
plures prio
ribus et fece
runt illis simi

Fol. 85.
liter- S7nouis
sime autem
misit illis filiu-
suum unicu-
dicens forsi
tam uerebu-
tur filium meu"
38 Coloni aute-
uidentes filium
xerunt intra
se hic est he
res uenite
occidamus
eum et habe
bimus here
ditatem eius
39 et adprehen
sum eum oc
ciderunt et
eieceruntextra uinea--
40 Cum ergo ue
nerit domi
nus uineae
quid faciet co
lonis illis-
41 Aiunt illi ma
los male per
det et uinea-
suam loca
uit aliis colo
nis qui red
dent ei fruc
tus tempori
bus suis-
42 Dicit illis ihs-

di

numquamlegistis in scrip
turis->lapidem que-
>reprobaue>runt aedifi
>cantes hic
>factus est
>in caput an
>guli a dmo- fac
>tus est iste
>et est mira
>bilis in ocu
>lis nostris-
43 Ideo dico uo
bis quia aufe
retur a uobis
regnum di
et dabitur ge-
ti facienti fruc
tum eius-
45 Et cum audis
sent princi
pes sacerdo
tum et phari
saei parabo
las eius cog
nouerunt
quod de ipsis
dicit- 48 et quae
rentes eum
tenere timu
erunt turba -
quoniam si
cut prophe
tam eum ha

42
Fol. 86.
bebant- 224Et respondens
ihs- dixit illis
iterum in pa
rabolis dicens-
2 Simil est reg
num caeloru-
homini regi
qui fecit nup
tias filio suo
3 et misit ser
uos suos uo
care inuita
tos ad nupti
as et nolue
runt uenire-
A Iterum misit
alios seruos
dicens dicite
inuitatis ecce
prandium me
um paraui tau
ri et saginata
occisa sunt
et omnia pa
rata sunt ue
nite ad nupti
as- 5 illi autem
neglexeruntet abierunt
alii- in uillam
suam- alii ue
ro ad negoti
ationem sua-
8 reliqui uero
tenuerunt

SEC

MATTHEVM [XXI. 46-XXII. 2 I,

seruos eius
et contume
lia adfectos
occiderunt-7 Ille rex cum
audisset ira
tus est et mi
sit exercitu-
suum et per
didit homi
cidas illos et
ciuitatem illo
rum succe-
dit- 8 tunc ait
seruis suis
nuptiae quide-
paratae sunt
sed qui erant
inuitati non
fuerunt dig
ni 9 ite ergo ad
exitus uiaru-
et quoscum
que inuene
ritis uocate
ad nuptias- 10 et
egressi serui
eius in uias co-
gregaueruntomnes quod
quod inuene
runt malos
et bonos et im
pletae sunt
nuptiae dis
cumbentiu--

Fol. 87.
11 Intrauit aute-
rex ut uideret
discumbentes et uidit ibi
hominem non uestitu-
uestem nup
tialem 12 et ait
illi amice quo
modo hoc ue
nisti non habens
uestimentu-nuptialem
ad ille ommu
tuit-
13 Tunc dixit rex
ministris tol
lite ilium pe
dibus et ma
nibus et mit
tite in tenebras
exterioresibi erit fletus
et stridor de-
tium 14 multi
autem sunt
uocati pauci
uero electi-
15 Tunc abierunt
pharisaei et
consilium
acceperuntut caperent
eum in ser
mone-16 Et mittunt dis

cipulos suos
cum herodi
anis dicentes-
Magister sci
mus quia ue
rax est et uia-
di- in ueritate
doces et no-
est tibi cura
de aliquo no-
enim respi
eis personas
hominum 17 quid tibi uide
tur licet cen
sum dare cae
sari aut non-
18 Cognita aute-
ihs- nequitia
eorum ait
quid me temp
tatis hypocri
tae- 19 ostendi
te misma ce-
sus- ad illi
optuleruntei denariu- -
20 Ait illis ihs- cu
ius est ima
go haec et su
perscriptio21 dicunt ei cae
saris-Tunc ait illis
ihs- reddite
quae sunt

xxii. 21-45.]
Fol. 88.
caesaris cae
sari et quae
sunt di- do-
22 et illi audie"
tes mirati sunt
et relictoeo
abierunt-23 In ilia die acces
serunt ad eu"
sadducaeiqui dicunt no-
esse resur
rectionemet interro
gauerunt eum 24 dicen
tes magister
moyses dixit
si quis mor
tuus fuerit
non habens
filium ut du
cat frater eius
uxorem illius
et suscitet se
men fratri
suo- 25 erant
autem aput
nos septem
fratres et pri
mus' uxore
ducta defunc
tus est seme-
non habens
reliquid uxo
rem suam

SEC

MATTHEVM

43

fratri suo 26 si
militer secu-
dus et tertius
usque ad sep
timum- 27 nouis
sime autem
omnium et
mulier defunc
ta est 28 in resur
retione au
tem cuius
erit uxor sep
tem enim ea"
habuerunt-
29 Respondens
ihs- ait illis er
ratis nescie"
tes scripturas
neque uirtu
tem di- 30 in re
surrectione autem ne
que nubunt
neque uxo
res ducunt
sed sunt sicut
angeli in cae
lo- 31 de resur
rectione au
tem mortuo
mm non le
gistis quia
dictum est
ado- dicente"
uobis- 32>ego ds- abra

Fol. 89.
>ham- et ds- isac-
>et ds- iacob-
Non est ds- mor
tuorum sed
uiuentium33 et cum audi
rent turbae
mirabantur super doc
trinam eius-
34 Pharisaei au
tem audie-
tes quod si
lentium po
suit sadducae
'is conuene
runt ad eu"
35 et interro
gauit eum unus
ex eis legis doc
tor temptans
eum et dicens
36 magister quod
est mandatu-
magnum in
lege-
37 Ait illis ihs-
>diliges dom-
>dm- tuum in
>toto corde
>tuo et in to
>ta anima tua
>et in tota me"
>te tua-
38 Hoc est maxi
mum et primu"

mandatum-39 Secundum
autem simi
le est huic-
>diliges pro
>ximum tuu-
>sicut te ipsu- -
40 In his duobus
mandatis uni
uersa lex pe"
det et prophe
tae- 41 congre
gatis autem
pharisaeis in
terrogauiteos ihs- 42 dicens
quid uobis ui
detur de xpo-
cuius filius
est- dicunt ei
dauid- 43 ait il
lis quomodo
ergo dauid
in spiritu uo
cat eum dom-
dicens-44 >dicit dms-
>dmo- meo
>sede ad dex
>tris meis do
>nec ponam
>inimicos tu
>os sub pedi
>bus tuis-
45 Si ergo dauid
eum in spu-

G 2

44
Pol. 90.
uocat dom-
quomodo
filius eius est-
46 Et nemo po
terat respo"
dere ei uer
bum neque
ausus est quis
quam ex ilia
die eum am
plius interro
gare- 231Tunc ihs- locu
tus est ad tur
bas et discipu
los suos 2 dicens
super cathe
dram moysi
sederunt scribae et fa
risaei 3 omnia
ergo quae
cumque di
xerint uobis
seruate et
facite secu-
dum facta
uero eoru"
nolite facere
dicunt eni-
et ipsi non fa
ciunt- 4 Alligant aute-
onera grauia
et ponunt in
umeros ho

SEC

MATTHEVM [XXII. 45-XXIII. 1 8.

minum- di
gito autem
suo nolunt
ea mouere-
5 Omnia uero
opera sua fa
ciunt ut uide
antur ab ho
minibus di
latant enim
fylacteria sua
et magnifi
cant fimbri
as suas- e amant
autem primu-
recubitumin conuiuiis
et primas ca
tedras in sy
nagogis 7 et sa
lutationesin foro et uo
cari ab homi
nibus rabbi-
8 Uos autem no
lite uocari
rabbi unus
est enim ma
gister ues
ter omnes
autem uos
fratres es
tis- * et patre-
nolite uoca
re uobis su
per terram

Pol. 91.
unus est eni-
pater uester
qui in caelis
est 10 nee uoce
mini magis
tri quia ma
gister uester
unus xps- " qui
maior est
uestrum erit
uester minis
ter- 12 qui au
tem se exal
taberit hu
miliabitur
et qui se hu
miliabitur
exaltabitur-13 Uae autem uo
bis scribae
et farisaei hy
pocritae quia
clyditis reg
num caelo
rum homi
nibus- uos eni-
non intratis
nee introeu"
tes sinitis in
trare-14 Uae uobis scri
bae et farisaei
hypocritae quoniam co
meditis do
mos uiduaru"

occansione longa oran
tes propter
hoc accipie
tis amplius iu
dicium-16 Uae uobis scri
bae et farisaei
hypocritaequia circui
itis mare et
aridam ut fa
ciatis unum
proselytumet cum fue
rit factus fa
citis eum fi
lium gehen
nae duplo
quam uos-
18 Uae uobis du
ces caeci qui
dicitis quicu"
que iuraue
rit in templu-
nihil est- qui
autem iura
berit in auro
templi debet
"stulti et cae
ci quid enim
maius est au
rum an tem
plum quod
santctificat
aurum 18 et qui
(one leaf lost)

xxiii. 27-xxiv. 3.]
Pol. 92.
hominibus speciosa intus
uero plena
sunt ossibus
mortuoru- et omni spur
citia- 28 sic et uos
aforis quide"
paretis homi
nibus iusti in
tus autem pie
ni estis hypo
crisi et ini
quitate-
29 Uae uobis scri
bae et farisaei
hypocritae qui aedifica
tis sepulchra
prophetam-
et ornatis mo
numenta ius
torum 30 et di
citis quia si fu
issemus in
diebus patru-
nostroru- non essemus
socii eoru-
in sanguine
prophetam-
31 itaque testi
monium red
ditis uobis
quia filii estis
eorum qui

SEC

MATTHEVM

45

prophetas occiderunt-
32 Et uos imple
te mensam
patrum ues
trorum s* ge
neratio uipe
rarum quo
modo fugie
tis a iudicio
gehennae-34 Ideo ecce ego
mitto ad uos
prophetas et sapientes
et scribas et
ex illis occi
detis et cru
cifigetis et fla
gellabitis in
synagogis ues
tris et perse
quimini de
ciuitate in
ciuitatem ^ ut
ueniat super
uos omnes
sanguis ius
tus qui effu
sus est super
terram a sa-
guine abel
iusti usque
ad sanguine-
zacchariae fili barachiel

Pol. 93.
quem occi
distis inter
templum et
altare-
36 Amen dico
uobis ueni
ent haec om
nia super ge
neratione- istam-
37 Hierusalem
hierusale-
quae occidis
prophetas et lapidas eos
.qui ad te mis
si sunt quoti
ens uolui co-
graegare fi
lios tuos que-
admodumgallina con
gregat pullos
suos sub alas
suas et nolu
istis 38 ecce re
linquitur uo
bis domus
uestra deser
ta- 39 dico aute"
uobis quia no"
me uidebitis
amodo do
nee dicatis
uenedictusqui benit in

nomine dmi-
241 Et egressus
ihs- de tem
plo ibat et ac
cesseruntdiscipuli eius
ut ostende
ret ei struc
turas templi-
2 Ipse autem
respondens di
xit illis uide
tis haec om
nia- amen
dico uobis
non relinque
tur hic lapis
super lapide-
qui non des
truatur-3 Sedente aute-
ipso super
montemoliueti acces
serunt ad
eum discipu
li secreto di
centes dice-
tes die nobis
quando haec
erunt et quod
signum ad
uentus tui
et consum
mationis sae
culi-

46

SEC

MATTHEVM [XXIV. 4-26.

Fol. 94.
4Et respondens
ihs- dixit ui
dete ne quis
uos seducat
ullo modo
3 multi enim
uenient in
nomine meo
dicentes ego
sum xps- et
multos se
ducent-
6 Audientes au
tem proelia
et opiniones
bellorum uidete ne tur
bemini opor
tet enim fie
ri haec sed no-
dum est finis
7 in surge t eni-
gens contra
gentem et
regnum co-
tra regnum
et erunt fa
mes et terre
motus per
loca- * omnia
haec initia
sunt doloru- ¦
9 Tunc tradent
uos in tribu
lationem et
Occident uos

et eritis odio
omnibus sci
entibus prop
ter nomen
meum-10 Et tunc scan
dalizabunturmulti et inui
cem tradent
et odio habe
bunt inuice- •
11 Et multi pseu
doprophetaeinsurgent
et seducent
multos 12 et quo
niam abun
dabit iniqui
tas refriges
cit caritas
mullorum
13 sed qui per
manserit in
finem in fine-
hie saluus
erit- I4 et prae
dicabitur
hoc euange
lium regni
in uniuerso
orbe terra
rum in testi
moniumomnibus ge"
tibus et tunc
ueniet con

Fol. 95.
summatio-15 Cum ergo ui
deritis abo
minatione-desolationisquod dictu-
est a daniel
propheta stans
in loco sancto
qui legit in
tellegat-16 Tunc qui in iu
daea sunt fu
giant in mo"
tibus 17 et qui in
tecto non dis
cendat tolle
re aliquid de
domo- 18 et qui
in agro non
reuertatur tollere tuni
cam suam-
19 Uae autem preg
nantibus et
ubera danti
bus in illis
diebus-
20 Orate autem
ut non fiat fu
ga uestra hie
me uel sabbato-
21 Erit enim tri
bulatio mag
na qualis no-
fuit ab initio

saeculi usque
modo neque
fiet- 22 et nisi
brebiati fuis
sent dies illi
non fieret
salua omnis
caro sed prop
ter electos
brebiabun tur dies illi-
23 Tunc si quis uo
bis dixeecce
hic xps- ecce
illic nolite
credere-
24 Surgenl eni"
pseudoxpi- et pseudopro
phetae et da
bunt signa
magna et pro
digia ita ut in
errorem in
ducantur si
fieri potest
etiam electi
25 ecce praedi
xi uobis-
26 Si autem dixe
rint uobis ec
ce in deserto
est uel ecce
in penetra
libus nolite
credere-

xxiv. 27-44.]
Pol. 96.
27 Sicut enim ful
gur exit ab o
riente et pa
ret usque oc
cidentem ita
erit et adue"
tus fili homi
nis- 28 ubicum
que erit cor
pus illic con
gregabunturaquile-
29 Statim aute-
post tribula
tionem die
rum illoru-
sol obscura
bitur et luna
non dabit lu
men suum
et stellae ca
dent de caelo
et uirtutes
caelorumcommoue
buntur 30et tunc
parebit signu-
fili hominis
in caelo et tunc
concidentse omnes tri
bus terrae-
Et uidebunt fi
lium homi
nis ueniente"
in nubibus

SEC

MATTHEVM

47

caeli cum uir
tute multa et
maiestate 31 et
mittet ange
los suos cu"
turba et uoce
magna et co"
gregabunt electos eius
a quattuor a"
gulos caeli
a summis cae
lorum usque
ad terminu"
eorum cum
coeperint autem haec
fieri respici
te et leuate ca
pita uestra
quoniam ad
propiat redemp
tio uestra-
32 A fici autem
arbore dis
cite parabo
lam cum ia"
ramus eius
tener fuerit
et folia nas
cuntur sci
tis quia pro
pe est aestas
33 et uos cum
uideritis haec
omnia fieri

Pol. 97.
scitote quia
prope est in
ianuis-
34 Amen dico uo
bis quia non
praeteribit haec genera
tio donee o"
nia fiant 35 cae
lum et terra
transibunt uerba uero
mea non prae
teribunt-36 De die autem
ilia uel hora
nemo scit ne
que angeli cae
lorum nee
filius nisi pa
ter solus 37 si
cut autem in
diebus noe
ita erit et ad
uentus fili ho
minis-
,8 Sicut erat in
diebus illis
ante dilubiu"
manducan tes et biben
tes- nubentes
et nupto tra
dentes usque
eo die quo in
trabit in arca-

39 et non cogno
uerunt donee
uenit diluui
um et tulit o~
nes ita erit
aduentus fi
li hominis-
40 Tunc duo erunt
in agro unus
adsumeturet unus reli-
quetur- 41 duae
molentesad molam
una adsume
tur et una re
linquetur- 42 duo in lecto
unus adsu
metur et unus
relinquetur- 43Uigilate ergo
quia nescitis
qua hora dms-
uester uen
turus est-
44 Mut autem
scitote quo
niam si sciret
pater fami
lias qua hora
fur uenit ui
gilaret utiq-
et non sine
ret perfodi
ri domum

43Fol. 98.
suam 46 ideo
et uos nesci
tis qua hora
filius homi
nis uenturus
est- 48quisna—
est fidelis ser
uus et prudens
quem cons
tituit domi
nus eius su
pra familia-
suam ut det
illis cibum
in tempore-
47 Beatus ille
seruus que-
ueniens do
minus eius
inueniet sic
facientem-
48 Amen dico
uobis quoni
am super o—
nia constitu
et eum-
49 Si autem dixe
rit malus il
le seruus in
corde suo
moram facit
dominus me
us uenire r'° et
incipiet per
cutere conser
uos suos ma-

SEC

MATTHEVM [XXIV. 44-XXV. 14.

ducet aute"
et bibat cum
ebriis 61 ueni
et dominus
semi illius
in die qua no-
sperat et ho
ra qua igno
rat B2 et diuidet
eum parte-
que eius po
nit cum hypo
eritis illic erit
fletus et stri
dor dentiu"-
251 Tunc simile
aestimabiturregnum cae
lorum dece-
uirginibus
quae accepe
runt lampa
des suas et ue
nerunt ob
uiam sponso
et sponsae-
2 Quinque aute"
ex eis erant
fatuae et qui-
que pruden
tes 3 sed quin
que fatuae
acceptis la-
padibus suis
non sumpse
runt oleum

Fol. 99.
secum-4 Prudentes
uero acce
perunt oleu-
in uasis suis
cum lampa
dibus suis-
5 Mora aute-
sponso faci
ente dormi
tauerunt o—
nes et dor
mierunt-6 Media aute-
nocte clamor
factus est ec
ce sponsus
uenit serui
te obuiam ei-
7 Tunc surre
xerunt om
nes illae uir
gines et acce
perunt lam
pades suas-
"Fatuae aute-
sapientibusdixerunt da
te nobis de
oleo uestro
quia lampa
des nostrae
extinguuntur- 9respo-
derunt pru
dentes dicentes

non ne forte
non suffici
at nobis et uo
bis ite potius
ad uenden
tes et emite
uobis 10 dum
eunt emere
uenit spon
sus et quae
paratae erant
intrauerunt cum eo in nup
tias et clusa
est ianua-
11 Nobissimae
ueniunt re
lique uirgi
nes dicentes
dme- dme- ape
ri nobis-
12 Ad ille respo-
dens ait ame-
dico uobis
quod nescio
uos- 1S uigila
te itaque quia
nescitis die-
neque hora- •
14 Sicut enim
homo pele
gre afuturus
uocabit ser
uos suos et
tradidit illis
bona sua-

xxv. 15-31.]
Fol. 100.
15 Et uni dedit
quinque ta
lenta- alii au
tem duo- alii
uero unum-
unicuique secundum propriamuirtutem su
am et profec
tus est-
18 Continuo abi
it qui quinque
talenta acce
perat et ope
ratus est in
eis alia quin
que- " simili
ter qui duo
accepit lucra
tus est in eis
alia duo-
18 Qui autem unu"
talentum ac
cepit fodit
in terram
et abscondit
pecuniamdomini sui-
19 Post multu-
uero tempo
ris uenit dms-
seruorum
illorum et
posuit ratio
nem cum eis-
BUCHANAN

SEC

MATTHEVM

49

20 et accedens
qui quinque
talenta acce
perat optu
lit alia quin
que super
talenta dicens-
Domine- qui-
que talenta
mihi dedis
ti ecce alia
quinque su
per lucratus
sum- 21 ait il
li dominus
eius euge bo
ne serbe et
fidelis quia
super pauca
fuisti fidelis
super mul
ta te consti
tuam intra
in gaudium
domini tui-
22 Accessit aute"
qui duo tale-
ta acceperat
et ait domi
ne tradidisti
mihi duo ta
lenta ecce
alia duo lu
cratus sum-
23 Ait illi domi
nus eius euge

Fol. 101.
serbe bone
et fidelis quia
super pauca
fuisti fide
lis super mul
ta te consti
tuam- „
24 Accedens au
tem qui unu-
talentum
acceperat
ait dme- scio
quia homo
austeris es
metis ubi no-
Beminastiet congre
gas ubi non
sparsisti 26 et
timens abii
et abscondi
talentum tuu-
in terra ha
bes ecce quod
tuum est-
28 Respondens
autem do
minus eius
dixit ei ser
ue male et
piger sciebas
quod meto
ubi non semi
no et congre
go ubi non
sparsi 27 opor

tuit ergo te
committere
pecuniamnummula riis et ueni
ens ego cu-
usuris rece
pissem quod
meum est
28 tollite itaque
ab eo talentu-
et date ei qui
habet -x- tale-
ta- 29 omni eni-
habenti da
bitur et abu"
dabit ei aute"
qui non habet
et quod habet
aufereturab eo- 30 et ne
quam seruu-
proicite fo
ras in tene
bras exterio
res ibi erit
fletus et stri
dor dentiu--
31 Cum autem
uenerit fili
us hominis
in maiestate
sua et omnes
angeli cum
eo tunc se
debit super

5°
Fol. 102.
sedem ma
iestatis suae
32 et congrega
buntur ante
eum omnes
gentes et se
parabit eos
ab inuicem
sicut pastor
segregat obes
ab aedis 33 et sta
tuet oues ad
dextris suis
aedos aute-
ad sinistris-
34 Tunc dicet rex
his qui ad dex
tris eius sunt
benite uene
dicti patris
mei posside
te paratum
uobis regnu-
a constitutio
ne mundi- 35 esu
rii enim et de
disti mihi ma"
ducare- siti
bi et dedistis
mihi potum
ospes eram
et collexistis
me- 36 nudus
et operuistis
me- infirmus
et uisitastis

SEC

MATTHEVM [XXV. 3I-XXVI. 3.

me- in carce
rem eram
et uenistis
ad me-
37 Tunc respon
debunt ei ius
ti dicentes
dme- quando
te uidimus
esuriente-et pauimus
te sitiente"
et dedimus
tibi potum
38 quando aute-
te uidimus
hospitem et
collegimus
te- aut nudu-
et cooperui
mus te- 39 aut
quando infir
mum aut in
carceremet uenimus
ad te-
40 Et respondens
rex dicit illis
amen dico
uobis quam
diu fecistis
uni orum
fratruum meum mini
morum mi
hi fecistis-

Pol. 103.
41 Tunc dicit is qui
ad sinistris
eius sunt dis
cedite a me
maledicti in
ignem aeter
num quem
parauit pater
meus diabu
lo et angelis
eius ** esurii eni"
et non dedisti
mihi manducare
sitiui et non
dedisti mi
hi potum- 43 hos
pes eram et
non collexis
tis me- nudus
et non operuis
tis- infirmus
et in carcere-
et non uisitas
tis me-
44 Tunc respo"
debunt et ip
si dicentes
dme- quando
te uidimus
esuriente-aut sitiente-
aut hospite-
aut nudum
uel in carce
rem aut infir
mum et no"

ministrabi mus tibi-
46 Tunc respon
debit illis di
cens amen di
co uobis qua"
diu non fecis
tis uni de mi
noribus his
nee mihi fecis
tis 46 et ibunt hii
in ignem ae
ternum- ius
ti autem in ui
tam aeterna- -
26JEt factum est
post quam co"
summauit
ihs- sermo
nes hos om
nes dixit dis
cipulis suis-
2 Scitis quia post
biduum pas
cha fiet et fili
us hominis
traditur ut
cruci figatur-
3 Tunc congre
gati sunt pri-
cipes sacer
dotum et se
niores popu
li in atrium
principes sa
cerdotum

xxvi. 3-24.]
Pol. 104.
qui diceba
tur caifas ' et
consiliumfecerunt
ut ihm- dolo
tenerent et
occiderent5 dicebant au
tem ut non
die festo tu
multus fie
ret in popu
lo- 6cum au
tem esset ihs-
in bethania
in domo si
monis lepro
si 7 accessit
ad eum mu
lier habens
alabastrumunguenti
praetiosi et
infudit super
caput eius re
cumbente
ipso-8 Uidentes au
tem discipu
li indignati
sunt dicentes
ut quid per
ditio haec fit
huius ungue-
ti 9 potuit eni"
istut uenum

SEC dari praetio
et dari paupe
ribus- 10 Quod ut cog
nouit ihs- ait
illis quid mo
lesti estis hu
ic mulieri o
pus enim bo
num opera
ta est in me
11 nam semper
pauperes ha
bebitis uo
biscum me
autem no-
semper ha
bebitis-
12 Mittens eni-
haec ungue-
tum hoc in
corpus me
um ad sepe
liendum me
fecit-13 Amen dico
uobis ubicu"
que praedicatu-
fuerit hoc
euangeliu-in toto mu"
do dicetur
et quod haec
fecit in me
moria ipsius-
14 Tunc abiit unus

MATTHEVM

51

Fol. 105.
de duodeci"
qui iudas di
citur scari
oth ad prin
cipes sacer
dotum 1B et ait
illis quid uul
tis mihi dare
et ego uobis
eum trada-
Ad illi consti
tuerunt ei
xxx- stateres
16 et exinde quae
rebat oppor
*tunitatem ut eum tra
deret eis-
17 Prima aute-
die azymo
rum acces
serunt disci
puli ad ihm-
dicentes ubi
bis paremus
tibi pascha
manducare-18 Ad ille dixit
eis ite in ciui
tate ad que
dam et diei
te ei magister
dicit tempus
meum pro
pe est aput te
facio pascha

cum discipu
lis meis-
19 Et fecerunt
discipuli si
cut praece
pit illis ihs- et
paraueruntpascha-20 Uespere aute"
facto discu
buit cum -xu-
discipulis su
is 21 et edentib-
illis dixit-
Amen dico
uobis quod
unus uestru-
me traditu
rus est-
22 Et contrista
ti nimis coe
perunt singu
li dicere nu-
quid ego su"
dme-
23 Ad ipse respo"
dens ait qui
intingit me
cum manu"
in parabside-
hic me tradet
24 filius quide-
hominis ua
dit sicut scrip
tum est de il
lo- uae aute-

H 2

52Fol. 106.
homini illi
per quem fili
us hominis
traditur- bo
num erat ho
mini illi non
nasci-26 Respondens
autem iudas
qui traditu
rus erat eu"
dixit num
quid ego su"
rabbi- ait illi
ihs- tu dixisti-
26 Ipsis autem ce
nantibus ac
cepit ihs- pane"
et benedixit
ac fregit de
ditque disci
pulis suis et
ait accipite et
manducate ex hoc omnes
hoc est enim
corpus meu--
27 Et accipiens
calicem gra
tias egit et de
dit illis dicens
accipite et bi
bite ex hoc 28 hic
est enim san
guis meus no
ui et aeterni

SEC

testamentiqui pro mul
tis effunde
tur in remis
sionem pec
catorum- 29 Dico autem
uobis non bi
bam amodo
de hac crea
tura uitis hu
ius usque in
diem ilium
cum illud bi
bam uobis
cum nobu"
in regno pa
tris mei-
30 Et hymno die
to exierunt
in montem
olibeti- 31 Tunc dicit illis
omnes uos
scandalum
patiemini in
me in ista noe
te- scriptu-
est enim-
>percutiam>pastorem>et disparge-
>tur oues gre
>ges-32 Sed post qua"
resurrexero

Fol. 107.
praecedamuos in galilea--
33 Respondens
autem petrus
ait si omnes
scandalizabuntur in te
ego numqua-
scandalizabor- 84 dicit
illi ihs- amen
dico ti quod
hac nocte a-
te quam gal
lus cantet ter
me negabis-
35 Ait illi petrus
etiam si me

MATTHEVM [XXVI. 24-4 1
filiis zebedaei
coepit contris
tari et mestu
us esse-
38 Tunc ait illis
tristis est ani
ma mea usq-
ad mortem
sustinete hic
et uigilate me
cum- 39et pro
gressus pu
sillum pro
cidit in facie-
suam orans
et dicens-
Pater meus si
possibile est

oportueritmori tecum
non te nega
bo similiter
et omnes dis
cipuli dixerunt-
36 Tunc uenit ihs-
cum illis in
praedium quod dicitur
gedsamani-et dixit disci
pulis suis se
dete hic do
nee eo illuc
orare- 37 et ad
sumpto petro
et duobus fi

transfer a me
calicem istu" -
sed tamen
non sicut ego
uolo sed si
cut tu uis-
40 Et uenit ad dis
cipulos suos
et inuenit eos
dormienteset ait petro sic
non potuistis
una hora ui
gilare mecu-
41 uigilate et ora
te ut non ue
niatis in temp
tationem

xxvi. 41-58.]
Fol. 108.
sps- quidem
promptuscaro uero
infirmis- 42 Iterum seat-
do abiit et ora
uit dicens pa
ter meus si
non potest
hoc transi
re nisi illud
bibam fiat
uoluntas tua-
43 Et uenit iteru"
et inuenit eos
dormienteserant enim
oculi eoni"
grauati a so-
no 44 et relictis
illis iterum
abiit et orauit
eundem ser
monem di
cens-45 Tunc uenit ad
discipulossuos et dicit
illis- dormi
te iam et re
quiescite ec
ce adpropia
uit hora et fi
lius hominis
traditur in ma
nibus pecca

SEC

MATTHEVM

53

torum 46 sur
gite eamus
ecce adpro
piauit qui me
tradet- 47 Adhuc ipso lo
quente ecce
iudas unus
de -xu- uenit
et cum eo tur
ba multa cu"
gladiis et fus
tibus missi
a principibus
sacerdotu"
et senioribus
plebis-48 Qui autem tra
didit eum de
dit illis signu"
dicens que-
cumque os
culatus fue
ro ipse est te
nete eum-
49 Et confestim
accedens ad
ihm- dixit ha
be rabbi et os
culatus est
eum-

dixit

que illi ihs- ami
ce ad quod
uenisti- Tunc accesse
runt et manus

Pol. 109.
iniecerunt
in ihm- et te
nuerunt eu--
61 Et ecce unus
ex his qui erant
cum ihm- ex
tendens ma
num exemit
gladium suu"
et percussit
seruum pri"
cipis sacerdo
tum et ampu
tabit auricu
lam eius-
52 Tunc ait illi ihs-
conuerte
gladium tuu"
in loco suo
omnes eni"
qui accipiunt
gladium gla
dio peribunt
63 aut non putas
posse me mo
do rogare
patrem meu-
et exhibebit
mihi plus -xu-
milia legio
nes angeloru"
64 quomodo
ergo imple
buntur scrip
turae prophe
tarum quia

sic oportet fie
ri- 6D in ilia ho
ra dixit ihs- tur
bis quasi ad
latronem ue
nistis cum
gladiis et fus
tibus conpre
hendere me
cottidie aput
uos sedeba"
in templo do
cens et non
me tenuis
tis- 66 hoc aute"
totum factu"
est ut imple
antur scrip
turae profe
tarum- Tunc discipu
li omnes re
licto eo fugi
erunt- 6T ad il
li tenentes
ihm- duxe
runt ad cai
fan principe"
sacerdotu"
ubi scribae
et seniores
conuenerant- 68 Petrus aute"
sequebatur eum a longe
usque in atriu"

54
Pol. 110.
principis sa
cerdotumet ingressus
intro sede
bat cum mi
nistris ut ui
deret fine"
rei- E9 princi
pes autem
sacerdotum et uniuersu"
conciliumquaerebant
falsum tes
timoniumcontra ihm-
ut eum mor
ti traderent
80 et non inue
nerunt- cu"
multi falsi
testes acces
sissent-
Nouissimeautem uene
runt duo fal
si testes 61 et di
xerunt audi
bimus hunc
dixisse pos
sum destru
ere templu"
hoc dei- et post
triduo illud
reaedificare-
62 Et surgens

SEC

princeps sa
cerdotum ait illi nihil
respondesad ea quae
isti aduersu"
te testifica-
tur- 89 ihs- aute-
tacebat-
Et respondens
princeps sa
cerdotum
ait illi adiuro
te per dm- ui
uum ut dicas
nobis si tu es
xps- filius di-
64 Dicit illi ihs- tu
dixisti- tame"
dico uobis
amodo uide
bitis filium
hominis se
dentem ad
dextram uir
tutis et ueni
entem cum
nubibus caeli-
66 Tunc princi
pes sacerdo
tum scidit ues
timenta sua
dicens plas
phemauitquid adhuc
egemus tes

Fol. 111.
tibus- ecce
nunc audis
tis plasfemi
am eius 66 quid
uobis uide
tur- ad illi res
ponderuntomnes et di
xerunt reus
est mortis-
67 Tunc expue
runt in faci
em et cola
phis eum cae
ciderunt 88 di
centes pro
fetiza nobis
xpe- quis est
qui te percus
sit- e9 petrus
uero sede
bat foris in
atrio et acces
sit una ancil
la ad eum di
cens et tu cu-
ifm- galilaeo
eras 70 ad ille
negauit co
ram omni
bus dicens
nescio quid
dicis neque
intellego-
71 Exeuntem
autem illu-

MATTHEVM [XXVI. 58-75.
ianuam uidit
ilium alia an
cilia et ait his
qui erant ibi
et hic erat cu~
ihu- nazare
no 72 et iterum
negauit cu-
iuramento dicens non
noui homine--
73 Et post pusillu-
accesserunt
qui stabant
et dixerunt
petro uere
ex illis es tu
nam et loquel
la tua similis
est- 74 tunc coe
pit deuotare
se et iurare
quod non no
uisset homi
nem et con
tinuo gallus
cantauit-
76 Et rememo
ratus est pe
trus uerbi ihu-
quod dixerat
ei- prius qua"
gallus cantet
ter me nega
bis et egressus
foras amaris

xxvi. 75-xxvn. 20.
Fol. 112.
sime plorauit-
2 71 Mane autem
factum con
silium acce
perunt om
nes principes
sacerdotu"et seniores
plebis aduer
sus ihm- ut eu"
morti trade
rent- 2 et uine
tum adduxe
runt eum et
tradiderunt pontio pilato
praesidi-3 Tunc uidens
iudas qui eu~
tradidit quia
damnatus
est paeniten
tia ductus red
tulit -xxx- arge-
teos principi
bus sacerdo
tum et senio
ribus * dicens
peccaui quod
tradiderim sanguinem
iustum-Ad illi dixerunt
quid ad nos tu
bideris 5 et pro
iectis argen

SEC teis in templo
secessit et abi
it et laqueo se
suspendit-8 Tunc princi
pes sacerdo
tum acceptis
argenteis di
xerunt non
licet mittere
eos in loculu-
quia praetiu-
sanguinis est-
7 Consilio aute-
accepto inter
se emerunt
agrum figu
li in sepultura-
peregrino
rum 8 propter
hoc uocatus
est ager ille
acheldemach quod est ager
sanguinis us
que in hodier
num diem-
9 Tunc impletu-
est quod die
tum est per
prophetamdicentem-
>et acceperunt
>xxx- argenteos
>praetium ad
>praetiati quod

MATTHEVM

55

Fol. 113.
>adpraetiaue>runt a filiis
>istrahel 10 et de
>derunt eos
>in agrum fi
>guli sicut cons
>tituit mihi dms-
11 Ihs- autem ste
tit ante prae
sidem- et in
terrogauiteum praeses
dicens tu es
rex iudaeoru- •
Dicit ei ihs- tu
.dicis- 12 et cu-
accusaretur
a principibus
sacerdotumet senioribus
nihil respon
debat-13 Tunc dicit illi
pilatus non
audis quanta
aduersum
te dicunt tes
timonia 14 et no-
respondit ei
ullum uerbu-
uerbum ita
ut miraretur
praeses uehe
menter-
16 Per diem aute-
sollemnem

consueberat
praeses dimit
tere populo
unum uinctu-
quem uoluis
sent- 16 habebant
aute uinctum
insignem qui
dicebatur ba
rabbas-17 Congregatis
autem illis
dixit pilatus
quem uultis
dimittam ba
rabban an ihm-
qui dicitur xps-
18 sciebat enim
quod per inui
diam tradide
rant eum-
19 Sedente aute-
illo pro tribu
nali misit ad
ilium uxor
eius dicens
nihil sit tibi et
iusto illi mul
ta enim passa
sum hodie
per uisum prop
ter eum-
20 Principes au
tem sacerdo
tum et senio
res persua

56
Fol. 114.
serunt popu
lo ut peterent
barabban ihm-
uero perde
rent-21 Respondens
autem prae
ses ait que~
uultis de duo
bus uobis di
mittam-
Ad illi dixerunt
barabban-22 Dicit illis pila
tus quid ergo
faciemus ihm-
qui dicitur xps-
dicunt om
nes cruci fi
gatur-23 Ait illis prae
ses quid eni"
mali fecit- ad
illi magis cla
mabant cru
ci figatur-
24 Uidens aute-
pilatus quia
nihil proficit
sed magis tu
multum fie
ri in populo
accepta aqua
labit manus
coram popu
lo dicens in

SEC

nocens ego
sum a sangui
ne huius uos
uderitis-26 Respondens
uniuersa tur
ba dixit san
guis eius su
per nos et su
per filios nos
tros- 26 Tunc dimisit
illis barab
ban ihm- uero
flagellis cae
sum tradidit
ut cruci eu-
figerent-27 Tunc milites
praesidis sus
ceperunt eu—
in praetorio
et congrega
uerunt ad
eum uniuer
sam cohor
tem- 28 et indue
runt tunica-
purpurea-et clamyde-
coccineam circumdederunt ei-
29 et corona-
de spinis po
suerunt super

Fol. 115.
caput eius et
harundine- in dexteram
eius et adge
niculantes se ante eum
deludebantdicentes ha
be rex iudae
orum- '"e* ex
puentes in fa
ciem eius ac
ceperunt arundine"et percutie
bant caput eius-
31 Et post qua-
inluserunt
eum exuerunt
eum clamy
dem et indu
erunt eum
uestimentaeius- et du
xerunt ut cru
ci eum figerent-
32 Exeuntes in
uenerunt hominemcyrenaeum
uenientem obuiam sibi
hunc anga
riauerunt ut tolleret
crucem eius-

MATTHEVM [XXVII. 20-37.
33 Et uenerunt
in locum qui
dicitur gol
gotha quod
est caluariae
locus- 34 et de
derunt ei bibe
re uinum cu-
felle mixtu-
et cum gustas
set noluit bi
bere-
35 Post quam au
tem cruci fixe
runt eum di
uiserunt sibi
uestimentaeius sorte-
mittentes ut
impleretur quod dictu-
est per pro
phetam dicente- -
>diuiserunt>sibi uestime-
>ta mea et su
>per uestem
>meam mise
>runt sorte- -
38 Et sedentes
seruabant eu~-
37 Et posuerunt
super caput
eius causam
eius scripta-
hic est rex iu

xxvii. 37-57-1
Fol. 116.
daeorum-
38 Tunc cruci fi
xi sunt cum
eo duo latro
nes unus a dex
tris et alius
ad sinistris-
39 Transeuntes
autem bias
phemabant eum moue"
tes capita sua
40 et dicentes
ua qui destrue
bas templu"
di- et in triduo
illut reaedi
ficabas libe
ra te si filius
di- es et desce"
de de cruce-
41 Similiter et
principes sa
cerdotum
deludentescum scribis
et pharisaeis
dicebant 42 ali
os saluos fe
cit se ipsum
saluum face
re non potest
si rex istrahel
est descendat
de cruce nunc
et credimus ei
BUCHANAN

SEC

MATTHEVM

57

43 si confidit in
do- liberet nunc
eum si uult
eum dixit eni"
quia di- filius
sum- 44id ipsu"
autem et latro
nes qui cruci
fixi erant cu"
eo imprope
rabant ei-
46 Et post quam
cruci fixus
est -a- sexta ho
ra tenebrae
factae sunt
super uniuer
sam terra"
usque ad ho
ram nonam-
46 Circa horam
nonam cla
mauit ihs- uo
ce magna he
li heli lama
zaptani hoc
est ds- meus
ds- meus ut
quid me de
reliquisti-
47 Quidam aute"
illic stantes
et audientes
dicebant he
lian uocat iste-
48 Et continuo

Fol. 117.
currens unus
ex eis accepta
spungia imple
bit aceto et i"
posuit ham"
dini et dabat
ei bibere-
19 Ceteri uero
dixerunt si
ne uideamus
si ueniet he
lias et libera
uit eum-
50 Ihs- autem ite
rum damans
uoce magna
emisit spm-
51 et ecce uelu"
templi scissu-
est in duas par
tes a summo
usque deor
sum- et ter
ra mota est
et petrae fis
sae sunt 52 et mo
numenta a
perta sunt
et multa cor
pora sancto
rum dormi
entium sur
rexerunt 63 et
exeuntes de
monumen tis post resur

rectionemipsius uene
runt in sane
tam ciuitate -
et multis ap
paruerunt-
64 Centurio au
tem et qui cu"
eo erant cus
todientes ihu-
uiso terre
motu et his
quae fiebant
timueruntualde dicen
tes uere fili
us di- erat iste-
65 Erant autem mulieres
ibi multae a lo-
ge uidentes
quae secutae
erant ihm- a ga
lilaea minis
trantes ei 68 in
ter quas erat
maria mag
dalena et ma
ria iacobi et
ioseph et ma
ter filioru"
zebedaei-57 Cum sero au
tem factum
esset uenit
quidam ho
mo diues ab a

5S

SEC

IATTHEVM [XXVII. 57-XXVIII. 9.

Fol. 118.
rimatia no
mine ioseph
qui et ipse dis
cipulus erat
ihu- 6S hic acces
sit ad pilatu"
et petit cor
pus ihu- tunc
pilatus iussit
reddi corpus-
59 Et accepto cor
pore ihu- inuo
luit illud in
sindone mu"
da 80 et posuit
eum in mo
numento suo nouo
quod excidit
in petra-
Et aduoluit
saxum mag
num ad osteu"
monumen ti et abiit-
61 Erat autem
ibi maria mag
dalena et al
tera maria
sedentes co"
tra sepulchru"
62 Altera aute"
die quae est
post parasce
uen conue
nerunt prin

cipes sacer
dotum et fa
risaei ad pi
latum 63 dice-
tes domine
rememora
ti sumus quod
seductor il
le dixit adhuc
uiuens post
tertium die-
resurgam
64 iuue ergo cus
todiri sepul
chrum usq-
in diem ter
tium ne for
te ueniant
discipuli eius
et furentur
eum et dicant
plebi surre
xit a mortu
is et erit no
uissimus er
ror peior pri
ori- 65 ait illis
pilatus habe
tis custodes
ite custodi
te sicut sci
tis- 66 illi aute-
euntes mu
nierunt se
pulchrum signantes

Fol. 119.
lapidem cu-
custodibus- 2 81 Uespere aute"
sabbati quae
lucescit in
prima sasab
bati uenit ma
ria magdale
na et altera
maria uide
re sepulchru--
2 Et ecce terre
motus fac
tus est mag
nus angelus
enim dmi-
descendit de
celo et adce
dens reuolu
it lapidem et
sedebat super
eum- 3 erat au
tem aspectus
eius sicut ful
gur et uesti
menta eius
Candida sicut
nix- * prae timo
re autem eius
exterriti sunt
custodes et
facti sunt uel
ut mortui-
6 Respondens
autem ange
lus dixit mu

lieribus noli
te timere uos
scio enim quod
ihm- qui cru
ci fixus est quae
ritis 6 non est
hic surrexit
enim sicut
dixit uenite
et uidete lo
Qum ubi po
situs erat dms-
7 et cito euntes
dicite disci
pulis eius quia
surrexit et
praecedituos in galilaea-
ibi eum uide
bitis ecce di
xi uobis-
8 Et exierant
cito de mo
numentocum timore
et gaudio mag
no currentes
nuntiare dis
cipulis eius-
" Et ecce ihs- oc
currit illis
dicens habe
te illae aute-
accesserunt
et tenuerunt
pedes eius

XXVIII. 9-20.] SEC

MATTHEVM

59

Fol. 120.
et adoraue
runt eum-
10 Tunc ait illis no
lite timere uos
ite nuntiate
fratribus me
is ut eant in
galilaeam ibi
me uidebunt
11 quae cum abis
sent- ecce qui
dam de cus
todibus uene
runt in ciuita
tem et nuntia
uerunt pri"
cipibus sacer
dotum omnia
quae facta sunt
12 et congregati
cum seniori
bus consilio
accepto pecu
niam copiosa-
dederunt mi
litibus 13 dicen
tes dicite quia
discipuli eius
nocte uenerunt
et furati sunt eu-
nobis dormi
entibus " et si
hoc auditu-
fuerit a prae
side nos suade
bimus ei et

securos uos
faciemus-
15 Ad illi accepta
pecunia fece
runt sicut erant
docti et diuul
gatum est uer
bum istut aput
iudaeos usq-
in hodiernu"
diem-
18 Xi- autem dis
cipuli abierunt
in monte ubi
constituerat
illis ihs- " et uide-
tes eum ado
rauerunt qui
dam autem
dubitauerunt- 18 Et accedens ihs-
locutus est
illis dicens da
ta est mihi o~
nis potestas
in caelo et in
terra 19 euntes
nunc docete
omnes gen
tes baptiza"
tes eos in no
mine patris
et fili et sps- sane
ti- 20 docentes
eos seruare
omnia quae

Fol. 121.
cumque ma"
daui uobis et
ecce ego uo
biscum su"
omnibus die
bus usque ad
consumma
tionem sae
culi- amen-
evang- sec-
mat- expl-
incip. sec-
iohannen-

6o

SEC

IO

HAN NEW |_»

Pol. 122.

Fol. 123.

I1 In principio

" non erat ille

sed ex do- na

filius qui est

erat uerbu~

lumen sed ut

tus est- u et uer

in sinu patris

et uerbum

testimoniu-

bum caro fac

ipse enarra

erat aput dm-

perhiberet

ta est et habi

bit- 19 et hoc

et ds- erat uer

de lumine-

tauit in nobis

est testimo

2 hoc erat in

9 Erat enim lux

et uidimus

nium iohan

principio

uera quae in

honorem

nis cum mi

aput dm- * om

luminabat

eius gloria"

sissent ad eu"

nia per eum

omnem ho

quasi unige

iudaei ab hie

facta sunt

minem ue

niti a patre

rosolymis

et sine eum

nientem in

plenum gra

sacerdotes

factum est

hoc mundo

tia et uerita

et leuitas ut

nihil-

10 in hoc mun

te- 15 iohannis

interroga

Quod autem

do erat et mu"

testificatur

rent eum tu

factum est

dus per eu"

et clamat hic

quis es 20 et co'

4 in eo uita est

factus est et

est de quo

fessus est et

et uita est lux

mundus eu~

dixi qui post

non negauit

hominum

non cogno

me uenit an

confessus est

" et lux lucet

bit- H in sua pro

te me factus

quia ego no-

in lenebris

pria uenit et

est quia prior

sum xps- 21 et

el ienebrae

sui eum no-

me erat- le quo

interroga

eam non co~~

receperunt

niam de pe

uerunt eu"

prehende

12 quodquod

nitudine eius

iterum dice"

runt-

autem rece

nos omnes

tes- helias es

6 Fuit homo

perunt eum

accepimus

tu- ait non su"

missus a do-

dedit eis po

gratiam pro

quid ergo pro

cui nomen

testatem fi

gratiam 17 quia

pheta es tu

erat iohan

lios di- fieri

lex per moy

et respondit

nis 7 hic uenit

credentibus

sen data est

non- 22 et dixe

in testimo

in nomine

gratia autem

runt die ergo

nium ut tes

eius 13 qui no-

et ueritas per

nobis ut res

timonium

ex sanguinib-

ihm- xpm- fac

ponsum de

periberet

neque ex uo

ta est-

mus his qui

de lumitie

luntate car

18 Dm- nemo ui

miserunt

ut omnes ere

nis nee ex uo

dit umqua"

nos quid di

der ent per eum

luntate uiri

nisi unigenitus

eis de te ipso-

1. 23-42.

SEC

IOHANNEN

6l

Fol. 124.
23 Quibus ait ego
uox claman
tis in deser
to dirigite
uiam dmi-
24 Et qui missi
fuerant ex
farisaeis 25 ut
interroga rent eum
dixerunt ei
quid ergo
baptizas si tu
non es xps-
nee helias ne
que profeta-
28 Respondit eis
iohannes dicens ego
quidem bap
tizo uos in a
quam paeni
tentiae me
dius autem
uestrum stat
quem uos ig
noratis 27 ipse
est qui post
me uenit cu
ius ego non
sum dignus
soluere cor
rigiam calci
amenti eius-
28 Haec facta sunt
in bethania"

trans iorda
nen ubi erat
iohannesbaptizans-29 Postera au
tem die uidit
iohannes ihm- uenie"
tem ad se et
ait ecce ag
nus di- ecce
qui tollit pec
catum mu"
di- 30hic est de
quo ego dixi
post me ue
nit uir qui a-
te me factus
est quonia-
ante me erat
31 et ego igno
rabam eum
sed ut mani
festareturistrahel prop
ter hoc ego
ueni in aqua
baptizans- 32Ettestificatus est ioha-
nes dicens
quoniam ui
di spm- sicut
columbam
descende- tem de caelo

Fol. 125.
et manente"
super eum
33 et ego igno
rabam eum
sed qui misit
me baptiza
re in aqua ip
se mihi dixit
super quem
uideris spm-
descenden tem et mane"
tem in eum
ipse est qui
baptizat in spu-
sancto 34 et ego
uidi et testi
monium per
hibui quonia"
ipse est di- eiec
tus- 35 poste
ra autem die
iohannes et
duo discipu
li eius 36 et intu
ens ihm- am
bulantem di
xit ecce agnus
di- 87 audierunt
autem duo
discipuli eius
loquentem et secuti sunt
ihm-38 Conuersus
autem ihs-

uidit eos se
quentes se et
dixit eis quid
quaeritis-Qui dixerunt
ei rabbi quod
interpraeta tur magister
ubi manis-
39 Ait illis uenite
et uidete- uene
runt autem
et uiderunt
ubi maneret
et aput eum
manseruntilia die erat
enim hora eir
citer decima-
40 Erat andreas
frater simo
nis petri unus
ex duobus
qui audierant
ab iohanne"
et secuti sunt
eum- 41 inue
nit autem ma
ne fratrem
simonem et dicit illi in
uenimus mes
siam quod
est interprae
tatum xps- 42 ad
duxit ergo eum

62

SEC

lOHANNEN [i. 42-II. IO.

Fol. 126.
ad ihm- intu
ens autem
eum ihs- di
xit tu es simo"
filius iohan
nis tu uocaris
Cephas quod
interpraeta
tur petrus-
43 Postera aute-
die uoluit pro
ficisci in ga
lileam et in
uenit philip
pum et dicit
illi ihs- seque
re me- 44 erat
autem filip
pus a bedsai
da ex ciuitate
andreae et
petri 4B inuenit
autem filip
pus natahel
et dicit illi que-
scribsit moy
ses in lege et
prophetae in
uenimus ihm-
filium ioseph-
a nazareth-
46 Dixit illi nata
nael- a nazareth
potest aliquid
boni esse-
Ait illi filippus

ueni et uide-
47 Uidens aute-
ihs- natanael
uenientemad se et dixit
de eo ecce ue
re istrahel
ita in quo do
lus non est-
48 Ait illi natana
el unde me
nosti- Respondit ihs-
et dixit ei an
te quam te fi
lippus uoca
ret cum es
ses sub arbore
ficulnea noui te-
49 Respondit ei
natael rabbi
tu es filius di-
tu es rex istra
hel 60 respo-
dit ihs- et dixit
ei quoniam
dixi tibi eo quod
uiderim te
sub arbore
ficulnea ere
dis maiora
horum ui
debis- a et dixit ei-
Amen amen
dico uobis
uidebitis cae

Pol. 127.
lum apertu"
et angelos di-
ascendenteset descende"
tes ad filium
hominis • 21 et
tertia die nup
tiae factae sunt
in cana galilae
ae et erat ibi
mater ihu- 2 in
uitatus est
autem et ihs-
cum discipu
lis suis ad nup
tias- 3 et uinum
non habebant
quoniam fini
tum erat uinu-
nuptiarum-
Et dicit mater
ihu- ad ipsum
uinum non
habent fili-
4 Et dixit ei ihs-
quid mihi et
tibi est muli
er nondum
uenit hora mea-
5 Dicit mater eius
ministris quod
cumque uo
bis dixerit fa
cite-
8 Erant autem
ibi positae hy

driae lapide
ae secundu-
purificatione-iudaeorum capientes bi
nas uel ternas-
7 Ait illis ihs- im
plete hydrias
aquam et im
pleberunt eas
usque susu--
0 Ait illis ihs- au
rite nunc et
ferte arcitri
clinio et attu
lerunt-9 Ad ubi gustauit
arcitriclinius
aquam uinu-
factum et nes
ciebat unde
esset- minis
tri autem sci
ebant- qui au
tem aurierant
aquam et ui
dentes factu-
mirabantur- Uocabit aute-
sponsum ar
citricliniuset dixit ei I0 om
nis homo in
primis bonu"
binum ponit
et cum inebri

II. 10— III. 3. J
Fol. 128.
ati fuerint
tunc imfimi
orem- tu au
tem serbas
ti bonum us
num usque
modo-
11 Hoc primu"
signum fe
cit ihs- in cana
galilaeae et
manifestauit honorem
suum et ere
diderunt in
eum discipu
li sui-
12 Post haec dis
cendit in ca
farnaum ip
se et mater
eius et fratres
eius et ibi ma"
sit non mul
tos dies-
13 Et in proximo
erat pascha
iudaeorum-
14 Et ascendit
ihs- in hiero
solymis et i~
uenit in tem
plo uenden
tes boues et
oues et colu"
bas et num

SEC

IOHANNEN

63

mularios se
dentes 16 et fe
cit quasi fla
gellum de
restibus et
omnes eie
cit de tem
plo obes quo
que et boues
et nummu
lariorum ef
fudit num
mos et me
sas eorum
euertit 18 et di
xit uenden
tibus colum
bas tollite is
ta hinc et no
lite facere
domum pa
tris mei do
mum nego
tiationis-17 Rememora
tus est aute"
discipuluseius quoni
am scriptu"
est->zelus domus
>tuae come
>dit me-
18 Responderunt
ei iudaei et
dixerunt

Fol. 129.
quod signu-
ostendis no
bis quod haec
facis-19 Respondit ihs-
et dixit eis sol
uite hoc te"
plum et in tri
duo illud sus
citabo-
20 Dixerunt er
go iudaei -xl-
et -ui- annis ae
dificatumest hoc tem
plum et tu in
triduo resus
citas illud- 21 ille
autem dice
bat de templo
corporis sui-
22 Cum ergo re
surrexit a mor
tuis rememo
rati sunt dis
cipuli eius quo
niam hoc di
cebat et ere
diderunt scrip
turae et uer
bo quod dixe
rat ihs-
23 Cum autem
•esset in hiero
solymis in die-
festum paschae

multi credi
derunt in no
mine eius ui
dentes signa
quae faciebat-
24 Ipse autem ihs-
non credidit
se eis eo quod
sciret omnes
25 et quia non ne
cesse habuit
ut aliquis tes
timoniumperhiberetde eo ipse eni"
nouerat quid
esset in homi
ne- 31 erat aute"
homo ex pha
risaeis nomi
ne nicodemus
princeps iu
daeorum2 hic uenit ad
eum nocte
et dixit ei rab
bi scimus quia
a deo uenisti
magister ne
mo enim po
test haec sig
na facere quae
tu facis nisi
fuerit ds- cu"
eo- 3 respo"
dit ihs- et dixit

64

SEC

IOHANNEN

[m. 3-21.

Fol. 130.
illi amen di
co tibi nisi quis
renatus fue
rit denuo no-
potest regnu-
di- uidere-
1 Dicit ad eum
nicodemusquomodopotest homo
nasci cum sit
senex num
quid potest
in utero ma
tris suae de
nuo introire
et renasci-
6 Respondit ihs-
amen ame-
dico tibi nisi
quis renatus
fuerit et aqua
et spiriti no-
potest renas
ci in regnum
di- ° quod natu-
est de came
caro est quo
niam de car
ne natum est
et quod natu-
est de spu- sps-
est 7 ne mire
ris quod dixe
rim tibi opor
tet uos renasci

denuo- 8 sps-
ubi uult spi
rat et uoce-
eius audis sed
nescis unde
ueniat aut quo
eat sic est et
omnis qui na
tus est ex aqua
et spu-
9 Respondit
nicodemus dicit ei et quo
modo pos
sunt haec fie
ri- 10 respon
dit ihs- et dixit
ei tu es magis
ter istrahel
et haec igno
ras n amen
amen dico
tibi quia quod
scimus loqui
mur et quod
uidimus tes
tamur et tes
timoniumnostrum no-
recipitis 12 si
terrestriadixi uobis et
non creditis
quomodo
si dixero uo
bis caelestia

Pol. 131.
credetes- 13 Nemo asce-
dit in caelu-
nisi qui de cae
lo discendit
filius homi
nis qui est in
caelo 14 et sicut
moyses exal
tabit serpen
tem in solitu
dinem sic et
exaltari opor
tet filium ho
minis 16 ut om
nes qui credit
in eum non
pereat sed
habeat uitam
aeternam I6 s[ic
enim dilexit
ds- mundu-
ita ut filium
suum unicu-
daret ut om
nis qui credit
in eum non
pereat sed ha
beat uitam
aeternam-
17 Nee enim mi
sit ds- filiu
suum in hunc
mundum
ut iudicet mu-
dum sed ut

saluus fiat mu-
dus per eum
18 qui credit in
eum non iu
dicabiturqui uero no-
credit iam
iudicatus est
quoniam no-
credidit in
nomine uni
geniti fili di-
19 Hoc est aute"
iudicium quo
niam lux ue
nit in hoc mu"
do et dilexe
runt homi
nes potius te
nebras qua"
lumen erant
enim malae
operae eoru-
20 omnis eni-
qui male agit
odit lumen
et non uenit
ad lumen ne
arguanturoperae eius-
21 Qui autem fa
cit ueritate-
uenit ad lu
men ut ma
nifestenturoperae eius

III. 2I-IV. 5.]
Pol. 132.
quoniam in do-
sunt operatae-
22 Post haec pro
fectus est ihs-
et discipuli
eius in iudaea-
terram et ibi
morabaturcum eis-
23 Erat autem
iohannes bap
tizans in aeno-
iuxta salin
quoniam a
quae multae
erant ibi et
ueniebantet baptizaba-
tur- 24 nonfdum
enim erat io
hannis coac
tus in carcere- -
25 Facta est aute-
quaestio ex
discipulis io
hannis cum
iudaeis de pu
rificatione-
26 Et uenerunt
ad iohanne-
et dixerunt
ei rabbi qui
erat tecum
trans iorda
nen cui tu tes
timonium BUCHANAN

SEC perhibuistiecce hic bap
tizat et om
nes ueniunt
ad eum-
27 Respondit io
hannis dicens
non potest
homo acci
pere quicqua-
nisi illi datu-
fuerit desu
per- 2S ipsi uos
testimoniu- mihi perhi
betis quonia-
dixi non su—
ego xps- sed
quia praemis
sus sum an
te eum-
29 Qui habet spo"
sam sponsus
est amicus
autem spon
si qui stat et
audit eum
gaudio gau
dit propter
uocem eius
hoc ergo gau
dium meu-
conpletumest 30 ilium opor
tet crescere
me autem

IOHANNEN

65

Fol. 133.
minorari-31 Qui de susu"
uenit super
omnes est
qui uero ex
terra est de
terra est et
de terra lo
quitur- 32 qui
autem de cae
lo uenit quod
uidit et audi
uit testatur
et testimo
nium illius
» nemo acci
pit- 33 qui aute-
accipit testi
monfium ei
us signauit
quoniam ds-
uerax est 34 que"
enim misit
ds- uerba di-
loquitur no-
enim ad me-
suram dat
spiritum-38 Pater diligit
filium et o—
nia dedit in
manus eius-
36 Qui credit in
filio habet ui
tam aeternam-
qui autem

non c]redit
filio non ui
debit uitam
aeternamsed ira di- in
eo permane
bit- 41 cum
ergo cogno
uisset ihs- au
disse pharisae
os quod ihs-
plures disci
pulos facit
quam iohan
nes et baptiza
bat 2 quamqua-
ihs- ipse non
baptizaret
sed discipu
li eius-
3 Reliquid igitur
iudaeam ter
ram et pro
fectus est ite
rum in gali
laeam- 4opor
tebat autem
eum transi
re per sama
riam- 5 Uenit igitur
in ciuitate-
samariae
quae dicitur
esychar- iux
ta praedium

66

SEC

IOHANNEN

[iv. 5-24.

Pol. 134.
qu]od dedit
iac]ob ioseph
fili]o suo 6 erat
aut]em fons
iacob-Ihs- i]gitur fa
ti]gatus ab iti
nere sede
bat super fo"
tem ora aute"
erat circiter
sexta- 7 et ue
nit quaeda"
mulier a sa
maria hauri
re aquam-
Dicit ei ihs- da
mihi bibere
8 discipuli e[ni"
eius abierant
in ciuitatem
ut cibos eme
rent- 9 Dicit ergo ei
mulier sama
ritana tu cu"
sis iudaeus
quomodoa me bibere
petis cum si"
mulier sama
ritissa-10 Respondit ihs-
et dixit ei si is
cires donu"
di- et quis est

q]ui dicit tibi
da mihi bibe
re tu magis
petisses eu"
et dedisset
tibi aquam
uiuam-
11 Dicit ei muli
er dme- neq-
hauritoriu- habes et puteu-
altum est un
de habes aqua-
uiuam 12 num
quid tu maior
es patri nos
tro iacob qui
dedit nobis
puteum [hoc
et ipse e[x eo
uibit et f[ili
eius et p[eco
ra eius-
13 Respon[dit ihs-
et dixit ei o[m
nis qui bibe
rit ex aqua
hac sitiet
iterum-Qui autem bi
berit de aqua-
quam ego de
dero ei non
sitiet in sem
piternum
44 sed aquam

Pol. 135.
quam ego da
bo ei fiet in eo
fons aquae
salientis in
uitam aeter
nam- le dicit
ei mulier dme-
da mihi hanc
aquam ut no-
sitiam neq-
ueniam istis
haurire hinc-
16 Dicit ei ihs- ua
de uoca uiru-
tuum et ue
ni hoc-
17 Respondit
mulier et di
xit ei non ha
beo uirum-
Ait ei ihs- bene
dixisti quia
non habes
uirum 18 qui-
que enim ui
ros habuis
ti et nunc que-
habes uir tu
us non est
hoc uero di
xisti- 19 Dicit illi mu
Her dme- ui
deo quia pro
pheta es 20 pa
tres nostri

in hoc mon
te adoraue
runt et uos
dicitis quia
in hierosoly
mis est locus
ubi adorari
oportet-21 Dicit illi ihs- ere
de mihi mu
lier quonia-
uenit hora
cum neque
in isto mon
te neque in hi
erosolymis adorabitis
patrem- 22 Uos adoratis
quod nescitis
nos adoramus
quod scimus
quoniam salus
ex iudaea est
23 sed uenit ho
ra et nunc est
cum ueri ado
ratores ado
rabunt patre-
in spu- et ue
ritate eteni-
pater tales
quaerit qui
adorent eu-
in spu- 24 sps- est

ds- et

eos qui

iv. 24-43-]

SEC

IOHANNEN

67

Pol. 136.
adorant eu"
in spu- et ue
ritate opor
tet adorare-
25 Dicit ei muli
er scio quia
messias ue
nit qui dicitur
xps- cum er
go uenerit
ille adnun
tiauit nobis
omnia-28 Dicit ei ihs- ego
sum qui lo
quor tecu- •
27 Et statim ue
nerunt dis
cipuli eius et
mirabantureo quod cu-
muliere lo
queretur ne
mo tamen ei
dixit quid quae
res uel quid
cum ea loque
ris- 28 reliquid
igitur muli
er hydriam
suam et abi
it in ciuitate-
et dixit homi
nibus 29 uenite
et uidete ho
minem qui

dixit mihi o—
nia quaecu-
que feci nu—
quid ipse est
xps- 30 et exie
runt de ciui
tate et ueni
ebant ad eu— •
81 Postmodu-
autem roga
bant eum
discipuli di
centes rab
bi manduca-
32 Ad ille dixit
eis ego esca-
habeo ma"
ducare qua-
uos nescitis-
83 Dicunt aute-
discipuli eius
ad alterutru-
numquid aliquis ei at
tulit mandu
care-
34 Dicit illis ihs-
mea esca est
ut faciam
uoluntate-eius qui me
misit et ut
perficiam opus eius-
35 Nonne uos
dicitis quo

Fol. 137.
niam quat
tuor adhuc
mensis et
messit ue
nit ecce dico
uobis adle
uate oculos
uestros et
aspicite re
giones quia
albae sunt
a messem-
36 Iam qui metit
mercede- accipit et co-
graegat fruc
tum in uita-
aeternam
ut et qui semi
nat simul gau
deat et qui me
tit 37 in hoc eni-
est uerbum
uerum quo
niam alius
est qui semi
nat et alius
qui metit-
38 Ego misi uos
metere quod
uos non la
borastis et
uos in labo
rem eoru-
intrastis-39 Ex ciuitate aute"

ilia multi ere
diderunt in
eum samari
tanorum
propter uer
bum mulie
ris testimo
nium perhi
bentis quo
niam dixit
ei omnia quae
fecit- 40 Ut ergo uene
runt ad eu-
samaritani
rogabant eu—
ut aput eos
maneret et
mansit ibi bi
duum 41 et mul
to plures ere
diderunt illi
propter uer
bum eius 42 et
dicebant mu
lieri iam no-
propter tuu-
testimoniu- credimus ei
ipsi enim au
diuimus et sci
mus quia hic
est uere sal
uator mun
di- 43post bidu
um autem

68

SEC

IOHANNEN [IV. 4

Fol. 138.

Fol. 139.

profectus

laeam uenit

ab illis in qua

decumbebant

est inde in ga

ad ilium et

melius habu

turbae infir

lilaeam-

rogabat eu-

it et dixerunt

morum cae

44 Ipse enim ihs-

ut discende

heri hora

coram clau

testatus est

ret et sanaret

septima re

dorum ari

quoniam pro

filium eius

liquid ilium

dorum para

pheta in patri

incipiebat eni"

febris- E3 cog

lyticoram

a sua dignita

mori-

nouit ergo

expectantiu"

tem non ha

48 Dixit autem

pater quoni

aquae motu-

bet- 4B cum ue

ihs- ad eum

am ilia hora

'angelus aute"

nisset aute-

nisi signa et

qua dixerat

discendebat

in galilaeam

prodigia ui

ei ihs- filius

et mouebat

exceperunt

deritis non

tuus uiuit et

aqua et quicu-

eum galilaei

creditis-

credidit ip

que prior dis

uidentes o—

49 Dicit ad eum

se et domus

cendebat in

nia quae fecit

regulus dme-

eius uniuersa-

natatoria sa

in hierosoly

descende a-

54 Hoc iterum

nus fiebat qua

mis in diem

te quam mo

secundum

cumque tene

festum et ip

riatur puer-

fecit ihs- sig

batur infir

si enim adue

50 Ait illi ihs- ua

num ueniens

mitate-

nerant in di

de filius tuus

de iudaea in

* Erat autem

em festum-

uiuit et ere

galilaeam-

ibi homo -xxx-

46 Uenit ergo ite

didit homo

51 Post haec erat

et -urn- annos

rum in cana

ille uerbo

dies festus

habens in in

galilaeae ubi

quod dixit

iudaeorum

firmitatem

fecit de aqua-

illi ihs- et ibat

et ascendit

8 hunc ut uidit

uinum erat

61 iamque ipso

ihs- hieroso

ihs- iacente-

autem quida-

discenden

lymis 2 in infe

sciens quod

regulus cu

te serui oc

riorem par

iam multu-

ius filius in

currerunt

tem natato

temporis ha

firmabatur

illi et nuntia

riae piscinae

buerit ait illi

in cafarnau-

uerunt ei quo

quae dicitur

uis sanus fieri-

47 hic cum au

niam filius

hebreicae

7 Respondit il

disset quod

tuus uiuit-

betzeta qui-

li infirmus

ihs- uenit ex

62 Interrogauit

que porticus

et dixit dme-

iudaea in gali

ergo hora- |

habens 3 in his

hominem no"

v. 7-24-j

SEC

IOHANNEN

69

Fol. 140.
habeo ut cu—
mota fuerit
aqua mittat
me in piscina-
dum enim
ego uenio al
ter ante me
discendit-8 Ait illi ihs- sur
ge et tolle gra
battum tuu-
et ambula " et
statim sanus
factus est ho
mo ille et sur
rexit et sus
tulit grauat
tum suum
et ambulabat
erat autem
sabbatumin ilia die-
10 Dicebant er
go iudaei illi
qui curatus
fuerat sabba
tum est et no-
licet tibi tol
lere grabat
tum tuum-
11 Respondit il
lis dicens qui
fecit me sa
num ipse mi
hi dixit tolle
grabattum

tuum et am
bula- 13 Infirmus au
tem nescie
bat quis esset
ihs- enim sta
tim deuertit
cum uidis
set turbam
in illo loco-
14 Post haec in
uenit eum
ihs- in tem
plo et dixit il
li ecce sanus
factus es ia—
noli peccare
ne quid tibi
deterius fiat-
15 Et abiit homo
ille et indie a
uit iudaeis
quia ihs- est
qui fecit eu-
sanum 18 et prop
ter hoc per
sequebantur
iudaei ihm-
quia haec fa
ciebat sabba
to- ihs- aute-
respondit eis dicens
17 pater meus
usque adhuc
operatur

Pol. 141.
et ego ope
ror 18 propter
hoc magis
quaerebant
eum iudaei
interficerequod non
solum sol
uebat sabba
tum sed et
quod patre-
suum dice
ret dm- ae
qualem se
faciens do-
• Respondit ihs-
et dixit eis
19 amen ame-
dico uobis
non potest
filius ab se
facere quic
quam nisi
quod uide
rit patrem
facientem quaequaeenim ille fa
cit eadem
'et filius fa
cit similiter-
20 Pater enim
diligit filiu-
et omnia de
monstrat ei
quae ipse facit

et maiora
opera demons
trauit ei ut uos
admiremini 21 sicut eni"
pater susci
tat mortuos
et uiuificat
sic et filius
quos uult
uiuificat 22 nee
enim pater
iudicat que-
quam sed
iudicium omnem de
dit filio- 23 ut
omnes ho
norificent filium sicut
honorificant
patrem- qui
non honori
ficat filium
non honori
ficat patre-
qui misit illu- -
24 Amen amen
dico uobis
quoniam qui
uerbum me
um audit et
credit ei qui
me misit ha
bet uitam ae
ternam et

7°

SEC

IOHANNEN

[v- 24-39.

Fol. 142.
in iudicium
non ueniet
sed transiit
de morte-
ad uitam-
25 Amen amen
dico uobis
quoniam ue
niet hora in
qua audient
mortui uo
cem fili di
et qui audie
rint uiuent
26 sicut enim
pater habet
uitam in se
sic et filio de
dit habere
uitam in se
metipso- 27 et
potestate- dedit ei iudi
cium facie-
dum quoni
am filius ho
minis est 2S no
lite mirari
haec quonia-
ueniet hora
in qua omnes
qui in monu
mentis sunt
audient uo
cem eius 29 et
resurgent

qui bona fe
cerunt in re
surrectio
nem uitae-
Qui autem
iniqua ges
serunt in re
surrectio
nem iudicii-
so Non enim pos
sum ego a me
ipso facere
quicquam
sicut enim
audio ita et
iudico et iu
dicium me
um iustum
est quia no-
quaero uo
luntatemea-
meam sed
uoluntate-eius qui me
misit patris-
31 Si ego testimo
nium perhi
beo de me
testimoniu-meum no-
est uerum
32 alius est qui
testificaturde me et scio
quia ueru-
est testimo

Fol. 143.
nium eius quod
testificatur de me-
33 Uos misistis
ad iohanne-
et testimo
nium perhi
buit uerita
ti 34 ego aute""
non ab ho
mine testi
moniumaccipio sed
haec ideo
dico ut uos
salui sitis
35 ille erat lu
cerna ardens
et lucens uos
uero uolu
istis exulta
re ad hora-
in lumine
eius- 36 ego au
tem habeo
testimoniu-maius iaha-
nen- opera
enim quae dedit mihi
pater ut per
ficiam ea
ipsa opera
quae facio
testimoniu-perhibent de me quo

niam pater
me misit 3'et
qui me mi
sit pater ip
se testimo
nium perhi
bet de me-
Neque uoce-
eius umqua-
audistis ne
que figura-
uidistis- 33et
uerbum eius
non habetis
in uobis ma
nentem quo
niam que"
misit ille hu
ic uos non
creditis-
39 Scrutate scrip
turas quo
niam puta
tis uos in ip
sis uitam ae
ternam ha
bere et ipse
sunt quae
testimoniu" perhibentde me in qui
bus putatis
uos uitam
habere haec
sunt quae
testificantur

v. 39"VI- I2-

SEC

IOHANNEN

71

Pol. 144.
de me 40 et no-
uultis ueni
re ad me ut
uitam habea
tis- 41 hono
rem ab ho
minibus no-
accipio 42 sed
cognoui uos
quoniam no-
habetis cari
tatem di- in
uobis- 43 ego
ueni in no
mine patris
mei et non
accepistis
me si alius
uenerit in
nomine suo
ilium reci
pitis 44 quomo
do potestis
uos crede
re qui honore-
ab inuicem acce
pistis et ho
norem eius
qui est solus
non quaeri
tis- 4E nolite
putare quo
niam ego
uos aput pa
trem accu
sabo est qui

bos accuset
moyses in
quem uos
sperastis 46 si
enim crede
retis moysi
crederetis
forsitan et
mihi de me
enim ille scrip
sit 47 nam si il
lius litteris
non credi
tis quomo
do uerbis
meis crede
tis- 61 post
haec abiit ihs-
trans mare
galilaeae in
partes tibe
riadis 2 seque
batur aute-
eum turba
multa quia
uidebant sig
na quae facie
bat de infir
mibus- 3 Ascendit er
go ihs- in mo"
tem et ibi se
debat cum
discipulissuis- 4 erat
autem in pro

Fol. 145.
ximo pascha
dies festus
iudaeoru- •
6Eleuatis er
go oculis
ihs- eo quod
uidisset quia
turba mag
na ueniret
ad se ait phi
lippus unde
emimuspanes ut ma"
ducent isti-
6 Hoc autem
Tlicebat temp
tans eum-
Ipse enim sci
ebat quid es
set facturus-
7 Respondit
ei philippus
dicens du
centis dena
riis panes
non suffi
cient eis ut
unusquis que modi
cum accipi
at- 8 dicit ei
unus ex dis
cipulis suis
andreas fra
ter simonis
petri 9 est hic

puer qui ha
bet quinque
panes hor
diacios et du
os pisces sed
haec quid
sunt in tantos-
10 Dixit autem
ihs- facite ho
mines dis
cumbereerat autem
plurimumfaenum in
illo loco-
Discubueruntergo uiri i—
numero eir
citer quin
que milia-
11 Accepit aute"
panes ihs- et
gratias egit
et dedit dis
cipulis suis
discipuli au
tem discu-
bentibus- si
militer dis
tribuerunt
et de piscibus
quantumuolebant 12 ad ubi satu
rati sunt di
xit discipulis

72
Fol. 146.
colligite quae
superauerunt fragme-
ta ne quid ex il
lis pereat-
13 Collegerunt
autem et im
pleuerunt •xu- cophinos
fragmentorum de qui-
que panibus
hordeaciis quae supe
rauerunteis qui man
ducauerant-14 Illi ergo ho
mines cum
uidissent sig
num quod
fecit dicebant
hic est uere
propheta qui
in hunc mu"
dum uentu
rus est-
16 Ihs- ergo sci
ens quia inci
pient turbae
uenire et ra
pere eum ut
facerent eu-
regem- se
cessit item-
in montem

SEC

solus-19 Cum autem
uespere fac
tum esset
discende
runt disci
puli eius ad
mare 17 et asce-
dentes naui
culam uenie
bant trans
mare in cafar
naum et cu-
iam tenebrae
factae essent
nondum ue
nerat ad eos
ihs- 18 mare
autem uali
dissimo ue—
to flante in
surgebant19 et cum remi
gassent sta
dia quasi -xxv-
uel -xxx- uident
ihm- ambu
lantern super
mare et iux
ta nauem fie
ri et timue
runt ualde-
20 Ille autem di
xit eis ego su-
nolite timere-
21 Uolebant ergo

Fol. 147.
recipere eu-
in nauicula-
et statim na
uis accessit
ad terram
in qua ibant-
22 Altera aute-
die turba quae
stabat trans
mare uidit
quia nauigi
um aliut no-
erat nisi unu-
illut et quia
non simul
ascendit cu-
discipulissuis ihs- in na
uem sed so
li discipuli
eius fuerunt*
23 Et cum super
uenissentaliae naues
a tiberiade
quae in pro
ximo erant
loco illic ubi
manducaue
rant panem
quem bene
dixerat dms-
24 Cum ergo ui
dissent tur
bae quod ihs-
non est ibi

IOHANNEN [VI. 1 2-2 7.
neque disci
puli eius acce
perunt sibi
ipsi nauicu
las et uene
runt in cafar
naum quae
rentes 25 et cu-
inuenissent eum trans
mare dixe
runt ei rab
bi quando hic
uenisti- 28 Respondit au
tem eis ihs-
et dixit ame"
amen dico
uobis quaeri
tis me non quia
uidistis signa
et prodigia
sed quia ma"
ducastis de
panibus et sa
tiati estis- 27 ope
ramini esca-
non quae pe
rit sed esca-
quae perma
net in uitam
aeternam
quam' filius
hominis da
bit uobis hunc
enim pater

vi. 27-47-1
Fol. 148.
signauit ds-
28 Dixerunt igi
tur ad eum
quid faciemus
ut operemus
operam di-
29 Respondit ihs-
et dixit eis hoc
est opus di-
ut credatis
in eum in eu—
quem ipse mi
sit- 30 dixerunt
ergo ei quod
autem tu fa
eis signum
ut uideamus
et credamus
tibi quid ope
raris-31 Patres nostri
manna man
ducaberunt
in deserto-
Sicut scriptu-
est-
>panem de cae
>lo dedit eis
>manducare-
32 Dixit autem
eis ihs- ame—
amen dico
uobis non moy
ses dedit uo
bis panem de
caelo sed pater
BUCHANAN

SEC

IOHANNEN

73

meus dat uo
bis panem de
caelo ilium
uerum pane-
33 panis enim
di- est qui des
cendit de cae
lo et uitam
dans huic mu"
do- 34 dixerunt
ergo ad eu-
dine- semper
da nobis hunc
panem-35 Dixit eis ihs-
ego sum pa
nes uitae-
qui uenit ad
me non esu
riet et qui ere
dit in me no-
sitiet umqua-
36 sed dixi uobis
quoniam et
uidistis sed
non creditis
37 omne quod
dat mihi pa
ter ad me ue
niet et eum
qui uenit ad
me non apello-
38 Nee enim dis
cendi de cae
lo ut faciam
uoluntate- meam

Fol. 149.
sed uolunta
tem patris
qui me misit-
39 Haec est aute-
uoluntas eius
qui misit me
ut omne quod
dedit mihi
non perda-
ex eo quic
quam sed re
suscitem il
lum in no
uissima die-
40 Haec est eni-
uoluntas patris
mei ut omnes
qui uidet filium
et credit in eu—
habeat uita-
aeternamet resuscita
bo eum in no
uissima die-
41 Murmura
bant igitur
iudaei de eo
eo quod dixis
set ego sum
panis qui de
caelo desce-
di- 42 et dicebant
nonne hic est
filius ioseph
cuius nosci
mus patre-

quomodoergo hic dicit
quoniam de
caelo desce-
di- 4S respon
dit ergo ihs-
et dixit eis no
lite murmu
rare inter uos
44 nemo potest
uenire ad me
nisi pater qui
me misit ad
traxerit eu-
et ego resus
citabo eum
in nouissima
die- 46 scriptu-
est enim in
propheta->et erunt o—
>nes docibi
>les dei-
Omnes qui au
dit a patre et
didicerit ue
nit ad me- 46 no-
quod patre-
uiderit quis
quam nisi qui
est a do- hic
uidet dm-
47 Amen amen
dico uobis
qui credit in
me habet uita-

74

SEC

IOHANNEN

[vi. 47-66

Fol. 150.
aeternam-48 Ego sum panes
uitae- 49 patres
uestri man
ducauerunt panem in de
serto man
nam et mor
tui sunt 60hic
est panis qui
de caelo des
cendit ut si
quis ex eo ma-
ducaberit
non moria
tur sed uiuat-
61 Ego sum pa
nis uiuus qui
de caelo dis
cendi si quis
manducaue rit ex eo pane
uiuet in ae
ternum- pa
nis quem ego
dedero ca
ro mea est
pro huius
mundi uita--
52 Litigabant igi
tur inter se
iudaei dice-
tes quomo
do potest hic
nobis dare
carnem sua-

manducare-
63 Dixit autem
eis ihs- ame"
amen dico
uobis nisi e
deritis car
nem fili ho
minis et bibe
ritis sangui
nem eius no-
habebitis ui
tam in uobis-
54 Qui ediderit
carnem me
am et bibe
rit sangui
nem meu-
habebit uita-
aeternam
et ego resus
citabo illu
in nouissima
die- 85caro
mea uere est
esca et sanguis
meus uere
est potus-
66 Qui edit car
nem meam
et bibit san
guinem meu-
in me manet
et ego in eu-
67 sicut misit
me uiuus pa
ter et ego uiuo

Fol. 151.
per patrem
et qui man
ducaueritcarnem me
am et ipse ui
uit per me
58 hic est panis
qui de caelo
discendit no-
sicut mandu
cauerunt patres ues
tri manna-
et mortui
sunt qui ue
ro mandu
cauerit hunc
panem uiuit
in aeternu- -
69 Haec ergo di
cebat in syna
goga docens
in cafarnau-
80 multi ergo
ex discipulis
eius dixerunt
durus est hic
sermo quis
potest eum
audire-
61 Sciens igitur
ihs- paenes
se quia mur
murarent
de hoc dis
cipuli dixit eis

est

hoc uos sea-
dalizat- 62quid
si uideritis
filium homi
nis ascende-
tem ubi fuit
prius- 63 sps
qui uiuificat
nam caro
nihil prode
est- uerba
quae ego lo
cutus sum
uobis spiritus
est et uita-
64 Sed ex uobis
sunt quida-
qui non ere
dunt- scie
bat enim ab
initio ihs- qui
essent incre
duli et quis
esset tradi
turus eum-
85 Et dicebat prop
ter hoc dixi
uobis quia
nemo potest
uenire ad me
nisi ei datu-
fuerit a patre-
66 Ex hoc ergo
multi ex dis
cipulis eius
abierunt re

vi. 66-vii. 1.5.]

SEC

IOHANNEN

75

Fol. 152.
tro et iam cu-
eo iam non
ambulabant-
67 Dixit autem
ihs- ad -xu- nu—
quid et uos
uultis ire-
68 Respondens
autem simo-
petrus dixit
dfhe- ad que-
ibimus uer
ba uitae ae
ternae habes
69 et nos credi
dimus et cog
nouimus quo
niam tu es fi
lius di-
70 Respondit ihs-
nonne ego
uos -xu- elegi
unus tame-
ex uobis dia
bulus est-
71 Dicebat aute-
de iuda simo
ne scarioth-
hic enim tra
diturus eu-
erat cum es
set unus de
•xu- 71 post haec
ambulabat ihs- in galilaea-
non enim ha

bebat potes
tatem in iu
daea ambu
lare quia iu
daei quaere
bant inter
ficere eum-
2 Erat autem
in proximo
dies sollem
nis iudaeo
rum sceno
pegiae 3 dixe
runt igitur
ad eum fra
tres ipsius
transi hinc
et uade in iu
daeam ut et
discipuli tui
uideant ope
ra quae facis
4 nemo enim
aliquid faci
ens in occul
to quaerit
propalam
esse si haec
facis mani
festa te ipsu-
huic mundo
3 neque eni-
fratres eius
credebant
tunc in eu- -
6 Dicit erc;o eis

Fol. 153.
ihs- tempus
meum non
dum adue
nit tempus
autem ues
trum sem
per est para
tum 7 non po
test mundus
odire uos
me autem
odit quia ego
testificorde eo quoni
am opera
eius pessima
sunt- 8 uos as
cendite in die-
festum ego
non ascen
dam in diem
festum quo
niam tempus
meum non
dum conple
tum est-
9 Haec cum di
xisset rema"
sit ipse in ga
lilaeam- 10 Cum autem
ascenderuntfratres eius
tunc et ipse
ascendit in
diem festu-

non palam
sed occulte
]1 iudaei aute-
quaerebanteum in die-
festum dice-
tes ubi est ille
12 et murmur
de eo erat
magnum in
turba quida-
enim dice
bant quonia-
bonus est
alii dicebant
non sed sedu
cit populu-
13 nemo tame-
in palam lo
quebatur de
eo propter
metum iudae
orum-14 Cum autem
iam dies fes
tus medius
esset ascen
dit ihs- in tem
plo et doce
bat- ,5miraba—
tur autem iu
daei dicentes
quomodo hic litteras
nouit cum no-
didicerit-

V6
Fol. 154.
18 Respondit au
tem ihs- et di
xit mea doc
trina non est
mea sed eius
qui me misit
17 si quis uolue
rit uolunta
tem illius fa
cere cognos
cet de doctri
na utrumne
ex do- sit an
ex me ipso lo
quar 18 qui a se
metipso lo
quitur glo
riam suam
quaerit nam
qui quaerit
gloriam eius
qui eum mi
sit uerax est
et iniquitas
in eo non est-
19 Nonne moy
ses dedit uo
bis legem et
nemo ex uo
bis facit lege-
20 quid me quae
ritis occide
re- 21 respo-
dit ihs- et dixit
eis unum o
pus feci et

SEC

omnes mi

ramini 22 prop
ter hoc moy
ses dedit uo
bis circum
cisionem no-
quod ex moy
sen sit sed ex
patribus ues
tris et sabba
to circum
ciditis homi
nem 23 si circu-
cisionem ac
cipit homo
in sabbato
ut non solua
tur lex moy
si- mihi iras
pimini quo
niam totum
hominem saluum feci
Sabbato 24 noli
te iudicare
secundum
faciem- sed
iustum iudi
cium iudica
te- 25 dicebant
ergo quida-
ex hieroso
lymitanis no-
ne hic est que"
quaerunt
occideret

Fol. 155.
25 et ecce in pa
lam loquitur
et nihil illi
dicunt nu—
quid uere
cognouerunt principesquia ipse est
xps- " sed hunc
scimus un
de sit xps- au
tem cum ue
nerit nemo
scit unde sit-
28 Clamabat igi
tur ihs- in te—
plo docens
et dicens et
me scitis et
unde sim nos
tis nee enim
a me ueni sed
est uerax qui
me misit que-
uos ignora
tis- 29 ego aute-
noui ilium
quoniam ab
eo sum et ip
se me misit-
30 Quaerebant
igitur eum
adprehen dere et nemo
misit manu-
manus iniecit

IOHANNEN [VII. 16-35.
quia nondu-
uenerat ho
ra eius-
81 Ex turba aute-
multi credi
derunt in eu-
et dicebant
xps- cum ue
nrit numquid
plura signa
faciet quam
quae iste fe
cit- 32 audierunt
sacerdoteset farisaei po
pulum mus
sitantemde eo- et mi
serunt mi
nistros ut
adprehende
rent eum-
33 Dixit autem
ihs- adhuc
pusillum te—
pus uobiscu-
sum et uado
ad eum qui
me misit 34 quae
ritis me et
non inuenie
tis et ubi ego
sum uos ue
nire non po
testis- :6 dice
bant igitur

vii. 35-vm. 19.

SEC

IOHANNEN

77

Fol. 156.
iudaei alteru
trum ubi hic
iturus est quia
non inuenie
mus eum nu—
quid in disper
sionem grae
coram inci
piet ire et do
cere grae cos
36 quis est hic
sermo que-
dixit- quae
ritis me et no-
inuenietiset ubi sum
ego uos ue
nire non po
testis-37 In nouissimo
autem die mag
no ac solle-
ne stabat ihs-
et clamabat
dicens si quis
sitit ueniat
et bibat 38 qui ere
dit in me si
cut dixit scrip
lura-
>flumina de
>uentre eius
>fluent atquae
>uiuae-
39 Hoc autem
dixit de spo-

quem accep
turi erant
nondum eni-
erat datus
sps- quia ihs-
nondum e
rat honori
ficatus-
40 De populo igi
tur audien
tes haec uer
ba dicebant
hic est uere
propheta-
41 Alii uero di
cebant nu~
quid ergo
ex galilaea
xps- uenit 42 no-
ne scriptu
ra dicit quia
ex semine
dauid et be
tlehem mu
nicipio ubi
erat dauid
xps- uenit-
43 Dissensio er
go facta est
in turba prop
ter eum-
44 Quidam aute-
ex eis uole
bant adpre
hendere eu—
sed nemo in
(Two leaves are lost.)

Fol. 157.
812 Rursus aute"
congregatis illis loque
batur ihs- di
cens ego su-
lux huius mu"
di qui me se
quitur no-
ambulauit
in tenebris
sed habebit
lumen uitae-
13 Dixerunt au
tem ei pha
risaei tu de
testimoniu-perhibes tes
timoniumtuum non
est uerum-
u Respondit
ihs- et dixit
eis et si ego
testimoniu-perhibeode me testi
monium meum ueru-
est quonia-
scio unde
ueni et et quo
earn- uos eni-
nescitis u—
de ueneri-
et quo eam
15 et uos secu-

dum came"
iudicatis ego
non iudico
neminem
16 quod si ego
iudico iudi
cium meu-
uerum est
quoniam so
lus non su-
sed ego su-
et qui me mi
sit pater-
17 In lege quo
que scriptu-
est-
>quoniam duo
>rum homi
>num testi
>monium ue
>rum est-
18 Ego sum qui
testificorde me et qui
me misit pa
ter testimo
nium perhi
bet de me-
19 Dicebant igi
tur ei ubi est
pater tuus-
Respondit
ihs- et dixit
eis neque me
nostis neque
patrem meu-

73
Fol. 158.
si me scire
tis et patrem
meum sci
retis-20 Haec uerba
locutus est
in gazophy
lacio docens
in templo et
nemo adpre
hendit eum
quia nondu-
uenerat ho
ra eius-
21 Dixit autem
iterum ad
eos- ego uado
et quaeritis
me et in pec
cato uestro
moriemini
quo ego eo
uos non po
testis uenire-
22 Dicebant igi
tur iudaei nu—
quid inter
ficiet se quo
niam dicit
ubi ego uado
uos uenire
non potestis-
23 Iterum dice
bat eis uos
ex inferiori
bus estis ego

SEC de supernis
sum- uos de
hoc mundo
estis ego no-
sum de hoc
mundo-24 Dixi itaque
uobis quia
moriemi
ni in pecca
to uestro
si enim no-
credideri tis quonia-
ego sum mo
riemini in
peccato ues
tro- 25dice
bant autem
ei tu quis es-
Dixit autem
eis ihs- inpri
mis quia loquor
uobiscum
26 multa habeo
de uobis di
cere et iudi
care- sed qui
me misit ue
rax est et ego
quae audiui
ab eo haec
loquor in
hoc mundo
27 et non intel
lexerunt

IOHANNEN [vm. i9-37-

Fol. 169.
quoniam de
do- patre di
ceret eis-
28 Dixit autem
illis ihs- cu-
exaltaberi tis filium ho
minis tunc
scietis quo
niam ego su—
et nihil a me
facio sed si
cut docuit
me pater
haec loquor
29 et qui me mi
sit mecum
est et non re
liquid me so
lum quia ego
quae sunt ei
placita sem
per facio-
30 Haec eo loque"
te multi ere
diderunt in
eum 31 dicebat
autem ihs-
ad eos qui ere
diderant ei
ex iudaeis si
uos perma-
seritis in uer
bo meo uere
discipuli mei
estis 32et scietis

ueritatemet ueritas ip
sa liberabit
uos-33 Responde
runt illi iudaei
dicentes se
men habra
ham sumus
et nemini u—
quam serai
uimus quo
modo tu di
eis liberi eri
tis- 34 respon
dit ihs- ame"
amen dico
uobis quia
omnes qui
facit pecca
tum seruus
est- 35 seruus
autem non
manet in do
mo in aeter
num nam fi
lius manet
in aeternu- •
36 Si ergo uos
filius libera
uerit uere
liberi eritis-
37 Scio quia se
men abra
hae estis et
quaeritis me

vm. 37-53-]

SEC

IOHANNEN

79

Fol. 160.
occidere quo
niam uerbu-
meum non
capet in uo
bis 38 ego quod
uidi aput pa
trem meu-
hoc loquor
et uos ergo
quae uidis
tis aput patre-
uestrum fa
cite-39 Responde
runt et dixe
runt pater
noster abra
ham est-
Dixit autem
eis ihs- si fili
abrahae es
setis opera
utique eius
faceretis 40 nunc
autem quae
ritis me hoc
cidere ho
minem qui
ueritatem
locutus su-
uobis quam
audiui a do-
hoc abraha-
non fecit 41 sed
uos facitis
opera patris

uestri-Dixerunt ei
nos ex for
nicatione-
non sumus
nati unum
patrem ha
bemus dm-
42 Dicit eis ihs-
si ds- pater
uester esset
diligeretisutique me
ego enim
ex do- pro
cessi et ue
ni nee enim
a me ueni sed
ille me misit
43 quare loquel
lam meam
non cognos
citis quonia-
non potes
tis audire
uerbum meu-
44 uos ex patre
diabulo es
tis et concu
piscentiam
patris uestri
uultis facere
ille homici
da fuit ab ini
tio et in ueri
tate non stetit

Fol. 161.
quia ueritas
in eo non est
quando lo
quitur me-
dacium de
suis loquitur
quoniam me"
dax est sicut
et pater eius-
"Ego quia ue
ritatem di
co uobis no"
creditis mi
hi 48 quis ex uo
bis arguet
me de pecca
to si uerita
tem dico qua
re uos non
creditis mi
hi- 47 qui est ex
do- uerba di-
audit prop
terea uos no"
auditis quo
niam ex do-
non estis
48 Responde
runt iudaei
et dixerunt
ei nonne rec
te dicimus
nos quia sa
maritanuses tu et daemo
nium habes-

49 Respondit
ihs- ego dae
monium no-
habeo sed
honorificopatrem meu-
uos dehono
rificatis me
80 ego autem
non quaero
honoremmeum est
qui quaerit
et iudicat-
61 Amen amen
dico uobis
si quis uerbu-
meum ser
uaberit mor
tem non ui
debit in ae
ternum-62 Dixerunt ei
iudaei nunc
cognouimus
quoniam dae
monium ha
bes abraha-
mortuusest et prophe
tae et tu dicis
si quis uerbu-
meum ser
uaberit no-
gustauit mor
tem- 63 numquid

So

SEC

IOHANNEN [VIII. 53-IX. 13.

Fol. 162.
tu maior es
abrahae qui
mortuusest et prophe
tae qui mor
tui sunt que-
te ergo facis-
64 Respondit
ihs- si ego ho
norifico me
honor meus
nihil est pater
meus est qui
honorificatme quem uos
dicitis quo
niam ds- ues
ter 6f> et non nos
tis eum- ego
autem noui
eum et si di
xero quonia-
non noui eu-
ero similis
uobis men
dax- sed scio
ilium et uer
bum eius cus
todio-
66 Abraham pa
ter uester
laetabatur ut uidere t di
em meum
et uidit et ga
uisus est-

57 Dixerunt er
go ad eum
quinquagi- ta annos no-
dum habes
et abraham
uidisti-
68 Dixit eis ihs-
amen ame-
dico uobis
ante abraha-
ego sum-
69 Tulerunt er
go lapides
ut mitterent
in eum- ihs-
uero absco-
dit se et exiit
de templo-
91 Et praeteri
ens uidit cae
cum ex nati
uitatem 2 et
interroga
uerunt eu-
discipuli sui
dicentes rab
bi quis pecca
uit hic aut pa
rentes eius
quoniam cae
cus natus est-
3 Respondit ihs-
et dixit eis ne
que hic pec
cauit neque

Fol. 163.
parentes eius
sed ut mani
festetur ope
ra dei- in eo 4 me
oportet ope
rai'i opera
eius qui mi
sit me cum
di est ueniet
enim nox cu-
nemo pote
rit operari
0 cum sum in
hoc mundo
lumen sum
mundi-8 Haec cum di
xisset expuit
in terram
et fecit lutu-
de sputame-
to et superli
nuit lutum
super oculos
illius caeci
7 et dixit ei ua
de in natato
riam siloa-
quod inter
praetatur missus- et
perrexit et
abluit se et
uenit uidens-
8 Uicini ergo
illius et qui

uiderant eu—
antea quonia-
mendicuserat et caecus
dicebant no-
ne hic est qui
sedebat et me"
dicabat- 9 alii
dicebant hic
est alii dice
bant non est
sed similis
est illi- ille
autem dice
bat ego sum-
10 Dixerunt er
go ei quomo
do aperti sunt
oculi tui 1X res
pondit ille et
dixit homo
qui dicitur
ihs- lutum
fecit et super
linuit me et
dixit mihi ua
de in siloam
et ablue te et
abii et ablui
me et uidere
coepi-
12 Dixerunt au
tem ei ubi est
ille- ait illis
nescio-
13 Perduxerunt

ix. 13-3°-]

SEC-

IOHANNEN

Pol. 164.
autem eum
ad pharisae
os qui caecus
fuerat 14 erat
autem sabba
tum qua die
lutum fecit
ihs- et aperi
it illi oculos-
16 Rursus igitur
interroga bant eum fa
risaei dice"
tes quomo
do uides et
ille dixit eis
lutum fecit
et imposuit
super oculos -
meos et ablui
me in siloam
et ecce uideo-
16 Dicebant au
tem quidam
ex pharisae
is homo hic
non est a do-
quod sic sab
batum non
obserbat alii
dicebant quo
modo potest
homo pecca
tor talia sig
na facere
et dissensio BUCHANAN

erat inter
eos " dicebant
ergo caeco
illi tu quid
dicis de eo
qui aperuit
oculos tuos-
Ille autem di
xit quia pro
pheta est-
18 Non crede
bant iudaei
de illo qui fue
rat caecus
donee uoca
uerunt pa
rentes eius
19 et interro
gaberunt eos
hic est filius
uester que-
uos dicitis
quia caecus
natus est quo
modo ergo
uidet modo-
20 Responde
runt illis pa
rentes eius
et dixerunt
scimus quia
hic est filius
noster et quia
caecus natus
est 21 quomo
do autem

Pol. 165.
nunc uideat
nescimusaut quis eius
aperuit ocu
los nos nes
cimus aeta
tem habet ip
se pro se lo
quatur-
22 Haec dixerunt
parentes eius
quia timebant
iudaeos- iam
enim consi
liati erant iu
daei ut si quis
eum confi
teretur xpm-
extra synago
gam fieret
23 propterea
parentes eius
dixerunt quia
aetatem ha
bet ipsum in
terrogate- 24 Uocauerunt
ergo homi
nem item-
qui fuerat
caecus et di
xerunt ei da
honorem do- nos scimus
quia hic ho
mo peccator

est- 25 dixit er
go ille si pec
cator est nes
cio unum
scio quia cae
cus cum es
sem modo
uideo-26 Dixerunt er
go ei quid fe
cit tibi quomo
do aperuit
oculos tuos-
27 Respondit eis
dixi uobis ia-
et audistis
quid iterum
uultis audire
numquid et
uos uultis dis
cipuli eius fie
ri- 28 maledi
xerunt ei et
dixerunt tu
discipulus il
lius sis 29 nos
moysi disci
puli sumus
nos scimus
quia moysi lo
cutus est ds-
hunc autem
nescimus u"~
de sit-
30 Respondit il
le homo et dixit

M

82

SEC

IOHANNEN [IX. 30-X. II.

Fol. 166.
in hoc mira
bile est quia
uos nescitis
unde sit et ape
ruit oculos
meos 31 scio
quia peccato
res ds- non
exaudit sed
si quis di cui
tor est et uo
luntatem eius
facit hunc ex
audit ds- 32 a sae
culo numqua-
auditum est
quia aperuit
quis oculos
caeci nati 3S ni
si esset hic a
do- non pote
rat facere
quicquam- 34 Responderunt
et dixerunt
ei in peccato
natus es totus
et tu doces
nos et eiece
runt eum fo
ras- 35audiit
autem ihs-
quia eiecerunt
eum foras
et inuenit eu-
et dixit ei tu

credis in filiu"

di-

1 respon

dit ille et di
xit quis est
dme- ut ere
dam in illu -
37 Dixit ei ihs- et
uidisti et qui
loquitur te
cum ipse est
39 in iudicium
ego ueni in
hunc mun
dum ut qui
non uident
uideant et
qui uident
caeci fiant-
40 Et audierunt
ex pharisaeis
qui cum ipso
erant et dix
erunt ei num
quid et nos
caeci sumus-
41 Dixit eis ihs- si
caeci essetis
non habere
tis peccatu"
sed dicitis
quia uidemus
peccatumuestrum ma
net in uobis-
10' Amen amen
dico uobis

Fol. 167.
qui non intro
it per ianua"
in cohorte-
ouium sed
ascendit ali
unde ille fur
est et latro-
2 Qui autem in
troit per ia
nuam hic
pastor est
ouium 3 huic
ostiarius ape
rit et oues
uocem eius
audiunt et
suas ouicu
las uocat no
minatim et
producit illas-
4 Cum autem
oues suas
omnes emi
serit ante ip
sas uadit et
ouiculae il
lum secun
tur quia sci
unt eius uo
cem- "alienu-
autem non
secuntursed fugiunt
ab eo quia no-
nouerunteius uocem-

6 Hoc prouer
bium dixit il
lis ihs- illi au
tem non cog
noueruntquod loque
batur eis-
7 Dixit ergo eis
iterum- ame"
amen dico
uobis quia
ego sum ia
nua ouium
° quodquod
ueneruntfures sunt
et latrones
sed non au
dierunt eos
oues-9 Ego sum ianua
per me si quis
introierit sal
uabitur et in
troibit et exi
et et pascua in
ueniet- 10fur
non uenit ni
si ut furetur
et occidat et
perdat- ego
ueni ut uita-
habeant et ha
bundantiushabeant-11 Ego sum pastor

x.i i-30.]

SEC

IOHANNEN

§3

Pol. 168.
bonus- pastor
enim bonus
animam sua"
tradet pro
ouibus suis
12 mercenna
rius autem
et qui non est
pastor cuius
non sunt pro
priae oues ui
det lupum
uenientem et dimittit
obes et fugit
quia merce-
narius est et
lupus rapit et
dispargit oues
13 mercennari
us autem fu
git quia mer
cennarius est et non per
tinet ad eum
de ouibus-
14 Ego sum pas
tor bonus et
cognosco me
as et cognos
cunt me me
ae- 18 sicut agnos
cit me pater
et ego agnos
co patrem
et animam mea-

pono pro oui
bus meis- 16 et
alias oues ha
beo quae no-
sunt ex hoc
ouile et illas
oportet me
adducere et
uocem mea-
audient et fi
et unus grex
et unus pas
tor- I7 propte
rea me pater
diligit quia
ego pono ani
mam meam
ut iterum su
mam illam
18 nemo tollit
eam a me sed
ego pono ea—
a me ipso-
Potestatem habeo pone-
di eam et po
testatem ha
beo iterum
sumendi ea—
hoc praecep
tum accepi
a patre meo-
19 Dissensio ite
rum facta est
inter iudae
os propter

Fol. 169.
sermoneshos 20 et dice
bant multi
ex illis daemo
nium habet
et insanit quid
eum auditis
21 alii dicebant
haec uerba
non sunt dae
monium ha
bentis num
quid daemo
nium potest
caecorum oculos ape
rire- 22 Facta sunt en
cenia hiero
solymis 23 et
ambulabatihs- in templo
in porticu sa
lomonis 24 eir
cumdede runt ergo
eum iudaei
et dicunt ei
usquequo
animam nos
tram tollis
si tu es xps-
die nobis pa
lam- 25 respo-
dit eis ihs- lo
quor uobis

et non ere
ditis opera
quae ego fa
cio in nomi
ne patris mei
haec testimo
nium perhi
bent de me
26 sed uos no-
creditis quia
non estis ex
ouibus me
is sicut dixi
uobis 27 qui sunt
ex ouibus me
is uocem me
am audiunt
et ego cognos
co eas et secu-
tur me 28 et ego
uitam aeter
nam do eis
et non peri
bunt in aeter
num- et no-
quisquam
rapiet eas de
manu mea-
29 Pater quod
dedit mihi
maius om
nibus est et
nemo potest
rapere illut
de manu pa
tris mei- 30ego

M 2

34

SEC

IOHANNEN [X. 3O-XI.9.

Fol. 170.
et pater unu-
sumus- 31 Sustulerunt
ergo lapides
iudaei ut lapi
darent eu~-
32 Et respondit
eis ihs- mul
ta opera os
tendi uobis
ex patre meo
propter quod
eorum opus
me lapidatis-
33 Responderunt
ei iudaei de
bono opere
non lapida
mus te sed de
blasfemia et
quia tu homo
cum sis facis
te dm-
34 Respondit ihs-
nonne scrip
tum est in le
ge- >quia ego
>dixi dii estis-
36 Si illos dixit
deos ad quos
sermo fie
bat di- et no-
potest solui
scriptura 38 que-
pater sancti
ficauit et misit

in hunc mu"
dum uos di
citis quia bias
femat quo
niam dixi fi
lius di- sum
17 si non facio
opera patris
nolite ere
dere mihi
38 quod si facio
et mihi non
uultis crede
re uel operi
bus credite
et cognosce
tis quia in me
est pater et
ego in eo-
39 Quaerebant
ergo eum ad
prehendereet exiit de ma
nibus eoru-
40 Et abiit iteru-
trans iorda
non in eum
locum ubi
erat iohannes
baptizans pri
mum- et ma
nebat illic 4I et
multi uenie
bant ad eum
et dicebant quia
iohannes

Fol. 171-
quidem sig
num fecit nul
lum- 42 omnia
autem quae
cumque io
hannes dixit
de hoc uera
erant et mul
ti crediderunt
in eum-
ll1 Erat autem
quidam in
firmus no
mine lazarus
a bethania"
de castello
mariae et mar
thae sororis
eius- 2 maria
autem erat
quae unxit
ihm ungue-
to et extersit
pedes eius ca
pillis suis cu
ius frater la
zarus infir
mabatur-3 Miserunt er
go ad ihm- di
centes dme?
quem amas
ecce infirma
tur- * audiuit
ihs- et dixit-
haec infirmi

tas non est
ad mortem
sed pro cla
ritate di- ut
clarificetur
filius di- per

ipsum-

'dili

gebat aute-
ihs- martha-
et sorOre-
eius maria-
et lazarum-
6 Ut ergo audi
uit quia infir
matur tunc
quidem ma-
sit ihs- in eo
dem loco
duos dies 7 de
inde post haec
dicit discipu
lis suis eamus
in iudaeam
iterum-
8 Dicunt ei dis
cipuli rabbi
nunc quae
rebant te la
pidare iudaei
et iterum ua
dis illuc-
9 Respondit ihs-
nonne -xu- ho
rae sunt diei si
quis ambu
laberit inter

xi. 9-3 1 •]
Pol. 172.
dius non of
fendit quia
lucem mun
di huius uidet
10 si quis ambu
laberit noe
te offendet
quia lux no"
est in eo-
11 Haec ait et post
haec dicit eis
lazarus ami
cus noster
dormiit sed
uado ut sus
citem eum-
12Dixerant ei
discipuli dme-
si dormit sal
uus erit- I3 dixe
rat autem ihs-
de morte eius-
Illi autem pu
tauerunt quod
de dor initio
ne somnus
diceret eis-
u Tunc ergo eis
dixit ihs- ma
nifeste lazar
mortuus est
15 set gaudeo
propter uos
ut credatis
quoniam no-
eram ibi sed

SEC

IOHANNEN

85

eamus ad eu- •
16 Dixit ergo tho
mas qui diei
tur didymus
ad condisci
pulos eamus
et nos ut mo
riamur cu~~
illo- 17 uenit
ergo ihs- et
inuenit eu-
quattuor di
es iam in mo
numento
habentem- 18 Erat autem
bethania iux
ta hieroso
lyma quasi
a stadiis -xu-
19 Multi aute-
ex iudaeis ue
nerant ad
martham
et mariam
ut consol a re
tur eas de fra
tre suo-
20 Martha ergo
ut audiuit
quia ihs- ue
nerat occur
rit illi maria
autem domi
sedebat- 21 Dixit itaque

Fol. 173.
martha ad
ihm- dme- si
hic fuisses
frater meus
non esset
mortuus
22 sed nunc scio
quia quaecu-
que petieris
a do- dabit
tibi ds-
23 Dicit ei ihs- re
surget fra
ter tuus-
24 Dicit ei mar
tha scio quia
resurget in
resurrectio ne in nobissi
mo die-
25 Dixit autem
ei ihs- ego su-
resurrectioet uita- qui ere
dit in me etia-
si mortuus
fuerit uiuit-
28 Et omnis qui
uiuit et ere
dit in me no-
morieturin aeternu-
credis hoc-
27 Ait ei martha
utique dme-
ego credidi

quia tu es xps-
filius di- qui
in hunc mu-
dum uenisti-
28 Et cum haec
dixisset abiit
et uocauit ma
riam sorore-
suam silen
tio dicens ma
gister adest
et uocat te-
29 Et ilia ut audi
uit surrexit
cito et uenie
bat ad eum
30 nondum eni"
uenerat ihs-
in castellu-
sed erat ad
hue illo loco
ubi occurre
rat ei martha-
31 Iudaei aute-
qui erant cu-
ea in domo
qui adloque
bantur cum
eam cum ui
dissent ma
ria quia cito
surrexit et
exiuit secu
ti sunt eam
dicentes quia
uadit ad mo

86

SEC

IOHANNEN

[xi. 31-50.

Fol. 174.
numentum
ut fleat ibi-
32 Maria autem
ut uenit ubi
erat ihs- et ui
dit eum ceci
dit ad pedes
eius et dixit
ei dme- si hic
fuisses non
esset mortu
us frater meus-
33 Ihs- ergo ut ui
dit eam fie-
tem et iudae
os flentes qui
uenerant
cum ea infre
muit spu- et
turbabit se
metipsum34 et dixit ubi po
suistis eu- ¦
Dicunt ei dme-
ueni et uide
35 et lacrima
tus est ihs-
38 Dixerunt er
go iudaei ec
ce quomodo
amabat eu- -
87 Quidam aute-
dixerunt ex
ipsis non po
tuit hic qui
aperuit oculos

caeci facere
ne et hic mo
reretur- 38 Ihs- ergo fre
muit intra
semetipsetipsum et ue
nit ad monu
mentum
erat autem
spelunca et
lapis super
positus ei-
39 Dicit ihs- tolli
te lapidem-
Dicit ei mar
tha dfhe- ia-
fetet quadri
duum enim
habet- 40 Dicit illi ihs- no"
dixi tibi quia
si credideris
uidebis glo
riam di- 41 tu
lerunt ergo
lapidem-
Ihs- autem le
uauit oculos
suos ad cae
lum et dixit-
Pater gratias
ago tibi quia
audisti me
42 et ego scie
bam quia se-

Fol. 175.
per me audis
sed propter
turbam quae
circumstatdixi ut ere
dant quia tu
me misisti
43 haec cum di
xisset uoce
magna cla
mauit dicens
lazare pro
di foras-
44 Et exiit ille qui
fuerat mor
tuus ligatus
pedes et ma
nus institis
et facies eius
sudario co-
ligata erat-
Et dixit ad eos
ihs- soluite
eum et sini
te ire-
45 Multi ergo
ex iudaeis qui
uenerant ad mariam
uidentes quae
fecit credi
derunt in eu-
46 quidam uero
ex ipsis abie
runt ad pha
risaeos et

dixerunt eis
id quod fecit
ihs- 47 colle
gerunt ergo
principes sa
cerdotumet pharisaei
concilium
et dicebant
quid faciemus
quia hic ho
mo talia sig
na facit 48 si re
linquamus
eum sic om
nes credent
in eum et ue
nient roma
ni et tollent
nostrum Io
cum et gente- -
49 Unus autem
ex ipsis nomi
ne caifas cu-
esset princeps
sacerdotu-
anni illius
dixit eis uos
nescitis quic
quam so neque
cogitatis quia
expedit uo
bis ut unus
homo mori
atur pro po
pulo et non

xi. 50-xn. ro.]
Fol. 176.
tota gens pe
reat-
51 Hoc autem
a se ipso non
dicebat sed
cum esset
princeps sa
cerdotum
anni illius
prophetauitquia incipit
ihs- mori pro
gente 52 et no-
tantum pro
gentem sed
ut filios di-
qui sunt dis
persi colligat
in unum-
63 Ab illo ergo
die cogitaue
runt ut inter
ficerent eu- •
64 Ihs- ergo iam
non in pala-
ambulabataput iudaeos
sed abiit in re
gionem lo-
ginquam iu
xta desertu-
in ciuitate-
quae dicitur
efrem et ibi
morabaturcum discipulis

SEC

IOHANNEN

87

suis- 65 proxi
mum aute—
erat pascha
iudaeorum-Ascenderunt ergo multi
hierosolyma de regione
ante pascha
ut sanctifi
carent se ip
sos- 68 quae
rebant ergo
ihm- et conlo
quebantur
ad alis aliu-
in templo sta
tes et dicen
tes putatis
quia non ue
nit ad diem
festum-B7Dederunt au
tem princi
pes sacerdo
tum et phari
saei praecep
tum ut si quis
cognouerit
ubi sit ut in
dicet et ad
prehendant- 124Ihs- ergo ante
sex dies pas
chae uenit
bethaniam

Fol. 177.
ubi erat laza
rus qui fuit
mortuusquem susci
tauit-
2 Fecerunt er
go ei cenam
ibi et martha
ministrabatet lazarus unus
erat ex discu-
bentibus cu—
eo 3 maria ita
que accepit
libram un
guenti pisti
ci et unxit pe
des ihu- et exter
sit capillis su
is pedes eius
et domus im
pleta est ex o
dore unguenti-
4 Et dicit unus
ex discipulis
eius iudas si
mon scario
tes qui incipie
bat eum tra
dere ° quare
hoc ungue-
tum non ue
niit denariis
¦ccc- et datu-
est pauperi
bus- 6 dixit aute-

hoc non quia
de pauperi
bus pertine
bat ad eum
sed quia fur
erat et locu
los habebat
et quae mitte
bantur expor
tabat-7 Dixit ergo ei
ihs- sine ilia-
ut in diem se
pulturae me
ae seruet il
lut 8 pauperes
enim semper
habcbitis uo
biscum me
autem non
semper.
9 Et turba mul
ta ex iudaeis
audiuit quia
illic est et ue
nerunt no-
propter ihm-
sed ut lazaru-
uiderent que-
suscitauita mortuis-
10 Cogitauerunt
autem prin
cipes sacer
dotum ut et
lazarum in

SEC

IOHANNEN

[xii. 10-27.

Fol. 178.
terficerent 11 quia multi
propter illu-
abibant iudae
orum et ere
debant in ihm-
12 In crastinu-
autem tur
ba quae uenit
ad diem fes
tum cum au
dissent quia
uenit ihs- hie
rosolyma 13 acceperunt
flores palma
rum et pro
cesserunt obuiam ei et
clamabant-
>ossanna be
>nedictus qui
>uenit in no
>mine dmi-
>rex istrahel-
14 Et inuenit ihs-
asellum et
sedit super
eum- Sicut scriptu-
est-
I6>noli timere
>filia sion ec
>ce rex tuus
>uenit sedens
>super pullu-

>asim-16 Haec non cog
noueruntdiscipuli eius
primum sed
quando cla
rificatus est
ihs- recorda
ti sunt quia
haec erant
scripta et haec
fecerunt ei-
17 Testimoniu-
ergo perhi
bebat turba
quae erat cu-
eo quia laza
rum uoca
uit de monu
mento et sus
citauit eum
a mortuis
18 propterea
obuiam ei ue
nit turba quo
niam audie
runt quia hoc
fecit signu- -
19 Pharisaei er
go dixerunt
ad semetipsos
uidetis quia
non prode
estis quicqua-
ecce omnis
mundus post

Fol. 179.
eum abiit-
20 Erant greci
quidam ex
his qui asce-
derant ut ado
rarent in die
festo- 21 hi er
go accesse
runt ad phi
lippum qui
erat a betsai
da galilaeae
et rogabant
eum dicen
tes dine- uo
lumus ihm-
uidere 22 uenit
philippus et
dicit andreae
andreas au
tem et philip
pus iterum
dicunt ad ihm-
23 Ihs- autem res
pondit eis di
cens uenit
hora ut cla
rificetur fi
lius hominis-
24 Amen amen
dico uobis
nisi granu-
trittici cadens
in terram
mortuum fuerit ipsu-

solum ma
net- si aute-
mortuum
fuerit multu-
fructum ad
feret-25 Qui amat ani
mam suam
in hoc mun
do perdet ea— •
Et qui odit ani
mam suam
in hoc mun
do in uitam
aeternam
custodit ea- •
26 Si quis mihi
ministratsequatur me
et ubi ego su-
illic et minis
ter meus erit-
Si quis aute-
mihi minis
traberit ho
norificabit
eum pater-
27 Nunc anima
mea turba
tur et quid
dicam pater
saluifica me
pater ex hac
hora- sed
propterea
ueni in hora—

xii. 27-4

SEC

IOHANNEN

Fol. 180.
istam-28 Pater clarifi
ca tuum no
men- uenit
ergo uox de
caelo et cla
rificabi et ite
rum clarifi
cabo- 29 Turba ergo quae
stabat et au
diebat dixe
runt tonitru
um factum
est alii dice
bant angelus
ei locutus est-
30 Respondit ihs-
et dixit non
propter me
uox haec ue
nit sed prop
ter uos- 31 nunc
iudicium est
mundi- nunc
princeps mu"
di huius mit
tetur deorsu-
32 et ego si exal
tatus ero a ter
ra omnia tra
ham ad me
33 hoc autem di
cebat signifi
cans qua mor
te esset mori
BUCHANAN

turns- 34 Respondit ei
turba nos au
diuimus ex
lege quia xps-
manet in ae
ternum et
quomodo
tu dicis quia
oportet exal
tari filium
hominis quis
est filius ho
minis-35 Dicit ergo eis
ihs- adhuc mo
dicum tem
pus lux in uo
bis est ambu
late dum luce-
habetis ut no-
tenebrae uos
conprehen dant et qui a-
bulat in tene
bris nescit quo
eat 3C dum luce-
habetis ere
dite in luce-
ut fili lucis si
tis- haec lo
cutus est ihs-
et abiit et abs
condit se ab
eis- 37 cum au
tem tanta signa

Fol. 181.
fecisset cora-
eis non ere
debant in eu—
38 ut sermo ese
iae prophetae
impleaturquem dixit-
>dme- quis ere
>didit auditui
>nostro et
>bracchium>dmi- cui re
>uelatum est-
39 Propterea no-
poterant ere
dere quia ite
rum dixit
eseias-40 >excaecauit
>oculos eoru-
>et indurauit
>cor eorum
>ut non uide
>ant oculis
>et intellegant
>corde et co-
>uertantur
>et sanabo eos-
41 Haec dixit ese
ias quando
uidit maies
tatem eius
et locutus est
de eo 42 interi-
tamen et ex
principibus

multi credi
derunt in eu-
sed propter
pharisaeos non confite
bantur ne de
synagoga ei
cerentur43 dilexerunt
enim gloria-
hominummagis quam
gloriam di-
44 Ihs- autem cla
mabat et di
cebat qui ere
dit in me ere
dit et in eum
qui misit me-
46 Ego lux in hunc
mundum ue
ni omnis qui
credit in me
in tenebris
non manet
47 et qui audie
rit uerba mea
et custodie
rit ego eum
non iudico
non enim ue
ni ut iudice-
mundum sed ut salui
ficem mundu- ¦
48 Qui spernit me

go

SEC

IOHANNEN [XII. 48-XIII. 16.

Fol. 182.
et non accipit
uerba mea ha
bet qui iudicet
eum sermo
quem ego lo
cuius sum il
le iudicabit
eum nouis
simo die "quia
ego ex me ip
so non sum
locutus sed
qui misit me
pater ipse mi
hi praeceplu-
dedit quid
dicam et quid
loquar 00et scio
quia praecep
tum eius uita
aeterna est
quae ego lo
quor sicut di
xit mihi pater
sic loquor-
131 Ante diem au
tem festum
pasche sciens
ihs- quia uenit
eius hora ut
transiret ex
hoc mundo
ad patrem di
ligens disci
pulos suos
qui erant in

hoc mundo
usque in fine-
dilexit eos-
2 Et cena facta
cum diabulus
iam se misis
tet in cor ut
traderet eu-
iudas simo
nis scariotes-
3 Sciens aute-
ihs- quia om
nia dedit ei
pater in manus-
Et quia a do-
exiuit et ad
dm- uadit 4 sur
git a cena et
ponit uesti
menia et cu-
accepissetlinteum prae
cinxit se 6 de
inde misit
aquas in pel
uem et coe
pit lauare pe
des discipu
lorum et ex
tergere de
linleo quo
erat praecinc
tus " uenit ad
simonem et
dicit illi dme-
tu mihi lauas

Pol. 183.
pedes-
7 Respondit ihs-
et dixit ei quod
ego facio tu
nescis cog
nosces pos
tea- 8 dicit ei
petrus no-
lauas mihi
in aeternu- •
Respondit ihs-
si non labero
te non habes
partem mecu- •
9 Dicit ei simo-
petrus dme-
non tantu-
pedes sed
etiam manus
et caput-
10 Dicit ei ihs-
qui lotus est no"
indiget nisi
ut pedes labet
sed est mu"
dus totus
et uos mun
di estis sed
non omnes-
11 Sciebat eni-
qui traderet
eum quis esset
propterea
dixit quia no-
estis mundi
omnes-

12 Et postquam
lauit pedes
eorum acce
pit uestime-
ta et cum ite
rum recubu
isset dicit eis
scitis quid fe
cerim uobis-
13 Uos uocatis
me magister
et dms- et be
ne dicitis su—
enim-
14 Si ergo laui
uestros pe
des ego dms-
et magister
et uos debe
tis alter alte
rius lauare
pedes le exem
plum enim
dedi uobis
ut quemad
modum ego
facio uobis
etiam et uos
faciatis-16 Amen amen
dico uobis no-
est seruus
maior dmo-
suo neque
apostolusmaior eum

XIII, 16-36.]
Pol. 184.
qui misit eu-
17 si haec scitis
beati estis si
feceritis ea-
18 Non de omni
bus uobis di
co ego scio
quos elegeri-
sed ut implea
tur scriptura
>qui edit me
>cum pane-
deuauit su
>per me cal
>caneum suu- •
19 Amodo dico
uobis prius
quam fiat ut
credatis cu-
factum fue
rit quoniam
ego sum-
20 Amen amen
dico uobis qui
accipit eum
quem misero
me accipit qui
autem me ac
cipit accipit eu-
qui me misit-
21 Haec cum di
xisset ihs- tur
batus est spu-
et protestatus
est et dixit-
Amen amen

SEC dico uobis quia
unus ex uobis
quia unus ex
uobis tradet
me- 2'2 aspicie
bant ergo ad
alis alium dis
cipuli aesita-
tes de quo di
ceret-
23 Erat ergo re
cumbens unus
ex discipulis
eius in sinu-
ihu- quem di
ligebat ihs-
24 Innuit ergo
huic simon
petrus et dixit
ei die quis est-
25 Itaque cum
recubuisset ille supra pec
tus ihu- dicit
ei dme- quis
est- 26 respo-
dit ihs- ille est
cui intinctu-
panem por
rexero-Et cum intin
xisset pane-
dedit iudae
simoni sea
riotae 27 et ut
accepit pane-

IOHANNEN

91

Fol. 185.
intromit in
eum satanas-
Dicit ergo ei
ihs- quod fa
eis fac celeri
us 28 hoc aute-
nemo sciit
discumbe-
tium quid di
xerit ei 29 qui
dam enim
putabant quia
loculos habe
bat iudas quo
niam dicit ei
ins- erne ea
quae opus
sunt in uobis
ad diem fes
tum aut ut ege
nis aliquid
daret-
30 Cum ergo ac
cepisset pane-
exiuit conti
nuo erat au
tem nox- 3: cu—
ergo exisset
dicit ihs-
Nunc clarifi
catus est fi
lius hominis
32 et ds- clarifi
catus est in eo
et ds- clarifi
cauit eum-in

semetipjo et
continuo cla
rificauit eu— ¦
33 Filioli adhuc
modicum uo
biscum sum
quaeritis me
et sicut dixi
iudaeis quo eo
ego uos no-
potestis ueni
re et uobis
dico modo-
34 Praeceptum
nobum do uo
bis ut diliga
tis inuicem
sicut ego di
lexi uos ut et
uos diligatis
inuicem 35in
hoc cognos
cent omnes
quia discipu
li mei estis si
dileclione-
habueritis ad
alis alium-
36 Dixit ei simo"
petrus dme-
quo uadis-
Respondit ihs-
quo ego uado
non potes me
modo sequi
sequeris aute-

92

SEC

IOHANNEN [XIII. 36-XIV. 19.

Fol. 186.

Fol. 187.

me postea-

et uos sitis 4 et

tu dicis oste-

petieritis in

37 Dicit ei petrus

quo uado sci

de nobis pa

nomine meo

dme- quare

tis et uiam sci

trem 10 non

ego faciam

non possum

tis- 5 dicit ei

credis quia

ut honorifi

te sequi modo

ihomas dme.-

ego in patre

cetur pater

animam me

nescimus

et pater in me

in filio-

am ponam pro

quo uadis

est uerua quae

15 Si diligitis me

te- 38 respon

quomodo

ego loquor

praecepta mea

dit ei ihs- ani

uiam scimus-

uobis a me

seruate u et ego

mam tuam

6 Dicit ei ihs- ego

ipso non Io

rogabo patre-

pro me ponis-

sum uia et

quor pater

et alium pa

Amen amen

ueritas et ui

autem in me

racletum da

dico tibi no-

ta nemo ue

manens ip

bit uobis et

cantauit gal

nit ad patre-

se loquitur

uobiscum

Ius donee tu

nisi per me

et opera quae

in aeternu-

me ter neges-

7 si cognouis

ego facio ip

sit 17 spm- ue

14' Non turbetur

tis me et pa

se facit n ere

ritatis que-

cor uestru-

trem meu-

dite mihi quia

hic mundus

credite in dm-

cognouistis

ego in patre

non potest

et in me ere

et amodo nos

et pater in me

accipere quia

dite 2in domo

tis eum et ui

12 alioquin prop

non uidet eu-

patris mei ma-

distis eum-

ter opera ip

nee cognos

siones mul

8 Dicit ei philip

sa credite

cit eum- uos

tae sunt- si quo

pus clfne.- os

mihi-

uidetis eum

minus dixis

tende nobis

Amen ame"

et cognosci

sem uobis

patrem et

dico uobis

tis quia aput

quia uado pa

sufneit nobis-

quia qui ere

uos manet

rare uobis

9 Dicit ei ihs> ta—

dit in me ope

et uobiscu-

locum- 3 et si

to temporis

ra quae ego

est- ]8non

abiero et prae

uobiscum

facio et ipse

relinquam

parabero uo

sum et non

faciet et ma

uos orfanos

bis locum ite

cognouistis

iora horu-

uenio ad uos

rum uenio

me philippe

faciet quia

ls adhuc modi

et accersio

qui uidit me

ego ad patre-

cum et hic

uos ad me ut

uidit et patre- •

uado- I3 et quod

mundus ia-

ubi ego sum

Quomodo

cumque ab eo

me non uidet

xiv. 19-xv. 5. J

SEC

IOHANNEN

93

Fol. 188.
uos autem
uidebitis me
quia ego uiuo
et uos uiue
tis 20 in illo die
cognoscetis quia ego
in patre meo
et uos in me
et ego in uo
bis- 21 qui audit
praecepta mea
et seruat ea
ille est qui di
ligit me-
Qui autem di
ligit me dili
getur a patre
meo et ego
diligam eu-
et manifes
tabo ei me ipsu-
22 Dicit iudas no-
ille scariotes
sed alius dme-
quid factum
est quia nobis
incipis mani
festare te ipsu-
et non huic
mundo- 23 Respondit ihs
et dixit ei si
quis diligit me
sermonem
meum serua

uit et pater
meus diligit
eum- et ad eu-
ueniemus et mansione-
aput eum fa
ciemus-24 Qui non diligit
me sermo
nes meos no-
seruat- ser
monem que-
audistis meus
non est sed
eius qui mi
sit me patris-
25 Haec locutus
sum uobis
aput uos ma
nens 26 parade
tus autem sps-
sanctus que-
mittet pater
in nomine
meo ille uos
docebit om
nia quaecu-
que dixero-
27 Pacem do uo
bis pacem mea-
relinquo uo
bis non quo
modo hic
mundus dat
ego do uobis
non turbetur

Fol. 189.
cor uestru-
neque formi
det 28 audistis
quia dixi uo
bis uado et ue
nio ad uos
si diligere
tis me gaude
retis quia ua
do ad patre-
quoniam pa
ter maior me
est 29 nunc di
xi uobis prius
quam fiat ut
cum factu-
fuerit creda
tis 30 iam non
multa loquor
uobis- uenit
enim huius
mundi prin
ceps et in me
non habet quic
quam 31 sed ut
cognoscat hic mundus
quia diligo
patrem sicut
praeceptu-mihi dedit
pater sic facio
surgite ea
mus hinc-
1 54 Ego sum uitis
uera et pater

meus agnco
la est 2 omne-
palmitem in
me non fere-
tem fructu-
tollit eum pa
ter et omne-
qui adferet
fructum pur
gabit eum ut
fructum plu
rimum adfe
rat- 3 iam uos
mundi estis
propter ser
monem que-
locutus sum uo
bis * manete
in me et ego
in uobis sicut
palmes non
potest ferre
fructum a se
nisi manse
rit in uite sic
et qui in me
non manse
rit- 6 ego su-
uitis uos pal
mites estis
qui manet in
me et ego in
eo hic adferet
fructum mul
tum quia sine
me nihil po

94
Fol. 190.
testis facere-
6 Si quis autem
in me non ma"
serit praeci
sus est sicut
palmes et mis
sus est foras
et aruit et col
ligent eos et i"
ignem mit
tunt et ardent-
7 Si manseri
tis in me et
uerba mea
in uobis ma-
serint quod
cumque uo
lueritis pe
tite et fiet [uobis-
8 In hoc clari
ficatus est pa
ter meus ut
fructum plu
rimum adfe
ratis et efEcia
mini mei dis
cipuli- 9 sicut
dilexit me pa
ter et ego uos
dilexi mane
te in dilectio
ne mea- 10 si prae
cepta mea ser
uaberitis ma
nebitis in di
lectione mea

SEC s]icut et ego
patris prae
cepta serua
ui et maneo
in eius dilec
tione-
11 Haec locutus
sum uobis
ut gaudium
meum in uo
bis sit et gau
dium uestru-
impleatur 12 hoc est prae
ceptum meu-
ut diligatis
inuicem si
cut dilexi uos
13 maiore hac
dilectione-
nemo habet
ut hanimam
suam ponat
pro amicis
suis-14 Uos amici mei
estis si fece
ritis quae ego
praecipio uo
bis 16 iam non
dico uos ser
uos quia ser
uus nescit
quid facit dms-
eius uos au
tem dixi ami

IOHANNEN

[xv. 5-24.

Fol. 191.
cos quia om
nia quaecu-
que audiui a
patre meo
nota feci uo
bis- 16 non uos
me elegistis
sed ego ele
gi uos et po
sui uos ut ea
tis et fructu-
adferatis et
fructus ues
ter maneat
ut quodcu-
que petieri
tis a patre in
nomine meo
det uobis-
17 Haec mando
uobis ut dili
gatis inuice-
18 si mundus
uos odit sci
tote quonia-
me priorem
odio habuit-
19 Si de mundo
fuissetis mu"
dus quod suu-
erat diligeret
uero enim
quia de mun
do non estis
sed ego elegi
uos de mundo

propterea odit uos mu-
dus- 20 meme"
tote sermo
nes quem ego
dixi uobis no"
est seruus
maior dmo-
suo- si me
persecuti sunt et uos
persequentur si sermo
nem meum
seruaberuntet uestrum
seruabunt-
21 Sed haec faci
unt omnia
circa uos prop
ter nomen
meum- quia
nesciunt eu—
qui me misit-
22 Si non uenis
sem et locu
tus fuissem
eis peccatu-
non haberent
nunc autem
excusatione- non habent
de peccato suo-
23 Qui me odit et
patrem meu-
odil- 2I si opera

xv. 24-xvi. 17.] SEC

IOHANNEN

95

Pol. 192.
non fecisse-
in eos quae ne
mo alius fe
cit peccatu-
non haberent
nunc autem
et uiderunt
et odio habue
runt et me
et patrem me
um 25 sed ut im
pleatur ser
mo qui in le
ge eorum
scriptus est-
>quia odio
>habuerunt>me gratis-
26 Cum ergo [ue
nerit parade
tus quem ego
mittam uo
bis a patre spm-
ueritatis qui a
patre meo
piocedit ille
testimoniu-perhibebitde me 27 et uos
testimoniu-
perhibebitis
quia ab initio
mecum estis-
1 61 Haec locutus
sum uobis
ut non scan

dali]zemini2 a[bs]que syna
gogis facient
uos- sed ue
nit hora ut o—
nis qui inter
fecerit uos
aestimet se
obsequium
do- p'raestare
3 sed haec faci
ent quia no-
nouerunt
patrem neque
me 4 haec au
tem locutus
sum uobis
ut cum uene
rit hora eoru-
reminiscamini quia ego
dixi uobis-
r' Haec autem
uobis ab ini
tio non dixi
quia uobis
cum eram nunc
autem uado
ad eum qui
misit me et
nemo ex uo
bis interro
gat me quo
uadis- 6 sed
quia haec lo
cutus sum

Fol. 193.
uobis tiistitia
impleuit cor
uestrum 7 sed
ego ueritate-
dico uobis
expedit uo
bis ut eam si
non habiero
ego parade
tus non ueni
et ad uos-
Si autem ha
biero mitta-
ilium ad uos
" et cum uene
rit ille argu
et mundum
de peccatu-
et de iustii[ia
et iudicio-
9 De peccato qui
dem quia no-
credunt in me
10 de iustitia ue
ro quia eo ad
patrem et ia-
non uidebi
tis me- n de iu
dicio autem
quia princeps
mundi huius
iam iudicatus
est- I2 adhuc
habeo mul
ta uobis dice
re sed non

potestis ea por
tar& modo
13 cum enim ue
nerit ille sps-
ueritatis de
ducet uos in
ueritate om
ni non enim
loquitur a se
metipso sed
haec quae au
dit loquetur
et quae ueni
ent adnuntia
bit uobis- 14 ille
me clarifica
bit quia de meo
accipiet et ad
nuntiabit uobis-
15 Omnia quaecu"
que habet pa
ter mea sunt
propterea di
xi quia de meo
accipiet et ad
nuntiabit uobis-
16 Modicum et ia"
non uidebitis
me et iterum
modicum et
uidebitis me-
" Dixerunt ergo
discipuli eius
ad alterutru-
quid est hoc
quod dicet no

96

SEC

IOHANNEN [XVI. I 7-XVII. I.

Pol. 194.
bis modicum
et non uidebi
tis me et item-
modicum et
uidebitis me
et quia uado
ad patrem
18 quid est hoc
modicum nes
cimus quid lo
qui tur-
19 Cognouit ihs-
quia uolebant
eum interro
gare et dixit
eis de hoc quae
ritis cum alis
alio quia dixi
modicum [et
non uidebitis
me et iterum
modicum et
uidebitis me-
20 Amen amen
dico uobis quia
uos flebitis
et lugebitis
mundus aute-
gaudebit- uos
tristes eritis
sed tristitia ues
tra in gaudiu-
conuertetur21 mulier cum
parit tristitia
habet quonia-

uenit dies eius
cum autem
peperit pue
rum iam no-
meminit pres
surae prop
ter gaudiu-
quia natus
est homo in
hunc mun
dum 22 et uos
nunc quidem
tristitiam ha
bebitis item-
autem uide
bo uos et gau
debit cor ues
trum et gau
dium uestra"
nemo tollit
a uobis- 23 et in
illo die nihil
me interro
gatis-Amen amen
dico uobis si
quid petieri
tis a patre in
nomine meo
dabit uobis
24 usque modo
non petisiis
nihil in nomi
ne meo peti
te et accipietis
ut gaudium

Fol. 195.
uestrum sit
impletum-
26 Haec in pro
uerbiis locu
tus sum uo
bis ueniet ho
ra cum iam
non in prouer
biis loquar
uobis sed pa
Iam de patre
manifestabouobis 28 illo die
in nomine
meo petitis
et non dico
uobis quia ego
rogabo patre-
27 ipse enim [pa
ter diligit uos
quia uos me
diligitis et ere
ditis quia a do-
exiui 28 et ueni
in hunc mu"
dum iteru-
relinquo mu-
dum et uado
ad patrem-
29 Dicunt ei dis
cipuli eius
ecce nunc pa
lam loquens
et prouerbiu-
nullum dicis
30 nunc scimus

quoniam scis
omnia et no-
opus est tibi
ut quis te in
terroget in
hoc credimus
quoniam a do-
existi-
31 Respondit eis
ihs- modo
creditis 32 ecce
uenit hora
et iam uenit
ut disparga
mini unus
quisque in sua
regione et me
solum relin
quatis et no-
sum solus
quoniam pa
ter mecum
est- 3S haec lo
cutus sum uo
bis ut in me pa
cem habeatis
in hoc aute-
mundo praes
suram habe
bitis sed bono
animo esto
te ego uici mu"
dum- 171 Haec locutus
est ihs- et al
leuatis oculis

XVII. 1-2 I.]
Fol. 196.
in caelum di
xit pater uenit
hora clarifi
ca filium tuu-
ut filius tuus
clarified te
2 sicut dedisti
ei potestate-
omnis carnis
ut omne quod
dedisti ei det
eis uitam ae
ternam-3 Haec est aute"
uita aeterna
ut cognoscant
te solum et
uerum dm-
et quem mi
sisti- ihm- xpm-
4 Ego te clarifi
caui super ter
ram uno ope
re consum
mato quod
dedisti mihi
ut facerem
° et nunc clari
fica me tu pa
ter aput temet
ipsum clari
tatem quam
habui prius
quam mun
dus esset aput
te "manifestaui BUCHANAN

SEC nomen tuu-
hominibusquos dedisti
mihi de hoc
mundo tui
erant et mi
hi illos dedis
ti et sermo
nem tuum
seruaberunt ' et nunc cog
noui quia o—
nia quaecu-
que dedisti
mihi abs te
sunt 8 quia uer
ba quae dedis
ti dedi eis et
ipsi accepe
runt ea et cog
nouerunt quia uere a te
exierunt et
credideruntquia tu me
misisti- " ego
pro eis rogo
non pro mu"
do rogo sed
pro his quos
dedisti mihi
quia tui sunt
10 et mea om
nia tua sunt
et tua mea
et clarificatus

IOHANNEN

97

Fol. 197.
sum in eis " et
non sum in
hoc mundo
et hii in hoc
mundo sunt
et ego ad te
uenio- Pater sante
serua eos in
nomine tuo
12 cum essem
cum eis ego
seruabam
eos in nomi
ne tuo quos
•dedisti mihi
custodiui et nemo ex
eis perit nisi
filius perdi
tionis- ut scrip
tura implea
tur- "nunc
autem ad te
uenio et haec
loquor in hoc
mundo ut ha
beant gaudiu-
meum inple
tum in semet
ipsis-14 Ego dedi eis
sermone-tuum et mu"
dus odio ha
buit eos quia

ia

non sunt de
mundo 16no—
rogo ut tol
las eos de mu"
do sed ut ser
ues eos a ma
lo 16 de hoc mu"'
do non sunt
sicut ego no-
sum de hoc
mundo I7 sane
tifica eos in
ueritate ser
mo tuus ue
ritas est ls sicut
me misisti
in hunc mu"
dum et.ego
misi eos in
hunc mundu-
19 et pro eis sane
tifico me ipsu-
ut sint ipsi sane
tificati in ue
ritate- :onon
pro his rogo
tantum sed
pro his qui ere
dunt per ser
monem eoru-
in me 21 ut om
nes unum
sint sicut tu
pater in me
et ego in te ut
et ipsi in nobis

98

SEC

IOHANNEN [XVII. 21— XVIII. 12

Fol. 198.
sint ut mun
dus credat
quia tu me
misisti- 22 et ego
claritatemquam dedis
ti mihi dedi
eis ut sint unu-
sicut et nos
unum sumus
23 ego in eis et tu
in me ut sint
consumma
ti in unum et
cognoscatmundus quia
tu me misis
ti et dilexi eos
sicut et tu [me
dilexisti-
24 Pater quos de
disti mihi uo
lo ut ubi ego
sum et illi sint
mecum- ut
uideant cla
ritatem mea-
quam dedis
ti mihi quonia-
dilexisti me
ante consti
tutionem mundi-23 Pater iuste
mundus te
non cognouit

ego autem te
cognoui et hi
cognouerunt quia tu me mi
sisti 26 et notu-
feci eis nome-
tuum et no
tum faciam
ut dilectio
qua dilexisti
me in ipsis
sit et ego in
ipsis- 181 Haec cum di
xisset ihs- exi
uit cum dis
cipulis suis
trans torre-
tem fluminis
cedri ubi erat
hortus in que-
introibit ipse
et discipuli
eius-
2 Sciebat aute"
et iudas qui
tradebat eu—
ipsum locu-
quia freque-
ter ihs- con
uenerat illuc
cum discipu
lis suis-
3 Iudas ergo
cum accepis
set a cohorte

Pol. 199.
et a principi
bus sacerdo
tum et fari
saeis minis
tros uenit il
luc cum Ian
ternis et fa
cibus et armis-
' Ihs- autem sci
ens omnia
quae uentu
ra erant su
per eum pro
cessit et di
xit eis quem
quaeritis-
5 Responde
runt ei ihm-
nazoreum-Dicit eis ego
sum- stabat
autem et iu
das qui trade
bat eum cu-
ipsis- 6 ut ergo
dixit eis ego
sum abierunt
retrorsumet ceciderunt
in terram-
7 Iterum ergo
eos interro
gauit ihs- que-
quaeritis- il
li autem dixe
runt ihm- nazo

r]aeum- 8 Respondit ihs-
dixi uobis quia
ego sum si
ergo quaeri
tis me sinite
hos abire 9 ut
impleretursermo que"
dixit quia quos
dedisti mihi
non perdidi
ex eis quem
quam-10 Simon ergo
petrus habens
gladium edu
xit eum et per
cus sit seruu"
principis sa
cerdotumet abscidit au
riculam eius
dextram- erat
autem nome"
seruo mala
chus-11 Dixit ergo ihs-
petro mitte
gladium in
uagina sua-
Calicem que-
dedit mihi pa
ter non uis
bibam illu- -
12 Cohors ergo

XVIII. 12-25

SEC

IOHANNEN

99

Pol. 200.
et tribunus
et ministri
iudaeorum
conprenhe- derunt ihm-
et ligauerunt-
13 Et adduxerunt
eum ad anna-
primum erat
enim socer
caiphae qui
erat princeps
sacerdotu-anni illius-
14 Erat autem
caifas qui co—
silium dedit
iudaeis quia
expedit un[u—
hominemmori pro po
pulo-16 Sequebatur
autem ihm-
simon petrus
et alius disci
pulus- disci
pulus aute"-
ille erat notus
principi sacer
dotum et si
mul introi
uit cum ihu-
in atrium pri-
cipis sacer
dotum- I6 petrus

a]utem sta
bat ad osteu"
foris-Exiuit ergo
discipulus ille alius qui
erat notus
principi sa
cerdotumet dixit ostia
riae et intro
duxit petru- ¦
17 Dixit ergo pe
tro ilia ancil
la ostiaria-
numquid et tu ex disci
pulis es ho
minis huius-
Dicit ille no-
sum-18 Stabant aute-
serui et mi
nistri ad car
bones quia
frigus erat
erat autem
cum eis et pe
trus stans
et calefaciens se-
19 Princeps er
go sacerdo
tum interro
gauit ihm-
de discipulis
eius et de

Pol. 201.
doctrina eius-
20 Respondit
ihs- ego pala-
locutus su-
mundo ego
semper do
cui in synago
ga et in tem
plo quo om
nes iudaei co—
ueniunt et
in occulto lo
cutus sum
nihil- 21 quid me
interrogasinterroga eos qui audie
runt quid lo
cutus sum
ipsis ecce hii
sciunt quae
dixerim ego-
22 Haec autem
cum dixisset
unus de ad
stantibus mi
nistris dedit
palmam ihu-
dicens sic
respondes principi sa
cerdotum-
23 Respondit ei
ihs- si male
locutus su~~
testimoniu-

pe]rhibe de
malo- si aute-
bene quid me
caedis-24 Misit ergo eu-
annas uinctu-
ad caiphan po-
tificem-25 Erat autem
simon petrus
stans et cali
ficiens se dixe
runt ergo ei
numquid et tu ex disci
pulis eius es-
Negauit ille
et dixit non
sum- 26 dicit
unus ex ser
uis pontificis
cognatus eius
cuius absci
dit petrus
auriculamnon ego te ui
di in horto
cum illo- 27 ite
rum ergo
negauit et sta
tim gallus ca—
tauit-28 Adducunt ihm
a caiphan in
praetoriu- erat autem

O 2

ioo

SEC

IOHANNEN [XVIII. 28-XIX. 4.

Pol. 202.
mane-Et ipsi non in
troierunt in
praetoriu-ut non con
taminaren tur sed ma-
ducarent pas
cha- 29 exiuit
ergo pilatus
ad eos foras
et dixit qua-
accusatione-adfertis ad
uer'sus homi
nem hunc-
30 Responderunt
et dixerunt
ei si non es[set
hic malefac
tor non tibi
traderemus eum>31 Dicit eis pilatus
accipite eu-
uos et secu-
dum legem
uestram iu
dicate de eo-
Dixerunt er
go ei iudaei
nobis non li
cet interfice
re quemqua-
32 ut sermo ihu-
impleatur

quem dixit
significansqua morte
moreretur-
33 Introiuit er
go iterum
in praetoriu-
pilatus et uo
cauit ihm- et
dixit illi tu es
rex iudaeo
rum-34 Respondit ihs-
a temetipso
tu hoc dicis
an alii tibi di
xerunt de me-
36 Respondit pi
latus num
quid ego iudae
us sum gens
tua et princeps
sacerdotu-tradiderunt te mihi quid
fecisti- 36 Respondit
ihs- regnu-
meum non
est de mun
do hoc- si de'
hoc mundo
esset regnu-
meum minis
tri mei decer
tarenl ut no-

Fol. 203.
traderer iu
daeis nunc
autem reg
num meu-
non est hinc-
37 Dixit itaque
ei pilatus er
go rex es tu-
Respondit ihs-
tu dicis quia
rex sum ego-
Ego ad hoc
natus sum
et ad hoc ue
ni in hunc mu"
dum ut testi
monium pe
rhibeam ue
ritati omn[is
qui est ex ue
ritate audit
meam uoce- •
38 Dicit ei pilatus
quid est ueri
tas- et cum
hoc dixisset
iterum exi
uit ad iudaeos
et dicit eis ego
nullam inue
nio in eo cau
sam- 39 est au
tem consuetu
do uobis ut unu-
dimittam in
pascha uultis

ergo dimitta-
uobis rege-
iudaeorum- 40 Clamauerunt
ergo omnes
non hunc sed
barabban- erat
autem barab
bas latro-
191 Tunc ergo ad
prehendit pi
latus ihm- et
flagellis ceci
dit 2et milites
ornatam co
ronam de spi
nis imposue
runt capiti eius
et uestem pur
puream eir
cumdederunt eum
8 et ueniebant
ad eum et di
cebant habe
rex iudaeoru-
et dabant ei
palmas- 4 Exiuit itaque
pilatus foris
et dicit eis ec
ce adduco
eum uobis
foras ut cog
noscatis quia
non inuenio

xix. 4-20.]

SEC

IOHANNEN

Fol. 204.
causam in eo-
"Exiuit ergo ihs-
foras habens
spineam co
ronam et pur
puerum ues
timentumet dixit eis ec
ce homo-
6 Cum ergo ui
dissent eu-
princeps sa
cerdotumet ministri
clamabant cruci fige cru
ci fige eum-
Dicit eis pilatus
accipite e[u—
uos et cruci
figite- ego
enim non in
uenio causa-
in eo-
7 Responderunt
iudaei nos le
gem habemus
et secundu-
legem debet
mori qui filiu-
se dii fecit-
8 Cum ergo au
disset pilatus
hunc sermo
nem magis
timuit "et in

tr]oiuit in prae
torium iteru-
et dixit ad ihm-
unde es tu
ihs- uero res
ponsum no-
dedit ei-
40 Dicit ergo ei
pilatus mihi
non loqueris
nescis quo
niam potes
tatem habeo
cruci figere
te et potesta
tem habeo
dimittere te-
11 Respondit ihs-
non haberes
potestatem
aduersus me
ullam nisi es
set tibi data de
super prop
terea qui tra
didit me tibi
maius pecca
tum habet 12 ex
inde quaere
bat dimittere
eum-Iudaei aute-
clamabantdicentes si
hunc dimit
tes non es ami

Pol. 205.
cus caesaris-
Omnes qui re
gem facit se
contradicit
caesari- 13 Pilatus ergo
cum audis
set hos ser
mones addu
xit foras ihm-
et sedit pro
tribunali in
locum qui
dicitur lithos
trotus haebrae
». icae autem
gennetha 14 erat autem
parasceuepaschae hora
quasi sexta-
Et dicit iudaeis
ecce rex uester-
15 Clamauerunt
ergo illi tol
le tolle cruci
fige eum-
Dicit eis pilatus
regem ues
trum cruci
figam- Responderunt
pontifices non habemus
regem nisi
caesarem-

13 Tu]nc ergo tra
didit eis illu '
ut cruci eum
figerent- Susceperunt
ergo ihm- 17 et
baiulans sibi
crucem exi
it in eum locu-"
qui dicitur
caluariae lo
cus haebraei
ce golgotha
18 ubi eum cru
ci fixerunt
et cum eo ali
os duos hinc
et hinc mediu-
autem ihm-
19 Scripsit aute-
et titulum pi
latus et posu
it super cru
cem- erat au
tem scriptu-
ihs- nazore
nus rex iudae
orum-20 Hunc ergo ti
tulum multi
legerunt iu
daeorumquia prope ci
uitatem erat
locus ubi cru
ci fixus est ihs-

SEC

IOHANNEN [XIX. 20-36.

Pol. 206.
et erat scrip
tum hebraei
ce graece et
la tine-
21 Dicebant ergo
pilato princi
pes iudaeoru-
noli scribere
rex iudaeoru-
sed quia dixit
rex sum iudae
orum-22 Respondit pi
latus quod
scripsi scripsi-
23 Milites ergo
cum cruci fi
xissent ihm-
acceperu[ntuestimenta eius et fece
runt quattu
or partes uni
cuique mili
ti partem- erat
autem tuni
ca rudis desu
per contexta
per totum-
24 Dixerunt er
go ad inuice-
non scinda
mus eam sed
sortiamurde ea cuius sit-
Ut scriptura

impleatur->diuiserunt >uestimenta>mea et in ues
>tem meam
>miserunt
>sortem- et milites qui
dem haec fe
cerunt-25 Stabant aute-
iuxta cruce-
ihu- mater eius
et soror ma
tris eius maria
deofe et ma
ria magdalene-
26 Cum uidisset
autem ihs- ma
trem et disci
pulum adsta-
tem quem di
ligebat dicit
matri mulier
ecce filiuus
tuus- 27 deinde
dicit discipu
lo ecce mater
tua- et ex ilia
hora accepit
illam discipu
lus in sua-
28Postea ihs- sci
ens quia om
nia consum
mata sunt ut

Pol. 207.
impleatur scriptura di
cit sitio 29 uas
positum erat
aceto plenu-
spongiam er
go plenam
aceto perti
cae circum
ponentes op
tulerunt ori
eius-30 Cum ergo ac
cepisset ihs-
acetum di
xit consum
matum est-
Et inclinato
capite tra
didit spm-
31 Iudaei ergo
quia cena pu
ra erat ut no-
remanerentin crucem
corpora sab
bato- erat eni"
magnus di
es illius sab
bati rogaue
runt pilatu"
ut frangere-
tur crura eo
rum et tol
lerentur-32 Uenerunt ergo

m]ilites et illi
us quidem
primi frege
runt crura
et alterius
qui simul cru
ci fixus erat
cum eo-
33 Ad ihm- aute-
cum uenis
sent ut uide
runt eum iam
mortuumnon fregerunt
crura eius
34 sed unus mi
litum lancea
latus eius pu
pugit et exiuit
continuo sa-
guis et aqua
35 et qui uidit tes
timonium
perhibuit et
uerum est
testimoniu-eius et ille scit
quia uera di
cit ut et uos
credatis-
38 Facta sunt eni-
haec ut scrip
tura impleatur-
>ossum non
>confringe >lis ex eo-

xix. 37-xx. 12.] sec

IOHANNEN

103

Fol. 208.
87 Et iterum ali
a scriptura
dicit- >uidebunt in
>quem con
>punxerunt- 38 Post haec au
tem rogauit
pilatum io
seph- ab arima
tia qui et ipse
discipulus erat ihu- oc
culte autem
propter me
tum iudaeoru-
ut tolleret cor
pus ihu- et per
misit pilaftus-
39 Uenerant er
go et tulerunt
eum- uenit
autem et ni
codemus qui uenerat
ad ihm- noe
te primum
ferens mix
turam murrae
et aloin qua
si libras centu- •
40 Acceperunt
ergo corpus
ihu- et ligaue
runt eum li—
teis cum aro

matibus si
cut mos est
iudaeis sepe
lire- 41 erat au
tem in loco
ubi cruci fi
xus est hor
tus et in hor
to monume—
tum nobu-
in quondum
quisquam po
situs erat 42 ibi
ergo propter
parasceuen quia iuxta erat
monumen tum posue
runt ihm-
201 Una autem
sabbati uenit
maria mag
dalene cum
adhuc tene
brae essent
ad monume-
tum et uidet
lapidem sub
latum a mo
numentu- -
2 Cucurrit er
go et uenit
ad simone-
petrum et
ad alium dis
cipulum que-

Pol. 209.
amabat ihs-
et dicit eis- tu
lerunt dom-
de monume-
to et nescimus
ubi posuerunt
ilium-3 Exiuit ergo pe
trus et ille ali
us discipulus
et ueniebant
ad monume"
tum * curre
bant autem
ipsi duo simul
*ille alius dis
cipulus prae
cucurrit ci
tius petr[o et
uenit prior
ad monume-
tum 5 et cum
se inclinas
set et prospe
xisset uidit
posita linthe
amina non
tamen introi
uit- 6 uenit er
go simon petrus
sequens et in
trauit in mo
numentum et uidit lintea
mina posita
7 et sudarium

qu]od erat su
per caput eius
non cum lin
teaminibuspositum sed
separatim in
uolutum in
uno loco-
8 Tunc ergo in
troiuit et ille
discipulusqui uenerat
primus ad mo
numentum
et uidit et ere
didit 9 nondu-
enim sciebat
scripturam
quia oportet
eum a mor
tuis resurgere-
10 Abierunt ergo
iterum ad se
metipsos disci
puli- u maria
autem sede
bat ad monu
mentum plo
rans et cum
fleret inclina
uit se et pros
pexit in monu
mentum 12 et
uidet duos an
gelos in albis
sedentes unu-

104

SEC

IOHANNEN [XX. 12-29.

Pol. 210.
ad caput et unu~
ad pedes ubi
positum fu
it corpus ihu-
13 Dicunt ei illi
mulier quid
ploras- dicit
eis quia tule
runt dom- meu-
et nescio ubi
eum posuerunt-
14 Haec cum di
xisset conuer
sa est retror
sum et uidet
ihm- stante-
et non sciebat
quia dms- est-
H Dicit ei ihs [mu
lier quid p[lo
ras quem quae
ris- ilia existi
mans quia or
tulanus est di
cit ei dme- si
tu sustulisti
eum dicito
mihi ubi po
suisti eum et
ego eum tolla- -
16 Dicit ei ihs- ma
ria et conuer
sa ilia dicit ei
haebreice rab
boni quod in
terpraetatur

m]agister-
17 Di]cit ei ihs- no
li me tangere
nondum eni—
ascendi ad pa
trem- uade
autem ad fra
ties meos
et die eis asce-
do ad patre-
meum et pa
trem uestru-
et dm- meu-
et dm- uestru- -
18 Uenit maria
magdalene
adnuntians discipulis quia
uidit ihm- et
haec dixit mihi-
19 Cum esset er
go sero die
ilia una sab
batorum et
osteis clusis
ubi erant dis
cipuli inclu
si propter
rnetum iu
daeorumuenit ihs- et
stetit in me
dio et dicit
eis pax uobis
20 et hoc cum
dixisset oste-

Pol. 211.
dit eis manus
et latus suu— -
Et gauisi sunt
discipuli ui
so ihu-
21 Dicit ergo eis
ihs- iterum
pax uobis si
cut me misit
pater et ego
mitto uos-
22 Hoc cum di
xisset insuf
flabit- et di
cit eis accipi
te spm- sane
tum 2S quoru-
remiseritispeccata r[emit
tuntur eis [et
quorum de
tinueritis
detenta erunt-
24 Thomas aute-
unus ex -xu-
qui dicitur
didymus no-
erat cum eis
quando ue
nit ihs-
25 Dixerunt er
go ei ceteri
discipuli ui
dimus d5m-
Ille autem di
xit eis nisi uidero

in] manibus
ei]us figura-
clauorumet mittam di
gitum meu-
in locum cla
uorum et mit
tam manum
meam in latus
eius non ere
dam-
28 Post dies octo
iterum erant
discipuli in
tus et thomas
cum eis uenit
ihs- ianuis clu
sis et stetit in
medio et di
xit pax uobis
27 deinde dicit
thomae in
fert digitu-
tuum hoc et
uide manus
meas et mit
te manum i-
latus meum
et noli esse
incredulussed fidelis-
28 Respondit tho
mas et dicit ei-
dms- meus
et ds- meus-
28 Dicit ei ihs- quia

xx. 29-xxi. 15.] SEC

IOHANNEN

I05

Fol. 212.
uidisti me
credidisti be
ati qui non ui
derunt et ere
diderunt-30 Multa quide"
et alia signa
fecit ihs- in
conspectu discipuloru-suorum quae
non sunt scrip
ta in libro hoc
31 haec autem
scripta sunt
ut credatis
quia ihs- xps-
est filius di
et ut crefden
tes uitam [ae
ternam habe
atis in nomi
ne eius-
211 Postea mani
festauit se ite
rum its- dis
cipulis suis
super mare
tiberiadis
manifesta
uit autem sic-
2 Erant simul
simon petrus
et thomas qui
dicitur didy
mus-et nata

na]el qui erat
a cana galile
ae- et fili ze
bedaei et alii
discipuli eius
duo- 3 dicit eis
simon petrus
uado piscari-
Dicunt ei ue
nimus et nos
tecum* et exie
runt et asce-
derunt in na
uem et ilia
nocte pren
diderunt ni
hii- 4 mane au
tem iam facto
stetit ihs- in
litore non
tamen cog
nouerunt discipuli quia
ihs- est-
5 Dicit ergo eis
ihs- pueri nu—
quid pulme"
tarium habe
tis- respon
derunt ei no- -
6 Dicit eis mit
tite in dextra-
partem nauis
retem et in
uenietis- Miserunt

Fol. 213.
ergo et prae
multitudine
piscium elia"
non poterant
retiam tra
here-
7 Dicit ergo dis
cipulus ille
quem dilige
bat ihs- dms- est-
Simon itaque
petrus cum
audisset quia
dms- est tuni
ca succinxit
'se erat eni"
nudus et mi
sit se in mare
8 ceteri u[ero
discipuli [na
uigio uenerunt
non enim lo-
ge erant a ter
ram sed qua
si a gubitis -cc-
trahentes retiam pisciu- •
9 Ut ergo disce-
derunt in ter
ram uiderunt
carbones incensos et pis
cem imposi
tum et pane-
10 Dicit eis ihs- ad
fert ex piscibus

qu]os prendi
distis-11 Ascendit simo-
petrus et tra
hit retem pie
num ad ter
ram magnis
piscibus -cliii-
et cum tanti
essent non est
ruptum rete-
12 Dicit eis ihs- ue
nite prande
te- nemo ta
men disce-
tium aude
bat interro
gare eum tu
quis es scie-
tes quia dms- est-
13 Uenit ihs- et ac
cepit panem
et dabat eis et
piscem simi
liter-14 Hoc iam tertio
manifestauitse ihs- disci
pulis suis post
quam sur
rexit a mor
tuis- 16cum er
go prandidis
sent dicit si
moni petro
ihs- simon

BUCHANAN

io6

SEC

IOHANNEN [XXI. 15-25.

Fol. 214.
iohannis di
liges me- didt
ei utique dfhe-
tu scis quia amo
te- dicit ei pas
ce obes meas-
16 Iterum dicit
ei simon iona-
nis diliges me
dicit ei etiam
dme- tu scis
quia amo te-
Dicit ei pasce
ouiculas meas-
17 Dicit ei tertio
simon ioha-
nis amas me-
Contristatus est petru[s quia
dixit ei ter[tio
amas me- di
cit ei etiam
dme- tu scis
omnia tu nos
ti quia amo te
dicit ei pasce
oues meas-
18 Amen amen
dico tibi cum
esses iunior
praecingebas
te et ambula
bas cum aute—
senueris ex
tendes manus
tuas et alius te

pra]ecinget et] ducit quo
tu non uis 19 hoc
autem dixit
significans qua morte
clarificatu
rus esset dm-
Et cum hoc di
xisset dicit
eis sequere
me- 20 conuer
sus petrus
uidit ilium
discipulumquem dilige
bat ihs- seque-
tem- qui et re
cubuit ad ce
nam super
pectus eius
et dixit dfhe-
quis est qui
tradet te- 21 hunc
ergo cum
uidisset pe
trus dicit ad
ihm- dme- hic
autem quid-
22 Dicit ei ihs- sic
uolo eum re
manere do
nee uenio
quid ad te- tu
me sequere-
23 Exiuit ergo hic

Fol. 215.
sermo aput
fratres quia
discipulus il
le non more
retur et non
dixit ei ihs- no-
morietur sed
sic eum uolo
manere do
nee uenio
quid ad te-
24 Hic est disci
pulus qui tes
timoniumperhibet de
his et qui scrip
sit haec et sci
mus quia ue
rum est [testi
monium [eius-
25 Et alia quide-
multa fecit
ihs- quae no-
sunt scripta
in hoc libro
quae si scribe
bantur per si-
gula nee ipsu-
arbitror mu-
dum capere
eos libros qui
scriberentur-
EVANGELIVM SEC- IOHAN
EXPLICIT IN DO

i.i-ig.]

SEC

LVCAN

107

Fol. 216.
I1 Quoniam qui
dem multi co
nati sunt or
dinare nar
rationem re
rum quae in
nobis com
pletae sunt
2 sicut tradide
runt nobis
qui ab initio
ipsi uiderunt
et ministri
fuerunt ser
nones- 3 Placuit et mi
hi et spirituo
sancto adse
cuto a prin\ci
pio omnibus
diligenter ex
ordine tibi-
scribere op
time theophi
le 4 ut cognos
eas eorum
uerborumde quibus eru
dilus es ueri
tatem-^Fuit in diebus
herodes re
gis iudeae sa
cerdos quidd~
nomine zac
charias de uice

auia et uxor
illius de filia
bus aaron- et
nomen eius
elisabel- "erant
autem iusti
ambo ante
dom- incede-
tes in omnibus
mandatis et
iustificationibus di- sine
quaerella 7 et
non erat illis
filius eo quod
esset elisabel
sterilis et am
bo processi
erant in die
bus suis-
8 Factum est au
tem cum sa
cerdotio fu-
geretur zac
charias in or
dinem uicis
suae ante dm-
a secundum
consuetudi nem sacerdo
tii sorte exiit
ut incensu-
poneret in
gressus in te-
plum dmi- 10 et
omnis multi

Pol. 217-
tudo orabat
ora incensi-
11 Apparuit aute"
illi angelus
stans a dextris
altarii ince-
si I2 et uidens
zachariasturbatus est
et timor ce
cidit super
ilium- 13 et ait
ad ilium an
gelus dicens
ae timeas za
charia quo
niam obse
cratio tua
exaudita [est
et uxor tua
elisabel pari
et tibi filium
et uocabis no
men eius io
hannen u et e
rit gaudium
tibi et exulta
tio et multi
in natiuitate
eius gaude
bunt- ls erit eni-
magnus co
ram dmo- et
uinum et si
ceram non
bibet et spu-

san]cto reple
b]itur ex ute
ro matris su
ae 16 et multos
filios istra
hel conuer
tet ad dom- dm-
ipsorum 17 et
ipse praece
det ante illu-
in spu- et uir
tute heliae ut
conuertat corda patru-
in filios et in
credibilesad prudentia-
iustorum parare dfho-
plebem per
fectam-18 Et dixit zaccha
rias ad angelu-
unde hoc scia-
ego enim se
nex sum et
uxor mea pro
cessior in die
bus suis-
19 Et respondens
angelus dixit
ei- ego sum ga
briel qui adsis
to ante dom-
et missum lo
qui at te et haec

io8

SEC

LVCAN

[i- 19-40.

Pol. 218.
tibi euangeli
zare 20et ecce
eris tacens
et non poteris
loqui usque
in diem quo
haec fiant prop
ter hoc quia
non credidis
ti uerbis me
is quae imple
buntur in te-
pore suo-
21 Et erat plebs
expectans zacchariamet miraban
tur eo quod
tardaret [in
templo-22 Egressus au
tem non po
terat loqui ad
illos et cono
uerunt quod
uisionem ui
derit in tem
plo et ipse erat
adnuens illis
et permansit
mutus-23 Et factum est
ut impleti sunt
dies officii eius
abiit in domu-
suam-

24 Pos]t hos aute"
dies conce
pit elisabel
uxor eius et
occultabat se
mensibus qui-
que dicens
25 quid mihi sic
fecit dms- in
diebus quibus
respexit au
ferre obpro
brium meu-
inter homines-
26 Eodem aute-
tempore mis
sus est ange
lus gabriel a
dfho- in ciuita
tem galileae
cui nomen
nazareth 27 ad
uirginem ma
ria desponsa
tam uiro cui
nomen erat
ioseph de do
mo dauid et
nomen uir
ginis maria-
28 Et ingressus
angelus eua-
gelizauit ea-
et dixit illi- dins-
tec um bene
dicta tu inter

Fol. 219.
mulieres-29 Ipsa autem ut
uidit eum mo
ta est in introi
tu eius et erat
cogitans quod
sic benedixis
set eam so et ait
ei angelus dmi-
ne timeas ma
ria inuenisti
enim gratia-
aput dm- 31 et
ecce concipi
es in utero
et paries filiu-
et uocabis no
men eius ihm-
32 hic erit m[ag
nus et fili[us
altissimi uo
cabitur et da
bit illi dms- ds-
sedem dauid
patris eius 33 et
regnabit in do
mo iacob in
aeternum et
regni eius no~
erit finis-
34 Dixit autem ma
ria- ecce ancil
la dmi- conti-
gat mihi secu-
dum uerbu-
tuum-

36 Et r]espondens
an]gelus dixit
illi sps- sanctus
superueniet
te et uirtus
altissimi obu"
brauit te ideo
que quod nas
cetur sanctus
uocabitur fi
lius di-
36 Et ecce elisa
bel cognata
tua et ipsa co-
cepit filium
in senecta sua
et hic mensis
est sextus illi
quae uocaba
tur sterilis
37 quia non est
inpossibiledo- omne uer
bum- 38 et disces
sit ab ilia an
gelus-39 Exurgens au
tem maria
in diebus illis
abiit in mon
tana cum fes
tinatione in
ciuitate iude
ae 40 et intrauit
in domum
zachariae

1. 40-65.]
Fol. 220.
et salutabit
elisabel- 41 Et factum est
ut audiuit sa
lutationemmariae elisa
bel- exultauit
infans in ute
ro eius et re
pleta est spu-
sancto elisa
bel 42 et excla
mauit uoce
magna dicens-
Benedicta tu
inter mulie
res et bene
dictus fruc
tus uenftris
tui 43 et unde [hoc
mihi ut ueni
at mater dmi-
mei ad me 44 ec
ce enim ut fac
ta est uox sa
lutationis tu
ae in auribus
meis exulta
uit in gaudio
infans in ute
ro meo 45 et bea
ta quae credi
disti quonia_
perficienturea quae dicta
sunt tibi a dmo-

SEC 46 et] ait elisabel
magnificat ani
ma mea dom-
47 et exultauit
sps- meus in
do- salutari meo
48 quia respexit
humilitatem ancillae suae
ecce enim ex
hoc beatam
me dicent o-
nes generatio
nes 49 quia fecit
mihi magna
qui potens est
et sanctum
nomen eius
60 et misericor
dia eius in sae
cula saeculo
rum timenti
bus eum 51 fecit
potentiam in
bracchio suo
disparsit su
perbos mente
corde ipsoru-
62 deposuit po
tentes de sede
et exaltauit hu
miles 53 esurie-
tes impleuit
bonis et diui
tes dimisit ina
nes °4 suscepit

Fol. 221.

istrahel pue

ue]runt eu-

rum suum

i]n nomine

memorari

patris eius

misericor

zachariam-

diae 55 sicut lo

60 Et respondens

cutus est ad

mater eius

patres nos

dixit non sed

tros abrahae

uocabitur

et semini eius

iohannes-

in saecula-

61 Et dixerunt

88 Mansit aute""

ad illam ne

maria cum

mo est in cog

ilia mensibus

natione tua

tribus et re

qui uocetur

,uersa est do

hoc nomine-

mi suae-

62 Adnuebant au

57 Elisabel aute—

tem patri eius

impletum est

quem uellet

tempus p[ari

uocari eu-

endi et gen[u

83 et accepit pu

it filium 68 et au

gillarem et

dierunt uici

scripsit di

ni et cognati

cens iohan

eius quia mag

nes est nome"

nificauit dms-

eius 64 et con

misericor

tinuo reso

diam suam

luta est lin

cum ilia et co~

gua eius et

gratulaban

omnes mi

tur ei-

rati sunt aper

69 Et factum est

tum est aute-

in die octaba

-os- eius et lo

ut uenirent

quebatur

et circumci

benedicens

derent pue

dm-

rum et uoca

65 Et factus est

109

SEC

LVCAN

[i- 65-II. 7.

Pol. 222.
timor mag
nus super o—
nes uicinos
eorum et in
uniuersa mo-
tana iudeae
et diuulgaba-
tur haec om
nia uerba 86 et
posueruntomnes qui
audierant
in corde suo
dicentes quid
utique erit
puer iste et
enim manus
dmi- cum illo
est- 67 et [zacha
rias impl[etus
est spu- sane
to et prophe
tabat dicens-
68 Benedictus
ds- istrahel
quia uisita
uit et fecit re
demptione-plebis suae 69 et
erexit cornu-
salutis nobis
in domo da
uid pueri sui
70 sicut locutus
est per -os- sane
torum suoru-

propjhetaru—qu]i ab aeuo
sunt 71 et libe
rauit nos ab i
nimicis nostris
et de manus
omnium qui
nos oderunt
72 ad facienda-
misericor
diam cum pa
tribus nostris
et memora
ri testame-
ti sancti sui
73 iusiurandu-
quod iurauit
ad abraham
patrem nos
trum 74 datura-
se nobis ut si
ne timore de
manus inimi
coram nos
trorum libe
rati seruiamus
illi 75 in sanctita
te et iustitia co
ram ipso om
nibus diebus
nostris-78 Et tu puer pro
pheta altissi
mi uocaueris
praeibis eni-
ante faciem

Pol. 223.
dmi- parare
uias eius 77 ad
dandam sci
entiam salu
tis plebi eius i—
remissionepeccatorumeorum 78 per
uiscera mise
ricordiae di-
nostri in qui
bus uisitauit
nos oriens
ex alto 79 inlumi
nare iis qui in
tenebris et in
umbra mor
tis sedent ad
dirigenfdos
pedes nosftros
in uiam pads-
80 Puer autem
crescebat et
confortaba tur in spu- et
erat in deser
to usque in die-
suum ad istra
hel- 21 factum
est autem in
diebus illis exi
it edictum a cae
sare augusto
ut proficere
tur uniuersus
orbis terram-

2 hae]c profes
si]o prima prae
side syrio cy
rino 3 et ibant
omnes ut pro
ficerentur
singuli in sua-
ciuitatem-
4 Ascendit aute-
et ioseph a ga
lilaea de ciui
tate nazareth
in iudeam in ci
uitatem dauid
quae uocatur
beth'eem eo
quod esset
de domo et
patria dauid
5 ut proficere
tur cum ma
ria uxore sua
praegnate-6 Factum est au
tem cum es
set ibi imple
ti sunt dies ut
pareret ' et pe
perit filium
primogenitu-et pannis eu—
inuoluit et po
suit in prae
sepio quia lo
cus non erat
in diuersorio-

n. 8-25.]

SEC

LVCAN

III

Fol. 224.
8 Pastores aute—
erant in ilia
regione uigi
lantes et cus
todientes ui
gilias noctis
supra graege-
suum-0 Et ecce angelus
dmi- stetit iux
ta illos et cla
ritas circu-
ful sit illos et
timuerunttimore mag
no- 10 et dixit il
lis nolite time
re- ecce enim
euangeflizouobis gau[diu—
magnum qu[od
erit omni pie
bi n quia natus
est uobis ho
die saluator
qui est xps-
dfhs- in ciuita
te dauid 12 et hu
ius hoc uobis
signum inue
nietis infan
tem in pannis
inuolutum
et positum in
praesepio-13 Et subito facta

est] multitu
do] exercitus
caelestium
laudantiumdm- et dicen
tium 14 gloria
in altissimis
do- et in terra
pax homini
bus bonae uo
luntatis-
15 Et factum est
ut discessit
ab illis ange
Ius in caelu-
pastores lo
quebanturad inuicem et
dixerunt tra-
seamus usq-
bethleem et
uideamus hoc
uerbum quod
factum est
quod sic dms-
ostendit nobis-
18 Et uenerunt
festinantes
et inuenerunt
mariam et
ioseph et in
fantem posi
tum in prae
sepio 17 et cog
nouerunt de
uerbo quod

Fol. 225.
dictum est
illis de puero
hoc ls et omnes
qui audierunt
mirati sunt
de his quae
dicta erant
a pastoribus
ad ipsos-
49 Maria aute-
conserbabat omnia uer
ba haec con
ferens in cor
de suo-
*Et reuersi sunt
pastores mag
nificantes et
laudan[tes dm-
in omnibfus
quae audie
rant et uide
rant sicut die
ta sunt ad illos-
21 Et post quam
consummati sunt dies oc
to ut circum
cideretur uo
catum est no
men eius ihm-
quod uocatu-
est ab angelo
prius quam
in utero co-
ciperetur-

22 Et po]st quam
i]mpleti sunt
dies purifica
tiones eius
secundum
legem moy
si tulerunt
ilium in hieru
salem uti sis
terent eum
dmo- 23 sicut
scriptum est
in lege dmi-
>quia omne
>masculum>adaperiens
>uuluam sane
>tum dmo-
>uocabitur-24Etut darent
ostiam secu-
dum quod
dictum est in
lege dmi- par
turtures et
duos pullos
columbaru- •
25 Et ecce homo
erat in hieru
salem cui no
men erat sy
maeon et ho
mo iste ius
tus et timora
tus erat expec
tans consola

112

SEC

LVCAN

[II. 25-44.

Pol. 228.
tionem istra
hel et sps- sane
tus erat in ip
so- 28 respon
sum autem
accepit ab spu-
sancto non
uisurum mor
tem nisi prius
uideret xpm-
dom-
27 Et uenit in spu-
in templo et
cum induce
rent pueru-
ihm- parentes
eius ut face
rent secu~
dum co[nsue
tudinem [legis
pro eo 28 et ipse
accepit eum
in manibus
et benedixit
dm- et dixit-
29 Nunc dimit
te seruum
tuum dme-
secundum
uerbum tuu-
in pace 30 quia
uideruntoculi mei sa
lutarem tuu~
31 quod paras
ti ante facie-

omn]ium po
pu]lorum 3Z Iu
men ad reue
lationem 0
culorum et
gloriam pie
bis tuae istra
hel- S3 et erat
ioseph et ma
ter eius mira-
tes super his
quae diceba
tur de illo 34 et
benedixit il
los symaeo-
et dixit ad ma
riam matre-
eius- ecce hic
positus est in
casum et re
surrectione-
multorumin istrahel et
in signum
quod contra
dicetur 35 et tua-
ipsius anima-
pertransiet gladius ut re
uelentur mul
torum cor
dium cogita
tiones-
38 Et anna prophe
tissa filia fa
nuel de tribu

Fol. 227.
aser haec pro
cesserat in di
ebus multis
et uixerat an
nos cum ui
ro suo -un- a
uirginitate
sua 37 et haec
uidua anno
rum -lxxxiiii-
quae non dis
cedebat de
templo ieiu
niis et obser
uationibusseruiens noe
te ac die 38 et haec
ipsa hora stans
confite[baturdom- et loq[ue
batur de illo
omnibus qui
expectabantredemptionem hieru
salem-39 Et ut perfece
runt omnia
secun um
legem dmi-
reuersi sunt
in galilaea-
in ciuitatem
suam naza
reth-
40 Puer autem

co]nfortabatur et cresce
bat et imple
batur sapie-
tia et gratia di-
erat cum illo-
41 Et ibant ioseph
et maria per
omnes annos
in hierusale"
in diem sol
lemni paschae-
42 Et cum facti
essent illi a-
ni -xu- et asce-
dissent in hie
rusolyma se
cundum co—
suetudine-diei festi 43 co-
summatisq-
diebus cum
redirent re
mansit ihs- pu
er in hieru
salem et no-
cognouit io
seph et mater
eius- 44 existima-
tes ilium es
se in comita
tu uenerunt
iter diei et re
quirebant e
um inter cog
natos et notos

n. 45-ni- I0-

SEC

LVCAN

"3

Fol. 228.
45 et non inue
nientes eum
regressi sunt
in hierusale-
requirentes eum-
46 Et factum est
post triduo
inuenerunt ilium in tem
plo sedente-
in medio doc
torum audi
entem ilium
et interroga-
tem eos-
47 Stupebant au
tem omnes
qui eum [audi
ebant supe[r
prudentiam
et responsis
eius 48 et uiso il
lo expauerunt-
Et dixit mater
eius ad ilium
fili quid fecis
ti nobis sic do
lentes quae
rebamus te-
49 Et ait ad illos
quid est quod
me quaeretis
nescitis quia
in propria pa
tris mei opor
BUCHANAN

tet] me esse-
80 Et] ipsi non in
tellexerunt
uerbum quod
locutus est
ad illos 61 et ue
nit nazareth
et erat sub
ditus illis et
mater eius
conseruabat omnia uer
ba haec in cor
de suo-
£2 Et ihs- profici
ebat aetate
et sapientia-
et gratia aput
dm- et homi
nes- 31 anno
autem quin
to decimo
imperii tibe
ri caesaris
procurante pontio pilato
iudaeae tetrar
cha autem
galileae he
rode philip
po autem fra
tre eius tetrar
cha itureae
et traconidis
regionis et
lysaniae abi

Fol. 229.
lianae tetrar
cha 2 e sub sacer
dotum prin
cipe anna et
caipha factu-
est uerbum
di- super iaha"
nen zachari
ae filium in
deserto-
3Et uenit in om
nem regione"
iordanes prae
dicans baptis
mum paeni
tentiae * sicut
scriptum est
in libro ser
monu[m esei
ae prophfetae-
>uox clama-
>tis in deser
>to parate uia-
>dmi- rectas
>facite semi
>tas eius 6 om
>nes uallis im
>plebitur et
>omnis collis
>humilia bitur
>et erunt pra
>ua in direc
>ta et asperas
>in uias planas
8 >et uidebit o—
>nis caro salu

>tar]em di-
7 Dic]ebat ergo
ad turbas quae
exiebant ut
baptizarentur
coram ipso
generatio ui
perarum quis
ostendit uo
bis fugere ab
ira uentura
8 facite ergo
fructos dig
nos paenite-
tiae et ne coe
peritis dicere
patrem habe
mus abraha-
dico autem uo
bis quia potest
ds- de lapidi
bus istis sus
citare filios
abrahae 9 iam
autem secu
ris ad radice"
arborum po
sita est- omnis
arbor non fa
ciens fructu"
bonum exci
detur et igne"
mittetur- 10 Et interroga
uerunt illu
turbae et dixe

H4

SEC

LVCAN

[ill. IO-30.'

Fol. 230.
runt ei quid
faciemus ut
uiuamus-11 Respondens
autem dixit
illis qui habet
duas tunicas
det non habe"
ti et qui habet
escas simili
ter faciat-
12 Uenerunt au
tem et publi
cani ut bapti
zarentur et
dixerunt ad
ilium magis
ter et nos quid
faciem[us- 13 ad
ille dixit n[ihil
amplius exig[a
tis quam quod
constitutu"
est uobis-
14 Interrogaue
runt autem
ilium et mili
tes dicentes
quid faciemus
et nos- ait il
lis nemine-
concutiatis
neque calu-
niam faciatis
et contenti
estote stipe-

diis] uestris-
16 Exi]stimante
autem popu
lo et cogita-
tibus omnib-
in cordibus
suis de ioha"
nen ne forte
ipse esset xps-
16 Respondens
ait omnibus
ego quide-
uos aqua bap
tizo in paeni
tentiam ue
niet autem
fortior me
cuius non su-
dignus calcia
menta por
tare- ipse uos
baptizabit in
spu- sancto
et igni 17 habens
uentilabru- in manu eius
et purgauit
are am sua-
et congrae
gauit tritticu-
in horreu-
suum- paleas
autem com
buret igni in
extinguibili-18 Multa quide-

Pol. 231.
et alia exhor
tans euange
lizabat populu- -
19 Herodes aute-
tetrarcha cu-
corripereturab illo de he
rodiade uxo
re fratris sui
et de omnib-
malis quae fe
cit herodes
20 adiecit hoc
super omnia
inclusit ioha-
nen in carcere-
21 Factum est au
tem cum bap
tizatus [esset
omnis po[pu
lus et ihu- bap
tizante et ora
te apertum est
caelum 22 et dis
cendit sps- sane
tus corpora
li specie sicut
columba in
ipsum et uox
de caelo fac
ta est- filius
meus tu ego
hodie genui te-
i3Et ipse ihs- erat
incipiens fe
rae annoru—

•xxx-] quod ui
de]batur et di
cebatur esse
filius- ioseph
qui- fuit- eli
24 qui- fuit- matthei
qui- fuit- leuui
qui- fuit- melchi
qui- fuit- iannae
qui- fuit- ioseph
25 qui- fuit- nau-
qui- fuit- sedi
qui- fuit- naggae
26 qui- fuit- mattathiae
qui- fuit- semei—
qui- fuit- osech
qui- fuit- iudae
27 qui- fuit- ionae
qui- fuit- resae
qui- fuit- zorobabel
qui- fuit- salatiel
qui- fuit- neri
28 qui- fuit- melchi
qui- fuit- addi
qui- fuit- cosae
qui- fuit- hermada-
qui- fuit- er
29 qui- fuit- iesu
qui- fuit- eliezer
qui- fuit- iorim
qui- fuit- mattha
30 qui- fuit- symae
qui- fuit- iudae
qui- fuit- ioseph
qui- fuit- ionae
qui- fuit- eliachi-

111.31-iV". i6.]
Fol. 232.
31 qui- fuit- ena~
qui- fuit- mattatha
qui- fuit- nata-
qui- fuit- dauid
32 qui- fuit- iessae
qui- fuit- obeth
qui- fuit- boos
qui- fuit- salmo-
qui- fuit- naasso-
33 qui- fuit- aminadab
qui- fuit- ara_
qui- fuit- ioara-
qui- fuit- esro-
qui- fuit- fares
qui- fuit- iudae
B4qui- fuit- iacob
qui- fuit- isac
qui- fuit- abraha-
qui- fuit- [thara
qui- fuit- n[achor
35 qui- fuit- ser[uc
qui- fuit- ragau
qui- fuit- phalec
qui- fuit- eber
qui- fuit- salec
36 qui- fuit- caina-
qui- fuit- arfaxat
qui- fuit- sem
qui- fuit- noe
qui- fuit- lamech
57 qui- fuit- matusale
qui- fuit- enoc
qui- fuit- iareth
qui- fuit- malaleel
qui- fuit- aena-
88 qui- fuit- enos

SEC qui- f ]uit- seth
qu]i- fuit- ada-
qui- fuit- filius di-
41 Ihs- autem pie
nus spu- sane
to reuersus
est ab iorda
nen et ageba
tur in deser
to 2 diebus -xl-
temptabatur
a diabulo-
Et nihil man
ducabit die
bus illis et co-
summatis il
lis diebus
esuriit-
3 Dixit autem
illi diabolus
si filius di- es
die lapidi huic
ut fiat panis-
4 Et respondit
ad ilium ihs-
et dixit scrip
tum est-
>qui non in pa
>ne solo uiuet
>homo sed
>in omni uer
>bo di-
9 Et duxit illu-"
in hierusale-
et statuit illu-
super pinna-

LVCAN

"5

Fol. 233.
templi et di
xit illi si filius
di- es mitte
te hinc deor
sum I0 scriptu-
est enim quod
angelis suis
mandabit de
te ut conser
uent te lr et in
manibus tol
lant te ne for
te offendas
ad lapidem
pedem tuu- ¦
12 Et respondens
dixit illi ihs-
scriptum est-
>non tfempta
>bis dom- [dm-
>tuum-5 Et duxit ilium
diabolus et
ostendit illi
omnia regna
orbis terrae
in momen
to temporis
6 et ait ad illu
tibi dabo po
testatem hanc
uniuersam
et gloriam
illorum quia
mihi tradita
sunt et cui

uolu]ero do
ilia] 7 tu ergo
si procidens
adoraueris
ante me erunt
omnia tua haec-
8 Et respondens
dixit illi ihs-
uade post me
satanas scrip
tum est eni-
>dom- dm- tuu-
>adorabis et
>illi soli ser
>uies-13 Et consum
mata omni
temptationediabolus re
cessit ab illo
usque ad te-
pus- 14 et egres
sus est ihs- in
uirtute spi
ritus in gali
laeam et fama
eius exiit per
uniuersam
regionemde illo- 15 et ipse
docebat in sy
nagogis et
magnifica
batur ab om
nibus- 16 Et uenit naza

Q 2

u6

SEC

LVCAN

[IV. 16-33.

Pol. 234.
reth ubi erat
nutritus et
intrauit secu-
dum consue
tudinem sua-
die sabbati in
synagogamet surrexit
legere 1T et tra
ditus est illi
liber prophe
tae eseiae et
ut reuoluit
librum inue
nit locum ubi
scriptum erat
18>sps- dmi- su
>per me prop
>terea [unxit
>me euan[ge
>lizare paupe
>ribus misit
>me 19praedica
>re captiuis
>remissione"
>et caecis uisu-
>remittere >confractos>in remissio
>nem praedi
>care annu-
>dmi- acceptu-
>et diem red
>ditionis-20 Et cum plicu
isset librum

reddidit mi
nis]tro et se
dit et omniu-
in synagoga
erant oculi
intendentes in eum-
21 Coepit aute-
dicere ad illos
quia hodie i-
pleta est haec
scriptura in
auribus ues
tris- 22 et om
nes testimo
nium illi red
debant et mi
rabantur in
uerbis grati
ae quae pro
cedebant de
ore ipsius et
dicebant no
ne hic est fili
us ioseph-
23 Et ait illis uti
que dicetis
mihi hanc si
militudine"
medice cu
ra te ipsum
quanta audi
uimus facta
cafarnaumfac et hic in
patria tua-

Fol. 234 bis.
24 Dixit autem
ihs- amen di
co uobis quod
nemo pro
pheta accep
tus est in pa
tria sua- 25 in ue
ritate dico
uobis multae
uiduae fue
runt in die
bus eliae in
istrahel qua-
do clusum
est caelum
annis tribus
et mensibus
sex cum fac
ta est f[ames
magna in [o"
ni terra 26 et a[d
nullam illaru-
missus est
elias nisi sa
rapta sidoni
ae ad mulie
rem uidua-
27 et multi lepro
si erant in is
trahel sub eli
saeo prophe
ta et nemo
eorum mun
datus est ni
si neman sy
rus 28 et repleli

sunt] omnes
in] synagoga
ira haec au
dientes 29 et sur
rexerunt et
eiecerunt
ilium extra
ciuitatem et
deduxeruntilium usque
ad superci
lium montis
super que-
ciuitas eoru-
erat aedifi
cata ut prae
cipitarent eum- 30 ipse au
tem transiit
per mediu-
illorum et
abiit- 31 et disce-
dit in cafar
naum ciuita
tem galileae
ibique doce
bat illos sab
batis- 32 et stu
pebant in doc
trina eius quia
in potestate
erat sermo
eius-33 Et erat in syna
goga homo
habens dae

IV- 33-v- 5-]
Pol. 235.
monium in
mundum et exclama
bit uoce mag
na 34 dicens quid
nobis et tibi
ihu- nazare
ne quid ante
tempus ue
nisti perde
re nos scio
te qui sis tu es
scs- di- 36 et in
crepauit illu
ihs- dicens
ommutesce et exi ab il
lo- et cum pro
iecis[set illu-
daemo[nium
exiit ab illo
nihilque illu
nocens-36 Et factus est
pauor mag
nus in omni
bus et conlo
quebanturad inuicem
dicentes quod
est hoc uer
bum quod i—
potestate et
uirtute im
perat immu-
dis spiritibus

SEC et ex]eunt-
37 Et d]iuulgaba
tur fama de
illo in omnem
locum regio
nis illius-
38 Surgens aute"
de synagoga
intrauit in do
mum simo
nis et andreae
socrus aute-
simonis te
nebatur mag
nis febribus-
et rogauerant
ilium pro ea
39 et stans super
illam impe
rabit febri
et remisit il
lam et conti
nuo surgens
ministrabat illis-
40 Cum sol aute-
occidissetomnes qui
habebant in
firmos uari
is languori
bus ducebant
illos ad eum-
Ad ille singu
lis manum
imponens

LVCAN

117

Fol. 235 bis.
curabat eos-
41 Exiebant au
tem daemo
nia multa da
mantia et di
centia tu es
filius di-
Et increpans
non sinebat
ea loqui quia
sciebant ip
sum esse xpm-
43 Facta autem
die egressus
ibat in deser
tum locum
et turbae re
quirebant eu—
et uen[erunt
usque ad [ip
sum et reti
nebant illu
ut ab ipsis no-
discederet
43 quibus ille
ait quia et ali
is ciuitatibus
oportet me
euangeliza
re regnum
di- quia ideo
missus su- -
44 Et erat prae
dicans in sy
nagogis ga
lileae-

51 Factu]m est au
te]m cum tur
bae inruerent
in eum ut au
dirent uer
bum di- et ip
se stabat se
cus stagnu-
gennesar 2 et
uidit duas na
ues stare se
cus stagnu-
piscatores
autem des
cenderant
et lauabant
retia-
3 Ascendens
autem in una-
nauem quae
erat simonis
rogauit eu-
ut inducerent
ad terram
aliquantulu-et sedens do
cebat de na
uicula turbas-
4 Ut cessauit au
tem loqui di
xit ad simone"
due in altu"
et laxate retia"
uestram in
capturam-
6 Et respondens

n8

SEC

LVCAN

[v. 5-20.

Fol. 236.
simon dixit
illi praecep
tor per tota"
noctem labo
rantes nihil
cepimus sed
in uerbo tuo
laxabo retia-.
8 Et cum hoc
fecissent co-
cluseruntpiscium mul
titudinemcopiosam
rumpebatur autem retia
eorum ' et
adnuerunt
sociis [qui e
rant in [alia na
ui ut uenir[ent
et adiuuarent
eos- et imple
uerunt am
bas nauicu
las ita ut mer
gerentur-8 Quod cum ui
deret simo-
procidit ad
genua ihu- di
cens exi a me
dme- quia ho
mo peccator
sum- ,J miratio
enim habebat

ilium] et om
nes] qui cum
illo erant in
captura pis
cium quam
ceperant- 10 Similiter au
tem iacobus
et iohannes
filii zebedaei
qui erant
socii simo
nis- et ait
ad simone-
ihs- noli time
re ex hoc ia-
eris homi
nes uiuificans
11 et subductis
ad terram
nauiculis re
lictis omni
bus secuti
sunt eum-
12 Et factum est
cum esset
in una ciuita
tium ecce
uir plenus
lepra et ipse
procidens
in faciem ro
gabat eum
dicens dme"
si uis potes
me mundare-

Fol. 237.
13 Et extendens
manum te
tigit ilium di
cens uolo
mundare
et confesti-
lepra eius dis
cessit ab illo
14 et ipse prae
cepit illi ne
mini diceret
sed uade os
tende te sa
cerdotibus
et offers mu
nus pro emu-
datione tua
sicut praece
pit mfoyses
ut sit in [testi
monium [hoc
uobis-
16 Perambula
bat autem ma
gis sermo de
illo et conue
niebant tur
bae multae
ut audirent
et curaren
tur ab infir
mitatibus suis.
18 Ipse autem se
cedebat in de
serto et ora
bat- 17 et factu-

est in] una die
ru]m et ipse
erat docens
et erant pha
risaei sede-
tes et legis doc
tores qui ue
nerant ex o—
ni castello ga
lileae et iude
ae et hieru
salem et uir
tus erat dfhi-
ad sanandu-
eos- 18et ecce
uiri portan
tes in lecto
hominem qui
erat paralyti
cus et quaere
bant eum in
ferre et pone
re ante eum
19 et non inue
nientes qua
parte ilium
inferrent prae
turba ascen
derunt supra
tectum et dis
coperuerunttectum et su-
miserunt il
lum cum lee
to in medio
ante ihm- 20 quo

v. 20-37.]

SEC

LVCAN

119

Fol. 238.
rum ut uidit
fidem dixit
homini remis
sa sunt tibi pec
cata tua-
21 Et coeperunt
cogitare scri
bae et phari
saei in cordi
bus suis dice-
tes quis est hic
qui loquitur
blasphemias quis potest
dimitterepeccata nisi
solus ds-
22 Ut cognouit
aute[m ihs-
cogitatfiones eorum di[xit
ad illos quid
cogitatis in
cordibus ues
tris 23 quid est
facilius dice
dimissa sunt
tibi peccata
tua aut dice
re surge et
ambula 24 ut sci
atis autem
quia filius ho
minis potes
tatem habet
super terra"

dimit]tere pec
cata] ait para
ly]tico tibi di
co surge et
tolle lectum
tuum et uade
in domum
tuam 2B et con
festim sur
gens coram
illis lulit lee
tum jn quo
iacebat et abi
it in domu-
suam mag
nificans dm-
26 Et stupor ad
prehenditomnes et mag
nificabantdm- et reple
ti sunt timo
re dicentes
quia uidimus
mirabilia ho
die- 27 et post
haec exiit ins
et uidit pupli
canum no
mine leui se
dentem ad
teloneumet ait illi seque
re me 2S et relic
tis omnibus
surgens secu

Fol. 239.
tus est eum
29 et fecit illi co-
uium magnu-
in domum sua- -
Et erat turba
multa pupli
canorum et aliorum
qui cum illis
erant discu-
bentes 30 et mur
muraueruntpharisaei et
scribae eoru-
dicentes ad
discipuloseius quare
cum puplica
nis et [pecca
toribus [man
ducat et bi[bit-
31 Et respondens
ihs- dixit ad
illos non egent
qui sani sunt
medicum sed
qui male ha
bent 32 non ue
ni uocare ius
tos sed pecca
tores in pae
nitentia- •
:3Ad illi dixerunt
ad eum qua
re discipuli
iohannes iaiu

nant fjreque-
ter e]t pharisaeo
rum obsecra
tiones faciunt-
Tui autem dis
cipuli edunt
et bibunt-
34 Quibus ipse ait
numquid pos
sunt filii spo—
si ieiunare
quamdiu cu"
illis est spon
sus- 36 uenient
autem dies
cum aufere
tur ab illis
sponsus et tunc
ieiunabunt in illis diebus-
36 Dixit autem et
similitudine"ad illos talem quia
nemo commissura"
a uestimento nouo
in uestimen
to ueteri alio
quin et nobu-
rum pit et ue
teri non con
uenit com
missura a no
bo- 37et nemo
mittit uinu-
nobum in u
tres ueteres

120

SEC

LVCAN

[V.37-VI.15.

Fol. 240.
alioquin ru—
pit uinum
nobum utres
et ipsum ef
fundetur et
utres peri
bunt 38 sed uinu"
nobum in
utres nouos
mittunt et
utrique co-
seruantur- 61 Factum est
autem in sab
bato cum tra-
siret per se
getes et coe
pissent dis
cipupi eius
uellere [spi
eas et man
ducarent
confricantes ea mani
bus suis-
2 Aliqui aute-
ex pharisaeo
rum dicebant
ad eos quid
facitis sabba
tis quod no-
licet-3 Et respondens
dixit illis ihs-
nee hoc le
gistis quid

fecer]it dauid
cu]m esuri
ret ipse et
qui cum eo
erant * quo
modo. intra
uit in domu-
di- et panes
propositio
nes sumpsit
et manduca
bit et dedit
his qui secu-
erant quos
non licebat
manducare nisi solis sa
cerdotibus-
8 Et dicebat il
lis quia dms-
est filius ho
minis etia"
sabbati-
6 Factum est
autem alio
sabbato ut
intraret in
synagoga-
et doceret-
Et erat homo
manum ha
bens arida-
dextera- •
7 Obseruabant
autem scri
bae et farisaei

Pol. 241.
si sabbato cu
raret ut inue
nirent que-
admodum
accusarent
ilium- 8ipse
autem sciens
cogitationeseorum ait
homini illi
qui habebat
manum ari
dam surge
et sta in me
dio- et sur
gens stetit-
9 Ait autem ad
illos ihs- inter
roga[bo uos si
licet sa[bbato
bene face[re
an male ani
mam salua-
facere an
perdere-10 Et circumspec
tis illis om
nibus in ira
dixit homini
extende ma
num tuam
et extendit
et restituta
est manus
eius sicut alia-
11 Ipsi autem

reple]ii sunt
iniq]uitatee]t conloque
bantur ad i"
uicem quid
nam facerent
de ihm-
12 Factum est au
tem in illis
diebus exiit
in monte ora
re et erat per
noctans in
oratione di-
13 Et cum dies
factus esset
uocabit ad
se discipulos
suos et ele
git -xu- ex ipsis
quos et apos
tolos nomi
nauit-
14 Simonem que-
cognominauit petrum
et andream
fratrem eius
et iohanne-
et iacobum
et philippu-
et bartholomeu-
n et mattheu-
et thomam
et iacobum
alphei- et simo

vi- 1 5-34-]

SEC

LVCAN

Fol. 242.
nem qui uo
cabatur zelo
tes 16 et iudam
iacobi et iuda-
qui fuit pro
ditor eius-
17 Et discendit
cum illis et
stetit in loco
campestri et
turba discipu
lorum eius
et multitudo
copiosa pie
bis ab omni
iudaea et hie
rusalem et
trans fretu-
et ma[ritima
tyrii et [sido
nis 18 qui uen[e
rant ut audi
rent eum et
sanarentur
a languoribus
suis et qui ue
xabantur ab
spiritibus im
mundis cura
rentur 19 et o_
nes turba quae
rebant eum
tangere quia
uirtus de illo
exiebat et sa
nabat omnes
BUCHANAN

20 et ipse] eleua
tis o]culis in
d]iscipulis su
is dicebat-
Beati paupe
res quia ues
trum est reg
num di-
21 Beati qui nunc
esuriunt et
sitiunt quia
ipsi saturabu-
tur-Beati qui nunc
fletis quoni
am ridebitis-
22 Beati eritis cu-
uos oderint
homines et
cum separa
bunt uos et
cum eicient
et exproba
bunt nome"
uestrum ta-
quam malu-
propter filiu-
hominis- 23 gau
dete in ilia
die et exulta
te ecce enim
merces ues
tra copiosa
est in caelo
secundumhaec enim

Fol. 243.
faciebant et
prophetis pa
tres eorum-
24 Uerum tame"
uae uobis di
uitibus quia
habetis con
sulationem
uestram- 28 Uae uobis qui
saturati estis
quia esurietis-
Uae uobis qui
deridetis quia
lugebitis et
flebitis-26 Uae uobis cu-
benedixerint omn[es homi
nes sec[undum
haec facie[bant
et pseudopro
phetis patres
eorum-
27 Sed uobis dico
qui auditis di
ligite inimicos
uestros bene
facite his qui
odiunt uos
28 uenedicite
maledicen tes uos orate
pro calumni
antibus uos
89 et qui te per

cusse]rit in
max]illam prae
b]e ei et altera-
et eum qui au
feret tibi tuni
cam et palliu-
noli prohibe
re 30 omni pete-
ti te tribue et
qui auferet
a te quae tua
sunt noli pro
hibere- 3I et pro
ut uultis ut fa
ciant uobis
homines fa
cite illis et uos
similiter- 82 Et si diligitis eos
qui uos diligunt
quae uobis gra
tia nam et pec
catores dili
gentes se dili
gunt 33 et si be
ne feceritis
his qui uobis
bene faciunt
quae uobis
erit gratia na-
et peccatores
haec faciunt
34 et si mutum
dederitis his
a quibus spe
ratis uos re

SEC

LVCAN

[vi. 34-48.

Pol. 244.
cipere quae
gratia est uo
bis nonne et
peccatores peccatoribus
faenerant ut recipiant-
35 Uerum tame"
amate inimi
cos uestros
et bene faci
te et mutum
date nihil des
perantes et
erit merces
uestra mul
ta et eritis fi
li altissimi
quia i[pse be
nignus [est
super gra[tos
et malos-
36 Estote mise
ricordes si
cut et pater
uester mise
retur- 37 nolite
iudicare et
de uobis no"
iudicabitur-Nolite conde-
nare et non
condemnamini- dimit
tite et dimit
temini- S8date

et dab]itur uo
bis] mensura-
b]onam con
fersam con
motam su
pereffluen tem dabunt
in sinum ues
tram- eade-
mensuram qua metitis me
tietur uobis-
39 Dicebat autem
illis et simili
tudinem ista-
numquid po
test caecus
caecum du
catum prae
bere nonne
ambo in fo
beam cadent-
40 Non est disci
pulus super
magistrumperfectusautem erit
ut sit sicut
magister eius-
41 Quid autem
uides festu
cam in ocu
lo fratris tui
trabem aute-
quae in ocu
lo tuo est no-

Fol. 245.
consideras-
42 Aut quomo
do potest di
cere fratri
tuo sine eicia-
festucam de
oculo tuo
et ecce in ocu
lo tuo trabis
subiacet hy
pocrita eice
primum tra
bem de ocu
lo tuo et tunc
respicies ut
educas fes
tucam de ocu
Io fratris tui-
43 Non e[st enim
arbor [bona
quae facit f[ruc
tus malos ne
que iterum
arbor mala
faciens fruc
tos bonos 44 una
quaeque ar
bor ex fruc
tu suo cog
noscetur-Neque legunt
de spinis uuas
neque de rubo
uindemiant
uuam- 45 bonus
enim homo

de bo]no the-
sau]ro cordis
s]ui proferet
bonum et ma
lus de malo
thensauro
proferet ma
la ex habun
dantia enim
cordis -os- eius
loquitur- 46 Quid autem
uocatis me
dme- dme- et
non facitis
quae dico-
47 Omnis qui ue
nit et ad me et
audit sermo
nes meos hos
et facit eos
ostendam uobis cui si
mile est- 4S simi
lis est homi
ni aedifica-
ti domum
qui fodit in al
tum et posuit
fundamen
ta supra petra-
innundan
tia autem fac
ta allisit flu
men domui
illi et non po

vi. 48-vii. 16.]
Pol. 248.
tuit eam mo
uere funda
ta enim erat
super petra-
49 nam qui au
dit et non fa
cit similis est
homini aedi
ficanti domu-
suam supra
harenam si
ne fundame-
to allisit flu
men domui
illi et conti
nuo conci
dit et facta
est ruina do
mus [illius
magn[a- 71 Et factum [est
cum imples
set omnia uer
ba in aures
plebis intra
uit cafarnau- •
2 Centurionis
autem cuius
dam seruus
male habens
erat moritu
rus qui illi e
rat praetio
sus- 3 et cum
audisset de
ihu- misit se

SEC niores] iudaeo
rum] rogans
e]um ut ueni
ens saluaret
seruum eius-
4 Ad illi uenie-
tes ad ihm- ro
gabant eum
sollicite di
centes quia
dignus est ut
hoc illi praes
tes- 6 diligit eni-
gentem nos
tram et syna
gogam ipse
aedificabit nobis-6 Ihs autem abi
it cum eis et
cum iam no-
longe esset
a domo misit
ad ilium cen
turio amicos
suos dicens
dme- noli te
uexare non
enim dignus
sum ut sub
tecto meo
intres 7 sed die
uerbo et sa
bitur puer
meus 8 nam
et ego homo

LVCAN

123

Fol. 247.
sum sub po
testate cons
titutus habens
sub me lites
et dico huic
uade et uadit
et alio ueni
et uenit- et
seruo meo
fac hoc et facit-
9 Audiens aute-
haec ihs- mi
ratus est et
conuersussequentibus
Se dixit dico
uobis in nul
lo tantam fi
dem [inueni
in istra[hel-
10 Et reuer[si do
mum qui mis
si fuerant
inueneruntseruum sa
num-11 Et factum est
deinceps ibat
in ciuitate-
quae uoca
tur naim et
ibant cum il
lo discipuli
eius multi
et turba co
piosa 12 et factu—

est cu]m adpro
piare]t portae
c]iuitatis et
ecce effere
batur defun
lus filius uni
cus matris
suae et haec
uidua erat et
turba multa
cum ilia 13 que-
cum uideret
dfhs- miser
tus est super
eam et dixit
illi noli flere
14 et accessit
et tetigit lo
culum- hi au
tem qui por
tabant stete
runt- et ait adu
lescens tibi
dico surge-
10 Et resedit qui
erat mortuus
et coepit loqui
et dedit illu
matri eius-
16 Accepit aute—
timor mag
nus omnes
et magnifi
cabant dm-
dicentes quod
propheta mag

R 2

124

SEC

LVCAN

[vii. 16-34.

Pol. 248.
nus surrexit
in nobis et quia
uisitauit ds-
plebem sua-
in bono- 17 et
exiit hic ser
mo in uniuer
sa iudaea et
omni confi
nio regionis
illius de eo-
18 Et nuntiaue
runt iohanni
discipuli eius
de omnibus his-
19 Et conuocauit
duos iohannes
de discipulis
suis [et misit
ad ihm. [dicens
tu es qui u[en
turns es an ali
um expecta

mus-

' adue

nientes aute-
ad eum uiri
dixerunt io
hannes misit
nos baptista
ad te dicens
tu es qui ue-
turus es an
alium expec
tamus- 21 in ip
sa hora cura
bat multos

a langu]oribus
et pl]agis et spi
rjitibus immu"
dis et caecis
multis dona
uit uisum-
22 Et respondens
dixit illis ite
nuntiate io
hanni quae
uidistis et au
distis- caeci
uident- clodi
ambulant-leprosi mu"
dantur- mor
tui resurgunt-
pauperes eua"
gelizantur-23 et beatus est
qui in me no"
fuerit scan
dalizatus-
24 Et cum disces
sis sent nun
ti illi iohannes
coepit dicere
ad turbas de
iohanne-Quid existis
in desertu"
uidere aru"
dinem a ue"
to moueri
25 sed quid exis
tis uidere-

Fol. 249.
hominem
mollibus ues
timentis in
dutum ecce
qui in ueste
praetiosa sunt
et in deliciis
in domibus
regum sunt
26 sed quid exis
tis uidere pro
phetam uti
que dico uo
bis et plus qua"
prophetam
27 hic est enim
de quo scrip
tum est-
>ecce [mitto
>angel[um meu"
>ante faci[em
>tuam qui prae
>parauit uia-
>tuam ante te-
28 Dico autem uo
bis maior in
ter natos mu
lierum ioha-
ne baptista
nemo est na-
qui minor est
in regno di-
maior est illo-
29 Et omnis popu
lus audiens
et publicani

iustific]aue runt] dm- bap
ti]zati baptis
mum iohan
nis- sophari
saei autem
et legis peri
ti consilium
di- spraeue
runt in semet
ipsos non bap
tizati-
31 Cui similes ergo
dicam homi
nes huius ge
nerationes-32 Similes sunt
pueris sede-
tibus in foro
et loquenti
bus ad inuice-
dicentes ca-
tauimus uo
bis et non sal
tastis lame-
tauimus uo
bis et non plo
rastis S3 uenit
enim iohan
nis baptista
neque man
ducans neque
bibens et di
citis daemo
nium habet-
34 Uenit filius

vii. 34-vin. i.

SEC

LVCAN

125

Fol. 249 bis.
hominis ma"
ducans et bi
bens et did
tis ecce homo
deuorator et bibens ui
num publica
norum et pec
catorum a
micus 3B et ius
tificata est
sapientia ab
omnibus fi
His suis-
36 Rogauit autem
ilium quida"
pharisaeus ut manduca
ret cu[m illo
et ingre[ssus i~
domum [pha
risaei discu
buit- m et ecce
mulier in ci
uitate quae
erat peccatrix
ut cognobit
quod recubuit
in domo fa
risaei attulit
alabastrum
unguenti 38 et
stans retro
secus pedes
eius lacrimis
rigabat pedes

eius et] capil
lis ca]pitis sui
te]rgebat et os
culabatur pe
des eius et u~
guebat unguento-
39 Uidens aute"
pharisaeusqui uocaue
rat eum ait in
tra se dicens
hic si esset
propheta sci
ret utique
quae et qua
lis mulier
est quae ta-
git euni quia
peccatrix est-
40 Et respondens
ihs- dixit ad il
lum simon
habeo tibi
aliquid dice
re- ad ille ait
magister die-
Dixit ergo ihs-
41 erant duo de
bitores cui
dam faene
ratori unus
debebat de
narios -d- ali
us -l- 42 non ha
bentibus au
tem illis unde

Fol. 250.
redderentdonauit utris
que quis er
go eum plus
dilexit-
43 Respondens
simon dixit
aestimo quia
is cui plus
donauit ad
ille dixit ei
recte iudicas
ti 44 et conuer
sus ad mulie
rem dixit si
Tnoni uides
hanc mulie
rem intraui
in do[mum tua"
aquam [in pe
dibus me[is
non dedisti
haec autem
lacrimis suis
rigauit pedes
meos et capil
lis suis tersit
45 osculum mi
hi non dedis
ti- haec aute"
ex quo intra
ui non cessa
uit osculari
pedes meos
46 oleo non unc
xisti caput meu"

haec au]tem
ungu]ento u~
xit-] 47 propter
quod dico ti
bi remissa
sunt tibi pec
cata multa- quia
dilexit mul
turn- cui aute-
minus dimit
titur minus
diligit-48 Dixit autem
ihs- ad eam
mulier re
missa sunt
tibi peccata-
49 Et cum hii qui si
mul recum
bebant dicerent
intra se quis
est qui etiam
peccata remit
tit- 50 dixit ihs-
ad muliere"
fides tua te sal
uum fecit ua
de in pace-
81 Et factum est
deinceps et
ipse iter facie
bat per ciuita
tes et castella
praedicans et euangeli
zans regnu"

126

SEC

LVCAN

[vm. 1-17.

Fol. 251.
di- et -xu- disci
puli cum illo
2 et mulieres
quae erant
curatae ab is
piritibus im
mundis et in
firmitatibus maria quae
uocabatur magdalenea qua daemo
nia -un- exie
rant 3 et ioha"
na uxor chu
zae procura
toris herodis
et susanna-
et al[iae mul
tae qua[e mi
nistrabafnt ei de faculta
tibus suis-
4 Cum ergo tur
ba conuenis
set et de ciui
tatibus adue
nirent dixit
similitudine-
ad illos tale- ¦
6 Ecce exiit qui
seminat se
minare seme-
suum et du-
seminat ali
ut cecidit se

cus ui]am et
con]culcatu—es]t et uolu
cres illud co
mederunt 8 et aliud ceci
dit supra ter
ram et natu-
aruit quia no-
habebat umo
rem- 7 et aliut
cecidit inter
spinas et simul
exhortae spi
nae suffoca
uerunt illut-
8 Et aliud ceci
dit in terra-
bonam et na
tum fecit fruc
tum centuplu- ¦
Haec dicens
clamabat qui
habet aures
audiendi au
diat-9 Interrogaue
runt autem
eum discipu
li quae esset
haec parabo
la- 10 quibus
ipse dixit uo
bis datum est
nosse myste
rium regni di-

Pol. 252.
ceteris aute-
in parabolis
loquor ut ui
dentes non
uideant et au
dientes non
intellegant-
11 Est autem haec
parabola talis
semen est uer
bum di- 12 qui
autem secus
uiam semi
nati sunt hii
sunt qui au
diunt uerbu-
di- uenit aute-
diabolus et
toll[it de cor
de illo[rum
uerbum [ne
credentes
salui fiant-
13 Nam qui supra
petram hii sunt
qui cum au
dierint uer
bum cum gau
dio recipiunt
illud et hi ra
dices non ha
bent quia ad
tempus ere
dunt et in te-
pore tempta
tionis recedunt-

14 Quod] aute-
in spi]nis ceci
d]it hii sunt qui
audiunt et a
sollicitudini
bus et diuiti
is et uolupta
tibus uitae eu"
tes simul suf
focantur et
non referunt
fructum 15 quod
autem in bo
nam terra-
hii sunt qui in
corde bono
audientes uer
bum retinent
et fructum
adferent per
patientiam-16 Nemo autem
accendit lu
cernam et po
nit sub modio
sed supra ca-
delabrum po
nit ut intran
tes uideant lu
men- 17 non eni-
est occultu-
quod non ma
nifesteturnee abscon
sum nisi cog
noscatur et

vm. 17-32.]

SEC

LVCAN

127

Fol. 253.
in palam ue
niat- 18 Uidete quo
modo audia
tis- qui enim
habet dabitur
illi et quicu-
que non habet
etiam quod
putat se habe
re auferetur
ab illo-
19 Uenerunt au
tem ad ilium
mater et fra
tres eius et
non poterant
adire ad eum
prae [turba 20 nu-
tiatum [est au
tem illi qui^a ma
ter tua et fra
tres tui stant
foris uolen
tes te uidere-
21 Qui respondit
dixit ad illu-
fratres et ma
ter mei hii sunt
qui uerbum
di- audiunt
et faciunt-
22 Factum est au
tem in una die
rum et ipse
ascendit in

nauicu]lamet dis]cipuli
ei]us et ait ad
illos transfre
temus trans
stagnum et
leuaberunt 23 nauigantibus
autem illis
obdormiit et discendit
procella ue-
ti et impleba
tur -a -fructi
bus nauicu
la et pericli
tabantur-24 Accedentes
autem sus
citauerunt eum dicentes
praeceptor perimus ad
ille surgens
imperauituento et te—
pestati aquae
et cessaue
runt- et facta
est tranquil
litas magna-
26 Dixit autem
illis ubi est
fides uestra
et timentes
mirati sunt

Fol. 254.
ad inuicem
dicentes quis
est hic quod
mari et uen
tis imperat
et obaudiunt
imperio eius-
26 Et nauigaue
runt ad regio
nem gerase
norum quae
est contra
galilaeam-27 Et cum egres
sus esset ad
terram oc
currit illi uir
quidam de ci
uita[te qui ha
bebat [daemo
nium te[mpo
ribus multis
et uestime-
tum non in
duebatur ne
que in domo
manebat sed
in monume-
tis- 2S his ut uidit
ihm- procidit
ante ilium
et exclamans
uoce magna
dixit quid mi
hi et tibi ihu- fi
li di- altissimi

obsecr]o te ne
me to]rqueas
29 pr]aecipiebat
enim spiritui
immundo ut
exiret ab
homine mul
tis enim tem
poribus ru
perat ilium
nam uinctus
catenis et co"
pedibus cus
todiebatur et ruptis uin
culis ageba
tur a daemo
nio in loca de
serta-
30 Interrogauit
autem illu-
ihs- quod ti
bi nomen est
ad ille dixit
legio quia mul
ti sumus- 31 et
rogabant il
lum ne impe
raret illis ut
in abyssum
irent-32 Erat autem
ibi grex por
eorum mul
torum pasce-
tium et roga

128

SEC

LVCAN

viii. 32-47,

Pol. 255.
uerunt illu-
ut in illos irent
et permisit
illis-
33 Exierant er
go daemo
nia ab homi
ne et intra
uerunt in por
cos et impe
tu abiit grex
per praeceps
in stagnum
et suffocati
sunt- 34 uide"
tes autem qui
pascebant quod
factum est fu
giera[nt et re
nuntia[uerunt
in ciuita[tem et
in uillas-
36 Exierant aute"
uidere quod
factum est
et uenerunt
ad ihm- et in
uenerunt
hominem
sedentem
a quo daemo
nia exierant
uestitum ac
sanae men
tis ad pedes
eius et timue

runt u]alde-
36 Nunti]auerunt
au]tem illi qui
uiderant quo
modo saluus
factus est qui
a daemoniis
uexabatur37 et rogauerunt
ilium omnis
multitudo
regionis ge
rasenoru- ut discede
ret ab ipsis
quia timore
magno tene
bantur- Ipse autem as
cendens na
uem reuer
sus est- 38 et ro
gabat ilium
uir -a- quo dae
monia exie
rant ut cum
ipso esset- di
misit aute-
ilium dicens
39 redi domu-
et narra qua-
ta tibi dms- fe
cerit-
Et abiit per uni
uersam ciui
tatem prae

Pol. 256.
dicans qua-
ta ihs- fecit ilii-
40 Factum est au
tem cum re
dissetihs- ex
cepit ilium
turba erant
enim omnes
expectantesilium 41 et ecce
uenit uir cui
nomen iairus
et ipse prin
ceps synago
gae erat et ce
cidit ad pedes
ihu- rogans
eum ut intra
ret i[n domum
eius 42 qu[ia filia
unica er[at il
li fere anno
rum -xu- et
haec morie
batur-
Et contigit du-
iret ihs- prae
mebat eum
populus 43 et mu
lier quae da-
erat in fluxu
sanguinis ab
annis -xu- quae
in medicos
erogaueratomnem sub

stantia]m sua-
nee a]b ullo
po]tuit cura
ri- 44 accessit re
tro et tetigit
uestimentu "
eius fimbri
am et confes
tim stetit flu
xus sangui
nis eius-
45Et aitihs-quis estqui
me tetigit- ne
gantibus au
tem omnibus
dixit petrus
et qui cum il
lo erant prae
ceptor turbae
te conpriment
tam magnae
et dids quis
me tetigit-
48 Ad ihs- dixit te
tigit me aliquis
nam et ego
cognobi uir
tutem de me
exisse-47 Uidens aute""
mulier quia
non latuit il
lum uenit ti
mens et pro
cidit ante pe
des illius et

viii. 47-ix. io.]

SEC

LVCAN

Pol. 257.

Fol. 258.

ob quam cau

ellae 52 fl]ebant

omnia dae

8 Egressi] aute~

sam tetigerit

aute]m om

monia et ut la"

ibant] per eas

ilium indica

ne]s et plange

guores cura

teljla et ciuita

bit coram o"~

bant illam-

rent- a et misit

tes euangeli

nibus et que-

Ad ille dixit no

illos praedi

zantes et cu

admodum

lite flere no~

care regnu-

rantes-

confestim

est mortua

di- et sanare

7 Audiuit aute"

sanata est-

sed dormiit

infirmos- 3et

herodes te

48 Ad ipse dixit il

63 et deridebant

ait ad illos-

trarcha om

li filia fides

eum scientes

Nihil tuleri

nia quaecum

tua te saluam

quod mor

tis in uia- ne

que erant fac

fecit uade in

tua esset-

que uirgam-

ta et conster

pace-

64 Ipse autem te

neque pera- •

nebatur eo

49 Adhuc illo

nens manu-

neque calci

quod dicere

loquente uenit

eius clama

amenta- neq-

tur a quibus

a principe sy

uit dicens pu

panem- neque

dam quod io

nagogae dicens

ella surge

pecuniam-

hannes sur

ei quia mortua

55 et conuertit

neque duas

rexit a mor

est f[ilia tua no

spiritum eius

tuni[cas habea

tuis- 8 a quibus

li uex[are illu •

et surrexit

tis- 4et in [quam

dam autem

c0Ihs- autem [au

continuo et

cumque [do

quod helias

dito hoc uer

iussit illi da

mum intra

apparuit- ab

bo ait patri pu

ri manduca

beritis ibi ma

aliis autem

ellae noli time

re 68 et stupue

nete et inde

quod pheta

re crede tan

runt paren

proficiscimi

unus de anti

tum et salua

tes eius quibus

ni- D et quicu-

quis surrexit-

erit- 61 et cum

praecepit ne

que non rece

9 Ait autem he

uenisset do

ali cui dice

perint uos exe

rodes ioha-

mum non per

rent quod

untes de ciui

nen ego decol

misit intrare

factum est-

tate ilia etia—

laui- hic quis

secum que-

91 Conuocatis

puluerem

est de quo ego

quam nisi pe

autem -xu- dis

ues-trum de

audio talia et

trum et ioha—

cipulis suis

pedibus excu

quaerebat il

nen et iacobu-

dedit illis uir

tite in testimo

lum uidere-

et patrem et

tutem et po

nium supra

19 Et reuersi apos

matrem pu

testatem super

illos-

toli narraue

BUCHANAN

s

129
130

SEC

I.VCAN

[ix. 10-24.

Pol. 259.
runt illi quae
cumque fe
cerant-
Et adsumptis
illis secessit
seorsum in
locum deser
tum quod est
betsaida- 11 Quod cum cog
nouissent turbae secu
ti sunt ilium
et excepit il
los et loque
batur illis de
regno di- et
eos qui cura-
indi[gebant sa
nabat- 12 [dies
autem c[oe
perat decli
nare-Et accesserunt
ad eum -xu-
discipuli et
dixerunt illi
dimitte tur
bam ut eant
circa castel
Ia et uillas et
reficiant se
et inueniant
escas quia hic
in loco deser
to sumus-

13 Ait aute]m ad
illos d]ate illis
ma]nducareuos- ad illi di
xerunt non
sunt nobis
plus quam qui-
que panes et
duo pisces ni
si nos eamus
et emamus
in omnem
hanc turba-
escas-
"Erant enim fe
re uiri quin
que milia- ait
autem ad dis
cipulos faci
te illos discu-
bere per co-
uiuia quin
quagenos 15 et
ita fecerunt
et discubue
runt omnes-
16 Acceptis aute~
ihs- quinque
panibus et duo
bus piscipus
respexit in
caelum et
benedixit
super illos
et fregit et
distribuit

Pol. 260.
discipulis ut
ponerent a-
te turbas 17 et
manducauerunt et satu
rati sunt «t
sublatum est
quod super
fuit illis frag
mentoru-cophinos -xu-
18 Et factum est
cum solus
esset orans
erant aute-
et cum illo
discipuli et
interroga
bit i[llos dicens
quem [me di
cunt ess[e tur
bae- 19 ad illi
responderunt et dixe
runt ioha-
ne baptista-
alii autem
helian- alii quia
propheta unus
de prioribus
resurrexit-
20 Dixit autem
illis uos aute-
me quem di
citis esse-
Respondens ait

simon] petrus
xpm-] di-
21 Et] ille incre
pans illos prae
cepit ne -cui
haec dicerent
22 dicens quod
oportet filiu
hominis mul
ta pati et re
probari a pri"
cipibus sacer
dotum et scri
bas et occidi
et post dies
tres resur
gere-23 Et dixit ihs- eis
omnis qui uult
ad uitam post
me uenire
abneget se ip
sum et subla
ta cruce sua
sequatur me
24 qui enim uo
luerit anima"
suam salua"
facere per
det illam na"
qui perdide
rit animam
suam prop
ter me hic sal
uabit eam in
uitam aeterna-

ix. 25-41.]
Fol. 261.
28 Quid enim pro
deest homi
ni si lucretur
uniuersum mundumse autem per
dat et detri
mentum fa
ciat- 26 Nam qui me
erabueritet meos ser
mones hunc
filius homi
nis erubes
cet cum ue
nerit in ma
iestate sua
et pa[tris et
sanct[orumangelor[um-27 Dico autem
uobis uere
aliqui sunt
hic stantes
qui non gus
tabunt mor
tem donee
uideant reg
num di-
28 Factum est au
tem post haec
uerba fere
post dies oc
to adsumpsit
petrum et io

SEC hanne]n et
iacob]um et
as]cendit in
monte ut o
raret 29 et du"
orat facta est
species aspec
tus eius albus
refulgens
30 et ecce duo
uiri loque
bantur cum
illo erant au
tem moyses
et helias 3I uisi
in maiestate
et dicebant
excessumeius quem
conpleturaserat in hieru
salem- S2 petrus
uero et qui
cum illo erant
grabati a so-
no et euigila"
tes uiderunt
ma'estatem
eius et duos
uiros qui sta
bant cum illo-
33 Et factum est
cum disce
derent ab illo
ait petrus ma
gister bonu-

LVCAN

131

Fol. 262.
est nos hic
esse et facia
mus taber
nacula tria
unum tibi et
unum moy
si et unum
heliae nesci
ens quid di
ceret-
34 Haec autem
illo loquen
te facta est
nubs et inu—
brabauit eos
el timuerunt
et intranti
bus illis in nu
bem 35 [uox facta
est de [nube-
hic est fil[ius
meus dilec
tus ipsum
audite 3S et du-
fit uox inue—
tus est ihs-
solus et ipsi
tacuerunt et nemini
nihil dixerunt
in illis diebus
ex his quae
uiderant-
37 Factum est
autem per
diem desce"

dentib]us il
lis d]e monte
o]ccurrit il
li turba mul
ta 38 et ecce uir
de turba ex
clamauit di
cens magis
ter obsecro
te respice in
filium meu"
quia unicus
est mihi 39 et
ecce sps- ad
prehendit
ilium et subi
to clamat et
elidit et dis
sipat eum cu"
spuma et uix
discedit dila
nians eum
40 et rogaui dis
cipulos tuos
ut eicerent
ilium et no-
potuerunt-41 Respondens
autem ihs-
dixit -o- gene
ratio infide
lis et peruer
sa usquequo
ero aput uos
usquequo ero uobiscu-

s 2

132
Pol 263.
et patiar uos
adduc hue
filium tuu-
42 adhuc aute_
ueniente ip
so elisit illu—
daemoniu- et dissipauit-
Et increpauit
ihs- spiritui
immundoet sanauit pu
erum et red
didit ilium
patri suo-
43 Stupebant au
tem omnes
in magnitu
dine [di- om
nibus[que mi
rantibus [su
per omnibus
quae faciebat-
Dixit autem ihs-
ad discipulos
suos 44ponite
sermones
hos in auri
bus uestris
nam filius
hominis tra
detur in ma
nibus hominu- -
45 Ad illi ignora
bant uerbu-
istut et erat

SEC occuItu]m in
ter ips]os ut no-
s]entirent et timebant
interroga re ilium de
hoc uerbo-
46 Intrauit aute-
cogitatio in
eis quis eo
ram maior
esset-47 Ad ihs- uidens
cogitationes cordis illo
rum adpre
hendit eum
et statuit eu-
secus se 48 et ait
quicumqueacceperit pu
erum istu-
in nomine
meo me re
cipit et quicu-
que me rece
perit non me
recipit sed
eum qui me
misit nam
qui minor est
inter omnes
uos hic maior
est- 49 respo-
dens autem
iohannes di

LVCAN

[ix. 41-56.

Pol. 264.
xit praecep
tor uidimus
quendam in
nomine tuo
eicientemdaemoniaet prohibe
bamus eum
quia non se
quitur te no
biscum-
50 Et ait ad illos
ihs- nolite pro
hibere qui
enim non est
aduersus uos
pro uobis est
nemo est eni-
qui [non faci
at uir[tutem
in nomi[ne
meo et pote
rit male lo
qui de me-
81 Factum est
autem dum
complere-tur dies ad
sumptionis
eius et ipse fa
ciem suam
firmauit ut
iret hieru
salem-82 Et misit nun
tios ante cons

pectu]m suu"
et eu]ntes in
tr]aberuntin ciuitate sa
maritano
rum quasi
paraturi illi
63 et non rece
perunt illu
quia facies
eius erat cu
tis hierusale- -
64 Cum uidissent
autem disci
puli eius iaco
bus et ioha"
nes dixerunt
dme- uis diei
mus ut ignis
discendat de
caelo super
illos et consu
mat illos si
cut helias fe
cit- 65 et conuer
sus increpa
bit illos et di
xit nescitis
cuius spui- es
tis 6S quia filius
hominis no-
uenit animas
hominum
perdere sed
saluare et
habierunt

ix. 56-x. 12.]
Pol. 265.
in aliam ciui
tatem- 57 Factum est au
tem euntibus
illis in uia di
xit quidam ad
ilium dme-
sequar te quo
cumque ieris-
88 Et ait illi ihs- uol
pes fobeas ha
beant et uo
lucres cae
li nidos ubi
requiescant nam ego su-
homo qui no-
habet domum ubi
cap[ut suum de
clinet-59Etait ad a[ltera_
sequere me
ille autem di
xit dfTie- per
mitte mihi
primum ire
et sepelire
patrem meu—-
60 Dixit autem
ei ihs- sine mor
tuos sepeli
re mortuos
suos tu aute~
uade nuntia
regnum di-
61 Et ait alter se

SEC quar te] dme-
sed p]rimu"~
pe]rmitte mi
hi nuntiare
his qui domi
sunt- 62 ait ad
ilium ihs- ne
mo respici
ens retro mit
tit manum
in aratrum
aptus est reg
no di-
1 01 Designauit
autem ihs-
et alios -lxxii-
et misit illos
binos ante
faciem sua-
in omnem
locum et ciui
tatem quo e
rat uenturas-
2 Et dicebat illis
messis quide-
copiosa est
operarii au
tem pauci ro
gate ergo dom-
messis ut mit
tat operarios
in messem
suam-3 Ite ecce ego
mitto uos si
cut agnos in

LVCAN

I33

Fol. 266.
medio lupo
• rum- 4noli
te portare sac
culum neque
peram neque
calciamenta et nemine-
per uiam sa
lutaberitis-5 In quacumque
domum pri
mum intra
beritis diei
te pax huic
domui 6 et si
ibi fuerit fi
lius pacis re
quiescet su
per i[llum pax
uestr[a sin
autem su[per
uos reuer
tetur-7 In eadem au
tem domu-
manete ede-
tes et biben
tes quae aput
illos sunt- dig
nus est eni-
operarius mercede sua-
Nolite transi
re de domo
in domum-
8 Et in quacumq-

ciuitat]e intra
ueri]tis et ac
ce]perint uos
manducate
ea quae aput
uos ponun
tur 9 et curate
infirmos quae
in ilia sunt et
dicite illis ad
propiabit in
uos regnum
di- 10in qua
cumque au
tem ciuitate
intraberitis
et non rece
ceperint uos
exeuntes in
plateis eius
dicite " etiam
puluerem qui
adhaesit no
bis de ciuita
te uestra in
pedibus exter
gimus in uos-
Tamen hoc
scitote quia
adpropiabit
regnum di-
12 dico uobis so
domis in reg
no tolerabi
lius erit qua-
illi ciuitati

134

SEC

LVCAN

[x. 13-28

Fol. 267-
13 Uae tibi coro
zain et betsa
ida quia si ty
ro et sidone
factae fuis
sent quae in
uobis factae
sunt olim in
cilio et cine
re sedentes
paenitentia- egissent- 14 ue
rum tamen
tyro et sido
ni in iudicio
tolerabiliuserit quam uo
bis- n et tu ca
farn[aum nu~
quid us[que
in caelum [ex
altaberis aut
usque in infer
num demer
geris- 18 Qui uos audit
me audit qui
uos spernit
me spernit
et eum qui me
misit- qui au
tem me audit
audit eum
qui me misit-
"Reuersi sunt
autem -lxxii- cu~

gaudi]o dice-
tes] dme- eti
a]m daemo
nia in nomi
ne tuo nos
audiunt-]8 Et ait illis uide
bam satana-
sicut fulgur
de caelo ca
dentem- 19 Et ecce dedi
uobis potes
tatem calca-
di supra ser
pentes et scor
piones et su
pra omne-
uirtutem ini
mici et nihil
uos nocebit-
20 Uerum tame-
in hoc nolite
gaudere quia
sps- maligni
uobis subiec
ti sunt- gaude
te autem quod
nomina ues
tra scripta
sunt in caelo.
21 In ipsa hora
exultauit in
spu- sancto
et dixit con
fiteor tibi pa

Fol. 268.
ter dfhe- cae
li et terrae
quod abscon
disti -a- sapie"
tibus haec et
prudentibuset reuelasti
ea paruolis
ita pater quia
sic bona uo
luntas fuit
ante te-
22 Omnia mihi
tradita sunt
a patre meo
et nemo no
uit patrem
nisi filius et
qu'8 es[t qui no
bit fili[um ni
si pater e[t cui
uoluerit fi
lius reuelare-
23 Et conuersus
ad discipulos
dixit-Beati itaque
oculi qui ui
dent quae ui
detis- 24 dico eni"
uobis quod
multi prophetae
et iusti uolue
runt uidere
quae uos ui
detis et non

uider]unt et
audi]re quae
uo]s audistis
et non audie
runt- 25 Haec eo dice"
te ecce quida"
legis peritus
surrexit tem
ptas ilium et
dicens ma
gister- quid
faciendo ui
tam aeterna"
possidebo- 28 Ad ille dixit ad
eum- in lege
quid scriptu"
est quomo
do legis-
27 Ille respondens
dixit-
>diliges dom-
>dm- tuum
>in toto cor
>de tuo et in
>tota anima
>tua et in om
>nibus uiribus
>tuis- et proxi
>mum tuum
>sicut te ipsu- •
28 Dixit autem
illi recte res
pondisti hoc
fac et uiues-

X. 29-XI. 4.] sec

LVCAN

135

Fol. 269.
29 Ille autem uo
lens iustifi
care se ipsu-
dixit ad ihm-
et quis est me
us proximus-
30 Suspiciens au
tem ihs- dixit
homo quida"
descende
bat ab hieru
sale in hieri
cho et inci
dit in latro
nes qui etia-
despoliauerunt ilium
et plagis im
posi[tis semi
uiuo r[elicto
abierunt-81 Sacerdos qui
dam discen
debat per ea
dem uia et
uiso illo prae
teriit- 32 simi
liter et leuui
ta cum esset
secus locu"
et uideret
eum pertra"
siit- 38sama
ritanus aute"
quidam iter
faciens uenit

secus] eum
et uid]ens mi
se]ricordia
motus est 84 et
alligauit uul
nera eius et
infundens oleum et ui
num et im
ponens illu
in iumento
suo duxit ad
stabulum
et curam
eius egit-
35 Et altera die •
protulit du
os denarios
et dedit sta
bulario et
ait- curam
eius habe et
quodcumque super
erogaueris
ego reuer
tens reddam tibi-
36 Quis horum trium uidetur
tibi proximus fuisse ei qui i"
cidit in latrones- 37 ad ille
dixit- qui fecit miseri
cordiam in eum-
Et ait illi ihs- ua
de et tu fac simi
liter- 38 factu-
est autem cu-

Pol. 270.
irent et ipse
intrauit in
quoddamcastello et
mulier quae
dam martha
nomine ex
cepit ilium
in domum
suam- 39 et huic
erat soror
nomine ma
ria quae etia-
sedens secus
pedes dmi-
audiebat uer
bum illius-
40 Martha aute-
sata[gebat eir
ca min[iste
rium qu[ae
stetit et ait- dme-
non est tibi
cura eo quod
soror mea
reliquid me
solam minis
trare- die er
go illi ut me
adiuuet-41 Et respondens
dixit illi ihs-
martha- mar

tha-

maria op

timam par
tem elegit sibi

quae n]on au
fere]tur illi-
ll1 Et f]actumest
cum esset
ipse in quo
dam loco o
rans et ut ces
sauit dixit
unus ex dis
cipulis eius
ad eum dme-
doce nos ora
re sicut ioha-
nes docuit
discipulos
suos- 2 et ait
illis cum o
ratis dicite-
Paler nosier
qui es in cae
lis- sanclifice
tur nomen
tuum- ueni
at regnum
tuum- fiat uo
luntas tua in
caelos et in
terra- 3 pane~
nostrumcottidianu~~ da nobis ho
die- 4 et dimit
le nobis debi
ta nostra- si
cut et nos di
millimus

136

SEC

LVCAN

[xi. 4-21.

Pol. 271.
debiloribusnostris- et ne
nos inducas
in lemptalio
nem- sed li
bera nos ab ini
mico. '" Et dixit ad eos
quis uestru-
habet amicu-
et abiit ad il
lum media
nocte et qua-
quam iam me
dia nox est di
cet ei- amice
da mihi tres
panes " quia ue
nit a[micus
ad me [et non
habeo qu[od
ponam ante
ilium 7 et ille
deintus res
pondens di
cet- noli mi
hi molestus
esse iam os
teum clau
sum est et pue
ri in cubicu
lo mecum sunt
8 si ille perse
ueraberit dico uobis et
si ipse media noe

te surg]ens no-
daba]t illi eo
q]uod amicus
eius est prop
ter importuni
tatem eius
surget et da
bit illi quan
tos desiderat-
9 Et ego uobis
dico petite
et dabitur uo
bis- quaerite
et inuenietis-
pulsate et ape
rietur uobis-
40 omnis enim
qui petit acci
pit et qui quae
rit inuenit
et pulsanti
aperietur-11 A quo autem
ex uos petet
filius eius pa
nem num
quid lapide-
porriget ei
aut si pisce-
petit numquid
pro piscem
serpentem
porrigit ei
12 aut si petie
rit ouum nu—
quid scorpio

Fol. 272.
nem porri
git illi- ls si ergo
uos cum si
tis mali nos
tis bonos da
tos dare ues
tris filiis qua-
to magis pa
ter uester
de caelo da
bit bonum da
tum peten
tibus se-
14 Et erat eiciens
daemoniu-et illud erat
mutum et
cum eiceret
mu[tum dae
moni[um om
nes turb[ae
stupebant-
18 Quidam aute-
ex pharisae
is dixerunt
in belzebul
principem daemonio
rum eicit dae
monia-
18 Et alii tempta-
tes signum
ab eo quaere
bant de caelo-
17 Ipse autem
ut uidit cogi

tation]es eo
ram] dixit-
0]mne regnu"
in se diuisu"
desolaturet domus su
pra domu"
posita cadit
18 sic et satanas
in se ipsum
diuisus est
quomodo stabit regnu"
eius quia di
citis quonia-
ego in belze
bul principe—
daemonio
rum eicio
daemonia-
19 Si ego in bel
zebul eicio
daemoniafilii uestri in
quo eiciunt
ideo ipsi iu
dices erunt
uestri-
20 Sed si in digi
to di- eicio
daemonia
praeuenit in uos regnu"
di- 21 cum
fortis arma
tus custodit

xi. 21-37.

SEC

LVCAN

137

Pol. 273.
atrium suu"
in pace sunt
ea quae pos
sidet- 22 si aute-
fortior illo
superueni ens uicerit
eum uniuer
sa arma eius
auferet in
quibus con
fidebat et spo
lia distribuet-
23 Qui non est me
cum aduer
sum me est
et qui non col
ligit mecu"
dispargit-24 Cum autem
immundussps- exierit ab
homine am
bulat per loca
quae non ha
bent aquam
quaerens re
quiem- et no"
inueniens
tunc dicet re
uertar in do
mum unde
exibi- 2B et cum
uenerit inue
nerit eam sco
pis mundata-
BUCHANAN

et ornatam
26 et tunc uadit
et adsumit
septem alios
sps- nequio
res se et ingres
sus inhabitat
et fit eiusmo
di hominis
uita multo
peior prioris-
27 Factum est
autem cum
haec diceret
extollens uo
cem quaeda-
mulier dixit
illi- beatus
uenter qui
te portauit
et ubera quae
suxisti-28 Ad ille dixit ad
eos- beati qui
audiunt uer
bum dei- et
custodiunt-
29 Turbis autem
concurre- tibus coepit
dicere gene
ratio haec ge
neratio pes
sima- signu-
quaerit et sig
num non da

Fol. 274.
bitur illi nisi
signum io
nae 30 nam si
cut fuit ionas
signum nine
uitis ita erit
et filius homi
nis generatio
ni huic-
31 Regina ab aus
tro surget i—
iudicio cu-
uiris genera
tionis huius
et condem
nabit illos
quia benit
a finibus ter
rae audire
sapientiam
salomoniset ecce plus
hic quam sa
lomon-
32 Uiri nineui
tae surgent
in iudicio cu—
generatione hac et co-
demnabunt
illam quia pae
nitentiam egerunt in
praedicatione ionae et
ecce plus hic

quam ionas-
33 Nemo autem
lucerna ac
cendit et in
absconso po
nit neque sub
modio sed
supra cande
labrum ut
qui ingredi
untur lume-
uideant-34 Lucerna cor
poris tui est
oculus tuus
cum fuerit
oculus tuus
simplex totu-
corpus tuu-
lucidum erit-
Cum autem
nequa fue
rit etiam cor
pus tuum obs
curum erit-
38 Si ergo lume"
quod in te est
tenebrae sunt
ipse tenebre
quante sunt-
37 In eo autem
cum loque
retur ipse
pharisaeus quidam ro
gabit ilium

r38

SEC

LVCAN

[xi- 37-52-

Pol. 275.
ut cum eo pra-
deret- et in
gressus re
cubuit S8 pha
risaeus aute-
coepit intra
se dicere re
putans dice
re quare no-
primum bap
tizatus est pri
us quam ma"
ducaret- 39 Et ait dms- ad
ilium nunc
uos pharisaei
hypocritae prius quod
defo[ris est
calicis [et ca
tini mun[da
tis quod aute-
intus est ues
trum plenu-
est rapina et
iniquitate 40 stul
ti nonne qui
fecit quod
deforis est
etiam id quod
deintus est
fecit 41 tamen
quae sunt da
te elemosy
nam et ecce
omnia munda

sunt] uobis
haec] enim
o]portebat
facere et il
la non omit
tere-42 Sed uae uobis
scribae et pha
risaei qui de
cimatis me"
tam et rata"
et omne ho
lus et praete
ritis iudiciu"
et caritate"
dei-
43 Uae uobis pha
risaei quia di
ligitis primas
catedras in
synagogiset salutatio
nes in foro
et primos dis
cubitos in co"
uiuiis-
44 Uae uobis scri
bae et phari
saei hypocri
tae quia mo
numenta es
tis quae non
parent et ho
mines ambu
lantes supra
ilia nesciunt-

Fol. 276.
46 Respondens
autem qui
dam ex legis
peritis ait il
li magister
haec dicens
etiam nobis
contumeliam facis-
48 Ad ipse ait et
uobis legis
peritis uae
quia onera
tis homines
oneribus quae
non possunt
portare et
ipsi uno digi
to ue[stro non
tangi[tis-
47 Uae uobi[s quia
aedificatismonumen ta propheta
rum- patres
autem ues
tri occide
runt illos 48 er
go testimo
nium perhi
betis non co"
sentientes ope
ribus patruu"
uestroru-quoniam il
li quidem oc

cideru]nt eos
uos au]tem
aedi]ficatis-
49 Ideo mitto in
illos prophe
tas et aposto
los et ex illis
Occident et
persequentur 60 ut inqui
ratur sanguis
omnium pro
phetarumqui effusus
est a consti
tutione mu-
di usque ad
generatione- istam 51 a san
guine abel
usque ad sa-
guinem zac
chariae qui
perit inter al
tare et aede-
ita dico uobis
requiretur ab hac gene
ratione-82 Uae uobis le
gis peritis quia
abscondistisclauem scie-
tiae et ipsi no"
introitis et
eos qui introi

XI. 53-XII. 15.] SEC

LVCAN

139

Fol. 277.
bant prohibu
istis-
53 Cum ad illos
diceret cora—
omni plebe
coeperuntpharisaei et
legis periti ma
le habere et
committerecum illo " quae
rentes de mul
tis occansio
nem aliqua~
inuenire de
illo ut eum
accusarent- 121 Multis aute~
turb[is circu-
stantibus ita
ut se inui[cem
conculcarent-
Ita coepit dice
re ad discipu
los suos-
Attendite uo
bis -a- ferme—
to pharisaeo
rum quae est
hypocrisis-
2 Nihil autem
opertum est
quod non re
ueletur ne
que occultu-
quod non scia

tur s qu]onia~
quae] in tene
b]ris dixistis
in lumine di
centur et quod
in aure locu
ti estis praedi
cabitur super
tecta nee no-
et in plateis-
' Dico autem
uobis amicis
meis uidete
ne terreami
ni ab his qui
occidunt cor
pus et post haec
non habent
amplius quod
faciant-8 Ostendam au
tem uobis que-
timeatis time
te eum qui
post quam
occidit habet
potestatem mittere in
gehennam etiam dico
uobis hunc
timete-6 Nonne duo
passeres as
se ueniunt
et unum ex

Fol. 278.
illis non ca
dit sine uolu"
tate di- 7 sed et
capilli capitis
uestri om
nes numera
ti sunt noli
te timere
multis pas
seribus plu
res estis- " dico
uobis omnes
quicumqueme confes
sus fuerit
rfbram ho
minibus et
filius homi
nis c[onfite
bitur e[um co
ram ang[elis
di- 3qui aute"
negauerit me
coram homi
nibus nega
bo et ego eu-
coram patre
meo qui est
in caelis-
10 Et omnes qui
dicit uerbu"
in filium ho
minis remit
tetur ei-
Qui autem in
spu- sancto

dixerit] non
remit]tetur ei-
11 Cu]m autem
ducent uos
in synagogis
et ad magis
tratus et po
testates noli
te solliciti es
se qualiter res
pondeatis aut
dicatis 12sps- eni"
sanctus do
cebit uos in
ipsa hora quae
oporteat di
cere- 13 Et ait quidam
de turba ma
gister die fra
tri meo ut di
uidat mecu-
hereditate- -
14 Ad ille dixit ei
o- homo quis
me constitu
it iudicem aut
dispensatorem super uos-
16 Dixit autem
ad eos uide
te et cauete
ab omni aua
ritia quia no-
in abundan
tia cuiusqua-

140

SEC

LVCAN

[xu. 15-34.

Fol. 279.
uita eius est
ex his quae
possidet-
16 Dixit autem
similitudine-ad illos dicens
hominis cu
iusdam diui
tis uberes
fructus attu
lit possessio
17 et cogitauit
intra se dicens
quid facia-
quod non ha
beo quo co-
gregem fruc
tos meos 18 et
dixit [hoc facia"
destru[amhorrea m[ea
et maiora fa
ciam et illuc
congraegabo omnia quae
nata sunt mi
hi 19 et dicam
animae me
ae habes mul
ta bona aepu
lare-
20 Dixit autem
illi ds- stulte
hac nocte ani
mam tuam
repetunt a te

quae a]utem
para]sti cuius
e]runt-
22 Dixit autem
ad discipulos
suos propte
rea uobis di
co nolite sol
liciti esse ani
mae quid ma"
ducetis neq-
corpori quid
induamini
23 anima eni"
plus est qua"
esca et cor
pus plus qua-
uestimentu- •
24 Considerate
coruos quia
non seminant
neque me
tunt quibus
non est eel
larium neq-
horreum et
ds- pascit illos
quanto ma
gis uos plu
res estis aui
bus- 28 quis
autem ues
trum cogita-
do potest adi
cere ad statu-
suum gubitu-

Pol. 280.
unum 2S et de
ceteris utquid
solliciti estis-
27 Considerate
lilia agri quo
modo cres
cunt non la
borant neq-
neunt neque
texunt dico
autem uobis
quoniam
nee salomo-
in omni ilia
gloria sua ues
tiebatur sicut
unus ex istis-
28 Aut uidete fae
num [quomo
do ho[die in
ago est et [eras
in clibanum
mittitur ds-
sic uestit qua-
to magis uos
modicae fi
dei- 29 et uos
nolite quae
rere quid ma"
ducetis aut
quid bibatis
et nolite sol
liciti esse 30 haec
enim gentes
huius modi
quaerunt scit

autem] pater
ueste]r quo
ni]am horu"
omnium in
digetis-
31 Uerum tame"
quaerite reg
num di- et haec
omnia adici
entur uobis-
32 Nolite timere
pusillus grex
quia conpla
cuit patri ues
tro dare uo
bis regnum-
33 Uendite quae
possidetiset date elemo
synam- et fa
cite uobis sac
culos qui no"
ueterescantthensauru"indificiente-in caelis quo
fur non ad
propiat neque
tinea corru-
pit et ubi fures
non effodiunt
et furantur
34 nam ubi the"
saurus ues
ter est ibi erit
et cor uestru-

xu- 35-52-

SEC

LVCAN

141

Pol. 281.
35 Sint autem lu"
bi uestri prae
cincti et lucer
nae ardentes
38 et uos similes
hominibus expectanti
bus dominu"
suum quan
do reuerta
tur a nuptiis
ut cum uene
rit et pulsaue
rit confesti-
aperiant ei-
37 Beati serui il
li quos cum
benerit dms-
inue[nerit ui
gilant[es-Amen dico [uo
bis quod prae
cinget se et
iubet illos dis
cumbere et
transiet et
ministrauitillis- 3S et si uene
rit uesperti
na uigilia et
ita inuene
rit beati sunt
quoniam iu
bebit illos dis
cumbere et
ministrabit

eis-]39 Illud] autem
sc]itote quia
si sciret pa
ter familias
qua hora fur
uenit uigila
ret et non si
neret perfo
diri domu"
suam 40 et uos es
tote parati
qua hora no—
putatis fili
us hominis
uenturus est-
41 Dixit autem
petrus dme-
ad nos dicens
hanc simili
tudinem an
et ad omnes-
42 Dixit autem
ihs- quis est
fidelis dispe-
sator et pru
dens quem
constituit dms- super
familiam suam
ut det illis in
tempore trit
tici mensura-
43 Beatus ser
uus ille que-
cum benerit

Pol. 282.
dms- eius in
ueniet ita fa
cientem-
44 Uere dico uo
bis supra om
nia quae pos
sidet consti
tuet ilium-
46 Quod si dixe
rit seruus
ille in corde
suo dicens
moram fa
cit dms- meus
uenire et coe
jferit percu
tere pueros
et ancillas
et ed[ere et bi
bere [et inebri
ari 48 ueni[et dms-
serui illius
in die qua no-
sperat et ho
ra qua nescit
et diuidet eu-
partemque eius cum in
fidelibus po
nit- 47 ille ser
uus qui cog
nouit dmi- sui
uoluntate- et non para
berit ad uo
luntatem eius

uapula]uit mul
tas 48 q]ui aute~^
ne]sciens fe
cerit uapu
lauit paucas-
Omni autem
cui multu-
datum fue
rit multum
quaereturab eo et cui
commendauerit multu-
plus petet ab eo-
49 Nescitis quo
niam igne-
ueni mitte
re in terra-
et quid uolo
si accenda
tur- 50 baptis
ma autem
habeo bapti
zari et quo
modo tur
bor usque
dum perfi
ciatur-81 Putatis quo
niam pace-
ueni mitte
re in terra-
non dico uo
bis sed sepa
rationem-
82 Erunt enim

142

SEC

LVCAN [XII. 52-XIII. 10.

Fol. 283.
quinque in
domo una
diuisi tres
in duo et duo
in tres °3 diui
dentur ma
ter in filia et
filia in matre-
pater in filiu-
et filius in pa
trem suum
diuidetur so
eras in spo—
sam suam
et sponsa in
socrum sua- ¦
64 Dicebat aute"
et ad turbas
cum [uideri
tis nu[bem ab
orientem [ad
occasum sta
tim dicitis ni
bus uenit et
ita fiet E5 et cu"
uideritis aus
trum flante"
dicitis quod
aestus erit
et ita fiet 58 hy
pocritae fa
ciem quide"
caeli et ter
rae nostis pro
bare hoc au
tem tempus

non p]roba
tis 87 et] a uobis
ips]is non iu
dicatis quod
iustum est-
58 Dum enim
uadis cum
aduersariotuo ad magis
tratum in uia
da operam li
berari ab illo ne
forte conde—
net te aput iu
dicem et iu
dex tradat
te exactori
et exactor
mittat te in
carcerem89 dico tibi no-
exies inde
donee etia-
reddas no
uissimum quadrante- •
131 Uenerunt au
tem quida-
ipso in tem
pore nuntia-
tes illi de gali
Iaeis quoru-
sanguinempilatus mis
cuit cum sa
crificiis eoru- •

Pol. 284.
2 Et respondens
dixit illis pu
tatatis hii gali
laei prae om
nibus galilae
is fuerunt pec
catores qui
talia passi sunt-
3 Non dico uo
bis nisi paeni
tentiam ha
beatis- simi
liter omnes
peribitis 4 si
cut illi -xuiii-
super quos
cecidit tur
ris in siloa et
occi[dit eos
speratps quo
niam ips[i de
bitores fue
runt super o—
nes homines
qui sedebant
in hierusa
lem- " non dico
uobis sed si
non credi
deritis om
nes homines
peribitis- 6 Dicebat aute-
hanc simili
tudinem ar
borem ficus

habuit] quida-
plant]atam in
ui]neam et ue
nit quaerens
fructum in
ilia et non in
uenit- 7 dixit
autem ad cui
torem uine
ae- ecce anni
tres sunt ex
quo uenio
quaerens fruc
tum in ficul
nea hac et no"
inuenio sue
cide ergo il
lam utquid
etiam terra"
euacuat- 8 Ad ille respo-
dens ait illi
drhe- remit
te illam et hoc
anno usque
dum fodia-
circa illam
et mittam co
¦phinum ster
coris- " et si qui
dem fecerit
fructum- si-
autem in fu
turum sue
cides illam-
10 Erat autem

XIII. IO-28.]
Pol. 285.
docens in una
synagogaru" sabbatis u et ec
ce mulier
quae habebat
spm- infirmi
tatis annis -xuiii-
et erat incli
nata nee om
nino poterat
susum res
picere 12 qua"
cum uideret
uocauit ea"
ad se et ait il
li- mulier di
missa es ab
infirmitate tua 13 et [impo
suit illi [manu"
et confest[im
erecta est et
magnificabat dm-
14 Respondens
autem arci
synagogusindignansquod sabbato
curaret ihs-
dicebat tur
bae sex dies
sunt in quibus
oportet ope
rari in his er
go uenite et

SEC cura]mini et
non] in die sab
b]ati-16 Respondit au
tem ad illu"
dms- et dixit
hypocritaeunusquisq-uestrumsabbato no"
soluit boue"
suum aut asi
num a prae
sepio et du
cit adaquare
16 hanc autem
filiam abrahae
qua alligauit
satanas ecce
x- et -uni- annis
non oportu
it solui a uin
culo die sab
bati- 17 et cu"
haec diceret
erubescebant aduersariieius et om
nes populus
gaudebat in
praeclariisquae uide
rant fieri ab
ipso-18 Dicebat ergo
cui simile est

lvcan

143

Pol. 286.
regnum di
et cui simile
illud esse exis
timabo 19 simi
le est grano
sinapis quod
acceptumhomo misit
in ortum suu"
et creuit et
facta est ar
bor ita ut uo
lucres caeli
requiesce rent in ramis
eius-
20 Et iterum di
xit cui simile
aesti[mabitur regnufm di-
21 simile es[t fer
mento quod
acceptum mu
lier abscon
dit in farina"
donee fer
mentatum
est totum-
22 Et ibat per ci
uitates et eas
tella docens
et iter faciens
in hierusale"-
23 Et ait illi quida-
dfhe- si pauci
sunt qui salui

fiant-] ipse
aute]m dixit
ad] illos- 24 con
tendite intra
re per angus
tam portam
quia dico uo
bis multi quae
rent et non
poterunt-
25 Ex quo surre
xerit pater fa
milias et clu
serit ostiu"
et incipietis
foris stare
et pulsare di
centes dfhe- dme-
aperi nobis
et respondens
dicet nescio
uos unde si
tis- 28 tunc inci
pietis dicere
manducauimus coram
te et bibimus
et in plateis
nostris do
cuisti- 27et dicet
uobis nescio
unde estis dis
cedite a me
omnes ope
rarii iniqui
tatis 28 ibi erit

144

SEC

lvcan [xiii. 28-xiv. 10.

Fol. 287.
fletus et stri
dor dentiu- •
Cum uideri
tis abraham
et isac et iacob
et omnes pro
phetas intro
euntes in reg
no di- uos au
tem expelli
foras- 29 et ue
nient ab ori
ente- et occi
dente- et aqui
lone- et aus
tro- et recu-
bent in reg
no di- 30 et ecce
sunt [nouis
simi q[ui erunt
primi et [sunt
primi qui erunt
nouissimi-
31 In ipsa autem
die accesse
runt quida-
pharisaeoru-dicentes illi
exi et uade hinc
quia herodes
uult te occi
dere- 32 Et ait illis ihs-
ite dicite uul
pi illi ecce ei
cio daemonia

et sani]tates
perfjicio ho
di]e et eras et
tertia die co-
summor 33 abi
te quia non
oportet pro
phetam peri
re extra hie
rusalem-34 Hierusalem
hierusale- quae occidis
prophetas et lapidas eos
qui ad te mit
tuntur- quo
tiens uolui
congregarefilios tuos
quemadmodum gallina
nidum suu-
sub pinnis et
noluisti- 35 ec
ce relinque
tur uobis do
mus uestra
deserta- dico
uobis non me
uidebitis do
nee ueniat
dies cum di
cetis- bene
dictus qui ue
nit in nomi

Fol. 288.
ne dmi-
144Et factum est
ut intraret
in domum
cuiusdam
principis pha
risaeoru-sabbato ma—
ducare pane"
et ipsi obser
uabant eum
2 et ecce ho
mo hydro
picus erat an
te ilium-
3 Et respondens
ihs- ad legis
peritos et pha
risae[os dixit
si licet [sabba
to curare [aut
non 4 ad illi ta
cuerunt-
Ipse uero ad
prehensu- eum sanauit
ac dimisit eu- -
5 Et dixit ad illos
cuius uestru-
asinus aut bus
in puteum ca
dens et non
continuo ex
trahit ilium
die sabbati-
6 Et non poterant

ad hae]c res
pond]ere illi-
7 Dice]bat aute"
ad inuitatos
intendens
quomodo
primos recu
bitos elige
bant dicens
ad illos 8 cum
inuitatus fue
ris ab aliquo
noli discum
bere in primo
loco ne forte
honoratiorte sit uocatus
9et ueniat qui
te et ilium uo
cauit et dicat
tibi da huic lo
cum et inci
pies cum ru
bore nouis
simum locu-
tenere 10 sed
cum uocatus
fueris uade
recumbe in
nobissimoloco ut cu-
uenerit qui
te inuitauit
dicat tibi ami
ce ascende
superius

xiv. 10-28.]

SEC

LVCAN

145

Pol. 289.
tunc erit tibi
gloria cum
simul recu-
bentibus- 11 Quia omnis
qui se exaltat
humiliabitur et qui se
humiliat ex
altabitur-12 Dicebat aute-
et inuitatori
cum facis pra-
dium aut ce
nam noli in
bitare ami
cos tuos ne
que fratres
nequ[e cogna
tos neq[ue ui
cinos neq[ue
diuites ne for
te et ipsi te re
inuitent et
erit tibi re
tributio IS sed
cum facis co-
uiuium uo
ca pauperes-
debiles- clo
dos- caecos-
14 ita multa erit
merces tua
non habent u—
de reddere
tibi tamen red
BUCHANAN

detur] tibi in
resurrectione iustoru- •
16 Haec cum au
dissent qui
dam de simul
discumbe"
tibus dixerunt
illi- beatus
qui mandu
cabit panem
in regno di-
16 Ad ipse dixit
homo quida-
fecit cenam
magnam et
uocabit mul
tos- 17et misit
seruum su
um hora ce
nae ut dice
ret inuitatis
uenite iam
paratum est-
18 Et coeperunt
simul om
nes excusa
re se- primus
dixit uillam
emi et neces
se habeo exi
re et uidere
illam- rogo
te habe me
excusatu- •
19 Et alter dixit

Pol. 290.
iuga boum
emi quinque
et eo proba
re ilia et ideo
uenire non
possum- 20et
alius dixit
uxorem du
xi et non pos
sum uenire
21 et reuersus
seruus nu-
tiauit dmo suo-
Tunc iratus
pater famili
a» dixit ser
bo suo exi ci
to in plateis
et uic[is ciui
tatis et [pau
peres- ac [de
biles- et cae
cos- et clodos
introduc hue-
22 Et ait seruus
factum est
domine sicut
imperasti et adhuc lo
cutus est-
23 Et ait dominus
seruo suo
exi in uia et
circa sepes
et conpelle
intrent ut

imple]atur
do]mus mea-
24 Di]co autem
uobis- quod
nemo uiro
rum illoru"
qui uocati
sunt gusta
bunt cenam
meam- 25 Ibant autem
cum illo tur
bae et conuer
sus dixit ad il
los 26 si quis ue
nit ad me et
non odit patre"
suum et ma
trem et uxo
rem et filios
et fratres et
sorores etia"
et animam
suam non
potest meus
discipulusesse- 27 et qui no"
baiulat cru
cem suam
et uenit post
me non po
test esse me
us discipulus-
28 Quis ex uobis
uolens tur
rem aedifi

146

SEC

1VCAN [XIV. 28-XV. II,

Fol. 291.
care non pri
us sedens co"
putauit sump
tus qui neces
sarii sunt si
habet ad co"
summandu"
29 ne postea qua"
posuerit fu"
damentumet non potue
rit consum
mare omnes
qui uidebunt
80 dicent hic
homo coepit
haedificareet non potu
it con[sum
mare-
31 Aut quis re[x
iturus com
mittere bel
lum aduer
sus alium re
gem non pri
us sedens co
gitabit si po
tuerit cum
•x- milibus ob
uiare ei qui
cum -xx- mili
bus uenit ad
uersus se 32 alio
quin adhuc
illo longe age-

te le]gatio
nem] mittet
r]ogans pace- •
83 Sic ergo ex uo
bis qui non
renuntiatomnibusquae possi
det non po
test meus
discipulusesse-
34 Bonum est
sal- sed si sal
quoque eua
nuerit in quo
condietur35 neque in ter
ram neque
in sterculi
nio utile est
sed foris mit
tent eum- qui
habent aures
audiendi au
diat- 1 51 Erant autem
adpliciti illi
publicani et
peccatores ut audirent
ilium- zet mur
murabant
pharisaei et
scribae quod
hic peccato

Pol. 292.
res reciperet
et manduca
ret cum illis-
3 Et ait ad illos
similitudi
nem hanc
4 quis ex uobis
homo qui ha
bet centum
obes- et si er
raberit una
ex eis non di
mittet -xcuiiii-
in desertum
et abit ad ilia-
quae errauit
donee inue
niat eam 5 et
cum [inuene
rit ea[m inponit
eam i[n hume
ros suos " et
ueniens do
mum conuo
cat amicos
et uicinos
dicens illis
congratula mini mecu-
quia inuen
ta est ouis mea
quae perie
rat- 7 dico
uobis quod
ita gaudium
erit ante dm-

in uno] pecca
tore p]aenite"
tiam h]abenti
quam in -xcuiiii-
iustis qui no-
indigent pae
nitentiam-
8 Aut quae mu
lier habens
dragmas de
cem si perdi
derit unam
nonne acce"
dit lucerna—
et scopis mu—
dauit domu-
et quaerit di
ligenter do
nee inueniat
8 et cum inue
nerit conuo
cat arnicas et
uicinas dicens
congratulamini mihi
quod inueni
dragmam-
10 Ita dico uobis
sic gaudium
erit coram
angelis di- in
peccatorepaenitentia"agenti-11 Et ait homo
quidam ha

xv. 11-27.]

SEC

LVCAN

J47

Pol. 293.
buit duos fi
lios 12 et dixit
illi adulesce"
tior pater da
mihi portio
nem substa-
tiae quae me
contingit et
diuisit illis
substantia- •
13 Et non post
multos dies
congraega tis omnibus
adulescen tior filius pe
legrae pro
fectus est in
regiofnemlongin[quam et ibi dissipa
uit substan
tiam suam
uiuendo lu
xuriose- 14et
post quam o"~
nia consump
sit facta est
fames per re
gionem ilia
et coepit esu
rire et necessi
tatem habere
15 et habiit et pro
iecit se ante
unum regionis

illius] et is mi
sit il]lum in
uijlla sua ut
pasceret por
cos " et cupie
bat implere
uentremsuum de si
liquis quae
porci man
ducabant et
nemo illi da
bat- 17in se au
tem conuer
sus dixit qua-
ti mercenna
rii patris mei
habundarit pa
nibus ego au
tem hic fame
pereo- 18 sur
gam et ibo
ad patrem
meum et di
cam illi pater
peccaui in cae
lum et cora"
te 19 iam non
sum dignus
uocari fili
us tuus- sed
fac me sicut
unum mer
cennario
rum tuoru-
20 et surgens

Pol. 294.
uenit ad pa
trem suum-
Cum autem
adhuc longe
abesset uidit
ilium pater
ipsius et mi
sericordia
motus est
et adcurrens
cecidit supra
collum eius
et osculatus
est ilium-
21 Dixit autem
ei filius eius
pater pecca
ui in caelu-
et in t[e iam
non su[m dig
nus uoca[ri
filius tuus-
22 Dixit autem
pater eius
ad seruos
suos cito pro
ferte mihi
stolam ilia '
primam et
induite illu
et date anu
lum in manu
eius et calci
amenta in
pedibus eius
23 et adducite

uitul]um illu"
sagi] natum
et] occidite
eum et man
ducemus et aepulemur
24 quia hic fili
us meus mor
tuus fuerat
et reuixit- pe
rierat et inue-
tus est et coe
perunt aepu
lari- 28 Erat autem
filius eius se
nior in agro
et factum est
cum ueniret
et adpropia
ret domui
audiit sym
phoniam et
choros 26 et uo
cauit unum
de seruis et
interrogauit quaenam haec
essent- "isque
dixit ei quia
frater tuus
uenit- et occi
dit pater tuus
uitulum illu
saginatumquia saluu-

U 2

148

SEC,

LVCAN [XV. 27-XVI. II.

Pol. 295.
ilium rece
pit- 28 indigna
tus est aute-
et nolebat in
trare- pater
uero illius e
gressus coe
pit rogare il
lum- 29 ad ille
respondens dixit patri suo
ecce tot an
nis seruio ti
bi et numqua-
mandatumtuum praete
ribi et num
quam dedis
ti mi[hi haedu-
ut cum [ami
eis meis a[epu
larer- 30 sed post
quam filius
tuus hic qui
deuorauit
substantia-cum mere
tricibus ue
nit et occidis
ti illi uitulu-
ilium sagina
turn- 31 et ipse
dixit illi fili tu
mecum se-
per fuisti et
es- et omnia

mea t]ua sunt
32 aepu]lari au
te]m nos et
gaudere opor
tet quod fra
ter tuus hic
mortuus fue
rat et reuixit
perierat et
inuentus est-
1 61 Dicebat aute"
ad discipu
los suos homo
quidam erat
diues qui ha
bebat uilicu-
et hic diffa
matus erat
aput ilium
quasi dissi
passet bona
eius- 2 et uoca
uit ilium ad
se et ait illi
quid hoc au
dio de te red
de ratione-
uilicationestuae iam eni-
non poteris
uilicare-3 Ait autem ui
licus intra
se quid faci
am quia dms-
meus auferet

Pol. 296.
a me uilica
tionem fode
re non ualeo
mendicare erubesco
4cognoui quid
faciam ut cu-
amotus fue
ro a uilicatio
ne recipiant
me in domos
suas-
6 Conuocatis
itaque singu
lis debitori
bus dmi- sui
dicebat pri
mo quantu-
debe[s dmo-
meo- 6 ad [ille
dixit cent[u—
bathos olei-
Dixit autem
illi accipe lit
teras tuas et
sede cito scri
be quinqua
ginta-7 Deinde alio
dixit tu qua-
tum debes-
Ait centum
choros trit
tici- ait et illi
accipe litte
ras tuas et

scribe] -lxxx-
8 et lau]dauit
do]minus ui
licum iniqui
tatis eo quod
prudenterfecerit-Dixit autem
ad discipulos
suos fili hu
ius saeculi
prudentiores sunt qua-
fili lucis in
hac genera
tione-
9 Et ego uobis
dico facite
uobis amicos
de mamona
iniquitatis
ut cum defe
ceritis exci
piant uos in
aeterna taber
nacula sua-
10 qui fidelis
est in minimo
et in maius
fidelis est et
qui in modi
co inicus est
et in maius
inicus est-
11 Si ergo in ini
quo mamona

XVI. 1 1-2 7.]
Pol. 297.
fidelis non
fuistis quod
uerum est
quis dabit uo
bis- 13 nemo
seruus potest
duobus do
minis serui
re aut unu-
odiet et alte
rum amauit
aut unum pa
tietur et alte
rum contemp
net non potes
tis do- serui
re et mamo
nae- 14Audie[bant au
tem ha[ec om
nia pharis[aei
qui erant aua
ri et deride
bant ilium
18 et ait illis uos
estis qui ius
tificatis uos
coram homi
nibus- ds- aute-
nouit corda
uestra quia
quod in ho
minibus sub
lime est abo
minatio est
ante dm- 16 lex et

SEC prop]hetaeusq]ue ad io
h]annen ex
quo regnu-
di- euange
lizatur et o_
nis in illut ur~
facit- 17 faci
lius est aute-
caelum et ter
ram praete
rire quam
de lege unu-
apice cadere-
18 Omnis qui di
mittit uxo
rem suam
et ducit alte
ram moecha
tur- et quae
dimissa a ui
ro- ducit moe
chatur-19 Homo aute-
quidam erat
diues qui in
duebatur pur
puram et ae
pulabatur cot
tidie splendi
de- so erat au
tem quida-
mendicusnomine laza
rus qui iace
bat ad ianua-

LVCAN

149

Fol. 298.
eius ulceri
bus plenus
21 cupiens satu
rari ex his quae
cadebant de
mensa diui
tis- sed et ca
nes uenie
bant et linge
bant ulcera
eius-
22 Factum est
autem ut mo
reretur la
zarus men
dicus et por
taretur ab
angelis in si
num [abrahae-
Mortu[us est
autem di[ues
et sepultus
est et in infer
no 2S eleuans
oculos suos
cum esset
in tormen
tis uidit abra
ham a longe
et lazarum
in sinu eius
requiesce-tem- 24 et ipse
exclamans dixit -o- pater
abraham

mise]rereme]i et mit
te] lazarum
ut intingat
extremum
digiti sui in
aquam et re
frigeret lin
guam mea-
quia craci
or in hac fla-
ma- 25 et dixit
illi abraha-
fili recorda
re quia rece
pisti tu bona
in uita tua et
lazarus simi
liter mala
nunc ante-
hic consola
tur- tu uero
cruciaris 26 et
in his omni
bus inter uos
et nos chaos
magnus sta
bilitus est et
hi qui ueniunt
hoc transi
re non pos
sint ad uos
neque inde
hoc transmea
re- 27 dixit au
tem rogo ergo

ISC-

SEC

LVCAN [XVI. 2 7-XVII. 14.

Pol. 299.
te pater ut mit
tas in domu-
patris mei
28 habeo enim
quinque fra
tres ut teste
tur illis ne et
ipsi ueniant
in locum hunc
tormentorum-
29 Et ait illi abra
ham habent
moysen et
prophetas
audiant illos-
30 Ad ille dixit
non pater a
brah[am sed
si quis e[x mor
tuis resu[r
rexerit per
suadebit illis-
31 Ait autem illi
si moysen
et prophetas
non audiunt
neque si quis
ex mortuis
ad illos abie
rint credent-
1 71 Dixit autem
ad discipulos
suos impos
sibile est ut
non ueniant

scan]dalae
uer]um tame-
u]ae illi per
quem ueni
ent- 2utilius
autem fue
rat illi ne nas
ceretur aut
lapis mola
ris impona
tur circa col
lum illius et
proiciaturin mare qua-
ut scandali
zet unum
de pusillis
istis-3Attendite uo
bis- si pecca
uerit frater
tuus incre
pa ilium-
Et si paenite-
tiam habue
rit dimitte
illi * et si septi
es in die pec
cauerit in
te et si si sep
ties conuer
sus fuerit
ad te dicens
paeniteor re
mitte illi-
6 Et dixerunt

Pol. 300.
illi apostoli
dfhe- adauge no
bis fidem- 6 et di
xit illis- si ha
bueritis fi
dem sicut
granum si
napis dicere
tis huic arbo
ri modo era
dicare et trans
plantare in
mare utique
obaudissetuobis-
7 Quis autem
habens ser
bum arante-
aut o[ues pas
centem [cui
regredi[enti de agro di
cet illi transi
recumbe
8 sed dicet illi
para mihi quod
cenem et prae
cinge te et mi
nistra mihi
donee ma-
ducem et bi
bam- et sic tu
manduca bis et bibes
9 numquid gra
tiam habet

seru]o quod
feci]t quae si
bi] imperata
sunt- non pu
to- 10 et uos cu-
feceritis quae
praecepta sunt
dicitis- serai
inutiles su
mus quod
debuimus
facere feci
mus-
11 Et factum est
dum hieru
salem iret
transibat per
mediam sa
mariam et
galilaeam
et hiericho
12 et ingredie"
ti ei in quoda-
castello et
ecce decem
uiri Ieprosi
steterunta longe- ls et le
uauerunt
uocem dice-
ihu- praecep
tor- misere
re nobis- 14 quos
ut uidit dixit
ite ostendite
uos sacerdo

xvii. 14-35-]

SEC

LVCAN

Pol. 301.

Pol. 302.

tibus-

do ue]nit reg

bari a genera

et uas]a eius

Et factum est

nu]m di-

tione hac-

in do]mo ne

dum uadunt

Ad] ille dixit eis

L0 Et sicut factu-

de]scendat

mundati sunt

non uenit reg

est in diebus

tollere ilia

16 unus aute-

num di- cu-

noe ita erit i"

et qui in agro

ex illis ut ui

obseruatio

diebus filii ho

non redeat

dit quia mu"

ne a neque di

minis 27 edebant

similiter re

datus est re

cent ecce hic

et bibebant

tro- 32memo

gressus est

aut ecce illic

uxores duce

res estote

cum magna

ecce enim

bant nubebant

uxoris loth-

uoce magni

regnum di-

usque in die-

33 Quicumque

ficans dm-

intra uos est-

qua intrabit

autem quae

16 et cecidit in

22 Et ait ad disci

noe in area-

sierit anima"

faciem ante

pulos suos

et uenit dilu

suam libera

pedes eius

uenient dies

bium et per

re perdet ilia

gratias agens

ut desidere

didit omnes-

et quicumque

ei et hic erat

tis uidere unu~

28 Similiter fac

perdiderit

samaritanus-

diem fili ho

tum est in die

illam propter

17 Respo[ndens

minis et no-

bus lo[th ede

me saluam

autem [ihs-

uidebitis-

bant et [bibe

faciet illam-

dixit hi -x- m[u—

23 Et dicent uo

bant eme[bant

34 Dico uobis il

dati sunt no

bis- ecce hic et

et uendebant

la nocte emnt

uem ubi sunt

ecce illic- no

plantabant

duo in lecto

18 ex illis non

lite ire neque

aedificabant

uno- unus ad

est qui redi

sectemini-

29 qua die aute-

sumetur et

ret et grati

24 Nam sicut ful-

exiit loth a so

alter relin

as agaret do-

gur fulgurans

domis pluit

quetur- S5 duae

nisi hic alie

de caelo lu

ignem de cae

molentes in

nigena- 19 et ait

cet in his quae

lo et omnes

unum una

illi surge ua

sub caelo sunt

perdidit- 30 se

adsumetur

de quia fides

ita erit et fili

cundum haec

et una relin

tua te saluu-

us hominis-

erit dies .fili

quetur-

fecit-

25 Primum au

hominis quia

Duo in agro

20 Interrogatus

tem oportet

reuelabitur-

unus adsu

autem a pha

ilium multa

31 In ilia hora qui

metur et unus

risaeis qua~

pati et repro

fuerit in tecto

relinquetur-

151

I52

SEC

LVCAN [XVII. 36-XVIII. 16.

Pol. 303.
38 Responden
tes autem di
xerunt illi ubi
dfhe- 37 quibus
ipse dixit ubi
cumque fue
rit corpus il
lie congrae
gabuntur
aquilae- 181 Dicebat aute"
parabolamad illos quo
niam opor
tet semper
orare et no"
deficere 2 di
cens- iudex
quida[m erat
in quad[am ci
uitate qui [dm-
non timebat
nee homine"
reuerebatur3 uidua aute"
quaedam erat
in ciuitate
quae uenit
ad ilium di
cens uindica
me de aduer
sario meo
1 et noluit pro
tempore mul
to- post haec il
le dicebat in

tra se] si dm-
non] timeo
ne]c homine-
reuereor
5 tamen quia
molesta est
mihi haec ui
dua uindica
bo illam ne
in nouissi
mo uenien
do constri"
gat me-
6 Ait autem dms-
audite quid iu
dex iniquitatis di
xerit- 7 ds- aute"
non faciet ui"
dictam eiec
torum suoru-
clamantiu- die ac nocte
patientiamhabens in illis-
8 Dico uobis fa
ciet cito uin
dictam illo
rum- tame-
filius homi
nis ueniens
numquid in
ueniet fide-
super terra- •
9 Dixit autem
ad quosda-
qui sibi con

Pol. 304.
fidebant ta-
quam iusti
essent et sper
nebant cete
ros similitu
dinem istam-
10 Duo homines
ascenderuntin templu-
ut orarent
unus publi
canus et alter fa
risaeus- " stans itaq-
pharisaeus sic ora
bat- ds- gra
tias ago tibi
quia non su"
sicut ceteri
hom[inesrapto[res- in
iusti- adu[lte
ri- uelut etia"
sicut hic pu
blicanus- 12 ia
iuno bis in
sabbato- de
cimas do o~
nium quae
possideo- 13 Et puplicanus
a longe stans
nolebat nee
oculos suos
sursum le
uare ad cae
lum sed tantu"

perc]utiebatpec]tus suu"
di]cens dfhe-
ds- repropi
tiare mihi
peccatori-
14 Dico itaque uobis
quia discendit
hic publica
nus iustifi
catus magis
in domum
suam quam
ille pharisaeus
quoniam qui
se exaltat hu
miliabitur
et omnis qui
se humiliat
exaltabitur-
15 Offerebant
autem ad il
lum infantes
ut eos tange
ret- quod cu-
uiderent dis
cipuli incre
pabant illos-
18 Ihs- autem
conuocans
illos dixit si
nite pueros
uenire ad me
et nolite eos
uetare taliu"
est enim reg

xviii. 16-36.]

SEC

LVCAN

153

Pol. 305.
num caelo
rum-"Amen dico
uobis quicu"
que non ac
ceperit reg
num dei- sicut
puer non in
trauit in illut-
18 Interrogauit
autem eum
quidam dicens
magister bo
ne quid faci
endo uitam
in aeuo uentu
ro uidebo-
19 Et respondit
ei ihs- [quid me
dicis bo[num
nemo bo[nus
nisi unus ds-
20mandata nos
ti- non occides-
non adulte
rium admit
tes- non furtu"
fades- non
falsum tes
timonium dices- hono
ra patrem tu
um et matre"
tuam- 21 Qui ait haec 0"
nia ego cus
BUCHANAN

todiu]i a iuue"
tute] mea-
22 Qu]od audito
ihs- ait adhuc
unum tibi
deest omnia
quaecumq- habes uende
et da paupe
ribus et ha
bebis then
saurum in
caelo et ue
ni sequere
me- 23 his ille
auditis con
tristatus est
quia diues erat
ualde- 24 Uidens aute"
ilium triste"
factum dixit
ihs- quam dif
ficile qui pe
cunias habent
in regnum
di- intrabunt
25 facilius est
camellum per forame"
acus transi
re quam di
uitem intra
re in regno
di- 26 et dixe
runt qui au

Pol. 306.
diebant et quis
potest saluus
fieri-
"Ait illis ihs- quae
inpossibiliasunt aput ho
mines haec
omnia pos
sibilia sunt
aput dm-
28 Ait autem pe
trus ecce nos
relictis re
bus nostris
secuti sumus
te»29 quibus ip
se dixit ame"
dico uobis ne
mo es[t qui re
liquid d[omu"
aut paren[tes
aut fratres
aut uxorem
aut filios prop
ter regnum
di- 3° nisi ut re
cipiat septies
tantum et in hoc
tempore et
in saeculo
uenturo ui
tam aeterna"
possidebit-31 Adsumpsit au
tem -xu- disci
pulos suos

et ait a]d illos
ecce] ascendi
m]us hieroso
lyma et con
summabuntur omnia quae
scripta sunt
per prophe
tas de filio ho
minis 32 trade
tur enim ge"
tibus- et inlu
detur et in
spuetur ss et fla
gellatum oc
cident illu""
et tertia die
resurget-34 Et ipsi nihil ho
rum intelle
xerunt sed
erat uerbu-
absconsumab eis et non
tellexeruntquod diceba
tur ab eo-
35 Factum est au
tem cum ad
propinquarethiericho cae
cus quidam
sedebat se
cus uiam me-
dicus- 36 et cu-
audiret turba-

'54

SEC

LVCAN [XVIII. 36-XIX. 15.

Pol. 307.
praetereuntem interro
gabat quid
hoc esset-
37 Dixerunt au
tem illi quod
ihs- nazore
us transit S8 et
clamauit di
cens ihu- fili
dauid mise
rere mihi-
40 Stans autem
ihs- iussit il
lum adduci
ad se et cum
adpropinquas set interro
gauit [illu
41 dicens [quid
tibi uis fa[cia~ -
Ad ille dixit u[t
uideam dme-
42 Et respondens
dixit illi ihs-
respice fides
tua te saluu-
fecit- 43 et con
festim uidit
et sequeba
tur ilium mag
nificans dm-
et omnis plebs
ut uidit dedit
laudem do-
19lEt habiit ihs- et

pera]mbula bat hi]ericho-
2Et e]cce uir no
mine zacche
us et hic erat
princeps pu
blicanoru— et ipse diues
3 et quaerebat
uidere ihm-
quis esset et
non poterat
prae turba
quia statura
pusillus erat
4 et praecur
rens ascen
dit in arbore-
sycomoru—ut uideret
ilium quia il
la parte erat
transiturus-8 Et factum est
cum transi
ret ihs- uidit
ilium respici
entem et di
xit ad eum
zaccheae fes
tinans disce-
de quia hodie
in domo tua
oportet me
manere 8 et fes
tinans desce-

Fol. 308.
dit et excepit
ilium gaudens-
7 Et cum uide
rent omnes
murmurauerunt dice-
tes- quia ad
hominempeccatoremdeuertit-8 Stans autem
zaccheus di
xit ad dom- ec
ce dimidium
bonorummeorum do
pauperibus
dfhe- et si quid
alicui [abstu
li fraud[e red
do quadr[uplu~ •
9 Ait autem ihs-
ad illos quod
hodie salus
domui huic
facta est eo
quod et ipse
sit filius abra
hae- 10 uenit
enim filius
hominis quae
rere et saluu-
facere quod
perierat-
11 Haec illis au
dientibus

adici]ens dixit
simi]litudine—eo quod esset
prope hieru
salem et quia
existimarent quod confes
tim regnum
di- manifes
taretur-
12 Dixit ergo- ho
mo quidam
erat diues- is
abiit in regio
nem longe
accipere reg
num et reuer
ti- 13 et uocauit
decem ser
uos et dedit
illis decem
talenta et ait
ad illos nego
tiamini du-
uenio-
14 Ciues autem
oderant illu-
et miserunt
legatione-post ilium di
centes nolu
mus hunc
regnare su
pra nos-
15 Et factum est
ut rediret

xix. 15-xxn. 1.]

SEC

LVCAN 15

Fol. 309.

Fol. 310.

accepto reg

tum in sudario

21 bores 30cum

tamqu]am

no et iussit

21 quia timui te

producant

laqu]eus 3e su

uocari ser

quod homo

iam ex se fruc

pe]rueniet

uos quibus

austeris es

tum scitis quo

enim in om

dedit pecu

tollis quod

niam iam pro

nes qui sedent

niam ut sci

non posuis

pe est aestas

super facie"

ret quantu-

ti et metis quod

31 ita et haec cu~

omnis terrae-

quisque ne

non semina

uideritis fie

33 Uigilate itaque

gotiatus es

sti 22 et dixit ei

ri scitote quod

omni tempo

set- 16 uenit

de ore tuo

prope est reg

re orantes

autem pri

te iudico -o- in

num di-

ut digni ha

mus dicens

fidelis serue

32 Amen dico

beamini ef

dine- talentu—

sciebas quod

uobis quia

fugere ista

tuum -x- tale—

ego homo

non praete

omnia quae

ta adquisiuit-

austeris su"

riet gene

futura sunt

17 Et ait illi euge

tollo quod

rilio haec

et stabitis a-

bone serue

non posui et

donee om

te filium ho

quia in modi

meto quod

nia fiant- 33 cae

minis-]

co fidelis fu

non semina

lum et [ter

37 Erat autem

isti eris potes

ui 23 et quare

ra tra[nsient

interdie do

tatem habens

non dedisti

uerba a[ute"

cens in tem

supra dece-

pecuniam

mea non tra

plo noctibus

ciuitates-

meam ad me"

sient-

uero exiens

18 Et alter uenit

sam et ego ue

34Attendite au

auocabatur

dicens dme-

niens cum

tem uobis

in monte qui

mna tua fecit

usuris utique

ne forte gra

uocabatur

quinque tale-

exegissem

uentur cor

olibeti 3S et o—

ta- " ait et huic

ilium- 24 et ad

da uestra in

nis populus

et tu esto su

stantibus di

crapula et

manicabat

pra quinque

xit auferte

ebrietate

in templo au

ciuitates-

ab illo talan

et cogitatio

dire eum-

20 Et alter uenit

tum et date

nibus saecu

221 Adpropiauerunt

dicens dfhe-

illi qui dece"

laribus et su

autem dies

ecce talentu"

talanta habet-

perueniat

azymorum qui

tuum quod

28 Dico autem

in uos repe"

uocantur

habui reposi

uobis omni

tina [dies ilia

cena pura

(eleven leaves lost.) x
2
156

SEC

LVCAN

[xxu. 2-26.

Pol. 311.
2 et quaerebant
principes sa
cerdotum
et scribae quo
modo eum
interficerent
timebant ue
ro plebem-
3 Intrauit aute"
satanas in iu
dam qui cog
nominabatur scarioth unus
de -xu- 4 et abiit
et locutus est
cum princi
pibus sacer
dotum et scri
bis q[uemad
modu[m illu
traderet [8 et
pacti sunt pe
cuniam illi
dare c et quae
rebat oppor
tunitatem
ut traderet
ilium sine
turba eis-
7 Uenit autem
dies paschae
in qua neces
se erat occi
di pascha 8et mi
sit petrum
et iohannen

dicens] eun
tes pa]rate no
bis] pascha ut
manducemus- 9 Ad illi dixerunt
ubi bis pare
mus-10 Et dixit ad illos
ecce intro
euntibus uo
bis in ciuita
te occurret
uobis homo
amphora"aquae por
tans sequimi
ni eum in do
mum in qua
intrat- " et dice
tis patri fami
liae dicet tibi
magister ubi
est diuerso
rium ubi pas
cha cum dis
cipulis meis
manducem
12 et ille uobis
ostendet pe
de piano lo
cum stratu"
magnum ibi
parate-
13 Euntes aute"
inuenerunt
sicut dixit illis

Pol. 312.
et parauerunt
pascha-
14 Et cum facta
esset hora
discubuit et
apostoli cu"
illo- 15 et ait il
lis desiderio
desiderabi
hoc pascha
manducare
uobiscumante quam
patiar-
16 Dico enim uo
bis quia ex hoc
non mandu
cabo illud do
nee imfpleatur
in regn[o di-
19 Et accepto pa
ne gratias egit
et fregit et de
dit illis dicens
hoc est corpus
meum-17 Et accepto cali
ce gratias egit
et dixit accipi
te hoc et diui
dite inter uos
18 dico enim uo
bis quod no"
bibam de ge
neratione hac
uitis huius do

nee regn]um di- ueniat
21 ueru]m tame-
ecce] manus
tradentes me
mecum in me
sa 22 et quidem
filius homi
nis secundu-
quod scrip
tum est uadit
uerum tame-
uae homini
illi per que-
filius homi
nis traditur-
23 Et ipsi conqui
rebant inter
se quis esset
hoc facturus-
24 Facta est aute"
contentio in
ter illos quis
nam maior
uideretur-
28 Ad ipse dixit
eis reges ge~
tium domi
nantur eoru-
et qui potesta
tem in eos exer
cent benefi
ciorum lar
giores dicu"
tur- 26 uos aute"
non ita sed
qui maior est

XXII. 26-45.]
Pol. 313.
in uobis effi
ciatur ut adu
lescentior et qui praeest
ut qui minis
trat- "quis eni"
maior est qui
recumbit aut
qui ministrat
nonne qui re
cumbit-Ego autem su-
in medio ues
tram sicut
qui ministrat
28 uos estis qui
permansistis mecum in temp
tatio[nibusmeis 29 et [ego dis
pono uobis
sicut dispo
suit mihi pa
ter meus reg
num 30 ut edatis
et bibatis in
meam men
sam et in reg
no meo et se
debitis in -xu-
sedibus iudi
cantes -xu- tri
bus istrahel-
31 Ait autem dms-
simon simo"
satanas expe

SEC tiuit] ut uos
uen]tilet sicut
t]ritticum 32 ego autem ro
gaui pro te ut
non deficiat
fides tua-
Et tu aliquan
do conuer
sus confir
ma fratres
tuos et roga
te ne intretis
in temptatio
nem-33 Dixit autem
ei petrus dfhe-
tecum para
tus sum et in
carcere et in
morte ire-
34 Et ille dixit di
co tibi petre
non cantabit
hodie gallus
donee ter me
abneges- 35 Et dixit eis qua^
do misi uos
sine sacel
lum et pera"
et calciame-
tis numquid
alicuius egu
istis- et dixe
runt nullius-

LVCAN

J57

Fol. 314.
" Dixit ergo sed
nunc qui ha
bet saccellu-
tollat simili
ter et peram
et qui non ha
bet uendat
uestimentu— suum et emat
gladium-
37 Dico enim quia
quod scrip
tum est opor
tet impleri
in me- et cum i"
cdfelestibus deportatussum- quod
et iam [de me
finem [habet-
38 Qui dixeru[nt
ei dfhe- ecce
gladia duo hic
qui dixit eis
sufficit-
39 Et egressus
ibat secundu-
consuetudi nem suam
in monte oli
beti- secuti
sunt autem
ilium et dis
cipuli eius-
40 Et cum perue
nisset in lo

cum dix]it illis
orat]e ne intre
t]is in tempta
tionem-41 Et ipse auolsus
est ab eis qua-
tum iactum
lapidis et po
sitis genibus
orabat- 42 Pater si uis trans
fer calicem
hunc a me ue
rum non mea
uoluntas sed
tua fiat-
43 Apparuit aute"
illi angelus
de caelo con
fortans illu
et factus est
in agonia et pro
lixius orabat
44 et factus est
sudor eius
sicut guttae
sanguinis de
currentes
in terram-
48 Et factum est
cum surre
xisset ab ora
tione et uenis
set ad discipu
los suos in
uenit illos

158

SEC

LVCAN [XXII. 45-64:

Pol. 315.
dormientes
prae tristitia
46 et ait illis quid
dormitis sur
gite orate ne
intretis in
temptatione- •
47 Adhuc aute-
illo loquen
te ecce turbae
et qui uoca
batur iudas
unus de -xu-
antecedebat eos- et adpro
pians oscula
tus est ihm-
hoc enim sig
num [dederat
eis dice[ns que
cumque os
culatus fue
ro hic est te
nete eum-
48 Dixit autem
illi ihs- iuda
osculo filiu"
hominis tra
dis- 49quod
cum uiderent
eum hi qui eir
ca ipsum erant
dixerunt ei
dfhe- uis per
cutiemus eu"
in gladio E0 et

reper]cussit unu]s unus
e]x illis seruu"
principis sa
cerdotumet amputauit
auriculameius dextra- -
61 Respondens
autem ihs-
dixit dimit
te eum et te
tigit aurem
eius et sana
uit eum-
82 Ait autem ihs-
sine usque
hoc- et ad eos
qui ad se ue
nerant dixit
principibus
sacerdotu" et magistra
tibus templi
et senioribus
quasi ad latro
nem existis
cum gladiis
et fustibus
63 cum cottidie
uobiscum
fuerim in te"
plo non exte"
distis in me
manus sed
haec hora est

Pol. 316.
uestra et po
testas tene
brarum 84 et
conprehensum ilium
duxerunt i"
domum pri"
cipis sacer
dotum-Petrus uero
sequebatur
ilium a longe
88 accenso au
tem igni in
medio atrio
et circumse
dentibus se
debat et petrus
in me[dio eo
rum 88 qu[em
cum uidit [an
cilia seden
tem ad lume"
intuens illu
dixit et hic de
eis qui cum
ipso erant se"
per- 67 ad ille
negauit dicens
mulier no-
noui ilium-
68 Et iterum post
pusillum ui
dens eum
alia dixit ho
mo et tu cu"

illo er]as sem
per-] qui res
pondit non
sum ego-
69Etinteruallofacto horae
unius alius
contendensdixit uere et
hic cum illo
erat nam et
galilaeus est-
60 Et ait petrus
homo nescio
quid dicas et
continuo ad
hue illo loque-
te gallus ca"
tabit- 61 tunc co~
uersus dms-
respexit pe
trum-Et remoratus
est petrus
uerbum dmi-
sicut dixit il
li- prius qua-
gallus cantet
ter me nega
bis hodie nosse-
63 Et uiri qui te
nebant eum
inludebanteum 84 dicentes
prophetizadie nobis quis

XXII. 64-XXIII. 12.] SEC

LVCAN

159

Pol. 317.
est qui te per
cussit 65 et alia
mittebant i~
eum blasphe
mantes-86 Et ut factus est
dies conue
nit praesbi
terium pie
bis et princi
pes sacerdo
tum et scri
bae et duxe
runt ilium
in conciliu"
suum et inter
rogabant eu"
67 dicentes si
tu es [xps- die
nobis-Ait illis si uo
bis dixero no~
creditis- es si in
terrogauero
non respon
detis mihi ne
que dimitte
tis- 69 amo do
autem filius
hominis se
debit a dextris
uirtutis di-
70 Et dixerunt
omnes tu er
go ea filius di-
Ait autem illis

uos di]citis
quo]d ego sum-
71 Ad illi dixerunt
quid adhuc
desideramustestimoniu-audiuimusenim de ore
ipsius- 231 et ex
surgens o~
nes multi
tudo illoru—
duxeruntilium ad pi
latum-2 Coeperunt
autem accu
sare ilium
dicentes hunc
inuenimus subuerten
tem gentem
nostram et
soluentemlegem nos
tram et pro
phetas et pro
hibentem tributa dari
caesari et di
centem se
xpm- regem
esse-
3 Pilatus aute—
audiens inter
rogabit eu-

Fol. 318.
dicens tu es
rex iudaeoru- ¦
Ad ille respo-
dens ait tu di
eis- * ait aute-
pilatus ad pri"
cipes sacer
dotum et tur
bas nihil in
uenio causae
in hoc homi
nem-
"Ad illi inuales
cebant dice"
tes commo
uet»populu~per uniuer
sam iudaea"
incipifens a ga
lilaea u[sque
hoc- "pilatus
autem audi
ens galilaea"
interrogauitsi a galilaea ho
mo esset- 7 et
ut cognobit
quod de hero
dis potestate
est misit illu"
ad heroden
qui in hiero
solymis erat
in illis diebus-
8 Herodes aute"
uiso ihu- gaui

sus es]t ualde
erat] enim cu
piens ilium
uidere ex mul
to tempore
eo quod audi
ret multa de
illo et spera
bat signum
aliquod uide
re ab eo fieri-
9 Interrogabat
autem eum
multis ser
monibus-
Ad ipse nihil
ei responde
bat-
10 Stabant etia"
principes sa
cerdotum et scribae cons
tanter accu
santes eum-
11 Spreuit aute-
ilium hero
des cum exer
citibus suis
et inlusit et
indutum illu
ueste alba re
misit ilium
ad pilatum-
12 Tunc amici fac
ti sunt hero
des et pilatus

r6o

SEC

lvcan [xxm. 12-32

Pol. 319.

Pol. 320.

ipsa die nam

cund]um co—

et dimittam-

aute]m ilium

ante inimici

sue]tudine~

23 Ad illi instabant

mu]ltitudo

fuerant ad i"

unum-

uocibus mag

populi et mu

uicem-

18 Exclamauit

nis postula""

lierum quae

13 Pilatus aute~

autem simul

tes ut cruci

plangebant

conuocatis

uniuersa tur

figeretur

et lamenta

principibus

ba dicens tol

et inualesce

bant-

sacerdotu-

le hunc et di

bant uoces

28 Conuersus

et magistra

mitte nobis

eorum-

autem ad illas

tibus plebis

barabbam

24 Et pilatus ad

ihs- dixit- fili

14 dixit ad illos

19 qui erat prop

iudicauit fie

ae istraheli

optulistis mi

ter seditio

ri petitione-

tae et nolite

hi hunc homi

nem quanda"

ipsorum- 25 di

flere me sed

nem quasi a

factam in ci

misit aute-

uos ipsas fie

uertentem

uitate et ho

illis eum qui

te et filios ues

populum et

micidium

propter ho

tros 29 quonia—

ecce ego co

missus in car

micidium

uenient dies

ram uobis

cerem-

et seditione"

in quibus di

interrogans

20 Iterum aute"

miss[us fue

cent beatae

nullam [cau

pilatus locu

rat in ca[rce

steriles et ue-

sam inuenio

tus est ad illos

rem- ihm- ue

tres quae no-

in hoc homi

uolens dimit

ro tradidit

genuerunt

ne ex his quib-

tere ihm-

uoluntati eo

et ubera quae

eum accusa

21 Ad illi succla

rum-

non nutrie

tis- 15 sed neque

mabant dice—

26 Et cum duce

runt- 30 tunc in

herodes na-

tes cruci fige

rent eum si

cipient dice

misi uos ad il

ilium-

monem que

re montibus

lum et ecce

22 Ille autem ter

dam cyrine—

cadite super

nihil dignu-

tio dixit ad il

sem uenien

nos et collibus

morte actu—

los quid eni-

tem de uilla

operite nos

est illi 16 erne"

mali fecit is

adprehende

31 quia si in udo

dabo ergo eu-

te nullam eni"

runt et impo

ligno haec fi

et dimittam-

causam mor

suerunt illi

unt in arido

17 Necesse aute—

tis inuenio

crucem por

quid fiet-

habuit dimit

in eo corripi

tare post ihm-

32 Ducebantur

tere illis se

am ergo illu "

27 Sequebatur

autem alii duo

xxiii. 32-53.]

SEC

LVCAN

l6l

Fol. 321.
latrones cu"
illo ut craci
figerentur-33 Et post quam
uenerunt in
locum qui uo
catur caluari
ae ibi cruci
fixerunt eu-
et latrones
cum eo unu-
ad dextra et
alium ad sinis
tra-34 Ihs- autem dice
bat- pater dimit
te illis nesci
unt quid faciant-
35 Et staba[t popu
lus expec[tans-
Et deridebant
ilium princi
pes dicentes
alios saluos
fecit nunc se
saluum faci
at si hic est xps-
di- electus-
3eDeludebant
autem eum
et milites ac
cedentes et
acetum of
ferebant illi
37 dicentes tu es
rex iudaeoru"

libe]ra te- 38 et
er]at super
scriptio in
scripta super
ilium litteris
graecis- lati
nis- et haebrei
eis- hic est rex
iudaeoru" 39 Unus etiam
de pendenti
bus latroni
bus blasphe
mabat eum
dicens non
ne tu es xps-
salua temet
ipsum et nos-
40 Respondens
autem alter
increpabatilium dicens
nee times dm-
tu quod in ea
dem damna
tionem es 41 et
nos quidem
iuste haec pa
timur- nam
digna factis
nostris rece
pimus- hic ue
ro nihil ma
li gessit- 42 et di
xit ad ihm- memor
esto mei dme- quando

Pol. 322.
in regno tuo-
43 Et dixit ei ihs-
amen dico
tibi quia ho
die mecum
eris in para
diso-44 Et erat fere
hora sexta
diei et tene
brae factae
sunt in uni
uersa terra
usque in no
nam hora—
48£bscuratus est sol et ue
lum templi
scissu[m est
medium-46 Clamans uo
ce magna ihs-
pater in ma
nus tuas co—
mendo spm-
meum et hoc
dicens emi
sit spm-
47 Uidens aute"
centurio quod
fiebat mag
nificat dm-
dicens uere
homo hic
iustus erat-
48 Et omnis tur

ba quae] simul
ade]rant ad
spectaculu"
istud qui ui
debant quae
fiebant per
cutientespectora sua
reuerteba"
tur- 49 stabant
autem om
nes noti eius
a longe et mu
lieres quae
secutae fue
rant ilium
a galilaea haec
uidentes-
80 Et ecce uir no
mine ioseph
qui erat de
curio bonus
et iustus E1 hic
non consen
serat conci
lio et actibus
eorum- ab a
rimatia ciui
tates iudeae
qui expecta
bat regnum
di- 82 hic acces
sit ad pilatu-
et petit corpus
ihm- 83 et depo
nens ilium

BUCHANAN

l62

SEC

lvcan [xxm. 53-xxiv. 18.

Fol. 323.
inuoluit in
sendone no
uam et posu
it eum in mo
numento ex
ciso in quo
nondum quis
quam positus
fuerat-54 Et dies erant
cena purae
et sabbatu-
inlucescebat- 55 subse
cutae aute-
duae mulie
res quae cu-
ipso uenerant
de galipaea ui
derunt m[o
numentumet quaeadmo
dum positu"
erat corpus
eius- 56 et reuer
tentes para
uerunt aro
mata et ungue"
ta et sabbato
quidem silue
runt secun
dum manda
turn- 244una au
tem sabbati
uenerunt ual
de tempore

ad m]onume—
tu]m portan
tes quae para
uerant 2 et in
ueneruntlapidem re
uolutum- 3in
gressae au
tem non in
uenerunt corpus- 4 Et factum est
dum mente
consternatae essent de
facto et ecce
duo uiri ste
terunt secus
illas in ueste
fulgente- 8 Cum timerent
autem et de
clinarent uul
tum in terra-
dixerunt ad
illas quid quae
ritis uiuente-
cum mortu
is 6 rememo
ramini qua
liter locutus
est uobiscu—
cum adhuc
in galilaea es
set 7 dicens
quia oportet

Fol. 324.
filium homi
nis tradi in
manus homi
num et cru
ci figi et die
tertia resur
gere 8 et remo
ratae sunt
uerborumhorum-9 Et regressae
renuntiaue
runt haec o—
nia illis -xi- et
ceteris om
nibus- 10 Erat autem
maria mag
dalene [et io
hanna et [ma
ria iacobi et
ceterae quae
cum ipsis fu
erant- Haec dicebant
ad apostolos
11 et uisa sunt
ante illos si
cut delibra
mentum uer
ba ista et no-
credebant
illis-13 Et ecce duo
ex illis ibant
in ipsa die in

cast]ellum
qu]od aberat
stadia sexa
ginta ab hie
rusalem no
mine cleofas
et ammaus
14 et ipsi fabula
bantur ex his
omnibus quae
acciderant-
15 Et factum est
dum fabula
bantur et ip
se ihs- super
uenit et ibat
cum illis- 18 ocu
li autem eoru-
tenebanturne eum adgnos
cerent-
17 Et ait ad illos
qui sunt hi ser
mones quos
confertis ad
inuicem et
estis tristes-
18 Respondit unus
ex ipsis no
mine cleofas
et dixit illi tu
solus pele
grinus es in
hierusale-
non cogno
uisti quae fac

xxiv. 18-35.]
Fol. 325.
ta sunt in il
la in his die
bus- w quibus
ille dixit quae
et dicebant
de ihu- naza
reo qui fuit
propheta po
tens in opere
et sermone
coram dm-
et omni pie
be 20 quomodo
hunc tradi
derunt pri-
cipes sacer
dotum et o—
nes populus
in dam[natio
nem mo[r
tis et cruci
eum fixerunt
21 nos uero is
perabamus
ipsum esse
qui redemp
turus esset
istrahel et
nunc tertia
dies est ho
die quod haec
facta sunt
22 et in his om
nibus mulie
res quaeda"
ex nostris

SEC terr]uerunt
n]os quae a-
te lucem fue
runt ad mo
numentu-
23 et non inue-
to corpore
eius uene
runt dicen
tes se etiam
uisionem angeloru-uidisse se
qui dicunt
eum uiuere
24 et abierunt
quidam ex
nostris ad mo
numentum
et ita inuene
runt sicut
mulieres di
xerunt ipsu-
uero non ui
derunt-
25 Et ipse dixit
ad eos -o- stul
ti et tardi cor
de ad crede-
dum in om
nibus quae
locuti sunt
prophetae28 nonne haec
oportuit pa
ti xpm- et ita

LVCAN

163

Fol. 326.
intrare in glo
riam suam-
27 Et erat incipi
ens a moyse-
et omnibus
prophetis
interprae
tans illis in
omnibusscribturisquae de ipso
erant-28 Et adpropia
uerunt eas
tello quo ibant
etlpse finxit
se longius
ire 29 et coege
runt il[lum
dicentes [ma
ne nobiscu-
quoniam ad
uesperumiam declina
uit dies et i—
trauit cum
illis et man
sit-
30 Et factum est
dum recu-
bit cum illis
accepit pane-
et benedixit
ac fregit et
porrigebatillis- 31 et aperti

sun]t oculi
eo]rum et cog
nouerunt
eum- et inui
sus factus
est eis 32 et di
xerunt ad
inuicem no-
ne cor nos
trum erat
in nobis ar
dens in uia-
cum aperi
ret nobis scrip
turas- 33 Et surrexe
runt ipsa ho
ra et regres
si sunt in hie
rusalem et
inueneruntcongregatos
undecim et
eos qui cu-
illis erant 34 di
centes quod
surrexerit
dms- et uisus
est a simone-
35 et ipsi narra
bant quae ges
ta erant in
uia et quomo
do cognoue
runt eum
in fractione

Y 2

164

SEC

LVCAN [XXIV. 35-53.

Pol. 327.
panis-38 Dum haec au
tem locuntur
illi ipse stetit
in medio eo
rum 87 contur
batique et co-
territi exis
timabant se
spm- uidere-
88 Dixit autem
ad illos quid
turbati estis
et quare co
gitationes ascenderunt in corde ues
tro 39 uidete
ecce m[anus
meas et pe[des
meos quia ego
sum ipse pal
pate et uide
te quia sps- car
nem et ossa
non habet si
cut me uide
tis habere-
41 Adhuc aute-
illis non ere
dentibus et
miran tibus
prae gaudio
dixit habetis
aliquid hic
quod mandu

cem]- 42 ad illi
op]tuleruntei partem pis
eis assam et
de fabo- 43 et ma"
ducans cora-
ipsis 44 dixit ad
eos haec sunt
uerba quae
locutus su-
ad uos cum
adhuc esse-
uobiscum quoniamnecesse est
suppleri o-
nia quae scrip
ta sunt in le
ge moysi et
prophetiset psalmis
de me-
48 Tunc aperu
it illis sensu-
ut intellege
rent ea quae
scripta sunt-
48 Et dixit eis quo
niam sic scrip
tum est-
>xpm- pati et
>resurgere
>a mortuis
47 >et praedica
>ri in nomine
>eius paenite"

Fol. 328.
>tiam et re
>missa pecca
>torum in o~
>ni gente- inci
>pientibus ab
>hierosolyma-48 Uos autem es
tis testis ho
rum- 49 et ego
mitto promis
sa patris mei
in uobis-
Uos autem
sedete in ci
uitate quo
adusque in
duamini uir
tutem ab alto-
80 Eduxit autem
eos foris in
bethaniam
et eleuatis
manibus su
is benedixit
eos- B1 et fac
tum est du-
benedicit il
los recessit
ab eis- 52 et ipsi re
gressi sunt in
hierusalem cu~
gau'dio magno 83 et
erant semper i-
templo laudantes dm-
SEC- LUCA~- EXP-
INC- SEC- MARCU~-

I. 1-20.]
Fol. 329.
I1 Initium euar
gelii ihu- xpi-
fili di- 2 sicut
scriptum est
in eseia pro
pheta- •>ecce mitto
¦>angelum me
>um ante fa
>ciem tuam
>qui praepa
>rauit uiam
>tuam- s uox
>clamantis
>in deserto
>parate uia"
>dmi- rectas
facite semi
tas di- nostri-
1 Fuit iohannes
in deserto
baptizans et
praedicans baptismum
paenitenliae in remissio
nem peccato
rum-
* Et egredie
bantur ad il
lum omnis
iudaea regio
et hierosoly
mitae uniuer
si et bapiizaban
tur ab eo in

SEC iordanen co"
fitentes pec
cata sua-
6 Et erat iohan
nes uestitus
pilos camel
li et lucustas
et mei silues
tre edebat-
7 Hic praedica
bat dicens
quoniam ue
nit fortior post
me cuius no-
sum dignus
soluere cor
rigiam cal
ciamentoru"
eius- 8 ego bap
tizo uos in a
qua- ille aute"
baptizauit spu- sancto-
9 Et factum est
in diebus illis
uenit ihs- a na
zaret galilae
ae et baptiza
tus est in ior
danen ab io
hannen-10 Ascendens
autem de a
qua uidit aper
tos caelos
et spm- tam

MARCVM

165

Fol. 330.
quam colu"
bam desce"
dentem- et
manentem
in eo- n et uox
de caelo fac
ta est-
>tu es filius
>meus dilec
>tus in quo be
>ne placuit
>mihi-
12 Et statim sps-
expulit illu"
in deserto
ls*et erat in de
serto -xl- die
bus et temp
tabatur a sa
tanan- erat
que cum bes
teis et ange
li ministra
bant ei- ]4 sed
post quam
traditus est
iohannes ue
nit ihs- in ga
lilaeam prae
dicans eua"
gelium di-
16 dicens quo
niam imple
ta sunt tem
pora et adpro
piauit regnum di-

paenitentia"agite et ere
dite euange
lio- 18 et prae
teriens secus
mare galileae
uidit simo
nem et andre
am fratrem
eius mitten
tes retiam
in mare erant
enim pisca
tores- 17 et ait
illis ihs- ueni
te post me et
faciam uos
piscatores
hominum 18 et confesti"
relictis om
nibus secuti
sunt ilium-
19 Et progressus
pusillum ui
dit iacobu-
zebedaei et
iohannen fra
trem eius et
ipsos in naui
cula conpo
nentes retias
20 et uocabit eos-
Ad illi relicto
patre suo ze
bedaeo cum

1 66

SEC

MARCVM

[i. 20-44.

Fol. 331.
mercennariis secuti sunt
eum-21 Et introierunt
cafarnaumsabbato et co"
festim ingres
sus in synago
gam docebat
illos- 22 et stu
pebant super
doctrina eius
erat enim do
cens sicut po
testatem ha
bens non si
cut scribae-
23 Erat autem
in synagoga
homo qui ha
bebat spm- im
mundum et
clamabat 24 di
cens quid no
bis et tibi ihu-
nazarene ue
nisti perdere
nos- scio te qui
sis sanctus di-
25 Et imperauit
illi et dixit o-
mutesce et
exi de homi
ne spe- immu—
de- 28 et concus
sit eum sps-

immunduset damans
uoce magna
exiit ab eo-
27 Mirabantur
autem om
nes et conqui
rebant quae
esset doctri
na ista cum
potestate et
quia spiriti
bus immun
dis imperat
et obaudiunt
eum-28 Et exiit rumor
hic ubique
circa regio
nes galileae-
29 Egressus au
tem continuo
de synagoga
uenit in do
mum simo
nis et andre
ae cum iaco
bo et ioanne-
30 iacebat aute-
socrus simo
nis febrici
tans et dicunt
ei de ilia-
31 Ille autem ue
nit et exten
dens manu-

Fol. 332.
adprehendit eam et le
uauit et re
misit illam
statim febris
et ministra
bat illis-
32 Cum autem
sol occidis
set ferebant
ad eum om
nes male ha
bentes uari
is languori
bus et eos dae
monia qui
habebant et
eiciebat dae
monia ab eis
33 et erat om
nis ciuitas
congregataad fores- 34et sa
nauit multos
male haben
tes languo
ribus uariis
nee patieba
tur ea loqui
quoniam no
uerant eum-
35 Et diluculo
surgens abi
it in desertu"
locum ibiq-
orabat S8 et sub

secuti sunt eu"
simon et qui
cum eo erant
37 dicentes illi
quoniam quae
runt te om
nes 38 et ait illis
eamus in eas
tella confinia
et ciuitates
praedicaread hoc enim
ueni- 39 et erat
praedicansin synagogis
galilaeae ite"
quae daemo
nia expellens-
40 Et uenit ad il
lum lepro
sus deprae
cans eum et
dicens si uis
potes mun
dare me-
41 Et extendens
manum ei di
xit uolo mu"
dare 42 et dis
cessit ab eo
lepra 44 et ait il
li uide nemi
ni dixeris sed
demonstrate sacerdoti
et offers pro

1. 44-11. 1 7.]

SEC

MARCVM

167

Fol. 333.
purgatione tua quae prae
cepit moy
ses in testi
monium il
lis- 46 ipse au
tem egres
sus coepit
praedicare et diffama
re sermone"
ita ut iam pos
set palam in
ciuitate in
troire sed fo
ras in deser
ta loca uenie
bant ad illu-
21 Et iterum be
nit capharna
um post dies
et auditum
est quod in
domo esset
2 et conuene
runt multi
ita ut iam nee ad
ianuam cape
ret et loque
batur ad eos
uerbum- 3et
ueniunt ad
ilium fere"
tes paralyticu—
in grabatto
4 et cum acce

dere non pos
sent prae mul
titudine de
texerunt tec
tum ubi erat
et summi
serunt gra
battum in
quo paraly
ticus iacebat-
8 Cum uidisset
autem ihs-
fidem illoru-
ait paralyti
co fili remis
sa sunt tibi
peccata- 8 erant
autem ibi qui
dam de scri
bis sedentes
et cogitantes
in cordibus
suis dicentes
7 hic plasphe
mat quis po
test dimitte
re peccata ni
si solus ds-
8 Quo cognito
ihs- in spu- quid
cogitarentintra se dixit
illis quid co
gitatis in cor
dibus uestris
9 quid est faci

Fol. 334.
lius dicere
paralytico re
missa sunt
peccata tua
aut dicere
surge et am
bula 10 ut scia
tis quoniam
potestatemhabet filius
hominis re
mittendi pec
cata ait para
lytico 41 surge
tolle grabat
tum tuum
et uade in do
mum tuam-
12 Ille autem sur
gens tulit gra
battum cora-
omnibus et
abiit ita ut mi
rantes hono
rificarent dm-
quoniam ta
liter non talia
uiderant-13 Et exiit iteru-
secus mare
omnesqueturba uenie
bat ad eum
et docebat eos-
14 Et cum prae
teriret uidit

iacobum alfei
sedentem
ad teloneu"
et ait illi seque
re me et sur
gens secutus
est eum-
15 Et factum est
discumbentibus illis in
domo mul
ti publicani
et peccatores
simul recu-
bebant cum
ihu- et disci
pulis eius- e
rant enim mul
ti qui et secu
ti sunt eum
16 et scribae pha
risaeorum et uiderunt
quoniam ma-
ducat cum
peccatoribus et publicanis
dicebant dis
cipulis illius
quare cum
publicanis
et peccatori
bus mandu
cat- 17 et cum
audisset ihs-
ait non egent

i68

SEC

MARCVM [il. 17— III. 7.

Pol. 335.
fortes me
dicos sed qui
male habent
non ueni uo
care iustos
sed peccato
res-18 Et erant dis
cipuli iohan
nis et pharisaei
ieiunantes et ueniunt
et dicunt ei
quare disci
puli pharisae
orum et io
hannis iaiu
nant- tui aute-
discipuli no—
iaiunant- 19 Et ait illis nu-
quid possunt
fili nuptiaru-
quamdiu cu—
illis est spo-
sus iaiunare-
20 uenient dies
cum tolletur
ab eis sponsus
et tunc iaiu
nabunt in il
lis diebus-
21 Nemo com
missurampanni noui ad
suit uestimento

ueteri alio
quin tollit
supplemen tum nouu"
a uetere et
peior fit scis
sura- 22 et nemo
mittit uinu"
nouum in
utres uete
res sed in no
uos- alioqui"
disrumpetutres et uinu"
et utres pe
ribunt-23 Et factum est
cum sabbatis
ambularet per segetes
discipuli eius
coeperuntuellere spi
eas- 24 pharisaei
autem dice
bant illi ecce
quid faciunt
discipuli tui
sabbatis quod
non licebat eis-
25 Et ait illis no-
hoc legistis
quid fecerit
dauid cum
necessitate- habuit et esu

Fol. 336.
riit et qui cu-
illo erant 28 quo
modo intra
uit in domu""
di- et mandu
cauit panes
propositio nes et dedit
his qui cum
ipso erant
quos non li
cebat man
ducare nisi
solis sacer
dotibus-
27 Dico autem
uobis quia
sabbatus prop
ter homine-
factus est no-
homo prop
ter sabbatu-
28 quia dms- est
filius homi
nis etiam sab
bati- 31 et cum
introisset
iterum in sy
nagogam ue
nit ad ilium
homo manu-
aridam ha
bens- 2 et obser
uabant eu-
si sabbato cu
raret ut accu

sarent illu -
3 Et ait homini
qui habebat
manum ari
dam surge
in medium-
4 Et dixit ad illos
licet sabbatis
aliquid bene
facere an ma
le- animam
saluam face
re an perde
re- ad illi ta
cebant-
6 Et cirumspi
ciens eos cu-
iracundia in caecitate
cordis eoru-
ait homini
extende ma
num tuam
et extendit
et restituta
est manus
eius sicut alia-
6 Exierant au
tem pharisaei
cum herodi
anis et consi
lium faciebant
ut ilium per
derent 7 ihs-
uero seces
sit cum dis

III. 7-2 7. j
Pol. 337.
cipulis suis
ad mare- et
multa turba
a iudaea et ga
lilaea 8 et ab hi
erosolymis
et ab idumea
ae e trans ior
danen et a ty
ro et a sidone
sequebantur
ilium audie-
tes quanta fa
ciebat-9 Et dixit disci
pulis suis ut
nauicula de
seruiret si
bi propter tur
bam ne eum
conprime
rent 10 multos
enim cura
bat ita ut inrue
rent in eum
ut ilium tan
geret quicu-
que habebant
plagas " sed et
sps- immun
di cum uide
rent ilium
procedebant
ei- et clama
bant dicentes
hic est filius
BUCHANAN

SEC di- 12 et incre
pabat illos
ne eum ma
nifestarent
quoniam sci
ebant eum-
13 Ascendens
autem in mo"
tem uocauit
ad se quos
uoluit ipse
et uenerunt
ad ilium 14 et
fecit -xu- ut se
cum essent
et ut mitte
ret eos prae
dicare eua-
gelium- 15 et de
dit illis potes
tatem cura-
di ualetudi
nes et eicere
daemonia-18 Et imposuit
simoni no
men petru-
17 et iacobum
zebedaei et
iohannen fra
trem iacobi
communiter autem
uocauit illos
boanergesquod est fili

MARCVM

169

Pol. 338.
tonitrui-
18 Erant autem
hi simon et
andreas- ia
cobus et io
hannes- phi
lippus et bar
tolomeus-
mattheuset thomas- ia
cobus alphei
et lebbaeus-
simon cana
neus- 19 et iudas
scarioth qui
et«tradidit illu"--
20 Et uenit iteru-
in domum
et conuenit
turba ita ut no-
possent nee
panem quide-
manducare-21 Quod ut audi
erunt de illo
scribae et ce
teri exierunt
ut tenerent
ilium- dice
bant enim quo
niam exsen
tiat eos- 22 et scri
bae qui ab hie
rosolymis discenderant dicebant quod

belzebul ha
bet principe-
daemonio
rum et per
ilium expel
lit daemonia-
23 Et conuoca
bit eos et ait
ihs- in parabo
lis quomodo
potest sata
nas satanan
expellere- 24 et
si regnum i—
se diuidatur
non potest
stare- 25 et si do
mus in semet
ipsa diuidatur
stare non po
test domus
ilia- 28 et si sata
nas satanan
eicit disper
titus in se no-
poterit stare
regnum eius
27 nemo potest
uasa eius qui
fortis est di
ripere ingres
sus in domu-
nisi prius ip
sum fortem
alligaueritet tunc domu-

170

SEC

MARCVM [ill. 27-lV. 13.

Pol. 339.
eius diripiet-
28 Amen dico uo
bis quod om
nia dimitte-
tur filiis ho
minum pec
cata et bias
phemiae 20 qui
autem bias
phemaueritspm- sanctu-
non habet re
missionemsed reus est
aeterni delic
ti 30 quia dice
bant eum spm-
immundu-habere- 31 Et uenit ma
ter eius et fra
tres eius fo
risque Stan
tes miserunt
ad ilium uo
cantes eum
82 et sedebat ad
ilium turba
et dicunt ei
ecce mater
tua et fratres
et sorores
tuae foris
stant quae
rentes loqui
tecum-

33 Ad ille respo-
dit et dixit quae
est mater mea
et fratres
mei 34 et circu-
spiciens eos
qui in circui
tu sedebant
ait ecce ma
ter mea et
fratres mei
35 qui fecerit
uoluntate-di- hic mihi
frater et so
ror et mater
est- 41 et coe
pit iterum
docere ad ma
re et congre
gata est ad eu-
turba mul
ta ita ut in na
uem ascen
dens sederet
ad litus adque
omnis tur
ba in litore
erat 2 et doce
bat eos in si
militudini
bus dicens
3 audite-
Ecce exiuit se
minator se
minare 4 et cu-

Fol. 340.
seminat ali
ut cecidit eir
ca uiam et ue
nerunt aues
et manduca
uerunt illud
0 aliud cecidit
supra petro
sa et quia no-
habebat ter
ram multa-
exortum est
6 et cito aruit
ab aestu quia
non habebat
radicem- 7 Aliud cecidit
supra spinas
et ascende
runt spinae
et suffocaue
runt ea et fruc
tum non de
dit- 8et aliut
cecidit in ter
ram bonam
et dat fructu-
ascendente- et incresce-
tem et adfe
ret unum
xxx- et unum
lx- et unum
centensimu-
9 et dicebat qui
habet aures

audiendi au
diat et intel
legens intel
legat-
10 Et cum esset
singularis
interrogabant ilium
discipuli eius
quae esset
similitudoista " et ait illis
uobis datu-
cognoscere
mysteriu-regni di-
Illis autem
qui foris sunt
in parabolis
dicitur 12 ut ui
dentes uide
ant et non as
piciant- et au
dientes audi
ant et non in
tellegant ne
quando co-
uertanturet remitta
tur illis-
13 Et ait illis nes
citis hanc si
militudine"et quomodo
omnes simi
litudines scie

IV. 1 3-32.]
Fol. 341.
tis- 14 qui loqui
tur uerbum
seminat 1B hi au
tem sunt qui
iuxta uiam
seminanturqui neglege—
ter uerbum
suscipiunt
et cum audie
rint confes
tim uenit sa
tanas et tollit
uerbum quod
seminatumest in corde
illorum-16 Et hi sunt qui
supra petro
sa seminati
sunt qui cu—
audierint uer
bum statim
cum gaudio
accipiunt il
lud 17 et non ha
bent in se ra
dicem sed te~
poranei sunt
deinde orta
tribulatione
aut persecu
tione statim
propter uer
bum scanda
lizantur-

SEC 18 Et alii qui in spi
nis semina
ti sunt hi sunt
qui beruum
audiunt 19 et
per sollicitu
dines uitae
et in errore
saeculi simul
euntes suf
focant uer
bum et sine
fructu effi
ciuntur-29 Et hi sunt qui
super terra—
bonam semi
nati sunt qui
audiunt uer
bum et eum
excipiunt et
fructificant unum -xxx- et
unum -lx- et
alium cente—
simum-
21 Dicebat aute-
illis numquid
adfertur lu
cerna ut sub
modio pona
tur aut sub
lecto sed ut
supra cande
labrum po
natur 22 non eni-

MARCVM

171

Fol. 342.
est abscondi
tum sed ut
manifeste tur nee fac
tum est oc
cultum sed
ut in palam
ueniat- 23 qui ha
bet aures au
diendi audi
at- u et dice
bat illis uide
te quid audia
tis in qua eni-
mensura metieritis
et demme-
surabituruobis- 28 qui
enim habet
dabitur illi
et qui non ha
bet et quod
habet aufe
retur ab illo
28 et dicebat-
Sic est regnu-
di- quemad
modum si ho
mo mittat se
men in terra-
27 et dormiat
et surgat noe
te et die et se
men germi
net et incres

cat dum nes
cit 2S ultro eni-
terra fruc
tificat primu-
herbam de
inde spicam
deinde plenu-
tritticum in
spica 29 cum fruc
tum edide
rit sic mittit
falcem quo
niam adest
messis-
30 Et dicebat quo
modo simi
le dicemus
regnum di-
aut in qua si
militudine—ponemus 31 si
cut granum
sinapis quod
seminatum
super terra-
cum sit minus
omnium se
minum 32 cres
cit autem et
fit arbor ma
ius omniu-
holerum et
facit ramos
magnos ita
ut possint sub
umbra eius

z 2

I72

SEC

MARCVM [iV. 32-V. 12.

Fol. 343.
aues caeli in
habitare-
33 Et aliis parabo
lis loqueba
tur ad illos
qualiter po
terant audi
re 34sine para
bolis autem
non loque
batur ad illos-
Secreto aute"
discipulis su
is exsoluebat
omnia-35 Et ait illis in il
la die cum se
ro factum es
set factum es
transeamuscontra 38 et dimi
serunt tur
bam et acce
perunt eum
ita ut erat in
nauicula et
multae naues
simul erant
cum illo-
37 Et facta est
procella mag
na uenti et flue
tus mittebat
in nauicula-
ita ut implere
tur nauis 38 erat

autem ipse
in puppe su
pra puluinu-
dormiens-
Et excitantes
eum dixerunt ei
magister no-
est tibi cura
eo quod peri
mus- 39 et exur
gens impe
rauit uento
et mari et ait
ommutesce et cessauit
uentus et fac
ta est tranquil
litas magna-
40 Dixitque illis
quid timidi
estis nondu"
enim habe
tis fidem- et
timuerunt timore mag
no et ad inui
cem dicebant
ecce quomo
do mare et
uenti obau
diunt eum-
54Et uenerunt
trans fretru-
in regione-
gerasenoru"2 Et exeunte

Pol. 344.
ipso de naui
cula obuia
uit ei homo
de monume"
to spm- immu"
dum habens
3 et habebat
habitatione"
in monume"
to et neque
catenis iam
quisquam
poterat eu"
ligare 4 quia
saepe iam al
ligatus con
pedibus et
catenis dis
ruperat a se
catenas et co"
pedes confre
gitset nee quis
quam uale
bat eum do
mare- 8 nocte
autem ac die
in montibus
et monume"
tis erat damans
et lapidibus
se conlidens-
6 Uidens aute"
a longe ihm-
adcucurritet adorauit
eum 7 et damans

uoce magna
dixit quid mi
hi et tibi ihu-
fili di- altissi
mi rogo te
per dm- ne me
torqueas-
8 Dicebat eni"
illi exi spe- im
munde de hoc
homine 9 et in
terrogabat
eum quod ti
bi nomen est-
Ad ille respon
dit legio no
men est mi
hi quia mul
ti sumus 10et
rogabat eu"
multum ne
eum expel
leret foras
de ilia regio
ne- u erat au
tem ibi iuxta
montem grex
porcorum pascentiu"
12 et depraeca
bantur illu"
spirituus il
li dicentes
mitte nos
in porcos ut
in eos intro

V. 12-32.]
Pol. 345.
eamus- 13et per
misit illis-
Intraueruntautem in por
cos sps- illi i"
mundi et fe
cerunt impe
tu ire graege"
per praeceps
et ceciderunt
in mare fere
duo milia et
suffocati sunt-
14 Hi uero qui
eos pascebant
fugierunt et nuntiaue
runt in ciui
tate et in agris
et egressi sunt
ut uiderent
quid sit fac
turn- 15 et uene
runt ad ihm-
et uidentes
eum qui a dae
monio uexa
batur seden
tem uestitu"
ac suae me"
tis et timue
rant- 18 narra
uerunt etia"-
illis qui uide
rant qualiter
factum esset

SEC ei qui daemo
nium habue
rat et de por
eis- 17 et coepe
runt deprae
cari eum ut
non recede
ret a regio
nibus eoru- -
18 Et ascende"
te eum in na
ue rogabat
eum qui a dae
monio fue
rat uexatus
ut esset cu~
eo- 19 ihs- aute~
non sinuit
eum sed ait
illi uade do
mum ad tu
os et renun
tia illis qua-
ta tibi dins-
fecit et quod
misertus
est tui-
20 Et abiit et coe
pit praedica
re in decapo
li quanta si
bi fecit ihs- et
omnes mi
rati sunt-
21 Et cum trans
fretasset ihs-

MARCVM

173

Fol. 346.
contra rur
sum conue
nit turba mul
ta ad ilium iux
ta mare 22 et ue
nit unus de
principibus
synagogae
nomine iairus
et uidens eu-
procidit ad
pedes eius
28 rogans eum
et dicens quo
niam filia mea
in* extremis
est ueni tan
ge illam de
manibus tu
is ut salua sit
et uiuat 24 et abi
it cum illo et
turba eum
sequebatur
multa et co-
primebant
ilium- 2S et mu
lier quae erat
in profluuio
sanguinis ab
annis -xii- £6 quae
plurima pas
sa erat a mul
tis medicis
et erogaue
rat omnia sua

nee quicqua-
profecerat sed peius ha
bebat 27 audito
de ihu- uenit
retro in tur
ba et tetigit ues
timentumeius 28 dicens
si uel uesti
mentum eius
tetigero sal
ua ero 29 et co-
tinuo sicca
tus est fons
sanguinis eius
et intellexit
corpore suo
quia sanata
est- 30 cognito
autem ihs- uir
tutem quae
exierat de se
et conuersus
dixit ad tur
bam quis te
tigit uestime-
ta mea-
31 Dicunt ei dis
cipuli eius ui
des turbam
conprime-tem te et di
ces quis teti
git uestime-
ta mea- 33 ipse

i74

SEC

MARCVM [v. 32-VI. 7.

Fol. 347.
autem cum
circumspe
xisset ut uide
ret quis hoc
fecisset 33 mu
Her timens
et tremens
procidit ante
ilium et dixit
ei omnem ue
ritatem-54 Ihs- autem ait
illi filia fides
tua te salua"
fecit uade in
pace et esto
a plaga tua sana-
38 Adhuc illo lo
quente ueni
unt ad princi
pern synago
gae dicentes
ei filia tua mor
tua est quid
iam uexas ma
gistrum-se Ihs- uero audi
to ait ad pri-
cipem synago
gae noli time
re tantum
crede 3T et no-
admisit que-
quam sequi
se nisi petru"
et iacobum

et iohanne"
fratrem ia
cobi-
38 Et ueniunt in
domum ar
cisynagogae
et uident tur
bam flente—
ac lamenta"
tem 39 et ingres
sus ait quid
turbamini
et quid plora
tis pulla no-
est mortua
sed dormiit-
40 Ad illi deri
debant eu- •
Ipse uero eiec
ta turba foris
adsumpto
patre et ma
tre puellae
et his qui se
cum erant
introiit ubi
erat puella
41 et tenens ma
num eius ait
illi thabitha
cumi quod
est interprae
tatum puel
la tibi dico
surge 42 et co-
festim sur

Fol. 348.
rexit puella
et ambulabat
erat autem
annorum xu- et obstu
puerunt pa
uore magno
<3 et praecepit
illis ut nemo
istut cognos
ceret et ius
sit illi dari ma-
ducare- 61 Et egressus
inde abiit in
patriam sua-
cum discipu
lis suis 2 ibique
coepit in sy
nagoga doce
re sabbato
ita ut mirare"
tur in doctri
na eius dice"
tes unde hu
ic ista et quae
est haec sapi
entia quae da
ta est illi et ut
uirtutes ta"
tae per manus
eius perfici
antur- 3 non
ne hic est fa
bri filius et
mariae frater

iacobi et io
seph et iudae
et simonis
nonne soro
res eius hic
sunt nobis
cum et scan
dalizabantur
in illo-
4 Et dicebat illis.
ihs- quia no-
est prophe
ta sine hono
re nisi in pa
tria sua et in
genere suo
et in domo
sua 5 et non fa
ciebat ibi ul
lam uirtute"
nisi paucos
infirmos cu
rauit inponens
eis manus
6 propter in
credulitate"illorum- Et circuibat
castella in
circuitu do
cens- ' et co"" '
uocatis- xu-
discipulis misit illos
binos data il
lis potestate-

vi. 7-25-]

SEC

MARCVM

175

Fol. 349.
spirituum i-
mundorum 8 praecipiens
nihil tollere
nisi uirgam
tantum non
peram non
panem neque
aes in zonis
3 sed calciatos
sandaliis et
ne induere—
tur duas tu
nicas- 10 et ait
illis ubicum
que introie
ritis in domu—
ibi manete
donee exea
tis inde- n et qui
cumque no-
receperintuos neque au
dierint uos
exeuntes in
de excutite
puluerem
pedum ues
trorum in
testimoniu-
illis- 12et exe
untes praedi
cabant ut pae
nitentiam agerent ls et
aliqui ex illis

multa daemo
nia expelle
bant et ungue—
tes oleo mul
tos aegros
sanauerunt-
14 Audiuit aute—
herodes rex
notum eni—
factum est
nomen eius
et dicebant
quod iohan
nes baptista
surrexit a mor
tuis et prop
terea opran
tur uirtutes
in eo- 18 alii au
tem dicebant
quod helias
est- alii uero
quod unus
ex prophetis-
16 Quod ut audi
uit herodes
ait quem ego
decollaui ip
se est iohan
nes hic sur
rexit a mor
tuis- I7 ipse eni-
herodes mi
sit et tenuit
iohannen et
alligatum illu—

Fol. 350.
misit in car
cerem prop
ter herodia
den uxore-
fratris sui
philippi quia
duxerat ea-
uxorem- 18 Dicebat eni-
iohannes he
rodi quia no-
licet tibi ha
bere uxore-
fratris tui-
19 Herodias au
tem insidia
batur ei et
quaerebateum occide
re et non po
terat 20 hero
des autem ti
mebat ioha-
nen sciens il
lum uirum
iustum et sane
tum et adser
uabat eum et
audiens illu
quia multa
faciebat et li
benter eum
audiebat- 21 Facta autem
opportuna die herodes

natali suo ce
nam fecit pri-
cipibus et tri
bunis et pri
mis galileae-
22 Et cum intras
set filia hero
diadis et sal
tasset et placu
isset herodi
et his qui simul
recumbebant dixit rex puel
lae- pete a me
quod uis et
dabo tibi 23 et iu
rauit illi mul
tum quia quod
cumque pe
tieris dabo ti
bi etiam si di
midium reg
ni mei-
24 Exiit autem
puella et ait
matri suae
quid uis ut pe
tam- ad ilia
dixit caput io
hannes bap
tistae-
25 Cumque intras
set ad rege-
ait confesti-
da mihi super
discum caput

176

SEC

MARCVM

[VI. 25-42.

Fol. 351.
iohannis bap
tistae-26 Et contrista
tus rex prop
ter iurame-
tum et prop
ter simul re
cumbentesnoluit ei ne
gare- 27et co-
festim mit
tens specula
tore iussit
auferri ca
put eius-
Hisque abiit
et decollauit
eum in carce
re 28 et attulit ca
put eius in
disco et dedit
puellae puel
la autem de
dit illud ma
tri suae-
29 Quo audito dis
cipuli eius ue
nerunt et tu
lerunt cor
pus eius et po
suerunt illud
in monume—
to- 30 et conue
nerunt apos
toli ad ihm- et
renuntiaue

runt omnia
quae fecerant
et docuerant-
31 Et ait illis ihs-
uenite uos
secreto in
desertum
locum et re
quiescite pu
sillum- erant
enim qui ibant
ac redibant
multi et nee
manducan di spatium
habebat-32 Et habierunt
in desertu-
locum secre
to- 3S quos ut ui
derunt eun
tes cognoue
runt multi
et pedestre
ab omnibus
ciuitatibus
concurrerunt ibi et co~
uenerunt
illuc-
34 Egressus au
tem ut uidit
multam turba-
ihs- misertus
est super eos
qui erant uel

Fol. 352.
ut obes non
habentes pas
torem- et coe
pit docere il
los multa- 38 et
cum iam ho
ra fieret acces
serunt disci
puli eius dice-
tes ei quia de
sertus locus
est et hora ia-
praeteriit et
quia multae
turbae sunt
36 dimitte illos
ut euntes in
proximas uil
las et castel
la emant sibi
panem quod
manducentquia hic non
habent-37 Et respondens
dixit illis ihs-
date illis uos
manducare- Et dicunt ei
ibimus et eme
mus denari
is ducentis
panes et dabi
mus illis ut
manducent-
38 Ait illis ihs- quod

panes habe
tis ite uidete
quo cognito
dicunt ei qui-
que et duos
pisces- !9 et prae
cepit illis ihs-
ut discumbe
rent omnes
secundumcontubernia sua supra ui
ridem faenu-
40 et discubue
runt in par
tes per cente
nos et per qui-
quagenos-4' Et acceptis ihs-
quinque pani
bus et duobus
piscibus aspi
ciens in cae
lum benedi
xit et fregit
illos quinque
panes et dedit
discipulis suis
ut ponerent
ante illos et
duos pisces
diuisit simi
liter omnibus
42 et manduca
uerunt om
nes et saturati

vi. 42-vn. 4.]
Fol. 353.
sunt 4S et tule
runt fragme"
torum cophi
nos -xu- plenos
necnon et
de piscibus
44 erant autem
qui mandu
caberant -u-
milia uiroru"-
45 Et statim ex
surgens coe
git discipulos
suos ascen
dere in naui
cula et prae
cedere se
trans fretru"
a bedsaida ip
se autem di
misit turba- •
46 Et profectus
ab eis abiit in
montem ut
oraret- 47 et cu—
sero esset ia-
factum erat
enim longe
nauicula in
medio mari
et ipse solus
in terra- 4S et cu"
uideret illos
remiganteset laborantes
uentus aute-

SEC

MARCVM

177

illis contra
rius erat-
Circa quarta
autem uigi
lia noctis ue
nit ambulans
supra mare-
et uolebat prae
terire eos-
49 Ad illi ut uide
runt eum a-
bulantem supra mare-
putaueruntfantasma es
se et excla
maueruntomnes 80 et co-
turbati sunt-
Et confesti-
locutus est
illis dicens-
Constantes
estote ego
sum nolite
timere- 81 et as
cendit ad eos
in nauicula-
et cessauit
uentus- et
abundanti us intra se
stupebant
et miraban
tur 52 non eni-
intellexerant

Pol. 354.
in panibus cor
autem illo
rum obtusu-
erat 8S et trans
fretantes in
de uenerunt
in terram
gennesar-
54 Et cum exis
sent de naui
continuo cog
nouerunt ilium 86 et eir
cumcurre- tes uniuer
sam confine-
regionis illi
us coeperunt
in grabattis
adferre om
nes male ha
bentes- eir
cumferebant autem illos
ubicumque
audiebantesse ihm- 88 et
quocumque
iret in castel
lis uel uillis
uel ciuitati
bus in plate
is ponebant
uniuersosinfirmos et rogabant

eum ut uel
fimbriam uestimentieius tange
rent et quicu-
que tangebant
salui fiebant-
71 Et conuene
runt ad eu"~
pharisaei et
quidam de
scribis qui
uenerant ab
hierosolymis * cum ui
derent quos
dam ex disci
pulis eius no"
lotis manibus
manducarepanem 3phari
saei autem
et omnes iu
daei nisi sub
inde lauerint
manus no"
manducant
panem tene"
tes traditio
nem senio
rum- * et a foro
cum uene
rint nisi bap
tizentur ci
bum non ca
pient- et alia

BUCHANAN

178

SEC

MARCVM

[vn. 4-21.

Fol. 355.
multa sunt
quae accepe
runt tenere
ut baptizent
calices et ur
ceos et aera
menta et lee
tos- 5et inter
rogabant eu"
pharisaei et
scribae qua
re discipuli
tui non ambu
lant secun
dum tradi
tionem seni
orum sed i~
lotis manibus
edunt pane- -
6 Ad ille respo"
dens dixit quo
niam bene pro
phetauit ese
ias de uobis
hypocritisqui dixit-
>plebs haec la
>biis me dili
>git cor aute"
>eorum Ion
>ge est a me
>' sine causa
>autem me
>colunt doce"
>tes doctri
>nas praecepta

>hominum-Baptismoscatinum et
orciolum et alia simi
lia multa hu
iusmodi fa
citis 8 relicto
praeceptodi- tenetis
traditioneshominum
" et dicebat il
lis- bene ir
ritum faci
tis mandatu"
di- ut tradi
tionem ues
tram statu
atis- I0 moy
ses autem
dixit- >honora pa
>trem tuum
>et matrem
>tuam et qui
>maledixe >rit patrem
>aut matre"
>morti mo
>riatur-
11 Uobis autem
si dixerit ho
mo patri aut
matri corba"
quod est mu

Fol. 356.
nus quodcu-
que ex me ti
bi proderit
12 iam non di
mittitis eu-
quicquamfacere patri
aut matri I3 in
firmantesuerbum di-
per traditione-
uestram stul
tam quam tra
didistis et si
milia ista mul
ta facitis-
14 Et aduocatis
iterum tur
bis dicebat il
lis audite me
omnes et in
tellegite I6 nihil
est a foris ho
minis quod
intrat in eu-
quod possit
ilium coin
quinare sed
quae de ho
mine profi
ciscuntur
ilia sunt quae
coinquinanthominem16 si quis habet
aures audi

endi audiat-
17 Et cum intra
isset in domu~
a turba inter
rogabant eu~
discipuli eius
parabolam 18 et ait illis sic
et uos inpru
dentes estis
non intelle
gitis quod o~
ne extrinse
cus introiens
in homine-
non potest
eum commu
nicare 19 nee
enim intro
iit in corpus
eius sed in
uentrem et
in secessu"
exit purgans
omnes escas-
20 Dicebat aute"
quoniam quae
de homine"
exeunt ilia co"
municant ho
minem 21 ab i"
tus enim de
corde homi
num cogita
tiones male
procedunt

VII. 2I-VIII. 4-] SEC

MARCVM

179

Fol. 357.
adulteria- fur
ta- fornicatio
nes- homici
dia- 22 auaritia-
nequitia- do
lus- inpudici
tia- oculus ma
lus- blasphe
miae- super
biae- stultitia-
23 omnia haec
mala ab intus
proceduntet communi
cant homine" •
24 Et exurgens
abiit in fines
tyrii et ingres
sus domum
neminem uo
luit scire et
non potuit la
tere- 26 mulier
enim statim
ut audierat
de eo cuius
habebat filia
spm- immu"
dum introiit
ad eum- 56 erat
autem gre
ca syrofoe
nissa genere-
Et rogabat eu"
ut daemoniu"
eiceret de fi

lia eius- 27 qui
dixit illi sine
prius satura
ri filios no—
est enim bo
num accipe
re panem fi
liorum et
mittere illud
catellis-28 Ad ilia respo-
dens ait ei dme-
sed et catel
li sub mensa
manducant de micis pue
rorum- 29 Et ait illi uade
propter hunc
sermone- contingat ti
bi de filia tua
ut cupis-
30 Et cum abis
set domum
inuenit puel
lam iacente—
supra lectu—
et daemoni
um exisse
ab ea-
31 Et iterum exi
ens de finibus
tyrii uenit per
sidonem ad
mare galileae

FoL 358.
inter medi
os fines deca
poleos 32 et ad
ferunt ei sur
dum et mu
tum et deprae
cabantur eu-
ut inponeret
illi manum
33 et suscipiens
eum de tur
ba seorsum
expuens mi
sit digitos
suos in auri
culas et teti
git linguam
eius 34 et susci
piens in cae
lum ingemu
it et ait illi ef
feta quod est
adaperire35 et apertae
sunt aures
eius et solu
tum est uin
culum linguae
eius et loque
batur confi
denter- 38 et prae
cepit illis ne
cui dicerent-
37 Ad illi magis
tantum prae
dicabant et

eo amplius
admirabantur-dicentes be
ne omnia fe
cit et surdis
praestat au
ditum et mu
tis eloquiu" ¦
81 In illis autem
diebus iteru"
cum turba mul
ta esset et nee
haberent quod
manducarent conuocatisdiscipulis ait
illis 2 misere
or super ista"
turbam quo
niam triduu"
iam est ex quo
hic sunt nee
habent quod
manducent 3 et dimittere
eos ieiunos
nolo ne fati
gentur in uia"
quoniam qui
dem aliqui
de longe ue
nerunt-' Et responde
runt ei disci
puli sui unde
istos quis po

a a 2

i8o

SEC

MARCVM [VIII. -4-25.

Fol. 359.
test saturare
panibus in so
litudine ista-
6Et interroga
uit eos quod
panes habe
tis qui dixerunt
septem- ° et prae
cepit turbae
discumbere supra terra"
Et accipiens
un- panes gra
tias agens be
nedixit fre
git et dedit dis
cipulis suis
ut adponerent
et adposuerunt
turbis 7 habue
runt autem
et duos pisci
culos et ipsos
benedixit et
iussit adponi
8 et manduca
urunt et satu
rati sunt et sus
tulerunt quod
superaberat septem spor
tas fragme"
torum- 9 Erant autem
qui mandu
cauerant ad

quattuor mi
lia hominu-
et dimisit eos-
10 Et ipse ascen
dens naue""
cum discipu
lis suis uenit
in partem ma
gedam- "exie
runt autem
pharisaei et
coeperuntconquirere cum eo quae
rentes ab il
lo signum de
caelo temp
tantes eum-
12 Et ingemens
que spiritu ait
quid genera
tio quaerit
signum-
Amen dico uo
bis si dabitur
generationiisti signum
13 et missum
faciens illos
et adscendens
nauem abiit
14 et obliti sunt
emere panes
et nihil am
plius habebant
nisi unum

Fol. 360.
panem que-
secum habe
bant in naue- •
15 Et praecepit
eis dicens ui
dete a ferme"
to pharisaeo
rum et fer
mento hero
des- ,6 et cogita
bant ad alte
rutrum quod
panes non ha
berent-
17 Quo cognito
ait illis ihs- quid
cogitatis in
cordibus ues
tris quia panes
non habetis
nondum in
tellegitis nee
perspicitissic obtusa sunt
corda uestra
18 oculos habe-
tes non uide
tis et aures
habentes no-
auditis nee
meministis 19 de -u- panibus
quos fregi in
quinque mi
lia hominu-
ex quibus quod

cophinos frag
mentorum
tulistis- !0 ad il
li dixerunt -un-
21 Et ait illis quo
modo non
intellexistis-22 Et uenerunt
bethaniamet adferunt
ei caecum
et rogauerunt
eum ut illu—
tangeret " et
adprehenditmanum cae
ci et duxit eu~
extra uicum
expuens in
oculos eius
et impositis
manibus illi
interrogabat ilium si
aliquid uide
ret- 24 et aspici
ens ait uideo
homines uel
ut arbores
ambulantes-26 Et iterum im
posuit manus
super oculos
eius et impo
sitis manibus
coepit uidere

vm. 25-ix. 2.]

SEC

MARCVM

ISI

Fol. 361.
et restitutus
est ita ut uide
ret clare om
nia- 2e et dimisit
ilium in domu"
suam dicens
uade in domu"
tuam et si in
uico introie
ris nemini
dixeris-
27 Et profectus
est ihs- et dis
cipuli eius in
caesarea phi
lippi et inter
rogabat dis
cipulos suos
in uia dicens
quem me di
cunt homi
nes esse-
28 Responderunt
illi dicentes
iohannen bap
tistam- alii elia" •
alii uero qua
si unum ex
prophetis-29 Tunc dicit illis
uos uero que"
me dicitis es
se- et respo-
dens petrus
ait ei tu es xps-
ihs- filius di-

uiui- so et com
minatus est eis
ne cui dice
rent de illo-
31 Et coepit do
cere illos quo
niam opor
tet filium ho
minis om
nia pati et re
probari a se
nioribus et
a summis
sacerdotibus et occi
di et post tres
dies resur
gere- *2 et pala-
uerbum lo
quebatur-
Quem susci
piens petrus
coepit incre
pare dicens
dfhe- propitius
esto nam hoc
non erit-
33 Ad ille conuer
sus uidens
discipulos suos commi
natus est pe
tro dicens
uade retro
me satanas
quoniam no-

Fol. 362.
sapis ea quae
di- sunt sed
quae sunt ho
minum- 34 Et conuocata
turba cum
discipulis su
is dixit si quis
uult sequi post
me deneget
se et tollens
crucem sua-
sequatur me-
38 Qui enim uo
luerit anima-
siram salua-
facere per
det earn- qui
autem perdi
derit anima-
suam prop
ter euangeli
um saluam
faciet earn-
36 Quid enim pro
deerit homi
ni si lucretur
uniuersummundum et
detrimentu"
faciat animae
suae 37 aut quid
dauit homo
commutatio nem pro ani
ma sua-

38 Qui autem me
confessus
fuerit et mea
uerba custo
dierit in gene
ratione hac
adultera et
peccatrice-Tunc filius ho
minis confu"
det eum cu"
uenerit in glo
riam paris sui
cum angelis
Sanctis-
91 Et dicebat illis
amen dico uo
bis quod sunt
quidam de eir
cumstantibusmecum qui
non gustabunt
mortem do
nee uideant
regnum di-
ueniens in
uirtutem-
2 Et post dies -ui-
adsumpsit ihs- petmm
et iacobum
et iohanne"
et duxit illos
in montem
altissimumseorsum so

SEC

MARCVM

[ix. 2-19.

Pol. 363.
los- et trans
figuratus est
coram ipsis
3 et uestime"
ta eius facta
sunt splendi
da uelut nix
qualia quis
non potest
facere super
terram 4 et ap
paruit illis he
lias cum moy
sen et erant
loquentes
cum ihu-
6 Et respondens
petrus ad ihm-
dixit rabbi bo
num est no
bis hic esse
uis faciam tri
a tabernacu
la tibi unum
et moysi unu~
et heliae unu—
6 non enim scie
bat quid dice
ret timore
enim perter
riti erant-
7 Et facta est nubs
subumbrans
illos et uenit
uox de nube
dicens hic est

filius meus
carissimus hunc audite-
8 Et circumspi
cientes nemi
nem amplius
uiderunt ni
si ihm- tantu-
secum- 9 et desce-
dentib- illis de monte-
praecepit illis ne cui ea
quae uidis
sent narra
rent nisi cu-
filius homi
nis a mortu
is resurre
xerit- 10 et uer
bum hoc re
tinueruntaput semet
ipsos conqui
rentes quid
nam esset
hoc cum -a- mor
tuis resurre
xisset-11 Et interroga
bant eum di
centes quia
dicunt scri
bae heliam
oportet in
quid primu-
uenire-12 Respondens

Pol. 364.
autem dixit
illis helias cu-
uenerit pri
mo restitu
et omnia et
quomodo
scriptum
est in filium
hominis ut
multa patia
tur et conte-
natur-13 Sed dico uo
bis quia et he
lias uenit et
fecerunt il
li quaecum
que uolue
runt sicut
scriptum est
de eo-
14 Et ueniens ad
discipulosuidit turba-
magnam ad
eos et scri
bas conqui
rentes cu"
illis- 1B et con
festim om
nes multitu
do uidentes
ihm- expaue
rant et gau
dentes salu
taberunt eu"

16 et interro
gauit illos
dicens quid
inter uos co"
quiritis-
17 Et respondit
ei unus de
turba- magis
ter adduxi
filium meu—
at te haben
tem spm- im
mundum
18 qui ubicum
que eum ad
prehendiderit allidet eu-
et spumat et
stridet den
tibus suis et
arescit et di
xi discipulis
tuis ut eice
rent ilium
et non potue
runt eicere
ilium-
19 Et respondens
dixit illis -o-
generatioincredulaquamdiu
aput uos ero
quamdiu pa
tiar uos ad
ferte ilium

ix. iQ-37-]
Fol. 365.
ad me 20 et attu
lerunt eum
et cum uidis
set ilium sps-
immundus conturbauitpuerum et
conturbauit puerum et
elisus in ter
ram uoluta
batur ispumans
21 et interro
gauit eum qua-
tum tempo
ris est ex quo
hoc ei accidit-
Ad ille respo-
dit ab infantia
22 et frequen
ter ilium in
ignem et in
aqua mittit
ut eum per
dat sed si quid
potes subue
ni nobis dme-
misertus su
per nos-
23 Ihs- autem ait
illi si potes ere
dere omnia
possibilia ere
denti 24 et con
tinuo excla
mans pater

SEC cum lacrimis
ait credo dme-
adiuua incre
dulitatem mea- -
26 Et cum uide
ret ihs- quod
concurreretturba com
minatus est spui-
immundo dixitque illi
surde immu-
de spe- ego ti
bi praecipio
exi ab illo et
caue ne intro
eas in eum-
28 Exclamans
aute ille sps-
immundus discerpensexiuit ab eo
et factus est
infans uelut
mortuus ita
ut multi ere
derent eo
quod mortu
us esset-
27 Ihs- autem te
nens manu"
eius eleuauit
ilium et sur
rexit-28 Cum autem
introisset i~

MARCVM

183

Fol. 366.
domum dis
cipuli eius
secreto inter
rogabant eu"
dicentes cur
nos non po
tuimus eice
re ilium-
29 Et dixit illis ihs-
hoc genus i—
nullo potest
exire nisi in
orationibus et iaiuniis-
30 Inde profecti
trtmsiebantin galilaeam
nee uolebant
quemquam
scire- 31 doce
bat autem dis
cipulos suos
et dicebat il
lis quoniam
filius homi
nes tradetur
in manibus
hominum
et Occident
eum et occi
sus post tres
dies resurget-
32 Ad illi ignora
bant uerbu-
et timebant
eum interro

gare-
33 Et uenerunt
chafarnaum
qui cum do
mi essent in
terrogabatillos quid in
uiam tracta
batis- 34 ad illi ta
cebant- inter
se enim dis
quirebantquis esset illo
rum maior-
38 Tunc consedit
et uocabit -xii-
et ait illis si quis
uult primus
esse inter uos
fiat omniu-
nobissimus et omnium
minister-
36 Et accipiens pu
erum statuit
ilium in me
dium eoru-
quem cum co-
plexus esset
ait illis 37 quis
quis ex huius
modi pueris
receperit in
nomine meo me
recipit- Et quicumque

1 84

SEC

MARCVM

[I*. 37"

Pol. 367.
me suscepe
rit non me sus
cipit sed eum
qui me misit-
38 Respondit il
li iohannes
et dicit ei ma
gister uidimus
quendam in
nomine tuo
eicientem dae
monia qui no-
sequitur nos
et proibuimus
eum-
39 Ad ille respo"
dens ait noli
te proibere eu-
nemo est eni—
qui faciat uir
tutem in no
mine meo et
poterit male
loqui de me
40 qui enim no
est aduersu—
uos pro uobis
est- 41 quisquis
enim potum
dederit uobis
calicem aquae
frigidae in no
mine meo quia
xpi- estis-
Amen dico uo
bis quia non

perdet mer
cedem sua- -
42 Et quicumque
scandalizaue
rit unum ex
his pusillis
modicis ere
dentibus bo
num est illi
magis circu—
daretur mo
la asinaria eir
ca collum eius
et in mare mit
teretur-
43 Et si scandali
zat te manus
tua abscide
illam et proi
ce abs te- bo
num est tibi
debilem in
troire in uita-
quam duas
manus habe-
tem ire in ge
hennam ubi
est ignis inex
tinguibilis
44 ubi uermes
eorum no-
morienturet ignis eoru-
non extinge
tur- 46 et si pes
tuus scanda

Fol. 368.
lizat te ampu
ta ilium- bonu-
tibi est claudu-
introire in
uitam aeter
nam quam
duos pedes
habentemmitti in gehe-
nam- 46 ubi uer
mes eorum
non morie—
tur et ignes
eorum non
extingetur-
47 Quod si oculus
tuus scanda
lizat te exime
ilium- homi
est tibi luscu-
introire in
regnum di-
quam duos
oculos habe-
tem mitti in
gehennam48 ubi uermes
eorum no~
morientur et ighes eo
rum non ex
tinguetur-
49 Omnes eni—
uictima sale
salietur- so bo
num est sal

quod si sal i~
sulsum fue
rit in quo illut
condietis- ha
bete in uobis
sale et pace ha
bete inter uos-
104Etindeexur
gens uenit in
fines iudeae
ultra iorda
nen et conue
nit turba ad
eum sicut co—
sueuerat- et
iterum doce
bat illos 2 et in
terrogabat
ilium si licet
uiro uxore-
suam dimit
tere tempta-
tes eum-
3 Ad ille respo-
dens dixit eis
quid uobis
praecepit moy
ses 4 qui dixe
rant libellu-
repudii dare
et dimittere-
5 Quibus respo-
dens ihs- ait
hoc ad duri
tiam cordis
uestri scrip

x- 5-23- J
Fol. 369.
sit praecep
tum istut moy
ses 6 ab initio
enim mascu
lum et femi
nam fecit ds-
et dixit-
»7 propter hoc
>relinquet>homo patre" suu-
>et matrem
>suam et ad
>herebit ad
>uxorem sua"
> 8 et erant duo
>in carne una-
Itaque iam no"
sunt duo sed
una caro 9 quod
ergo ds- co"
iuncxit homo
non disiun
gat- 10 et in do
mum iteru"
discipuli eius
de eodem in
terrogauerunt eum-
11 Et dixit illis qui
cumque di
miserit uxo
rem suam
et aliam du
xerit adulte
rium com
mittit super
BUCHANAN

SEC earn- 12et si mu
Her exiet a ui
ro et alium
nupserit moe
chatur super
ilium- simi
liter et qui
dimissamducit moe
chatur-
13 Et offerebant
illi pueros
ut tangeret
eos- discipu
li autem co"
minabantur
offerentibus-14 Quos cum ui
deret ihs- in
digne tulit
et ait illis si
nite pueros
uenire ad me
et ne prohi
bueritis illos
talium eni-
est regnum
di- 1B amen
dico uobis
quisque no"
receperit reg
num di- uel
ut puer non
intrauit in il
lut 18 et ample
xus eos im

MARCVM

185

Fol. 370.
ponebat ma
num super
illos et bene
dicebat eos-
17 Et cutn eg res
si essent in
uia praecur
rens quida-
adgeniculans
rogans eu-
et dicens ma
gister bone
quid faciam
ut uitam ae
ternam per
crbiam-48 Et ihs- dixit il
li quid me di
ces bonum
nemo bonus
nisi unus ac
solus ds- 19 prae
cepta custo
di- ne adulte
res- ne occi
das- ne fure
ris- ne falsu-
testimoniu- dixeris- ne
fraudem fe
ceris- hono
ra patrem
tuum et ma
trem tuam-
20 Et ille respo-
dens ait illi

magister o—
nia haec ob
seruabi a iu
uentute mea-
21 Ihs- autem in
tuens eum
osculatus est
eum et dixit
illi- unum ti
bi deest uade
quaecumque
habes uende
et da pauperi
bus et habe
bis thensau
ros in caelo
et ueni seque
re me-
22 Et ille contris
tatus in hoc
uerbo et abi
it tristes erat
enim habens
multas pecu
nias et agros
23 et circumspi
ciens ihs- ait
discipulis su
is quam diffi
cile qui pecu
nias habent
regnum di-
introibunt
facilius est
camellumper forame-

B b

i86

SEC

MARCVM

[X. 23-40.

Fol. 371-
acus transire
quam diuite-
introire in reg
num di- 24 dis
cipuli aute-
eius pauebant
in uerbis eius-
Ad ihs- rursus
ait illis filioli
quam diffici
le est confide-
tes in pecuni
is in regnum
di- introire
28 magis aute-
admirabantur dicentes
ad semetipsos
et quis pote
rit saluus fieri-
27 Et intuens illos
ihs- ait aput ho
mines hoc in
possibile est
aput dm- aute-
omnia possi
bilia sunt-
28 Et coepit pelrus
ei dicere ec
ce nos missu-
fecimus om
nia nostra
et secuti su
mus te quid
nobis erit-
29 Respondens

ihs- ait amen
dico uobis ne
mo est qui re
liquerit patre-
aut matrem
aut fratres
aut sorores
aut filios prop
ter me et prop
ter euangeli
um 30 qui non
accipiat ce~
ties tantum
nunc in tem
pore hoc-
Qui autem re
liquerit do
mum- aut pa
rentes- et so
rores- et fra
tres- et matre- •
et filios- et agros
in persecuti
onibus in ae
uo uenturo
uitam aeler
nam accipiet-
31 Multi autem
erunt primi
nouissimi et
nouissimiprimi-32 Erant autem
in uia ascen
dentes hiero
solyma et prae

Fol. 372.
cedebat eos
ihs- et paue
bant et adsu
mens illos
xn- coepit il
lis dicere quae
eius essent
uentura 33 quia
ecce ascen
dimus hiero
solyma et fi
lius hominis
tradetur su"
mis sacerdo
tibus et scri
bis et damna
bunt eum mor
ti et tradent
eum gentibus
34 et inludent
eum et cons
puent in eum
et flagellabunt
eum et inter
ficient et post
tres dies re
surget-
38 Et accesserunt
ad ilium iaco
bus et iohan
nes fili zebe
daei dicentes
magister uo
lumus quod
cumque te
petierimus

ut praestes
nobis-36 Ad ille dixit quid fa
ciam uobis-
37 Et dixerunt ei
da nobis ut
unus ad dexte
ram tuam et
alius ad sinis
tram sedea
mus in gloria"
tuam-
38 Ad ihs- respon
dens ait illis
nescitis quid
petatis potes
tis bibere ca
licem quem
ego bibiturus
sum aut bap
tismum quod
ego baptizor
baptizari- 89 ad
illi dixerunt
possumus-Ait illis ihs- ca
licem quide"
quem ego bi
bero bibetis
et baptismu"
quod ego bap
tizor baptiza
ri- 40 sedere au
tem ad dexte
ram meam
uel ad sinistra"

x. 40-xi. 7-j

SEC

MARCVM

l87

Fol. 373.
non est meu-
dare aliis para
tum es-
41 Hoc audito ce
teri decem
coeperantindigne ferre
de iacobo et
iohannen- 42 Quos cum ad
uocasset ihs-
ait illis scitis
quod hi qui ui
dentur prin
cipari genti
bus domina-
tur eorum
et principes
eorum potes
tatem illoru-
habent- 43 non ita
est in uobis
sed quicum
que in uobis
maior esse
uoluerit ues
ter erit minis
ter 44 et quicu-
que uoluerit
in uobis pri
mus esse erit
omnium ser
uus- 45 nam et
filius homi
nis non uenit
ministrari

sed ministra
re et dare ani
mam suam
redemptione pro multis-
46 Tunc uenit ie
richo et pro
ficiscente
illo inde cu"
discipulis su
is et plurima
multitudine filius timeae
baritimeas
caecus sede
bat circa uia
mendicans
47 qui cum au
disset quia ihs-
nazarenus est coepit cla
mare et dice
re fili dauid
ihu- misere
re mei- 4S et mi
nabantur il
li multi ut ta
ceret- ad il
le multo ma
gis clamabat
fili dauid mi
serere mihi-
49 Et stans ihs- ius
sit ilium uo
cari- qui dicunt
caeco anime

Fol. 374.
quior esto sur
ge uocat te
50 qui proiecto
uestimentosuo exiliens
uenit ad eu~-
61 Et respondit
illi i£s- quid
uis ut faciam
tibi- caecus
autem dixit
ei dme- rabbi
ut uideam-
82 Ihs- autem ait
uade fides tua
te saluum fe
cit et confes
tim uidit et se
quebatur eu-
in uiam-
ll1 Et cum adpro
piaret hieroso
lyma et be
thania ad mo"
tem oliueti
misit duos
ex discipulis
suis 2et ait illis
ite in castellu-
quod est co—
tra uos et in
troeuntesstatim inue
nietis pullu-
asinae ligatu-
super quem

nemo adhuc
hominum se
dit soluite il
lum et addu
cite 3 et si quis
uobis dixerit
quid soluitis
pullum did
te domino
necessarius
est et conti
nuo ilium di
mittit hoc-
4 Et abeuntes
inueneruntpullum liga
tum ante ia
nua aforis in
transitu et so
luerunt eu-
0 et qui erant
illic foris sta-
tes dixerunt
quid facitis
soluentes pullum asinae-
" Et dixerunt
sicut dixerat
illis ihs- et per
misermise runt illis 7 du
cere pullu-
ad ihm- et im
ponunt illi ues
timenta et se
dit super eu-

b b 2

SEC

MARCVM

[xi. 8-25.

Fol. 375.
8 multi autem
uestimenta sua sterne
bant in uiam
alii frondes
cedebant de
arboribuset sternebant
in uia- 9 et qui
praeibant et
qui sequeba-
tur clamabant
dicentes- >benedictus>qui uenit in
>nomine dmi-
>10 benedictu-
>quod uenit
>regnum pa
>tris nostri
>dauid ossa-
>na in altissi
>mis-11 Et cum intro
isset hieroso
lyma in tem
plo circum
spexit omnia
cum iam ues
pera esset ho
ra et exiuit in
bethaniamcum -xu- disci
pulis suis 12 et ali
a die cum exis
set a bethania-

esuriit- 13 cum
que uidisset
a longe arbo
rem ficus ha
bentem folia
uenit uidere
si quid esset
in eam et nihil
inuenit nisi
folia tantum
non erat eni-
tempus ficuu- •
14 Qui dixit ei iam
non amplius
in aeternu-
quisquam
fructum ex
te manducet
et audiebant
discipuli eius-
13 Et uenit iteru-
hierosolymam et cum
ingressus fu
isset in tem
plum coepit
eicere inde
uendenteset ementes
in templo et
mensas num
mularioru-
et catedras
uendentiu-columbas euer
tit 16 et non sine

Fol. 376.
bat ut quisqua-
transferret uas per tem
plum 17 et doce
bat dicens scrip
tum esse-
>domus mea
> domus ora
>tionis uoca
>bitur omni
>bus gentibus-
Uos autem fe
cistis eam spe
luncam latro
num-
18 Quo audito pri-
cipes sacerdo
tum et scribae
quaerebantquomodo eu—
perderent timebant eni-
eum quonia-
uniuersa tur
ba admiraba
tur super doc
trina eius-
19 Et cum uespe
re factum es
set egredie
batur de ciui
tate 20 et cum
transirentmane uiderunt
arborem fi
cus aridam

factam a ra
dicibus 21 et re
cordatus pe
trus ait rab
bi ecce arbo
rem ficus cui
maledixisti aruit-
22 Et respondens
ihs- ait illis si
habueritis fi
dem di-
23 Amen dico uo
bis quia quicu-
que dixerit
huic monti
tollere et mit
tere in mare
et non aesita
uerit in cor
de suo sed ere
diderit futu
rum fiet quod
cumque di
xerit-24 Propterea di
co uobis om
nia quaecu-
que orantes
petitis credi
te quia accipi
etis et eueni
ent uobis-
28 Et cum statis
orantes dimit
tite si inuidia-

xi. 25-xn. 9.]
Pol. 377.
habetis ad ali
quem ut et pa
ter uester
qui est in cae
lis dimittat
uobis inuidia-
uestram 28 si
enim uos no-
dimiseritisnee pater ues
ter qui est in
caelis dimit
tet uobis pec
cata uestra-
27 Et rursus ue
nit hieroso
lymam et cu-
in templo dea-
bularet ac
cesserunt
ad eum sum
mi sacerdo
tes et scribae
et seniores
28 et dixerunt
illi in qua po
testate haec
facis et quis
tibi dedit hanc
potestatem-29 Ihs- autem res
pondens ait
illis interro
go uos et ego
unum uer
bum respo-

SEC dete mihi et
dicam uobis
in qua potes
tate haec facio
30 baptisma io
hannis de cae
lo erat an ex
hominibus
respondetemihi-31 Ad illi cogita
bant aduer
sum se dice-
tes quid ei
responderent- 32 si dixe
rimus de cae
lo dicit nobis
quare non
credidistis
illi- si uero di
xerimus ex
hominibustimemus pie
bem omnes
enim scie
bant iohan
nen uere pro
phetam fuis
se- 83 et respo-
dentes dixe
runt ad ihm-
nescimus-
Et respondens
ait illis ihs- ne
que ego dico

MARCVM

189

Pol. 378.
uobis in qua
potestate haec
faciam- 121 Coepit autem
illis in parabo
lis loqui ita
dicens uinea-
pastinauit ho
mo et circu-
dedit saepe-
et fodit lacu-
et aedificauit
turrem et
tradidit ea-
colonis et
pelegre pro
fectus est 2 et
misit ad co
lonos in tem
pore seruu-
ut fructum
ex uinea da
rent ei 3 et ad
prehensum
eum cecide
runt et dimi
serunt uacu
um ad eum-
4 Et iterum mi
sit ad illos ali
um seruum
et ilium in ca
pite uulnera
uerunt et co-
tumeliis ad
fecerunt-

5 Et alium mi
sit seruum
et ilium oc
ciderunt et
plures alios
quosdam ce
ciderunt et
quosdam ue
ro occide
runt ° adhuc
unum habens
filium caris
simum di
cens forsi
tam filium
meum reue
rebuntur-7 Coloni autem
dixerunt ad
inuicem hic
est heres ue
nite occida
mus filium
et nostra erit
hereditas
0 quem adpre
hensum oc
ciderunt ex
tra uineam-
9 Quid ergo fa
ciet dms- ui
neae cum ue
nerit-Ad illi dixerunt
ei illos male
perdet et ui

190

SEC

MARCVM

[xu. 9-25.

Pol. 379.
neam suam
locauit aliis
colonis-10 Nee scriptura-
hanc legistis-
dapidem que-
>reprobaue>runt aedifi
>cantes hic et
>factus est i—
>caput angu
>li 41 -a- dmo- fac
>tus est et est
>mirabilis in
>oculis nos
>tris-
12 Et quaerebant
eum tenere
et timuerunt
turbam cog
nouerant e
nim quonia-
de eis parabo
lam hanc di
xisset qui re
licto eo habie
runt-13 Mittunt illu—
quosdam ex
pharisaeis et
herodianis
ut eum cape
rent in uerbo
14 et illi uenien
tes interro
gabant eum

subdole di
centes ma
gister scimus
quoniam ue
rax es et no-
curas quem
quam nee e
nim accipis
faciem homi
nis sed in ue
ritatem uia-
di- doces die
ergo nobis
si licet dari
tributum cae
sari aut non-
16 Ad ihs- cum
uidisset uer
sutiam illo
rum ait illis
quid me temp
tatis adferte
mihi denariu-
ut uideam-
16 Ad illi adtule
runt- A.it illis cuius
est figulam
haec et ins
criptio-
Dicunt illi cae
saris-
17 Respondens
autem ihs-
dixit illis red
dite igitur ea

Fol. 380.
quae sunt cae
saris caesari
et quae sunt
di- do-
Et mirabantur
uehementer
in responsu-
eius-
18 Et uenerunt
ad eum sad
ducei qui di
cunt non es
se resurrec
tionem et i-
terrogabant
eum dicen
tes 19 magister
moeses no
bis scripsit
ut si cuius fra
ter decesse
rit et habue
rit uxorem
et filios non
reliqueritut accipiat ea-
frater uxo
rem eius et
resuscitetsemen fra
tri suo-
20 Fuerunt er
go aput nos
septem fra
tres et primus
accepit uxore-

et mortuus
est non relic
to semine 21 et
secundus
accepit eam
et mortuus
est et non re
liquid seme-
22 similiter ac
ceperunt ea-
septem pos
tea uero et
mulier de
funta est 23 in
resurrec tione ergo
cum [incipie]nt
resurgere cuius ea ma
nebit uxor
septem eni-
illam habue
runt uxore- •
24 Et respondens
ihs- ait illis non
ideo erratis
non intelle
gentes scrip
turas neque
uirtutem di-
23 omnes eni"
cum a mor
tuis resur
rexerint ne
que nubunt
neque nubuntur

xu. 25-40.]
Pol. 381.
sed erunt si
cut angeli in
caelis-28 De mortuis
autem quod
resurgentnon legistis
in libro moy
si super ru
bum quomo
do dixerit
illi ds- abra
ham- et ds- i
sac- et ds- ia
cob- 27 non est
ds- mortuo
rum sed ui
uorum- uos
ergo multu-
erratis-28 Et accedens
unus de scri
bis qui audie
rat illos con
quirenteset uidens quo
niam bene
illis respon
dit interro
gabat eum
dicens ma
gister quod
est praecep
turn primu- •
29 Respondens
autem ihs-

SEC dixit ad eum
omniumprimum->audi istra
>hel dffis- ds-
>noster unus
>est 30 et diliges
>d5m- dm- tuu-
>ex toto cor
>de tuo et ex
>tota anima
>tua et ex to
>tis uiribus
>tuis et ex to
>ta uirtute—
>tua- hoc est
>primum>mandatu~ •
31 Secundum
simile illi di
liges proxi
mum tuu-
sicut te ipsu-
Maius aute-
horam ma-
datum no-
est-
32 Et ait illi scri
ba bene dixis
ti magister
in ueritate-
quod unus
ds- nee est a
lius praeter
ilium 3S ita di
ligendus ex

MARCVM

191

Fol. 382.
toto corde
et ex totis ui
ribus et ex to
ta anima et
diligere pro
ximum tam
quam se ip
sum hoc ma
ius est omni
bus quam ho
locautomata et sacrifi
cia-
34 Uidens aute-
ihs- quod sa
pfenter res
pondisset dixit illi no
es longe a reg
no di-
Et nemo ia-
audebat eu~
interroga re quicqua- ¦
38 Et respon
dens ihs- do
cens in tem
plo dixit quo
modo dicunt
scribae xpm-
esse filiu-
dauid- 36ipse
enim dauid
in spu- sane
to dicit-
>dixit dnis- dmo-

>meo sede
>ad dextris
>meis donee
>ponam ini
>micos infra
>scabillum>pedum tuo
>rum-37 Si ergo dauid
dicit eum
dom- quo
modo filius
eius est et
multa turba
liuenter eu-
audiebant-
38 Ad ille docens
dicebat eis-
Uidete ab is
cribis qui uo
lunt ambu
lare in sto
lis et saluta
tiones in fo
ro 39 et in pri
mis cathe
dris sedere
in synago
gis et primos
discubitos
in conuiui
is- 40 qui deuo
rant panem
uiduarumet pupillo
rum occa-

192

SEC

MARCVM [XII. 40-XIII. IO.

Fol. 383.
sione longa-
oratione- orantes- is
ti accipient
prolixius iu
dicium- 41 Ihs- autem se
dens contra
gaiofylaciu"
aspiciebat quantae tur
bae iactabant
aes in gaiofy
lacium et
multi diui
tes iactabant
multa- 42 Cum uenis
set autem
una uidua
misit aera
minuta duo
quod est qua
dram 43 et co-
uocans dis
cipulos suos
ait illis-
Amen dico
uobis quo
niam uidua
egena haec
plus omnib-
misit in gaio
fylacio mu
nus 44 nam om
nes ex eo quod

abundabatillis inmise
runt haec
uero de pe
nuria sua o"
nia quae ha
buit misit i
d est omne—
uictum suu~ •
1 31 Et cum egre
deretur de
templo ait
illi unus ex
discipulis eius magis
ter aspice qua
les lapides et qua
les structu
re templi-
2 Et respondens
ait illis non
ne uidetis
omnia haec
magna ae
dificia-
Amen dico
uobis quia
non relin
quetur hic
lapis super
lapidem qui
non destrua
tur et in tri
duo aliut re
suscitetursine manib-

Pol. 384.
3 Et cum sede
ret in mon
tem oliueti
contra tem
plum inter
rogabant eu—
seorsum
petrus et ia
cobus et io
hannes et a~
dreas dice"
tes 4 die nobis
quando ista
fient et quod
signum erit
cum haec
omnia con
summabu— tur-
8 Et respondens
ihs- coepit
dicere illis
uidete ne ali
quis uos se
ducat 6 mul
ti enim ueni
ent in nomi
ne meo dice-
tes ego xps-
et multos
seducent-
7 Cum autem
audieritis bella et opi
niones bel
lorum ne

timueritis
oportet eni-
haec omnia
fieri sed no—
dum est fi
nis-8 Exurget au
tem gens co"
tra gentem
et regnum
contra reg
num et erunt
terremotus
per loca et
fames et ini
tia praessu
rae omnia
haec-9 Deinde uos
ipsos tradent
in conciliis
et in synago
gas ducent
et ante prae
sides et re
ges stabitis
propter no
men meum
in testimo
nium illis
et in omnes
gentes sed
constantesestote-
10 Primum au
tem oportet

xm. 10-27.]
Pol. 384 bis.
[praedicari] e[uangeliu-
[in omnibus]
[gentibus-]
11 C[um autem per
[duxerint uos]
nfolite cogita
re quid lo[qua
mini sed [quod
cfumque da
[tum fuerit]
[uobis in il]
[la hora hoc]
[loquimini] [non enim uos]
es[tis qui lo
q[uimini sed
sps- [sanctus

SEC

MARCVM

193

. . . intr]o
eat tollere al]i
[quid de domo]
[sua l8 et qui in]
[agro erit no-]
reuertatujr
r]etro tolle
re] uestime -
tum suu]m-
17 Uae aute]m
[praegnan]
[tibus et nu]
trientibu]s in illis die]bus
praessu]rae-
18 Et orate] ne
hieme] haec

Pol. 385.
fiant- 19 erunt
enim in die
bus illis tri
bulationestales quales
non fuerunt
ab initio ere
aturae ex
quo omnia
condidit ds-
usque nunc
neque erunt
post haec 20 et
nisi brebi
asset ds- di
e% propter
electos su
os non] fie
ret salua ul
la caro sed
propter eiec
tos quos ele
git brebia
buntur dies
illi- 21 et tunc
si quis uobis
dixerit ec
ce hic est xps-
uel ecce il
lie ne credi
deritis- 22 ex
surgent eni-
pseudoxpi-et pseudo
prophetae
et dabunt

signa et os
tenta ad se
ducendos
homines si
etiam ele
ctos perde
rent- 23 uos er
go uidete ec
ce praedixi
uobis om
nia-24 Sed in illis di
ebus post
tribulatio
nem illam
sol contene
bricabituret luna non
dabit splen
dorem suum
28 et stellae quae
sunt in cae
lo cadent
et uirtutes
quae in cae
los sunt mo
uebuntur-
28 Et tunc uide
bunt filium
hominis ue
nientem cu-
nubibus cu"
uirtute mul
ta et gloria
27 et tunc mit
tet angelos

BUCHANAN

c c

194

SEC

MARCVM [XIII. 27-XIV. 5

Pol. 385 a.
e[t congraega
b[it electos
s[uos a quat
[tuor uentis]
a[b angulis ter
r[ae usque ad
sfummum cae
l[orum-28 A [ficu autem dis
[cite parabola"]
c[um iam ra
[mus eius te]
n[er fierit et na
ta ffuerint fo
l[ia

34 Quemadmod]u"
homo pelegr]e
profectus r]e
[liquid domu-]
et dedit se]r
uis suis pote]s
[tatem unicui]
que opus su]u"
[et ostiario]
praecepi]tut uigilar]et-
35 Uigilate erg]o
nescitis e]ni"
quando] dms-
[domus uenia]t
[sero an media]
[nocte an galli]
cantu an manle

Pol. 385 b.

14'E[t erat futura"
p[ascha post
b[iduum et quae
[rebant pri-]
c[ipes sacer
d[otum

caput eiu|s-
4 Discipuli aut]e"
eius indign]e
ferebant dien
tes ut qui]d
[perditio is]
[ta unguen]
[ti facta est]
8 poterat en]i~
uenumda]riunguentu]m istud plus qu]a~

xiv. 5-24.]

SEC

MARCVM

195

Fol. 385 c.
denariis tre
centis et dari
pauperibu]s et fremeb]ant
[in earn-]
6 Ihs- autem a]it

[

. bene]

f[acere me aute-
[non semper ha]
b[etis 8 quod ha
buit haec fecit
praeu]enit un
guento ungue]re
corpus meu]m i"
sepultura]m-9 [Amen dico uobis]
ubicumqu]e
praedicat]u-
fuerit ho]c eua-
[gelium in to]
tum mund]u-
et quod feci]t
[haec dicetur]
in memori]a-
[eius- 10 et iu]

das scarioth
[unus de duo]
decim abii]t
ad principes
sacerd[otum [ut traderet eu--]
11 A[d illi gauisi sunt
e[t promise
r[unt ei pecu
n[iam dare-
E[t

dicunt ei dis
cip[uli ubi uis
eam[us et prae
par[emus tibi
ut [manduces
p[ascha- 13E[t

Fol. 385 d.
i[erit dicite
[dfho- domus]
m[agisterd[icit ubi est
r[efectio mea
u[t cum discipu
lis [meis mandu
ce[m pascha-
18 Et [ipse uobis
d[emonstrabit st[ratum grande
parat[um illic
parafte nobis-
16 Et abi[erunt
d[iscipuli eius
Jet uenerunt]
in [ciuitate"

intro]

. . . bo]nu-
erat illi si n]o-
esset natu]s
homo ill]e-
22 Et manduca]nti
bus illis] acce
pit ihs* pan]em
et benedi]xit
et ait hoc e]st
corpus me]u-
23 et acjcepto
calice] gra
tias egit] et
dedit ill]is
et biberu]nt
ex eo omn]es
24 et ait illis hi]c

c c 2

196

SEC

MARCVM [XIV. 24-42.

Fol. 386.
est sanguis
meus qui est
noui testa
menti qui
pro multis ef
fundetur- 28 Amen dico
uobis quod
iam non bi
bam de gene
ratione ui
tis usque
in diem illu
cum illud bi
bam nouum
in regno di-
28 Et [hymno] die
t[o exierant
in montem
oliueti-27 Tunc ait ad illos
ihs- omnes
uos scanda
lum patiemi
ni quia scrip
tum est-
>percutiam
>pastorem>graegis et
>disparge
>tur obes-
28 Sed post qua-
resurrexe ro praeceda-
uos in galile
am- 29 petrus

uero ait illi
et si omnes
scandaliza ti fuerint in
te sed ego nu-
quam scan
dalizabor-
39 Cui dixit ihs-
amen dico
tibi quod hac
nocte prius
quam gallus
cantet ter
me negabis-
31 Ad ille ampli
us loqueba
tur etsi opor
tuerit simul
me commo
ri tibi non
te negabo si
militer au
tem et om
nes dicebant-
32 Et ueniunt
in praediu-
cui nomen
gethsamani- et ait
discipulis suis sedete
hic donee
orem- 33 et ad
sumpsit pe
tram et ia]co
bum et io]ha

Pol. 387.
nen [secum
et coepit pa
uere et tedi
ari 84 tunc ait
illis contris
tata est anima
mea usque
ad mortem
sustinete hic
et uigilate-
38 Et cum pro
cessissetpaululum procidit in
faciem su
per terram
et orabat-
Si fieri pos
set ut transi
ret a]b eo ilia
hora 38 et dice
bat- abba pa
ter possibi
lia tibi om
nia sunt-
Transfers
hunc calice-
a me sed no-
quod ego uo
lo sed sicut
tu uis- et ite
rum ipse abi
it- 37 et uenit et
inuenit eos
dormientes
et ait petro

s[imon] dor
mis n[on po
tuistis ho
ram unam
uigilare38 surgite et o
rate ne intre
tis in temp
tationem- Sps- quide-
promptuscaro autem
infirma-39 Et iterum a
biit orare 40 et
ueniens in
uenit eos
dormientes erant enim
oculi eorum
degrauati
et ignorabant
quid respon
derent ei-
41 Et uenit ter
tio et ait illis
dormite ia"
et requiescite
adest finis ue
nit hora et
ecce tradetur
filius homi
nis in manus
peccatoru- "surgite ea
mus ecce ad

xiv. 42-6 i.J
Pol. 388.
[propiauit][qui me tradet-]
43 Et adhuc eo
loquente ue
nit iudas sea
rioth unus
de duodecim adque
cum illo tur
ba multa cu]m
[gladiis et]
fustibus] a
principibu]s
[sacerdotum] missi- 44 Dederat aute"
traditor [eius
s[ignum dicens
[quemcumq- os]
culatus fuero
ipse est te
n[ete ilium
e[t ducite eu-
dpligenter-48 E[t acce]ssit et
apt illi habe
r[abbi et os
[culatus est]
[eum- |
48 A[d illi manus
inieceruntet tenueru]nt
e[um 47 et unus
d[e circu]m
stantibus exem]pto gla
dio percuss]it

SEC

seruum pn-
cipis sacer
dotum et a-
putauit illi
auriculam-48 Ihs- autem di
x[it illis tam
quam ad l]a
[tronem ue]
nistis cu]m
[gladiis et]
fu]stibus co~
prehen]dere
[me 49 cottidie]
ap[ut uos era"
i[n templo do
cens [et non
[me tenuistis]
sed ut implea-
t[ur scriptu
r[ae 60 et relin
qu[entes eu]m
om[nes fugi]e
r[unt-
81 Adulescens au
t[em quidam
[sequebatur] eos amictu]s
s[indone su
p[ra nudum
corpus et t]e
[nuerunt il]
lum 82 ad illje
relicta si]n
done nudu]s
fug]it ab eis-

Fol. 389.
53 Et adduxerunt
[ihm- ad prin]
[cipem sacer]
d[otum-
E[t conuene
r[unt princi
p[es sacerdo
[tum et scri]
b[ae et senio
res- 84 e[t pe
trus a Ion
[ge sequeba]
[tur eum us]
[que intus in]
a[trium prin
#[cipis sacer]
d[otum et se
[debat cum]
ministris ca
lefaciens] se
ad igne]m-
88 Principes au]te"
sacerdo] tum
et uniuersu]m
conciliu]m [quaerebant] [aduersus]
[ihm- testimo]
nium ut e]u-
morti adf]i
cerent et] no"
inuenieba]nt 56 multi aut]e"
dicebant fa]l
sum testi]mo
nium ad]uer

MARCVM

sus eum et
non erant ae
qua[lia testi
m[onia-
87 Et al[ii exur
g[entes

197

[ . . . dicen]
t[em ego des
t[ruam templu-
dei- m[anu fac
tum [et post
tertiu]m die-

80 Exurgens a]u
tem princep]s
[sacerdotum i— ]
[medio inter]
rogabat ih]m-
[nihil respo"]
des ad hae]c
[quae tibi obi]
ciuntur ab e]is
81 ille autem t]a
Reliqua perierunt.

ADDENDA ET CORRIGENDA
Old-Latin Biblical Texts : No. V
In^: Introd. /. v /. 17 pro MSS. /. MS.; /. 32 pro ix. 45-x. 20 /. ix. 48-x. 20; and on
p. vi /. 2 pro 4, 5 and 7 /. 1, 2 and 7.
In text: Fol. 74 col. 2 /. 33 pro ista /. ipsa. Fol. 89 col. 2 //. 42, 43 should be euntibus
ad uillam | et apostolis etc. Fol. 116* col. 1 //. 23, 24 should be in auri|bus (auri has dropped
out). Fol. 172 col. 1 //. 32, 33 pro m|isertus /. m[i|sertus. Fol. 190 col. 2 11. 13, 14 pro
confirmapite /. confirma[te.
In h : Fol. 129* //. 10, 11 pro uenerit /. appa]ruerit; //. 12, 13 pro aete]rnae coronam
similiter /. co]ronam similiter (sic). Fol. 123 /. 12 pro commonere de /. com-
memorare de; /. 18 pro abere /. habere; /. 19 pro esec[uti /. sec[uti. Fol. 128 /. 23 pro
ea[t quoniam /. am[bulat quonia". Fol. 128* /. 1 pro fili /. filii; /. 2 pro remituntur /.
dimittuntur; /. xi pro praesto /. palam; //. 19, 20 pro sto et [nostis o]mnia- (=hb) I. sto-
[Scitis quo]niam; /. 23 pro n filium /. negat filiu- (uoluit non habet filium h&). Fol.
122* /. 1 5 pro egnorat /. ignorat. Fol. 122 //. n, 12 pro quia [translati s]umus /. quo[niam
transipimus. Fol. 118* /. 23 pro uocem- ut tubam /. uocem uelut tubam. Fol. 115 //. 5,
6 pro front[ib- datum /. frontib- [et datum. Fol. 114 //. n, 12 pro quopam /. quo[niam ;
/. 22 pro audite per /. audituri per. Fol. 126* /. 10 pro untus /. tintus; /. 17 pro ut
finctos /. uti uictos. Fol. 117 //. 20, 21 pro ani-[as /. anifmas. Fol. 127 //. 14, 15 pro
agri]ppa /. qui] ita ; /. 23/ro ad [caesarem /. cafesari. Fol. 127* /. 2o//-opossen*/. possent
(nt in ligalura).
In six instances words at the end of a line have been wrongly divided, and should have been
divided as follows: Fol. 128* //. 5, 6 ag|nouist]is h* (cog|nouis]tis AV) ; 11. 13, 14 per
manent. Fol. 121 //. 7, 8 uo|catur; //. 21, 22 pepe|rerat. Fol. 114//. 19, 20 pro|fetaram.
Fol. 116 //. 13, 14 fa|cinus. In the case of missing letters supplied make the following
changes : Fol. 129* /. 5 pro sun[t obtestor /. sun[t obsecro; /. 7 pro gr[egem di /. gr[egem
xpi. Fol. 123 /. 21 pro [accipiens] /. [accepit eni"]. Fol. 118* /. 8 pro uenturu[s est
/. uenturufs. Fol. 118 //. 6, 7 pro mam[illas /. mam[mas. Fol. 115* //. 14, 15 pro [tene-
b|raretur /. [obscu|raretur; //. 17, 18 pro uae] habitantibus /. uae in]habitantibus ; /. 25 pro
tefnebrauit /. te[nebricauit. Fol. 115 //. 6, 7 pro cruciarentfur /. cruciarent [eos. Fol. 114*
/. 4 pro adspic[e dixit/. adspic[e inquit. Fol. 119 /. 7 pro reuincentur /. reuincebantur ;
//. 19, 20 pro qui sedeb]ant /. qui er]ant. Fol. 117* //. 14, 15 pro adsimi]lauerant /. simi]-
lauerunt. Fol. 116* //. 5, 6 pro pris]cilla /. iudea pris]cilla; /. 7 pro claud[ius /. claud[ius
caesar. Fol. 116 /. 2 pro unti sun]t /. tinti sun]t. Fol. 124* //. 10, 11 pro conuer[it
/. conuer[tit. Fol. 127* //. 16, i>j pro transpsset /. trans[sisset.
FINIS.

OXFORD : HORACE HART, M.A.
PRINTER TO THE UNIVERSITY

OLD-LATIN BIBLICAL TEXTS : No. VI
THE FOUR GOSPELS
FROM
THE CODEX VERONENSIS
m
BEING THE FIRST COMPLETE EDITION OF THE
EVANGELIARIUM PURPUREUM IN THE
CATHEDRAL LIBRARY AT VERONA
#
WITH AN INTRODUCTION DESCRIPTIVE OF THE MS.
BV
E. S. BUCHANAN, M.A., B.Sc.

WITH TWO FACSIMILES

OXFORD
AT THE CLARENDON PRESS
1911
Price Twenty-one Shillings net

©Ib-Xattn Biblical Geyts
DRAWN FROM MSS. WHICH ARE EITHER UNPUBLISHED
OR HAVE BEEN INADEQUATELY PUBLISHED
No. I. T^e Gospel according to St. Matthew from the St.; Germain-
MS. (gj), now nurribered Lat. 11553 m tne National Library at Paris, with Introduction and
Five Appendices, edited by John Wordsworth, D.D. . Price 6s. net. .
No. II. Portions of the Gospels according to St. Mark and St. Matthew
from the Bobbio' MS. (k), now numbered G. vn. 15. in the National Library at Turin,
together with other Fragments of the Gospels from six MSS. in the Libraries of St. Gall,
Coire, Milan, and Berne: (usually; cited as n, o, p, a2, s, and t). .Edited with the aid of
Tischendorf s Transcripts and the printed Texts of Ranke, Ceriani, and Hagen, with two
Facsimiles, by John Wordsworth, D.D., Bishop of Salisbury, late Oriel Professor of the
Interpretation of Holy Scripture; W. Sanday, M.A., D.D., Dean Ireland's Professor of
Exegesis, Fellow of Exeter College; and H. J. White, M.A. Price 21s. net.
No. III. The Four Gospels, from the Munich, MS. (q), now numbered Lat.
6224 in the Royal Library at Munich. With a Fragment from St. John in the Hof-
Bibliothek at Vienna (Cod. Lat. 502). Edited, with the aid" of Tischendorf's Transcript
(under the direction of the Bishop of Salisbury), by H. J. White, M.A. Price 12s. 6d.net.
No. IV. Portions of the Acts of the Apostles-, of the Epistle OFST.fAMEs,
AND OF THE FlRST EPISTLE OF St. PeTER, FROM THE BOBBIO PALIMPSEST (s), nOW
numbered Cod. 16 in the Imperial Library at Vienna. Edited, with the aid of Tischendorf s
and Belsheim's printed Texts, by H. J. White, MA. Price §Si net.
No. V. The Four G°spels, from the Codex Corbeiensis (.^"[or j^]), being the
first complete edition of the MS. now numbered Lat. 17225 in the National Library at Paris,.
together with Fragments of the Catholic Epistles, of the Acts and of the Apocalypse, from the
Fleury Palimpsest (h), now numbered Lat. 6400 G. in the same Library, and for the first time
completely edited, with the aid of the printed Text of Berger, 'Le PaUmpseste de Fleury,' by
E- S. Buchanan, M.A., B.Sc. Price 12s. 6d. net.
OXFORD
AT THE CLARENDON PRESS
LONDON, EDINBURGH, NEW YORK, TORONTO AND MELBOURNE
HENRY FROWDE

YALE UNIVERSITY LIBRARY

3 9002 01339 4987

mm.